بیهوشی
بیهوشی (اغماء، غش) به زوال شعور و عقل می‌گویند، از هوش رفتن نیز معنای دیگر آن است. از آن در باب‌هایی نظیر طهارت، صلاة، صوم، حج، مضاربه، وکالت، و نکاح سخن رفته است.
انسان باید روزه‌ای را که به واسطه بیهوشی یا مستی از او فوت شده، قضا نماید ولی اگر قبل از اذان صبح نیّت کند و بعد بی‌هوش یا مست شود و یا در روز از بیهوشی یا مستی بیرون آید و قبل از ظهر نیّت روزه کند روزه او صحیح است و قضا ندارد.
عنوان مسئله:
انسان باید روزه‌ای را که به واسطه بیهوشی یا مستی از او فوت شده، قضا نماید ولی اگر قبل از اذان صبح نیّت کند و بعد بی‌هوش یا مست شود و یا در روز از بیهوشی یا مستی بیرون آید و قبل از ظهر نیّت روزه کند روزه او صحیح است و قضا ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا کسی که نیت روزه مستحبی کرده، میتواند بعد از اذان صبح از نیت خود به روزة واجب عدول کند؟
- کسی که بعد از اذان صبح بیدار شده و ببیند جنب شده است، آیا میتواند روزه مستحبی یا قضا بگیرد؟
- این جانب چندین مورد در ماه رمضان محتلم شدهام، آن هم قبل از سحری و قبل از اذان صبح و این مسأله را این طور یاد گرفته بودم که اگر کسی جنب شود، تا اذان ظهر وقت دارد غسل کند و فقط معصیت کرده است که تا اذان ظهر بر جنابت مانده و نیز مسأله تیمّم را نمیدانستم و ندانسته و بیاطّلاع نسبت به مسأله، به حالت جنابت وارد اذان صبح میگردیدم و بعد از اذان صبح و قبل از اذان ظهر غسل میکردم. اکنون خواهشمندم بفرمائید برای قضا و کفّاره این روزهها چه وظیفهای دارم؟
- اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از اذان صبح بیدار شود و ببیند که محتلم شده است و دوباره پیش از اذان صبح به امید اینکه برای غسل کردن بیدار میشود، بخوابد و تا بعد از طلوع آفتاب در خواب بماند و غسل خود را تا اذان ظهر به تأخیر بیندازد و بعد از اذان ظهر غسل کرده و نماز ظهر و عصر را بخواند، روزه آن روز او چه حکمی دارد؟
- روزهداری که پس از طلوع آفتاب متوجه شود که به علتی غسل جنابت قبل از اذان صبح او باطل بوده، حکم روزه او چیست؟ آیا قضا و کفاره دارد؟
- اگر در شب ماه مبارک رمضان، غسل جنابت بر زن و مرد واجب شود و بخوابند و پس از اذان صبح بیدار شوند، حکم روزه آنها چیست؟ و از نظر کفّاره و قضا، چه وظیفهای دارند؟
- کسی که میداند نمیتواند تا قبل از اذان صبح غسل کند، آیا میتواند خود را جنب کند و با تیمم روزه بگیرد؟ و آیا روزه او صحیح است یا نه؟
- در ماه رمضان من باید قبل از اذان صبح، غسل جنابت میکردم، ولی چون خسته بودم وقتی برای سحری بیدارم کردند، سریع دوباره خوابیدم و البته میدانستم که باید غسل کنم و بعد از اذان بیدار شدم. تکلیف روزه آن روز من چیست؟ اگر روزه باطل است، آیا کفاره هم واجب میشود یا قضا کافی است؟
- اگر کسی به واسطه تاریکی هوا یقین کند که مغرب شده و افطار نماید، ولی بعد از اذان مغرب معلوم شود که مغرب نبوده است، آیا قضا و کفاره روزه لازم است؟
- اگر کسی در ماه مبارک رمضان، پیش از اذان صبح، در خواب جنب شود (و یا نزدیکی انجام دهد)، اما به دلیل کمروئی و شرم از خانواده، غسل جنابت را تا پیش از اذان صبح انجام ندهد، آیا می تواند با تیمم روزه بگیرد، نماز صبح بخواند و چند ساعت بعد (بعد از طلوع آفتاب) غسل کند؟ آیا این روزه صحیح است؟ آیا مرتکب گناه می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی نیّت روزه مستحبی کرده؛ ولی قبل از ظهر می فهمد که روزه ی قضا بر ذمّه اش می باشد، آیا می تواند نیّت روزه قضا بکند و اگر نیّت کند، آیا ثواب روزه ی مستحبی را هم می برد؟
- [آیت الله بهجت] روزه داری پس از اذان صبح متوجه می شود که غسل او باطل بوده است، آیاروزه اش صحیح است یا قضا و کفاره دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- [سایر] من تاکنون نمی دانستم اگر غسل بر گردنم باشد باید تا اذان صبح غسل را بجا آورم تا روزه ام صحیح باشد و فکر می کردم تا اذان ظهر است و بعد از اذان صبح غسل می کردم ؛ آیا روزه ام باطل بوده و باید کفاره بدهم؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می توانم از شهری که در آن دانشجو هستم، بعد از اذان ظهر به وطنم که شصت کیلومتر فاصله دارد بروم و قبل اذان صبح دوباره به محل تحصیلم بازگردم؟ آیا در این فرض روزه من صحیح می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی جنب بوده و عمداً با حال جنابت باقی مانده است تا اذان صبح شده، یا جنب بوده و خواب مانده است، فعلاً که قبل از ظهر است آیا می تواند نیت روزه استیجاری کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در ماه رمضان، پیش از ظهر کافر مسلمان شود و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد باید نیّت روزه کند و روزه او صحیح است و قضا هم ندارد.
- انسان میتواند در هر شب از ماه رمضان تا اذان صبح برای روزه فردا نیّت کند و بهتر است که شب اوّل ماه هم نیّت روزه همه ماه را بنماید.
- وقت نیّت روزه مستحبّی از قبل از اذان صبح است تا موقعی که به اندازه نیّت کردن به مغرب وقت مانده باشد که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و نیّت روزه مستحبّی کند روزه او صحیح است.
- نیّت یعنی توجّه به عمل برای اطاعت فرمان خدا، و لازم نیست انسان نیّت را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذارند، بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد کافی است و برای آنکه یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل میکند خودداری نماید.
- کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را به جا آورد گرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد، ولی نمازهای یومیهای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد و همچنین نمازهایی را که به واسطه جنون یا بیهوشی یا حواس پرتی در اثر کهولت سن و مانند اینها نخوانده قضا ندارد.
- اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود روزهاش صحیح است.
- در هر روزه واجب اگر به واسطه عذری مثل خواب یا مرض یا مسافرت یا غفلت تا پیش از ظهر نیّت نکند و کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد باید نیّت روزه کند.
- هرگاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، گرچه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزه او صحیح است.
- آخر وقت نماز مغرب و عشا طلوع فجر است ولی اگر نماز مغرب یا عشا را تا نصف شب نخواند بهتر آن است که تا قبل از اذان صبح بدون اینکه نیّت ادا یا قضا کند به جا آورد و باید شب را برای نماز مغرب و عشا و نماز شب و مانند اینها از اوّل غروب تا اذان صبح حساب کرد، بنابراین تقریباً یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی نصف شب است.
- روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمیتواند نیّت روزه رمضان کند ولی اگر نیّت روزه رمضان یا روزه قضا و مانند آن بنماید چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده روزه او صحیح است و از ماه رمضان حساب میشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه‌ای که از انسان به واسطه مستی فوت شود، باید قضا نماید اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده، برای معالجه خورده باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزه‌ای را که از انسان به واسطه مستی فوت شده، باید قضا نماید، اگر چه چیزی را که به واسطه آن مست شده، برای معالجه خورده باشد.
- [امام خمینی] روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده باید قضا نماید، اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده برای معالجه خورده باشد، بلکه اگر نیت روزه کرده و مست شده و در حال مستی روزه را ادامه داده تا از مستی خارج شده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کند و بعدا قضا نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده باید قضا نماید اگر چه چیزی را که به واسطه ان مست شده برای معالجه خورده باشد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده؛ باید قضا نماید؛ اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده؛ برای معالجه خورده باشد.
- [آیت الله سبحانی] روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده، باید قضا نماید. اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده، برای معالجه خورده باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده، باید قضا نماید، اگر چه چیزی را که به واسطه آن مست شده، برای معالجه خورده باشد.
- [آیت الله سیستانی] روزه‌ای که از انسان بواسطه مستی فوت شده ، باید قضا نماید ، اگر چه چیزی را که بواسطه آن مست شده ، برای معالجه خورده باشد .
- [آیت الله بروجردی] روزه‌ای که از انسان به واسطهی مستی فوت شده، باید قضا نماید، اگر چه چیزی را که به واسطهی آن مست شده، برای معالجه خورده باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] روزه ای که از انسان به واسطة مستی فوت شده ، باید قضا نماید ، اگر چه چیزی را که به واسطة آن مست شده ، برای معالجه خورده باشد بلکه اگر نیت روزه کرده و مست شده اگر در اثناء روز از مستی بیرون آید بنابر احتیاط واجب باید روزه را تمام و نیز قضا نماید و اگر در حال مستی روزه را تمام کرده باشد قضا نماید .