نماز صبح
نماز صبح از نمازهای یومیه که دو رکعت است و بین طلوع فجر و طلوع آفتاب خوانده میشود.
اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
مخیر است اگر چه بهتر است که قبل از نماز ظهر قضای نماز صبح را انجام بدهد واگر در اثناء نماز یادش افتاد که نماز صبح نخوانده می تواند نیت خود را به آن برگرداند.
مخیر است اگر چه بهتر است که قبل از نماز ظهر قضای نماز صبح را انجام بدهد واگر در اثناء نماز یادش افتاد که نماز صبح نخوانده می تواند نیت خود را به آن برگرداند.
عنوان سوال:
اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
پاسخ:
مخیر است اگر چه بهتر است که قبل از نماز ظهر قضای نماز صبح را انجام بدهد واگر در اثناء نماز یادش افتاد که نماز صبح نخوانده می تواند نیت خود را به آن برگرداند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- آیا در نمازهای قضا برای مثال نماز صبح لازم است نماز قضای صبح را قبل از نماز ادای ظهر وعصر خواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر زن مستحاضه کثیره نماز صبح وی قضا شود و بخواهد نماز ظهر را بجا آورد آیا برای نماز قضای صبح غسل جداگانه لازم است یا می تواند یک غسل انجام دهد و نماز قضا و ظهر و عصر را بجا آورد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا بر نمازگزار لازم است قبل از بجا آوردن نماز ظهر و عصر، نماز صبح آن روز را که از وی قضا شده، بجا آورد؟
- [آیت الله اردبیلی] اینجانب نماز قضای زیادی دارم. آیا می¬توانم اول فقط نماز قضای صبح را بخوانم سپس وقتی که نماز قضای صبح به طور کامل تمام شد نماز قضای ظهر را شروع کنم. نیت نماز قضا چگونه است؟
- [سایر] سلام؛ بفرمایید که نماز صبح یا ظهر یا عصر یا مغرب یا عشا را )قضا و اداء( میتوان به نماز جمعه اقتدا نمود یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] مسافر، در حالی که نماز ظهر و عصر را نخوانده است، وارد شهری میشود که میخواهد در آن جا قصد اقامه نماید. در صورتی که از وقت نماز، بیش از چهار رکعت باقی نمانده باشد، آیا میتواند قصد اقامه ده روز نماید، در حالی که با این قصد، نماز ظهرش قضا میشود و باید مشغول نماز عصر شود؟
- [سایر] اگر شخصی یک ماه نماز قضا از سال های قبل بر ذمه داشته باشد، آیا می تواند آن را به این صورت بجا آورد: در ابتدا، به مدت یک ماه، هر روز یک نماز قضای صبح بجا آورد و سپس به مدت یک ماه، هر روز نماز ظهر بخواند و سپس یک ماه نماز عصر و همین طور تا آخر که در مجموع نمازهای قضای آن یک ماه را در طول پنج ماه بجا می آورد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی نماز ظهر و عصر را در اوّل وقت نخوانده و مسامحه کرد و بعد مسافرت نمود و در سفر هم نمازش قضا شد؛ بعد از مراجعت اگر بخواهد نماز ظهر و عصرش را قضا نماید، آیا تمام بخواند یا قصر؟
- [آیت الله سبحانی] خطیب جمعه خطبه اول را قبل از دخول و قت شروع کرد و پس از اتمام خطبتین نماز جمعه را نیز بجا آورد سپس مشغول نماز عصر بود که بنده به نیت نماز ظهر (که بعلت تأخیر نخوانده بودم) به عصر ایشان اقتداء کردم ، آیا نماز من صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی مدت زیادی نماز قضا بر عهده دارد، آیا می تواند آنها را به ترتیب زیر بجا آورد؟ 1 مثلاً بیست بار نماز صبح بخواند. 2 هر یک از نماز ظهر و عصر را بیست بار بخواند. 3 هر یک از نماز مغرب و عشا را بیست بار بخواند و تا یک سال به همین صورت ادامه دهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اینجانب طلبه حوزه علمیه قائمیه میباشم صبح که برای نماز صبح بیدار میشوم و وضوء میگیرم با همین وضوء نماز ظهر و عصر را میخوانم، و چیزهائی که باطل کننده وضو است برایم پیش نمیآید، اوّلاً بیان کنید نیت وضو به چه نحوی است؟ ثانیاً آیا میتوان با این وضو نمازهای واجب و قضا و مستحبی خواند؟ ثالثاً از مسجدی وضو گرفتن و در مسجدی دیگر نماز خواندن چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که میداند یک نماز چهار رکعتی نخوانده ، ولی نمیداند نماز ظهر است یا نماز عشا ، اگر یک نماز چهار رکعتی به نیّت قضای نمازی که نخوانده بجا آورد کافی است ، و نسبت به جهر و اخفات مخیّر میباشد .
- اگر انسان نمازی را که خوانده ا حتیاطاً دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است ، نمیتواند نیّت را به آن نماز برگرداند ، مثلاً موقعی که نماز عصر را احتیاطاً میخواند ، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است ، نمیتواند نیّت را به نماز ظهر برگرداند .
- اگر در نماز ظهر یا در نماز عصر نیّت کند که چهار رکعت نماز میخوانم ، و معیّن نکند ظهر است یا عصر ، نماز او باطل است ولی کافی است . نماز ظهر را به عنوان نماز اول ، و نماز عصر به عنوان نماز دوم تعیین کند . و نیز کسی که مثلاً قضای نماز ظهر بر او واجب است ، اگر در وقت نماز ظهر بخواهد آن نماز قضا یا نماز ظهر را بخواند ، باید نمازی را که میخواند ، در نیّت معیّن کند .
- نماز قضا را با جماعت میشود خواند ، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا ، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند ، مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند ، اشکال ندارد .
- اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده یا نه ، باید نماز را به نیّت عصر تمام کند و بعداً نماز ظهر را بجا آورد ، ولی اگر وقت بقدری کم است که بعد از تمام شدن نماز آفتاب غروب میکند و برای یک رکعت نماز هم وقت باقی نمانده ، لازم نیست که نماز ظهر را قضا کند .
- اگر وقت نماز اداء وسعت داشته باشد ، انسان میتواند در بین نماز چنانچه یادش بیاید که نماز قضا بر ذمّه دارد نیّت را به نماز قضا برگرداند ، ولی باید برگرداندن نیّت به نماز قضا ممکن باشد ، مثلاً اگر مشغول نماز ظهر است در صورتی میتواند نیّت را به قضای صبح بر گرداند که داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد .
- وقت نماز ظهر و عصر بعد از زوال (ظهر شرعی) (4) تا غروب آفتاب است ، ولی چنانچه نماز عصر را عمداً قبل از نماز ظهر بخوانند باطل است ، مگر اینکه از آخر وقت بیش از آوردن یک نماز مجال نباشد ، که در این فرض اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخوانده ، نماز ظهر او قضا است و باید نماز عصر را بخواند ، و اگر کسی پیش از این وقت اشتباهاً تمام نماز عصر را پیش از نماز ظهر بخواند ، نمازش صحیح است و باید نماز ظهر را بخواند ، و احتیاط مستحب آن است که چهار رکعت دوم را به قصد ما فی الذمّه بجا آورد .
- اگر مسافری که باید نماز را شکسته بخواند نماز ظهر ، یا عصر ، یا عشای او قضا شود ، باید آن را دو رکعتی قضا نماید ، اگر چه در غیر سفر بخواهد قضای آن را بجا آورد . و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود ، باید چهار رکعتی قضا نماید ، اگر چه در سفر بخواهد آن را قضا نماید .
- کسی که مسافر است ، اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر را به ترتیب بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد ، باید اول عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند ، و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را به ترتیب بخواند ، و اگر به مقدار سه رکعت نماز وقت دارد باید اول نماز عشا را بخواند و بعد مغرب را بجا آورد ، تا یک رکعت از نماز مغرب را در وقت انجام داده باشد ، و اگر کمتر از سه رکعت نماز وقت دارد باید اول عشا را بخواند و بعداً مغرب را بدون اینکه نیّت اداء و قضا کند بجا آورد ، و چنانچه بعد از خواندن عشا معلوم شود که از وقت به مقدار یک رکعت یا بیشتر به نصف شب مانده است ، باید فوراً نماز مغرب را به نیّت اداء بجا آورد .
- کسی که مسافر نیست ، اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر رابه ترتیب بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد باید اول نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند . و همچنین اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج رکعت وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را به ترتیب بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد باید اول عشا را بخواند و بعداً مغرب را بجا آورد ، بدون آنکه نیّت اداء و قضا کند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در بجا آوردن قضای نمازهای واجب شبانهروزی مراعات ترتیب لازم نیست، مگر در قضای نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء از یک روز؛ بنابر این کسی که مثلاً یک روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده، لازم نیست اوّل نماز عصر و بعد از آن نماز ظهر را قضا نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار رکعت نماز نخوانده و نمیداند که نماز ظهر است یا نماز عصر، باید چهار رکعت نماز به قصد مافیالذمه بخواند و اگر در غیر وقت اختصاصی عصر نمازی خوانده و نمیداند در آن نیت ظهر کرده یا به جهت فراموشی نیت عصر نموده، نماز خوانده شده را نماز ظهر قرار داده، نماز عصر را قضا میکند و احتیاط مستحب آن است که در نماز قضا، نیت خصوص ظهر یا عصر را نکند.
- [آیت الله مظاهری] اگر در نماز ظهر یا عصر نیّت کند که چهار رکعت نماز میخوانم و معیّن نکند ظهر است یا عصر، نماز او صحیح است و اگر ظهر را نخوانده، ظهر و الّا عصر حساب میشود ولی اگر کسی که مثلاً قضای نماز ظهر بر او واجب است، بخواهد در وقت نماز ظهر نماز قضا یا نماز ظهر را بخواند، باید نمازی را که میخواند در نیّت معیّن کند.
- [آیت الله بروجردی] قضای نمازهای یومیه باید به ترتیب خوانده شود، مثلاً کسی که یک روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده، باید اوّل نماز عصر و بعد از آن، نماز ظهر را قضا نماید.
- [امام خمینی] قضای نمازهای یومیه لازم نیست به ترتیب خوانده شود مثلا کسی که یک روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده لازم نیست اول نماز عصر و بعداز آن نماز ظهر را قضا نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . قضای نمازهای یومیه که ادای آنها باید به ترتیب خوانده شود مثل ظهر و عصر از یک روز، یا مغرب و عشا از یک شب، باید قضای آنها را نیز به ترتیب بخواند، مثلاً اگر از کسی نماز ظهر وعصر یک روز فوت شود، باید اول قضای ظهر را بخواند و بعد از آن عصر را، ولی اگر کسی مثلاً یک روز نماز ظهر و روز بعد نماز عصر را نخوانده، می تواند اول نماز عصر و بعد از آن نماز ظهر را قضا نماید، و ترتیب در بین آنها لازم نیست، هرچند سزاوار است تا ممکن است رعایت ترتیب را بنماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد، چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند، بنا بر احتیاط نیت نماز قضا کند؛ مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده، در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند، بعد نماز ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است یا نمیتواند نیت را به نماز قضا برگرداند؛ مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع زیاد میشود، نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله بروجردی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد، چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند، بنا بر احتیاط واجب باید نیت نماز قضا کند؛ مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از تمام شدن رکعت دوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده، در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، احتیاطاً باید نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند، بعد نماز ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، یا نمیتواند نیت را به نماز قضا برگرداند، مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد میشود، نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند احتیاط مستحب این است که نیت نماز قضا کند مثلا اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح ان روز قضا شده در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد نیت را به نماز صبح برگرداند و ان را دو رکعتی تمام کند بعد ظهر را بخواند ولی اگر وقت تنگ است یا نمی تواند نیت را به نماز قضا برگرداند مثل ان که در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می شود نباید نیت را به قضای صبح برگرداند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده؛ یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد؛ چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند بهتر این است که نیت نماز قضا کند؛ مثلا اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده؛ در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد؛ نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد از آن ظهر را بخواند؛ ولی اگر وقت تنگ است یا نمی تواند نیت را به نماز قضا برگرداند مثلا در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده؛ چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می شود؛ نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.