تملیک
مالی را به ملک دیگری در آوردن را تَملیک گویند و از آن در بابهای عقود نظیر تجارت، قرض، رهن، صلح، مضاربه و هبه سخن رفته است.
آنچه شوهر برای زن تهیه می‌کند، نظیر طلا، لباس و مانند اینها، چه قبل از عروسی چه بعد از عروسی، چون تملیک نیست مال شوهر است و همچنین چیزهایی که زن برای شوهر تهیه می‌کند مال خود اوست، ولی اگر آن چیزها تلف شود هیچ کدام ضامن نیستند.
عنوان مسئله:
آنچه شوهر برای زن تهیه می‌کند، نظیر طلا، لباس و مانند اینها، چه قبل از عروسی چه بعد از عروسی، چون تملیک نیست مال شوهر است و همچنین چیزهایی که زن برای شوهر تهیه می‌کند مال خود اوست، ولی اگر آن چیزها تلف شود هیچ کدام ضامن نیستند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا به طلا و زیورآلات زنانه - که زن از درآمد شخصی تهیه کرده و خود را با آن زینت می‌کند - بعد از فروختن، خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی مقداری طلا خریده و در حیات خود در اختیار زوجهاش قرار داده و یا آنکه زن از مال شوهر با اطلاع او زیور آلات تهیه کرده پس از فوت آن مرد، آیا این طلا و امثال آن مال کیست؟ در صورتی که معلوم نیست که آیا هبه و یا صلح به زن نموده یا از باب عاریه بوده کما هو المتعارف بین عوام الناس الذین لا یهتمون بأمر الدین. مضافاً بر اینکه وارث کبیر متوفی یک نفر و چند نفر صغیر هم دارد، و هکذا لباس پوشیده و نپوشیده و اثاث البیت و چرخ خیاطی و غیره.
- [آیت الله بهجت] آیا لباس های مختلف و زیورها و امثال این ها را که شوهر در حال حیات برای همسرش گرفته، متعلّق به زن است یا مال شوهر است که باید بین ورثه تقسیم شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی فوت نموده و برای زوجهاش در حال حیات خود لباس و اشیاء دیگری خریده، اگر انسان نداند که میت تملیک به زوجه کرده یا نه، آیا آن لباسها و اشیاء قیمتی را باید به زن داد یا اینکه جزء اصل مال است؟ و همچنین لباسهای نو که تا به حال نپوشیده و اشیائی که استاده نکرده چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی میخواهد با دختر کسی ازدواج کند شیربهای آن را هر چه قرار گذاشته باشند پرداخت می‌کند و آن دختر را در خانهاش میآورد و بعد از آن پدر دختر یا اقارب دیگری که دارد بنام احوالپرسی میآیند و کادو میآورند و چند وقت بعد پدر، دختر را به خانه خود میبرد و وقتی که به خانه شوهر برمیگردد پدر دختر چیزهایی از قبیل گاو و گوسفند برای دختر میدهد چنین کاری در بین مردم افغانستان رسم است آیا آن چیزهایی را که پدر دختر داده و آنچه را که چند وقت بعد به خانه خودش برده مال زن می‌شود یا مال هر دو؟
- [امام خمینی] زنی مقداری طلا دارد و از آن استفاده می‌کند و مال دیگری غیر از آن ندارد. و اگر آنها را بفروشد توانایی رفتن به حج را خواهد داشت، آیا زیور آلات زن مستثنی از استطاعت است یا این که به وسیله آنها زن مستطیع شده و باید آنها را بفروشد و به حج برود و چنانچه مرده باشد باید برای او نائب بگیرند؟
- [آیت الله نوری همدانی] دختری پس از عقد رسمی و آشنائی با روحیات شوهر حاضر به عروسی و رفتن به خانه همسر نشده و از دادگاه تقاضای طلاق می‌کند. در این خلال او را از خیابان به عنف ربوده و به محلی مخفی برده می‌شود پس از تفحص معلوم می‌شود که رباینده همسر وی بوده و برای اجبار وی به تمکین و تشکیل زندگی مشترک دست به چنین کاری زده است. آیا در ایام عقد بستگی، نشوز زن صدق می‌کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دختری بعد از عقد رسمی و آشنایی با روحیات شوهر حاضر به عروسی و رفتن به خانه همسر نشده و از دادگاه تقاضای طلاق می‌کند در این خلال وی از خیابان به عنف ربوده و به محلّی مخفی برده می‌شود بعد از تفحّص مشخص می‌شود رباینده همسر او بوده و برای اجبار وی به تمکین و تشکیل زندگی مشترک دست به چنین اقدامی زده است با توجّه به مادّه 621 قانون مجازات اسلامی که مقرّر میدارد : (هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصایا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد) بفرمائید : الف - آیا در این ایّام عقدبستگی، نشوز زن صدق می‌کند؟ ب - آیا این کار شوهر جرم و متسحقّ تعزیر شرعی است؟ ج - بر فرض لزوم تعزیر، آیا گذشت دختر و خانودهاش بعد از مرافعه، مسقط تعزیر خواهد بود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی زن دائمی خود را در تاریخ 1366/2/12 بدون طلاق و مخارج زندگی از خانه بیرون کرده و زن دیگری آورده پس از مدّت زیادی زن جدید فوت می‌کند و شخص دنبال زن سابق خود رفته و در تاریخ 1377/6/8 زن را بر میگرداند که حدودا11 سال و 4 ماه سپری می‌شود و در حضور چند نفر کاغذ نوشته و اقرار می‌کند که نفقه سالهای تلف شده زن را پرداخت کند در فاصله کمی آن شخص فوت کرد وارث که برادران شخص متوفّی میباشند از نفقه سالهای گذشته را که شوهر زن متعهّد شده بود قبول ندارند آیا اکنون این زن بدون سرپرست از چه طریقی میتواند به حقّ خود برسد؟
- [آیت الله بروجردی] حضرت آیة اللَّه العظمی - دام ظلّه - چه میفرمایید در این مسأله شرعیّه که: زیدی اثاث اهل بیت خود را به زوجه خود هبه نموده، آیا در اقباض و قبض - که در لزوم هبه شرط است - کفایت می‌کند تصرّفاتی که زن در خانه نسبت به اثاث الدار شوهر دارد، از قبیل: برداشتن و گذاشتن در موقع حاجت، یا مخصوصاً باید شوهر آنها را به قبض زوجه برساند؟ مسأله دیگر: لباسی که شوهر از برای زوجه خود میخرد و به زوجه میدهدکه بپوشد و همچنین پولی که شوهر به زوجه خود میدهد داخل در چه عنوان است، آیا داخل در تملیک است، یا اباحه است؟ مستدعیست حکم هر دو مسأله را در صدر ورقه مرقوم و به خاتم شریف مزیّن و ممهور فرمایید.
مسائل مرتبط از این مرجع
- چیزهایی از ابریشم خالص و طلا که صدق لباس و زینت نمیکند و همچنین لباسهای طلاباف و ابریشم که ساتر عورت نیستند نظیر عرقچین و جوراب کوتاه و دستمال در نماز و غیر نماز برای مرد اشکال ندارد.
- کسی که امانت را قبول می‌کند اگر در نگهداری آن کوتاهی نکند و تعدّی یعنی زیاده روی هم ننماید و اتّفاقاً آن مال تلف شود ضامن نیست.
- در طلاق خلع و مبارات لازم نیست برای بخشیدن مال زن به شوهر، صیغه عربی خوانده شود بلکه به هر نحوی که زن مال خود را به شوهر ببخشد کفایت می‌کند.
- اگر زن در کارهایی که در مسئله پیش گفته شد از شوهر اطاعت نکند گناهکار است و حقّ غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد ولی مهر او از بین نمیرود. مسئله 1963 - تهیه مخارج زن اگر عقد دائمی باشد مطابق معمول بر شوهر واجب است، و اگر تهیه نکند بدهکار او خواهد بود مگر اینکه زن راضی به آن زندگی باشد.
- آنچه که مرد برای استفاده زن گرفته است نظیر لباس و زیور آلات و مانند اینها، بعد از مردن شوهر، جزو مال شوهر است.
- اگر زنی بچهای را شیر دهد به پدر و برادرهای واقعی آن بچّه محرم نمیشود چنانکه شوهر آن زن که شیر مال اوست به مادر و خواهرهای واقعی آن بچّه محرم نمیشود، و به طور کلی هیچ یک از محرمهای واقعی آن بچّه به محرمهای رضاعی آن بچّه محرم نمیشوند، بنابراین شوهر آن زن که صاحب شیر است، میتواند با مادر و خواهرهای واقعی آن بچّه ازدواج کند چنانکه آن زن میتواند با پدر و برادرهای آن بچّه ازدواج کند.
- ولیّ زن که در غسل و کفن و دفن او دخالت می‌کند شوهر اوست و بعد از او، مردهایی که از میّت ارث میبرند مقدم بر زنهای ایشانند و هر کدام که در ارث بردن مقدم هستند در این امر نیز مقدمند.
- سقط جنین از گناهان بزرگ است، و اگر روح در او دمیده شده باشد در حکم آدم کشی است، و کسی که این کار را می‌کند، چه خود زن باشد یا شوهر یا دکتر، گرچه با اجازه آنها باشد، باید دیه بپردازد، و دیه آن اگر نطفه باشد بیست مثقال شرعی طلا، و اگر علقه یعنی خون بسته باشد چهل مثقال، و اگر مضغه یعنی مانند یک پاره گوشت باشد شصت مثقال، و اگر استخوان شده باشد هشتاد مثقال، و اگر بر آن گوشت روییده ولی هنوز روح در آن ندمیده صد مثقال، و اگر روح در آن دمیده، برای پسر هزار مثقال و برای دختر پانصد مثقال شرعی طلا است.
- اگر مسلمانی کافر شود (مرتد فطری باشد یا ملّی یعنی مسلمانزاده باشد یا کافرزاده) اگر مرد باشد حدّ او کشتن است، و به مجرّد کفر مال او به ورثه مسلمان او منتقل می‌شود، و زنش از او جدا میگردد و باید عدّه وفات بگیرد و بعد از تمام شدن عدّه میتواند شوهر کند و توبه او گرچه قبول است و احکام اسلام بر او بار می‌شود ولی مانع از آنچه که گفته شد نمیگردد. و اگر زن باشد زندانی می‌شود و در زندان در لباس و خوراک و مسکن به او سختگیری میگردد و در وقت نماز او را تازیانه میزنند تا توبه کند، و اگر توبه نکرد باید در زندان به همین حال بماند تا بمیرد، و به مجرّد کفر از شوهرش جدا می‌شود و مال او به ورثه مسلمان او منتقل میگردد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگرچه زن آن را پوشیده باشد اگر شوهر آنها را به زن تملیک نکرده، بعد از مردن شوهر، جز مال شوهر است.
- [آیت الله سبحانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعداز مردن شوهر، جزء مال شوهر است مگر این که به او تملیک کرده باشد. مسائل متفرّقه ارث
- [آیت الله مکارم شیرازی] لباس و زینت آلات و مانند آنها که مرد برای همسرش می گیرد مال همسر اوست، مگر این که ثابت شود که قصد تملیک نکرده بلکه جنبه عاریتی داشته باشد.
- [آیت الله اردبیلی] لباس یا چیزهایی که مرد به زن بخشیده است، بعد از طلاق یا وفات شوهر جزء اموال زن است؛ ولی اگر لباس یا مانند آن را مرد به زن نبخشیده باشد بلکه برای پوشیدن و استفاده زنِ خود گرفته باشد، اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء اموال شوهر است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرّفی که به او اجازه دادهاند تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است، پس اگر لباسی را که گفته‌اند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است. پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است. پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند یا غیر از تصرّفی که به او اجازه دادهاند تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است، پس اگر لباسی را که گفته‌اند: (بفروش)، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه دادهاند، تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است؛ پس اگر لباسی را که گفته‌اند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند ، یا غیر از تصرفی که به او اجازه دادهاند ، تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود ، ضامن است ، پس اگر لباسی را که گفته‌اند بفروش ، بپوشد ، و آن لباس تلف شود ، باید عوض آن را بدهد .