احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
بعد از تکبیر امام اگر صف جلو اماده نماز و تکبیر گفتن باشد کسی که در صف بعد ایستاده می تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب ان است که صبر کند تا کسی یا کسانی که از صف جلو واسطه اتصال او هستند تکبیر بگویند
عنوان مسئله:
بعد از تکبیر امام اگر صف جلو اماده نماز و تکبیر گفتن باشد کسی که در صف بعد ایستاده می تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب ان است که صبر کند تا کسی یا کسانی که از صف جلو واسطه اتصال او هستند تکبیر بگویند
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] پس از تکبیر امام جماعت هنوز صف های جلو تکبیر نگفتهاند ؛ کسی در صفهای بعدی تکبیرةالاحرام میگوید، نمازش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در تکبیر اوّل از امام جلو افتاده است، آیا نمازش را می تواند ادامه دهد یا باید تکبیر را اعاده کند؟ هم چنین فردی در حال خواندن نماز میّت، در تکبیر 2 و 3 از امام جلو افتاده، ولی صبر کرده تا تکبیر 4 و 5 را با امام بخواند، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] در نماز جماعت اگر اتصال از طرف یک نفر باشد و او قبل از امام تکبیر بگوید، آیا اتصال نماز جماعت به هم می خورد؟ اگر بنابر نظر مرجع تقلید واسطه نماز او صحیح باشد چه طور؟
- [امام خمینی] مفاد رساله توضیح المسائل حضرت آیتاللهی در مورد کسی که در نماز جماعت پشت ستون ایستاده باشد این است که اگر از جلو اتصال نداشته باشد نمازش اشکال دارد، آیا در صورتی که از یکی از دو طرف اتصال داشته باشد و صف جلو را هم ببیند باز هم نمازش اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در صف اوّل نماز، سه یا چهار نفر که لباسشان نجس است، ایستاده باشند، اتصال بقیّه ی صف را به هم می زنند؟
- [آیت الله بهجت] آیا در صحت اتصال صف اوّل دیدن امام در تمام حالات شرط است؟ و اگر صف بسیار طولانی باشد و یا صف اوّل در بالکن باشد که امام را نبیند، آیا اتصال آن ها اشکال دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا برای اقتدا در نماز جماعت باید منتظر ماند تا ابتدا افرادی که در صف اول هستند تکبیر بگویند تا اتصال برقرار شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مساجدی که نماز جماعت اقامه می شود و افراد نمازگزار پشت سر امام جماعت، صف کشیده به هم اتصال دارند، اگر مسجد، طبقه فوقانی داشته باشد که زنها در آنجا نماز جماعت می گذارند، اتصال صف جماعت آنها به صف طبقه پایین به چه کیفیت است؟
- [آیت الله بهجت] اگر اتّصال انسان به واسطه فرادا شدن نماز یک یا چند نفر به هم بخورد، آیا نمازگزار می تواند با یک یا چند قدم جلو و چپ و راست رفتن، بدون حالت ذکر مجددا اتّصال را برقرار نماید؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید من جدیدا حکمی را از آیت الله بهجت شنیدم مبنی بر اینکه "در نماز جماعت وقتی ماموم در صفی غیر از صف اول قرار دارد برای تکبیره الاحرام باید صبر کند تا صف جلویی تکبیر بگویند بعد او تکبیر بگوید." حال سوال من این است اولا صحت حکم .آیا این حکم مال ایشان است؟ ثانیا وظیفه من در مورد نمازهایی که به جماعت خوانده ام و این حکمو به دلیل ندانستن رعایت نکرده ام چیست ( مستقیم بی توجه به صف جلویی بعد از امام تکبیر گفتم)؟ با تشکر
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به واسطه درازی صف اول کسانی که دو طرف صف ایستاده اند امام را نبینند می توانند اقتدا کنند و نیز اگر به واسطه درازی یکی از صفهای دیگر کسانی که دو طرف ان ایستاده اند صف جلوی خود را نبینند می توانند اقتدا نمایند
- اگر در نماز بین ماموم و امام یا بین ماموم و مامومی که جلوی او ایستاده بیشتر از اندازه ای که به یک قدم بلند طی می شود فاصله پیدا شود جماعت باطل و نماز را فرادی بخواند و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر بین ماموم و مامومی که از طرف راست یا چپ واسطه اتصال است این فاصله پیدا بشود
- اگر صفهای جماعت تا در مسجد برسد کسی که مقابل در پشت صف ایستاده نمازش صحیح است و همچنین نماز کسانی که پشت سر او اقتدا می کنند صحیح می باشد بلکه نماز کسانی که در دو طرف ایستاده اند و اتصال به جماعت دارند نیز صحیح است
- اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود چنانچه فاصله بین کسانی که در صف بعد هستند با کسانی که در صف جلوتر از کسانی که نمازشان تمام شده کمتر یا به اندازه ای که به یک قدم بلند طی می شود باشد و فورا صفی که نمازشان تمام شده برای نماز دیگری به امام اقتدا کنند جماعت صف بعد صحیح است و اگر فاصله بیشتر از این حد باشد جماعت صف بعد باطل و نماز انها فرادی می شود
- اگر بین کسانی که در یک صف ایستاده اند یک نفر که نمازش باطل است یا بچه ممیزی که ندانند نماز او صحیح است فاصله شود در صورتی که از جهت ماموم دیگر اتصال به جماعت نباشد بنابر احتیاط واجب نمی شود اقتدا کرد
- اقوی ان است که بین جای سجده ماموم و جای ایستادن امام بیش از اندازه ای که به یک قدم بلند طی می شود فاصله نباشد و همچنین است اگر انسان به واسطه مامومی که جلوی او ایستاده به امام متصل باشد و احتیاط مستحب ان است که جای سجده ماموم با جای کسی که جلوی او ایستاده فاصله نداشته باشد
- مستحب است امام در وسط صف بایستد و اهل علم و کمال و تقوی در صف اول بایستند
- ماموم نباید تکبیره الاحرام را پیش از امام بگوید بلکه احتیاط واجب ان است که تا تکبیر امام تمام نشده تکبیر نگوید
- مستحب است صفهای جماعت منظم باشد و بین کسانی که در یک صف ایستاده اند فاصله نباشد و شانه انان ردیف یکدیگر باشد
- اگر موقعی برسد که امام مشغول خواندن تشهد اخر نماز است چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد باید بعد از نیت اقتدا و گفتن تکبیره الاحرام بنشیند و تشهد را بنابر احتیاط واجب به نیت قربت مطلقه اعم از وجوب و شهادت مستحب با امام بخواند ولی سلام را نگوید و صبر کند تا امام سلام نماز را بدهد بعد بایستد و بدون ان که دوباره نیت کند و تکبیر بگوید حمد و سوره را بخواند و ان را رکعت اول نماز خود حساب کند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از تکبیر امام اگر صفِ جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده می تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله سبحانی] بعد از تکبیر امام، اگر صف جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده، می تواند تکبیر بگوید. ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد؛ کسی که در صف بعد ایستاده؛ می تواند تکبیر بگوید؛ ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله نوری همدانی] بععد از تکبیر امام اگر صف جلو آمادة نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده ، می تواند تکبیر بگوید . ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود .
- [آیت الله بروجردی] بعد از تکبیر امام اگر صفِ جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده میتواند تکبیر بگوید، ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله خوئی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، میتواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [امام خمینی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده، می تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله سیستانی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو ، آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد ، کسی که در صف بعد ایستاده ، میتواند تکبیر بگوید ، ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود .
- [آیت الله مظاهری] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده، میتواند تکبیر بگوید ولی مستحب است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز بوده و تکبیر گفتن ایشان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، میتواند تکبیر بگوید.