احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، می‌تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
عنوان مسئله:
بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، می‌تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در نماز جماعت اگر مأموم در صف جماعت است و در حال قرائت امام شک کند که آیا تکبیرة الاحرام گفته است یا نه؟
- مأموم رسیده به جماعت در تشهد آخر پس تکبیر گفت و نشست و تشهد نخواند به خیال آنکه تکلیف او همین است و بعد از تسلیم امام برخاست و نماز را تمام نمود حکم نماز او چه می‌شود؟
- یک امام جماعتی در مسجدی مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده، این امام مسافرتی کرده به قصد برگشتن، وقتی که برگشت دید که یک امام جماعت دیگری با اجازه صاحب مسجد جای او نماز جماعت میخواند - اولاً آیا صاحب مسجد می‌تواند آن امام راتبی را که مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده اخراج و یک امام جماعت دیگری را جایگزین او نماید؟ ثانیاً، با راضی نبودن امام اوّل آیا امام دوّم غاصب است یا نه؟
- اگر بوده باشد بر شخصی قضا چندین سال نماز پنجگانه و این شخص چاق است در جسمش، به طوری که قدرت ندارد بر ادای تمام نمازها ایستاده از جهت سنگینی و خستگی، و اگر بخواهد تمامش را ایستاده بخواند کمتر می‌تواند قضا کند تا اینکه نشسته بخواند و میخواهد هر چه سریعتر از قضای نمازها خلاص شود چون انسان خبر از مرگش ندارد آیا جایز است برای او اینکه قضای نمازها را احیاناً نشسته و احیاناً ایستاده بخواند تا سریعتر خلاص شود از این دین واجب.
- اگر به امام جماعتی که از اهل تسنن است اقتدا نکنیم ولی در افعال نماز از او متابعت کنیم آیا این نماز خواندن مستحب است؟ و چگونه نماز را بخوانیم؟ و آیا اینگونه نماز خواندن نماز واجب را از انسان ساقط میکند؟ و اگر قرائت این شخص قبل از امام جماعت تمام شود چه کند؟ و اگر نمازی باشد که در او بلند خواندن قرائت واجب است آیا آهسته خواندن جایز است یا نه؟ و آیا این موارد اختصاص به حال تقیه دارد یا نه؟
- زیدی تقلید مجتهدی میکرده که تسبیحات، را سه مرتبه احتیاط واجب میدانسته و همان وقت نماز قضا بر ذمه زید بوده پس از فوت مجتهدش تقلید از شما میکند، آیا می‌تواند به یک تسبیحات نماز قضای آن وقت را بخواند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] پس از تکبیر امام جماعت هنوز صف های جلو تکبیر نگفتهاند ؛ کسی در صفهای بعدی تکبیرةالاحرام میگوید، نمازش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در تکبیر اوّل از امام جلو افتاده است، آیا نمازش را می تواند ادامه دهد یا باید تکبیر را اعاده کند؟ هم چنین فردی در حال خواندن نماز میّت، در تکبیر 2 و 3 از امام جلو افتاده، ولی صبر کرده تا تکبیر 4 و 5 را با امام بخواند، آیا نمازش صحیح است؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید من جدیدا حکمی را از آیت الله بهجت شنیدم مبنی بر اینکه "در نماز جماعت وقتی ماموم در صفی غیر از صف اول قرار دارد برای تکبیره الاحرام باید صبر کند تا صف جلویی تکبیر بگویند بعد او تکبیر بگوید." حال سوال من این است اولا صحت حکم .آیا این حکم مال ایشان است؟ ثانیا وظیفه من در مورد نمازهایی که به جماعت خوانده ام و این حکمو به دلیل ندانستن رعایت نکرده ام چیست ( مستقیم بی توجه به صف جلویی بعد از امام تکبیر گفتم)؟ با تشکر
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم در آخر یکی از دو طرف صف اول نماز ایستاده باشد، آیا می تواند قبل از مأمومینی که بین او و امام ایستاده اند، وارد نماز جماعت شود؟
- [آیت الله سبحانی] چند نفر بچه که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند در صف اول ایستاده اند، آیا نماز افراد دیگر که در ادامه صف ایستاده اند صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا مأموم می‌تواند در بین نماز به صف جلو یا عقب برود؟
- [آیت الله بهجت] اگر در صف اوّل نماز، سه یا چهار نفر که لباسشان نجس است، ایستاده باشند، اتصال بقیّه ی صف را به هم می زنند؟
- [امام خمینی] مفاد رساله توضیح المسائل حضرت آیتاللهی در مورد کسی که در نماز جماعت پشت ستون ایستاده باشد این است که اگر از جلو اتصال نداشته باشد نمازش اشکال دارد، آیا در صورتی که از یکی از دو طرف اتصال داشته باشد و صف جلو را هم ببیند باز هم نمازش اشکال دارد؟
- [سایر] اگر در نماز جماعت در صف اول فردی که در سمت راست امام ایستاده و در وسط نماز، نماز را به دلیلی بشکند آیا کسانی که در سمت راست آن فرد ایستاده اند نمازشان را باید اعاده کنند؟ تکلیف بقیه ی مامومین چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا برای اقتدا در نماز جماعت باید منتظر ماند تا ابتدا افرادی که در صف اول هستند تکبیر بگویند تا اتصال برقرار شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود چنانچه فوراً برای نماز دیگری به امام اقتدا کنند، جماعت صف بعد صحیح است.
- اگر بداند نماز یک صف از صفهای جلو باطل است، در صفهای بعد نمیتواند اقتدا کند، ولی اگر نداند نماز آنان صحیح است یا نه، می‌تواند اقتدا نماید.
- مستحب است امام در وسط صف بایستد و اهل علم و کمال و تقوی در صف اول بایستند.
- اگر در نماز عید موقعی برسد که امام در رکوع است می‌تواند نیت کند و تکبیر اول نماز را بگوید و به رکوع رود.
- مأموم نباید تکبیرة الاحرام را پیش از امام بگوید بلکه احتیاط واجب آن است که تا تکبیر امام تمام نشده، تکبیر نگوید.
- احتیاط واجب آن است که بین جای سجده مأموم و جای ایستادن امام به اندازة یک متر فاصله نباشد. و همچنین است اگر انسان به واسطة مأمومی که جلوی او ایستاده به امام متصل باشد، و احتیاط مستحب آن است که جای سجده مأموم با جای کسی که جلوی او ایستاده، هیچ فاصله نداشته باشد.
- کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند، ولی برای رکوع می‌تواند درحالی که نشسته است خم شود، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و برای رکوع خم شود.
- اگر موقعی برسد که امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد، باید بعد از نیت و گفتن تکبیرة الاحرام بنشیند و تشهد را با امام بخواند، ولی سلام را نگوید و صبر کند تا امام سلام نماز را بدهد، بعد بایستد و بدون آن که دوباره نیت کند و تکبیر بگوید، حمد و سوره را بخواند، و آن را رکعت اول نماز خود حساب کند.
- مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
- اگر با زن بیشوهری که در عده نیست زنا کند، بعداً می‌تواند آن زن را برای خود عقد نماید، ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا آن زن حیض ببیند بعد او را عقد نماید، و اگر دیگری بخواهد آن زن را عقد کند این احتیاط مستحب است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو ، آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد ، کسی که در صف بعد ایستاده ، می‌تواند تکبیر بگوید ، ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود .
- [آیت الله مظاهری] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده، می‌تواند تکبیر بگوید ولی مستحب است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، می تواند تکبیر بگوید، ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از تکبیر امام اگر صفِ جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده می تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله سبحانی] بعد از تکبیر امام، اگر صف جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده، می تواند تکبیر بگوید. ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد؛ کسی که در صف بعد ایستاده؛ می تواند تکبیر بگوید؛ ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله نوری همدانی] بععد از تکبیر امام اگر صف جلو آمادة نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده ، می تواند تکبیر بگوید . ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود .
- [امام خمینی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده، می تواند تکبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز بوده و تکبیر گفتن ایشان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، می‌تواند تکبیر بگوید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از تکبیر امام، صف جلو آماده نماز شده و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، می‌تواند تکبیر بگوید.