اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال ارام بودن بدن خارج شود باید بعد از ارام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال ارام بودن بدن خارج نشود یا انگشتان را حرکت دهد ضرری ندارد
عنوان مسئله:
اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال ارام بودن بدن خارج شود باید بعد از ارام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال ارام بودن بدن خارج نشود یا انگشتان را حرکت دهد ضرری ندارد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر قبل از آن که به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گیرد، عمدا ذکر رکوع را بگوید، نمازش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به علت مریضی نمیتواند در رکوع آرامش بدنش را حفظ کند و مجبور است ذکر رکوع را به همراه حرکت بدن بگوید، چه کار باید بکند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مثلاً ذکر (سبحان ربی العظیم وبحمده) را در رکوع، سهوا غلط بخواند و یا اینکه سهوا در حال گفتن این ذکر، بدنش حرکت کند، آیا موقعی که میخواهد ذکر رکوع را دوباره به صورت صحیح تکرار کند، میتواند به جای آن ذکر، سه بار (سبحان اللّه) بگوید؟
- [آیت الله بهجت] وقتی که انسان در حال گفتن ذکر سجده است، باید دو کف دستش روی زمین باشد، سؤال این است که اگر در حال گفتن ذکر سجده دو کف دست روی زمین بود، امّا یکی از انگشتان دست بی اختیار روی زمین حرکت کند؛ آیا باید ذکر را دوباره تکرار کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی سهواً یا جهلاً ذکر رکوع یا سجده یا اذکار در حال قیام را در حال حرکت بدن بگوید و یا کسی میدانسته که نباید در حال حرکت بدن ذکر رکوع یا سجود و یا هر ذکر دیگری را بگوید ولی آن را فراموش کرده باشد و یا بر اثر بیتوجهی و غفلت و عادت، قسمتی از اذکار را در حال حرکت ادا کرده باشد؛ مثلاً قبل از اینکه سر بر سجده گذارده و بدنش آرام گیرد، ذکر سجده را شروع کرده یا قبل از اینکه ذکر سجدهاش را بهطور کامل تمام کند سر از سجده برداشته باشد، در موارد فوق چه حکمی دارد؟ ج) اگر از روی جهل یا سهو یا فراموشی اذکار نماز را در حال حرکت بگوید، نمازش صحیح است و در غیر این صورت نماز اشکال پیدا میکند. س: برخی بهطور عرفی یاد گرفتهاند که در حال برخاستن از رکوع یا سجده ذکر (الله اکبر) بگویند و چه بسا توجهی هم به این ندارند که از باب استحباب میگویند یا به قصد ذکر مطلق و یا تفاوت مستحب بودن ذکر و قصد ذکر مطلق را نمیدانند، در این موارد که در حال حرکت بدن ذکر (الله اکبر) را میگویند، نمازشان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] گفتن ذکر "بحول الله وقوته..." در هنگام بلند شدن درست است یا باید بدن آرام باشد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در هنگام ذکر سجده یکی از اعضای بدن که باید روی زمین باشد اندکی روی زمین حرکت کند باید ذکر را دوباره گفت؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا مأموم مرد تمام اذکار را باید آرام بخواند یا این که برخی اذکار (مثل قنوت یا ذکر رکوع و سجود) را می تواند بلند بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر اذکار رکوع یا سجود در حال حرکت بدن گفته شوند، آیا نماز را باطل می کند؟
- [آیت الله اردبیلی] در بسیاری از اوقات دیده میشود که افرادی مقداری از اول یا آخر ذکر رکوع و سجود را در حال حرکت میگویند. نماز این افراد، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- موقعی که برای تکبیره الاحرام یا قرایت ایستاده است باید بدن را حرکت ندهد و به طرفی خم نشود و بنابر احتیاط واجب در حال اختیار به جایی تکیه نکند ولی اگر از روی ناچاری باشد یا در حال خم شدن برای رکوع پاها را حرکت دهد اشکال ندارد
- در رکوع باید به مقدار ذکر واجب بدن ارام باشد و در ذکر مستحب هم اگر ان را به قصد ذکری که برای رکوع دستور داده اند بگوید بنابر احتیاط واجب ارام بودن بدن لازم است و اگر به قصد مطلق ذکر بگوید لازم نیست
- اگر موقع خواندن حمد و سوره یا خواندن تسبیحات اربعه بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال ارام بودن بدن خارج شود بنابر احتیاط مستحب بعد از ارام گرفتن بدن انچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند
- موقعی که انسان در نماز مشغول خواندن چیزی از اذکار واجب است باید بدنش ارام باشد و موقعی که می خواهد کمی جلو یا عقب رود یا کمی بدن را به طرف راست یا چپ حرکت دهد باید چیزی نگوید
- بعد از تمام شدن ذکر رکوع باید راست بایستد و بعد از ان که بدن ارام گرفت به سجده رود و اگر عمدا پیش از ایستادن یا پیش از ارام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است
- اگر در حال حرکت بدن ذکر مستحبی بگوید ذکر و نماز هر دو صحیح است ولی اذکار مستحبه نماز را اگر به قصد انچه در نماز وارد شده بگوید بنابر احتیاط باید بدن ارام باشد اگر چه با ارام نبودن بدن نماز صحیح است ولی بحول الله و قوته اقوم و اقعد را باید در حال برخاستن بگوید
- اگر بعد از رکوع یا سجود شک کند که کارهای واجب ان مانند ذکر و ارام بودن بدن را انجام داده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند
- اگر پیش از ان که به مقدار رکوع خم شود و بدن ارام گیرد عمدا ذکر رکوع را بگوید نمازش باطل است مگر این که جاهل قاصر باشد که نمازش از جهت این زیاده باطل نمی شود
- در سجود باید به مقدار ذکر واجب بدن ارام باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب در موقع گفتن ذکر مستحب در صورتی که ان را به قصد ذکر در سجده بگوید
- اگر به واسطه مرض و مانند ان در رکوع ارام نگیرد نمازش صحیح است ولی باید پیش از ان که از حال رکوع خارج شود ذکر واجب را بگوید
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید؛ بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود؛ بهتر این است که بعد از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگوید؛ ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود یا انگشتان را حرکت دهد؛ ضرری ندارد.
- [امام خمینی] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید، بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود باید بعد از آرام گرفتن بدن بنابر احتیاط واجب دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود، یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن، خارج شود بنابر احتیاط واجب بعد از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را میگوید، بیاختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود بهتر این است که بعد از آرام گرفتن بدن، دوباره ذکر را بگوید، ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن خارج نشود، یا انگشتان را حرکت دهد ضرری ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید، بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود، باید بعد از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگوید، ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود، یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر موقعی که ذکر رکوع را می گوید ، بی اختیار بقدری حرکت کند که از حال آرام بودن خارج شود ، بنابر احتیاط واجب باید بعد از آرام گرفتن بدن ، دوباره ذکر رابگوید ، ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود ، یا انگشتان را حرکت دهد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را میگوید، بیاختیار به قدری حرکت کند که سر یا بدن از حال آرام بودن خارج شود، بنا بر احتیاط واجب رجاءً ذکر را تمام کرده بعد از آرام گرفتن دوباره ذکر را بگوید، ولی اگر کمی حرکت کند که سر و بدن از حالت آرام بودن خارج نشود، یا دستها و انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را میگوید، بیاختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود، باید بعد از آرام گرفتنِ بدن دوباره ذکر را بگوید؛ ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود، یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را میگوید، بیاختیار بهقدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود باید بعد از آرام گرفتن بدن، دوباره ذکر را بگوید، ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود، یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را میگوید بیاختیار به قدریحرکت کند که ازحال آرام بودن بدن خارج شود، باید ساکت شود و بعد از آرام گرفتن بدن، دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.