احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که مثقال و نخود نقره یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است احتیاط مستحب ان است که کمتر از مثقال و نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت ان به مثقال و نخود نقره برسد احتیاط مستحب ان است که کمتر از ان به یک فقیر ندهد
عنوان مسئله:
کسی که مثقال و نخود نقره یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است احتیاط مستحب ان است که کمتر از مثقال و نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت ان به مثقال و نخود نقره برسد احتیاط مستحب ان است که کمتر از ان به یک فقیر ندهد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر جو و گندم به صورت مخلوط کاشته و درو شود و روی هم به حدّ نصاب برسد، زکات دارد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مالکی مقداری زمین مزروعی خود را بصورت اجاره به دیگری واگذار کرده و مال الاجاره از گندم آن تعیین شده، گندمی که از بابت اجرت به دست می آید، اگر به تنهایی به حد نصاب برسد یا با گندم باقیمانده زمین در دست خود مالک برداشت می شود به نصاب برسد، آیا متعلق زکات می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حضرتعالی در رساله احکام زکات مسئله 1872 فرمودهاید: زکات گندم و جو و.... وقتی واجب میشود که به مقدار نصاب برسد حال با توجّه به این مسئله، اگر زارعی زراعت داشت ولی برداشت نکرد یا خوب حفاظت نکرد و از بین رفت، خلاصه جمعآوری نکرد، آیا زکات واجب است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در توضیح المسائل مسأله 2631 فرموده اید: (مال گمشده که انسان پیدا کند اگر نشانه نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش معلوم شود و قیمت آن کمتر از یک درهم (6/12 نخود نقره سکه دار) نباشد، احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه دهد.) الف) اگر چنانچه پیدا شده، مثلاً یک عدد صد تومانی باشد، آیا این نشانی محسوب می شود؟ ب) قیمت یک درهم نقره به پول در زمان فعلی چه مقدار است؟
- [آیت الله بروجردی] شخص زارع گندم و یا جوِ او بعد از اخراج مُؤَن به حد نصاب رسیده، لکن چون بدهکار ارباب است، ارباب تمام گندم و یا جوِ زارع را از باب طلب خود میبرد و هر چه رعیّت التماس میکند که لا اقل به مقدار زکات را به من بده که به مستحقّین آن برسانم نمیدهد، آیا تکلیف این رعیّت چیست در حالی که این رعیّت غیر از اثاث البیت که ما یحتاج اوست چیز دیگر ندارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی زکات گندم بدهکار است و از طرفی مقروض می باشد و قدرت پرداخت بدهی را ندارد. او یک دستگاه تراکتوری دارد که اگر برای پرداخت بدهی هایش آن را بفروشد، وام او که تقریبا مساوی با قیمت تراکتور است، پرداخت می شود. ولی پس از فروش تراکتور، خانواده اش در مضیقه زندگی قرار می گیرند. آیا باید زکات بدهد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی سر سال حساب میکند مازاد از مخارج را جهت تعیین وجوهات لکن مثلاً مقداری جنس (گندم یا جو یا غیره) سلف خریده که هنوز موعد تحویل جنس نرسیده است بفرمائید آیا پولی را که قبلاً بابت خرید معامله سلفی پرداخته باید از لحاظ خمس حساب کند یا قیمت روز آن جنسی که موعد تحویل آن نرسیده.
- [آیت الله بهجت] جهت آبیاری از آب رودخانه، مبالغی از کشاورزان به عنوان میرابی و لایروبی دریافت می شود که قیمت این آب با آبیاری با موتور مساوی می شود. یعنی برای کشاورز از جهت هزینه فرق نمی کند که از رودخانه استفاده کند یا از موتور. حال سؤال این است که زکات گندم و جو آبیاری شده از این رودخانه 101 است یا 201؟ یا این که باید هزینه ی آبیاری با رودخانه را از مخارج حساب کرد و این زکات را یک دهم حساب نمود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- طلا دو نصاب دارد نصاب اول ان بیست مثقال شرعی است که هر مثقال ان هیجده نخود است که بنابر مشهور سه ربع مثقال صیرفی معمولی است پس وقتی طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال صیرفی است برسد اگر شرایط دیگر را هم که گذشت داشته باشد انسان باید یک چهلم ان را که نه نخود می شود از بابت زکات بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکات ندارد نصاب دوم ان چهار مثقال شرعی است که سه مثقال صیرفی معمولی است یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود باید زکات تمام هیجده مثقال را از قرار چهل یک بدهد و اگر کمتر از سه مثقال اضافه شود فقط باید زکات پانزده مثقال ان را بدهد و زیادی ان زکات ندارد و همچنین است هر چه بالا رود یعنی اگر سه مثقال اضافه شود باید زکات تمام انها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده زکات ندارد
- سلت که دانه ای است به نرمی گندم و خاصیت جو را دارد و علس که مثل گندم است احتیاط مستحب ان است که زکات انها داده شود
- نقره دو نصاب دارد نصاب اول ان مثقال صیرفی معمولی است که اگر نقره به مثقال صیرفی برسد و شرایط دیگر را هم که گذشت داشته باشد انسان باید چهل یک ان را که دو مثقال و پانزده نخود است از بابت زکات بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکات به ان تعلق نمی گیرد و نصاب دوم ان بیست و یک مثقال است یعنی اگر بیست و یک مثقال به مثقال اضافه شود باید زکات تمام مثقال را که یک چهلم ان است بدهد و اگر کمتر از مثقال اضافه شود فقط باید زکات مثقال ان را بدهد و زیادی ان زکات ندارد و همچنین است هر چه بالا رود یعنی اگر مثقال اضافه شود باید زکات تمام انها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده و کمتر از مثقال است زکات ندارد بنابراین اگر انسان یک چهلم هر چه طلا و نقره دارد بدهد زکاتی را که بر او واجب بوده داده است و گاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است مثلا کسی که مثقال نقره دارد اگر یک چهلم ان را بدهد زکات مثقال ان را که واجب بوده داده و مقداری هم برای مثقال ان داده که واجب نبوده است
- اگر گندم و جو و خرما و کشمشی که زکات به انها تعلق گرفته خوب و بد دارد احتیاط واجب ان است که زکات خوب را از بد ندهد
- جایز نیست قبل از وقت تعلق زکات را بدهد و واجب نیست بعد از تعلق صبر کند تا جو و گندم به حد درو کردن و تصفیه دانه از کاه برسد و انگور و خرما خشک گردد بلکه همین که زکات تعلق گرفت می تواند مقدار زکات را قیمت نموده و ان قیمت را به قصد زکات بدهد
- زکات گندم و جو و خرما و کشمش وقتی واجب می شود که به مقدار نصاب برسند و نصاب انها سیصد صاع است و هر صاعی ششصد و چهارده مثقال و ربع مثقال صیرفی است که تقریبا کیلوگرم می شود
- فقیر نمی تواند زکات را به کمتر از مقدار ان صلح کند یا چیزی را گران تر از قیمت ان بابت زکات قبول نماید یا زکات را از مالک بگیرد و به او ببخشد ولی کسی که زکات بدهکار است و فقیر شده و نمی تواند زکات را بدهد چنانچه بخواهد توبه کند فقیر می تواند زکات را از او بگیرد و به او ببخشد
- کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگر چه فقیر نباشد انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند ولی اگر فقیر نباشد در صورتی که بداند مالی را که بدهکار است در معصیت صرف کرده نمی تواند بابت زکات حساب کند
- اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که از نقره یا طلا باشد در صورتی که قیمت ان به صد و پنج مثقال نقره مسکوک در نقره یا پانزده مثقال طلای مسکوک در طلا برسد اگر چه سهم هر یک انان به این مقدار نباشد بنابر احتیاط واجب خمس ان را بدهند و همچنین در صورتی که از غیر طلا و نقره باشد اگر چه به حد نصاب نرسد
- چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکات است بلکه اگر فقیر خجالت بکشد مستحب است بدون این که اظهار کند به قصد زکات بدهد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که 2 مثقال و 15 نخود نقره یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است، بنابر احتیاط مستحب کمتر از 2 مثقال و 15 نخود نقره به یک فقیر ندهد. و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به 2 مثقال و 15 نخود نقره برسد، بنابر احتیاط مستحب به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- [آیت الله خوئی] کسی که (2) مثقال و (15) نخود نقره یا بیشتر، از بابت زکات بدهکار است بنابر احتیاط مستحب کمتر از (2) مثقال و (15) نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به (2) مثقال و (15) نخود نقره برسد بنابر احتیاط مستحب به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که 2 مثقال و 15 نخود نقره یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است، احتیاط مستحب آن است که کمتر از 2 مثقال و 15 نخود نقره هم به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به 2 مثقال و 15 نخود نقره هم برسد بهتر است به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که (2) مثقال و (15) نخود نقره یا بیشتر از بابت زکاه بدهکار است؛ بنا بر احتیاط مستحب کمتر از (2) مثقال و (15) نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به (2) مثقال و (15) نخود نقره برسد؛ بنا بر احتیاط مستحب به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که 2 مثقال و 15 نخود نقره، یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است، بنا بر احتیاط واجب باید کمتر از 2 مثقال و 15 نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به 2 مثقال و 15 نخود نقره برسد، بنا بر احتیاط واجب باید به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که 2 مثقال و15 نخود نقره یا بیشتر از بابت زکاْ بدهکار است، بنابر احتیاط مستحبّ باید کمتر از 2 مثفال و15 نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم وجو بدهکار باشد وقیمت آن به 2 مثقال و15 نخود نقره برسد، بنابر احتیاط مستحبّ باید به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- [امام خمینی] کسی که مثقال و نخود نقره یا بیشتر، از بابت زکات بدهکار است می تواند کمتر از مثقال و نخود نقره هم به یک فقیر بدهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به مثقال و نخود نقره هم برسد می تواند به یک فقیر کمتر از آن بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که به اندازه 5 درهم شرعی یا بیشتر از بابت زکات بدهکار است بنا بر احتیاط کمتر از 5 درهم شرعی به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به 5 درهم شرعی برسد، بنا بر احتیاط به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط واجب آن است که به هر فقیر از زکات نصاب اول نقره (یعنی به اندازه دومثقال و 15 نخود) کمتر ندهد و اگر از چیز دیگر مانند گندم و جو زکات می دهد نیز قیمت آن کمتر از این مقدار نباشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، اگر سهم هر یک از آنان به این مقدار نباشد، بنابر احتیاط مستحب خمس آن را بدهند.