احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
زنی که نه سالش تمام شده و یایسه نیست اگر متعه شود مثلا یک ماهه یا یک ساله شوهر کند چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت ان زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد باید عده نگه دارد پس اگر حیض می بیند باید به دو حیض کامل عده نگه دارد و شوهر نکند و اگر حیض نمی بیند چهل و پنج روز عده نگه دارد و در صورتی که ابستن باشد عده او تا زاییدن یا سقط بچه اوست و احتیاط مستحب ان است که به هرکدام از زاییدن یا چهل و پنج روز که بیشتر است عده نگه دارد
عنوان مسئله:
زنی که نه سالش تمام شده و یایسه نیست اگر متعه شود مثلا یک ماهه یا یک ساله شوهر کند چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت ان زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد باید عده نگه دارد پس اگر حیض می بیند باید به دو حیض کامل عده نگه دارد و شوهر نکند و اگر حیض نمی بیند چهل و پنج روز عده نگه دارد و در صورتی که ابستن باشد عده او تا زاییدن یا سقط بچه اوست و احتیاط مستحب ان است که به هرکدام از زاییدن یا چهل و پنج روز که بیشتر است عده نگه دارد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زن و مردی با هم متعه کنند و بعد از نزدیکی مرد بذل مدت نماید یا مدت صیغه تمام گردد و بعد از چند روز و در طول عدّه زن، مرد به متعه خود رجوع نماید و دوباره زن را متعه نماید و در طول مدت صیغه ی جدید، نزدیکی صورت نگیرد و زن سه بار یا بیشتر عادت ماهانه ببیند، اگر مرد مجدداً بذل مدت نماید با توجه به اینکه نزدیکی صورت نگرفته آیا باز هم زن بعد از بذل مدت باید عدّه نگه دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی به مدّت یک سال متعه شده بود و از دبر دخول شده و پس از انقضاء مدت که میبایست به مدت دو حیض عده نگه میداشت و تزویج نمیکرد، به علت ندانستن مسئله و جاهل بودن به موضوع و حکم، قبل از انقضاء عده به عقد مرد دیگری در آمد و مرد هم از اینکه زن قبلاً متعه مردی شده اطلاعی نداشته و ندارد: الف- آیا بر شخص عالم لازم و واجب است که زن و مرد را مطلع نماید و یا لازم نیست؟ ب- آیا عقد مزبور صحیح است و یا باطل؟ و اگر باطل است، احتیاج به عقد جدید دارد و یا موجب حرمت ابدی می‌شود؟ آیا احتیاج به طلاق دارد؟ و یا اینکه حکم مسئله در صورت وقوع دخول قبل از انقضاء عده و در صورت وقوع دخول بعد از انقضاء عده و یا در صورتی که اصلاً دخول محقق نشده باشد متفاوت است؟ لطفاً حکم فروض را بیان فرمایید:
- [آیت الله بروجردی] زنی در عدّه بوده و یک ماه از عدّه او گذشته بود و یک پسر دو ساله از شوهرش داشته و داعی او را در منزل خود برده تا مدّت عدّه او تمام شده آن وقت او را به عقد خود درآورم، بعد از یک هفته آن زن مرا به وسوسه انداخت که فعلاً خوب است مرا ازدواج نمایی تا پس از انقضای عدّه در محضر حاضر شده عقد نماییم، داعی او را ازدواج نموده و نزدیکی هم نموده و نطفه منعقد شده و این نطفه از خود داعیست چون که پس از طلاق آن زن پس از انقضای عدّه عادت زنانه شد، خواستم او را تزویج نمایم از چند نفر سؤال نمودم مختلف جواب دادند، چون داعی مقلّد حضرت عالی هستم لازم دانستم که شرح واقعه را به عرض برسانم و تکلیف داعی را معیّن فرمایید.
- [سایر] قرآن کریم در آیه 228 سوره بقره میفرماید: (زنهایی که طلاق داده شدند از شوهر کردن خودداری کنند تا سه پاکی بر آنها بگذرد). علت این سه ماه عده نگهداشتن را این میدانند که اگر زن آبستن است مشخص شود. اما با یک پاکی هم میتوان فهمید که زنی حامله هست یا نه؟ و در این دوره حتی نیازی به وجود عادت ماهانه برای مطمئن شدن از عدم وجود جنین نیست؛ چون با یک آزمایش ساده حتی در روزهای اول حاملگی میتوان به این مسئله پی برد. اما شاید این سه ماه مصلحتهای دیگری هم داشته باشد که من از آن بیاطلاعم. چیزی که در اینجا برای من سؤال است این است که چرا حضرت محمد(ص)، با یکی از زنان اسیری که دختر رئیس یکی از قبایل یهود بود، در همان شبی که پدر، برادر و شوهرش را از دست داده بود ازدواج کرد؟ (برای اطلاع بیشتر به کتاب طبقات یا به این سایت اسلامی در اینترنت http://www.prophetmuhammed.org/. مراجعه کنید. مگر نباید این زن سه پاکی را بعد از مرگ شوهرش پشت سر میگذاشت؟ در صورتی که در آیه 232 همین سوره گفته شده مردانی که بمیرند و زنانشان زنده ماندند، آن زنان از شوهر کردن باید خودداری کنند تا مدت 4 ماه و ده روز بگذرد.
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که شوهرش مرده اگر ابستن نباشد باید تا چهار ماه و ده روز عده نگه دارد یعنی از شوهر کردن خودداری نماید چه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد یا نه صغیره باشد یا کبیره یایسه باشد یا نه عقدش دایم باشد یا موقت و اگر ابستن باشد باید تا موقع زاییدن عده نگه دارد ولی اگر پیش از گذشتن چهارماه و ده روز بچه اش به دنیا اید باید تا چهار ماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند و این عده را عده وفات گویند
- زنی که نه سالش تمام نشده و زن یایسه عده ندارد یعنی اگرچه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد بعد از طلاق می تواند فورا شوهر کند
- زنی که نه سالش تمام شده و یایسه نیست اگر شوهرش با او نزدیکی کند و طلاقش دهد بعد از طلاق باید عده نگه دارد و زن ازادی که حیض می بیند و حیض او مستقیم و متعارف است یعنی مانند کسی نیست که مثلا سه ماه یا چهار ماه یکبار حیض می بیند عده اش ان است که بعد از ان که شوهرش او را در پاکی که با او نزدیکی نکرده طلاق داد و بعد از طلاق هم هرچند به قدر یک لحظه پاک بود به قدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود و همین که حیض سوم را دید عده او تمام می شود و می تواند شوهر کند ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با او طلاقش بدهد عده ندارد یعنی می تواند فورا شوهر کند
- اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر کند چنانچه معلوم شود شوهر او بعد مرده است باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که ابستن باشد بنابر احتیاط واجب تا زاییدن که مقدار عده طلاق است برای شوهر دوم عده نگه دارد و بعد برای شوهر اول عده وفات نگه دارد و اگر ابستن نباشد برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده وطی به شبهه که مانند عده طلاق است نگه دارد
- زنی که حیض نمی بیند اگر در سن زنهایی باشد که حیض می بینند چنانچه شوهرش بعد از نزدیکی با او طلاقش دهد باید بعد از طلاق تا سه ماه عده نگه دارد
- زن ابستن و زنی که بچه شیر می دهد ممکن است حیض ببیند و فرقی بین زن ابستن و غیر او در احکام حیض نیست ولی زن ابستن در صورتی که بعد از گذشتن بیست روز از اول عادتش خونی ببیند که صفات حیض را دارد احتیاط واجب ان است که بین تروک حایض و اعمال مستحاضه جمع نماید
- زن ابستن و زنی که بچه شیر می دهد ممکن است حیض ببیند و فرقی بین زن ابستن و غیر او در احکام حیض نیست ولی زن ابستن در صورتی که بعد از گذشتن بیست روز از اول عادتش خونی ببیند که صفات حیض را دارد احتیاط واجب ان است که بین تروک حایض و اعمال مستحاضه جمع نماید
- اگر زن بعد از ازدواج مرتد شود چنانچه شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد عقد او باطل می گردد و عده ندارد و همچنین است اگر نزدیکی کرده باشد ولی نه سالش تمام نشده یا یایسه باشد اما اگر نه سالش تمام شده و یایسه هم نباشد معنی یایسه در مساله گذشت باید به دستوری که در احکام طلاق می اید عده نگه دارد و اگر تا اخر عده مرتد بماند عقد باطل است و اگر در بین عده مسلمان شود بقای عقد محل اشکال است و بنابر احتیاط واجب اگر بخواهد با او بماند دوباره عقد نماید و اگر بخواهد جدا شود طلاق بدهد
- طلاق دادن زن در حال حیض یا نفاس در سه صورت صحیح است اول ان که شوهرش بعد از ازدواج با او نزدیکی نکرده باشد دوم معلوم باشد ابستن است و اگر معلوم نباشد و شوهر در حال حیض طلاقش بدهد بعد بفهمد ابستن بوده احتیاط واجب ان است که دوباره او را طلاق دهد سوم مرد به واسطه غایب بودن یا مانند ان نتواند بفهمد که زن از خون حیض و نفاس پاک است یا نه
- زنی که متعه شده مثلا یک ماهه یا یک ساله او را عقد کرده اند طلاق ندارد و رها شدن او به این است که مدتش تمام شود یا مرد مدت را به او ببخشد به این که مثلا بگوید مدت را به تو بخشیدم و شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض و نفاس لازم نیست
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر صیغه شود مثلا یک ماهه؛ یا یک ساله شوهر کند؛ چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت آن زن تمام شود؛ یا شوهر مدت را به او ببخشد؛ باید عده نگهدارد؛ پس اگر حیض می بیند باید به مقدار دو حیض عده نگهدارد و شوهر نکند و اگر حیض نمی بیند؛ چهل و پنج روز از شوهر کردن خودداری نماید و در صورتی که آبستن باشد احتیاط واجب آن است که به هر کدام از زائیدن یا چهل و پنج روز که بیشتر است عده نگهدارد.
- [امام خمینی] زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست، اگر صیغه شود، مثلا یک ماهه یا یک ساله، چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت آن زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد، در صورتی که حیض می بیند، باید به مقدار دو حیض و اگر حیض نمی بیند، چهل و پنج روز باید از شوهر کردن خودداری نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر صیغه شود ، مثلاً یک ماهه ، یا یک ساله چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدّت آن زن تمام شود یا شوهر مدّت را به او ببخشد در صورتی که حیض می بیند باید به مقدار دو حیض و اگر حیض نمی بیند ، چهل و پنج روز باید از شوهر کردن خودداری نماید .
- [آیت الله خوئی] زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست، اگر صیغه شود، مثلًا یک ماهه یا یک ساله شوهر کند، چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت آن زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد باید عدّه نگهدارد پس اگر حیض میبیند باید به مقدار دو حیض عدّه نگهدارد و شوهر نکند واگر حیض نمیبیند، چهل و پنج روز از شوهر کردن خودداری نماید. درصورتی که آبستن باشد احتیاط واجب آن است که به هر کدام از زائیدن یا چهل و پنج روز که بیشتر است عدّه نگهدارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی که نُه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر صیغه شود مثلا یک ماهه، یا یک ساله چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت آن زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد در صورتی که حیض می بیند بنابر احتیاط واجب باید به مقدار دو حیض کامل عدّه نگهدارد و شوهر نکند و اگر حیض نمی بیند، چهل و پنج روز باید از شوهر کردن خودداری نماید. و در صورتی که آبستن باشد با وضع حمل یا سقط جنین عده او تمام می شود هر چند احتیاط مستحب آن است که به هر کدام از زائیدن یا چهل و پنج روز یا دو حیض کامل که بیشتر است عدّه نگهدارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر به ازدواج موقّت کسی درآید، چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدّت ازدواج تمام شود، یا به جهتی همچون بخشیدن شوهر، یا شیر خوردن، ازدواج وی فسخ گردد باید عدّه نگهدارد، پس اگر حیض میبیند باید به مقدار یک حیض کامل عدّه نگهدارد و مستحبّ بلکه مطابق احتیاط استحبابی آن است که دو حیض کامل صبر کند و شوهر نکند و اگر حیض نمیبیند چهل و پنج روز از شوهر کردن خودداری نماید و در هر حال اگر زن آبستن است با به دنیا آمدن بچه یا سقط بچه عدّه تمام میگردد، چنانچه در مسأله قبل گذشت.
- [آیت الله بروجردی] زنی که نُه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر صیغه شود، مثلاً یک ماهه، یا یک ساله شوهر کند چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدّت آن زن تمام شود، یا شوهر مدّت را به او ببخشد، باید عدّه نگه دارد، پس اگر حیض میبیند بنا بر احتیاط واجب باید به مقدار دو حیض یا به مقدار دو پاکی هر کدام که بیشتر است، عدّه نگه دارد و شوهر نکند و اگر حیض نمیبیند، احتیاط واجب آن است که چهل و پنج روز از شوهر کردن خود داری نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که نه سالش تمام شده ویائسه نیست اگر صیغه شود مثلاً یکماهه، یا یک ساله شوهر کند، چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید ومدّت آن زن تمام شود یا شوهر مدّت را به او ببخشد باید عدّه نگهدارد، پس اگر حیض میبیند باید به مقدار دو حیض عدّه نگهدارد وشوهر نکند و اگر حیض نمیبیند، احتیاط واجب آن است که چهل وپنج روز از شوهر کردن خودداری نماید.
- [آیت الله بروجردی] زنی که شوهرش مرده اگر آبستن نباشد، باید تا چهار ماه و ده روز عدّه نگه دارد یعنی از شوهر کردن خود داری نماید اگر چه یائسه یا صیغه باشد، یا شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد و اگر آبستن باشد، باید تا موقع زاییدن عدّه نگه دارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچه اش به دنیا آید، باید تا چهار ماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند و این عدّه را عدّهی وفات میگویند.
- [آیت الله اردبیلی] زنی که نُه سال او تمام شده و یائسه نیست، اگر مثلاً یک ماهه یا یک ساله به عقد موقّت در آید، چنانچه شوهرش با او آمیزش نماید و مدّت آن زن تمام شود یا شوهر مدّت را به او ببخشد، در صورتی که حیض میبیند باید به مقدار دو حیض و اگر حیض نمیبیند، چهل و پنج روز باید از شوهر کردن خودداری نماید.