اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اگر انسان عمدا و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ روزه او باطل می شود و چنانچه از روی عمد نباشد؛ اشکال ندارد؛ ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مسأله (1639) گفته شد تا اذان
صبح غسل نکند روزه او باطل است.
عنوان مسئله:
اگر انسان عمدا و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ روزه او باطل می شود و چنانچه از روی عمد نباشد؛ اشکال ندارد؛ ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مسأله (1639) گفته شد تا اذان
صبح غسل نکند روزه او باطل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر زن در ماه رمضان پیش از اذان صبح، از حیض پاک شود و از روی عمد غسل نکند؛ آیا روزهاش باطل است؟ کفاره هم دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر در روزه ماه رمضان بعد ازاذان صبح کسی در خواب جنب شود روزه اش باطل می شود یا نه و اگر باطل نمی شود آیا می توان بعد از اذان ظهر یا اذان مغرب غسل کرد یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی از عمد در حین روزه جنب شود و سریع توبه و غسل کند روزه همچنان باطل است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] شخصی قبل از اذان صبح بیدار شده و جنب بوده، مشغول غسل میشود که وسط غسل، اذان میگویند. آیا روزه او صحیح است و کفّاره دارد یا نه؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] شخصی قبل از اذان صبح بیدار شده و جنب بوده، مشغول غسل میشود که وسط غسل، اذان میگویند. آیا روزه او صحیح است و کفّاره دارد یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] شخص جنب، ساعاتی قبل از اذان صبح بیدار می شود و عمداً می خوابد به قصد اینکه غسل نکند ولی قبل از اذان تیمم کند اما خواب می ماند آیا روزه اش صحیح است؟
- [سایر] اگر کسی غسل واجب بر گردنش باشد ولی قبل از اذان صبح غسل نکند، روزه اش صحیح هست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی قبل از اذان صبح یا بعد از آن بخوابد و در خواب جنب شده و بعد از اذان بیدار شود، چه مدتی برای غسل کردن وقت دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح می‌باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح می‌باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در روزه رمضان در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله (1639) گفته شد بیدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود؛ فقط باید قضای آن روزه را بگیرد. ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کند؛ عمدا انجام دهد در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند؛ قضا و کفاره بر او واجب می شود.
- کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد؛ هرگاه تا اذان صبح جنب بماند؛ اگرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است.
- اگر زن پیش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند و تا اذان غسل نکند؛ روزه اش باطل است؛ ولی چنانچه کوتاهی نکند مثلا منتظر باشد که حمام زنانه شود؛ اگرچه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نکند روزه او صحیح است.
- اگر جنب عمدا در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نکند روزه اش باطل است و کسی که وظیفه اش تیمم است و عمدا تیمم ننماید روزه اش نیز باطل است. و حکم قضاء ماه رمضان بعدا خواهد آمد.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و عمدا غسل نکند؛ در روزه ماه رمضان؛ روزه اش باطل است و در غیر آن باطل نیست اگرچه احوط غسل کردن است. و زنی که وظیفه اش نسبت به حیض یا نفاس؛ تیمم است؛ در روزه ماه رمضان اگر عمدا پیش از اذان صبح تیمم نکند روزه اش باطل است.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و یقین دارد یا احتمال می دهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود؛ چنانچه نخواهد بعد از بیدار شدن غسل کند یا تردید داشته باشد که غسل کند یا نه؛ در صورتی که بخوابد و بیدار نشود؛ روزه اش باطل و قضا و کفاره لازم است.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی شود؛ نباید غسل نکرده بخوابد و چنانچه پیش از غسل بخوابد و تا صبح بیدار نشود؛ روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می شود.
- اگر در روزه غیر ماه رمضان و قضاء آن از روزه های واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است؛ جنب عمدا تا اذان صبح غسل نکند اظهر این است که روزه اش صحیح است.
- در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفاره واجب نیست: اول آنکه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در مسأله (1639) گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم بیدار نشود. دوم عملی که روزه را باطل می کند به جا نیاورد ولی نیت روزه نکند؛ یا ریا کند؛ یا قصد کند که روزه نباشد؛ یا قصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد. سوم آنکه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و به حال جنابت یک روز یا چند روز روزه بگیرد. چهارم آنکه در ماه رمضان بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا نه؛ کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ بعد معلوم شود صبح بوده و نیز اگر بعد از تحقیق با اینکه گمان دارد صبح شده؛ کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ بعد معلوم شود صبح بوده؛ قضای آن روز بر او واجب است؛ بلکه اگر بعد از تحقیق شک کند که صبح شده یا نه و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ بعد معلوم شود صبح بوده باید قضای روزه آن روز را به جا آورد. پنجم آنکه کسی بگوید صبح نشده و انسان به گفته او کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ بعد معلوم شود صبح بوده است. ششم آنکه کسی بگوید صبح شده و انسان به گفته او یقین نکند؛ یا خیال کند شوخی می کند و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ بعد معلوم شود صبح بوده است. هفتم آنکه کور و مانند آن به گفته کس دیگر افطار کنند؛ بعد معلوم شود مغرب نبوده است. هشتم آنکه در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند که مغرب شده و افطار کند؛ بعد معلوم شود مغرب نبوده است. ولی اگر در هوای ابر به گمان اینکه مغرب شده افطار کند؛ بعد معلوم شود مغرب نبوده؛ قضا لازم نیست. نهم آنکه برای خنک شدن؛ یا بی جهت مضمضه کند؛ یعنی آب در دهان بگرداند و بی اختیار فرو رود و همچنین است بنا بر احتیاط واجب اگر مضمضه برای وضوی غیر نماز واجب باشد؛ ولی اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد؛ یا برای وضوی نماز واجب مضمضه کندو بی اختیار فرو رود؛ قضا بر او واجب نیست. دهم آنکه کسی از جهت اکراه یا اضطرار یا تقیه افطار کند؛ لازم است قضا نماید و کفاره واجب نیست.
- کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد؛ اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده و بداند پیش از اذان محتلم شده است؛ می تواند آن روز را روزه بگیرد؛ ولی اگر در شب بفهمد جنب شده و تا اذان صبح غسل نکند؛ آن روز را نمی تواند روزه قضا بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، روز او باطل میشود و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مسأل (1639) گفته شد تا اذان صبح غسل نکند، روز او باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان عمدا و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد روزه او باطل می شود و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مساله گذشت تا اذان صبح غسل نکند روزه او باطل است
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد ، روزة ا و باطل می شو د چه عالم باشد چه جاهل حتی بنابر احتیاط واجب در مورد جاهل قاصر و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مساله 1630گفته شد تا اذان صبح غسل نکند روزة باطل است .
- [امام خمینی] اگر انسان عمدا و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند، انجام دهد،روزه او باطل می شود و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد، ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مساله گفته شد تا اذان صبح غسل نکند، روزه او باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان عمدا و از روی اختیار عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد، روزه او باطل میشود و چنانچه از روی عمد نباشد، اشکال ندارد، ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مسأله 1710 گفته شد، تا اذان صبح غسل نکند، روزه او باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، روزه او باطل میشود و چنانچه از روی عمد نباشد، اشکال ندارد ولیجنب اگر بخوابد، به تفصیلی که در )مسأله 1646) گفته شد تا اذان صبح غسل نکند، روزه او باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد روزه او باطل می شود، و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد، و فرقی نمی کند بین روزه ماه رمضان و غیر آن و بین روزه واجب و مستحب، ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مسأله (1679) گفته شد تا اذان صبح غسل نکند روزه او باطل است.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، روزه او باطل میشود . و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد . ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مسأله (1602) گفته شد تا اذان صبح غسل نکند روزه او باطل است . و چنانچه انسان نداند که بعضی از آنچه گفته شد روزه را باطل میکند اگر در این جهل کوتاهی نکرده باشد ، و تردیدی هم نداشته باشد ، یا آنکه اعتماد بر حجت شرعی داشته باشد ، اگر آن چیز را انجام دهد ، روزهاش باطل نمیشود ، مگر در خوردن و آشامیدن و جماع .
- [آیت الله خوئی] اگر در روز ماه رمضان در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله (1639) گفته شد بیدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود فقط باید قضای آن روزه را بگیرد. ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل میکند عمداً انجام دهد درصورتی که میدانسته آن کار روزه را باطل میکند، قضا و کفاره بر او واجب میشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، روزه او باطل میشود؛ و چنانچه از روی عمد نباشد یا متوجه نباشد که روزه است، روزهاش باطل نمیشود. ولی بقاء بر جنابت در سه مورد باعث بطلان روزه میگردد؛ هر چند عمدی نباشد: 1 - بقاء بر جنابت در خواب دوم به بعد (با توضیحی که در مسأله 1639 و 1640 گذشت). 2 - قضای ماه رمضان. 3 - اگر غسل جنابت را فراموش کند و پس از گذشتن ماه رمضان متوجه شود. و همچنین است اگر برای خنک شدن یا بیجهت آب در دهان بگرداند و بیاختیار فرو رود به تفصیلی که در مسأله 1697 میآید.