نبرد
جهاد بذل جان و مال در راه خدا در جنگ با دشمن اسلام و مسلمانان است.
اگر در اوّل سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، می‌تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.
عنوان مسئله:
اگر در اوّل سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، می‌تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی وفات نموده و ما تَرَکی از منقول و غیر منقول از ارثیه پدر و مهریه دارد و وارث او منحصر به زوج و مادر است، آیا طریقه تقسیم ارث او به چه نحو است؟ و مطلب دیگر: زوجِ این زن در ایام مرضش مخارجاتی برای طبیب و دوای او نموده می‌تواند به آن مقداری که خرج نموده از ماتَرَک او بردارد یا خیر؟
- شخصی در محلّی واقع شده که دستش به اهل علم نمیرسد و زنش را طلاق داده و خیال میگرده بعد از طلاق هر وقت بخواهد تا آخر عمر می‌تواند رجوع کند، لذا بعد از یک سال از طلاقِ آن زن رجوع نموده و از او بچّه دار شده و فعلاً آن مرد مرده، آیا آن زن و آن بچّهها از او ارث میبرند یا خیر؟
- زیدی مقداری از املاک مزروعی خود را وقف نماید به این طریق تاخود زنده است منافع آن را خود ببرد و بعد از وفات او صرف در عزاداری خامس آل عبا عَلَیْهِ السَّلَام بشود، واقف بعد از یک سال از تاریخ وقف وفات نموده، بعضی از علماء رسیدگی در آن وقف نامه را نمودهاند میگویند: این وقف صحیح نیست، آیا حکم این وقف چنین است یا خیر؟
- شخصی در حال حیات خود در محضر مرحوم حجّة الاسلام آقای اشرفی - طاب ثراه - املاکی را به شرحی که در وقف نامه مذکور است وقف نموده و تولیت آن را بعد از خود در هر عصری به متولّی خاصّی واگذار نموده که متولّی هر عصری همه ساله چهار نفر عادل مسلّم العداله را بر انجام امر موقوفه از ایصال حق و مصارف مفصّله مباشر نموده و خودِ متولّی در مجاری امور از اجاره و استجاره و بنّایی و تعمیرات اعیان موقوفه و مخارج ملکی و زراعتی و اخذ منافع و صرف آنها در مصارف مقرّره مستحضر و در آخر هر سنه صورت دخل و خرج را از مباشرین خواسته به دقّت تامّه رسیدگی نماید. این جمله صریح است که تمامت کارهای موقوفه به عهده آن چهار نفر بوده و هست، چنین وقفی را واقف آن، جهت متولِّی بعد خود مُقَدَّماً علی التعمیرات و المصارف یک عشر حق التولیه مقرّر داشته و به جهت چهار نفر مباشر موصوف در وقف نامه حقّی منظور نداشته و متولّی وقت اظهار میدارد نظر واقف - به علاوه نظر مجری صیغه وقف - آن بوده که هر گاه جهت چهار نفر مباشر حقّی تصریح میشد بسا بود که با شوؤنات آنان برابری نداشت و در مقابل زحمات آنها چیزی نبود، بدین واسطه تصریح حق الزحمه برای آنها نشده. از آن جایی که عمل مسلم محترم است آیا متولّی وقت - در هر عصر و زمانی - از محل در آمد و عواید موقوفه می‌تواند به نظر خود به هر یک از چهار نفر مباشرحق الزحمه بدهد و آنها هم و لو این که فقیر نباشند مأذون و مجازند در برابر زحمات خود حق الزحمه دریافت دارند یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که تاکنون حساب سال نداشته است، اکنون می خواهد خمس اموال خود رابپردازد. مقداری بابت خرج زندگی و مبلغی هم جهت تهیه ی سرمایه مقروض است. آیا قرضش از موجودی کسر می شود؟
- [آیت الله بهجت] از سرمایه کسب، مصرف مؤونه و خرج زندگیم شده است، آیا می توانم در همین سال خمسی اگر منفعتی به دستم آمد آن را جبران کنم؟ از منفعت و درآمد سال خمسی آینده چه طور؟
- [آیت الله بهجت] فردی مقداری پول خمس داده شده دارد یا پولی دارد که متعلّق خمس نمی باشد. در بین سال مقداری از آن را به نیّت پرداخت قرض، خرج می کند که از درآمد سال، آن مقدار خرج شده را جبران کند. آیا این کار اشکال دارد؟ آیا به مبلغی از درآمد سالانه که به جای آن مقدار خرج شده، برداشته است خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] ماشینی که سرمایه شخصی است و با آن امرار معاش میکند، نیاز به تعمیر دارد. بدین منظور، یکصد هزار تومان از پول مخمّس خرج کرده است. آیا می‌تواند از درآمد سال، آن را کسر کند؟
- [آیت الله بهجت] کسی که برای خرج سالش قرض کرده است، در آخر سال مقداری از موادّ غذایی اضافه آورده است. آیا باید خمس آن را به همراه بقیّه ی درآمدها بپردازد یا بدهی سال از قیمت آن کسر می شود؟
- [آیت الله خوئی] شخصی ماشینی خریده است برای مسافربری و یا بارکشی و یا زراعت به مبلغی و خمس آن را داده است و در آخر سال اگر ترقی کرد و یا کسر نمود آیا خمس ترقی را باید بدهد و یا نه؟ و همین طور کسر آن را می‌تواند از منافع بین سال جبران کند یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] شاگردی در یک سال از حقوقش سرمایهای پسانداز کرده که آخر سال که خواست در سال آتیه برای خودش کاسبی کند احتیاج به آن سرمایه دارد تا بتواند مؤونه سالیانهاش را فراهم کند، آیا خمس بر او واجب نیست یا این سرمایه مذکور باید منفعتی باشد که یک مرتبه به انسان رسیده باشد، و مقتضی است که بفرمائید اگر از سرمایه مذکور در سؤالهای فوق خمس را بدهد باز هم با بقیه آن می‌تواند کاسبی کند اینجا هم تخمیس واجب است یا نه؟
- [آیت الله نوری همدانی] فردی مالیاتهای دولت را به صورت چک پرداخت مینماید، البتّه بعد از سال خمسی. حال وقتی سا خمسی بعد که رسید چکهایی که به اقساط داده و بدهکار است را به عنوان مقروض بودن می‌تواند از سرمایه کسر نماید؟
- [آیت الله بهجت] هر گاه از سرمایه مصرف کند، آیا سال بعد می تواند از منافع کسری آن را جبران کند؟
- [سایر] کسی که مقداری از نیازهای زندگی خود را به صورت اقساط بلند مدت (مثلاً سه ساله) تهیه کرده است، آیا می‌تواند سر سال خمسی، همه بدهی خود را از درآمد سال کسر کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در یک سال منفعتی نبرد، نمیتواند مخارج آن سال را از منفعتی که در سال بعد میبرد، کسر نماید.
- اگر مقداری از سرمایه از بین برود و از باقی ماندهی آن منافعی ببرد که از خرج سالش زیاد بیاید، نمیتواند مقداری را که از سرمایه کم شده از منافع بردارد؛ ولی اگر با سرمایهای که برای او مانده، نتواند کسبی کند که سزاوار شأن او باشد، یا منافعی که از آن پیدا می‌شود برای مخارج سال او کافی نباشد، می‌تواند مقداری را که از سرمایه کم شده از منافع کسر نماید.
- اگر در تمام سال منفعتی نبرد و برای مخارج خود قرض کند، می‌تواند از منافع سالهای بعد قرض خود را ادا نماید.
- اگر غیر از سرمایه چیز دیگری از مالهای او از بین برود، نمیتواند از منفعتی که به دستش میآید آن چیز را تهیه کند، ولی اگر در همان سال به آن چیز احتیاج داشته باشد، می‌تواند در بین سال از منافع کسب آن را تهیه نماید.
- اگر در اوّل سال برای مخارج خود قرض کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی ببرد، می‌تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نماید.
- انسان می‌تواند در بین سال هر وقت منفعتی به دستش آید خمس آن را بدهد و جایز است دادن خمس را تا آخر سال تأخیر بیندازد و اگر برای دادن خمس، سال شمسی [را ملاک شروع] قرار دهد، مانعی ندارد.
- تاجر و کاسب و صنعتگر و مانند اینها از وقتی که شروع به کاسبی میکنند یک سال که بگذرد، باید خمس آنچه را که از خرج سالشان زیاد میآید بدهند و کسی که شغلش کاسبی نیست، اگر اتفاقاً منفعتی ببرد، بعد از آن که یک سال از موقعی که فائده برده بگذرد، باید خمس مقداری را که از خرج سالش زیاد آمده بدهد.
- کسی که مانند تاجر و کاسب باید برای دادن خمس سال قرار دهد، اگر منفعتی به دست آورد و در بین سال بمیرد، باید مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت کسر کنند و خمس باقی مانده را بدهد.
- اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- مالی را که خرج سفر حج و زیارتهای دیگر میکند، از مخارج سالی حساب می‌شود که در آن سال شروع به مسافرت کرده، اگر چه سفر او تا مقداری از سال بعد طول بکشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در اوّل سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند، و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، می‌تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر در اول سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند ، و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید ، می‌تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند .
- [آیت الله سبحانی] اگر در اول سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند، و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، می تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در اول سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش اید نمی تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند
- [امام خمینی] اگر در اول سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، می تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر در اوّل سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، می‌تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند، و اگر بعد از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید نمیتواند مقداری را که سال قبل از سرمایه برداشته از منافع کسر کند، ولی اگر با سرمایهای که برای او مانده نتواند کسبی کند که سزاوار او باشد یا منافعی که از آن پیدا می‌شود برای مخارج سال او کافی نباشد می‌تواند مقداری را که از سرمایه کم شده از منافع کسر نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر در اول سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند، و پیش از تمام شدن سال منفعتی بهدستش آید، می‌تواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در اوّل سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دستش آید، نمیتواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند و فقط مخارج تجارت را می‌تواند از آن کسر کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در سال اوّل منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند ، و پیش از تمام شدن سال منفعتی بدستش آید ، می توان مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر نماید .
- [آیت الله اردبیلی] اگر در اوّل سال منفعتی نبرد و از سرمایه خرج کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی به دست آورد، نمیتواند مقداری را که از سرمایه برداشته از منافع کسر کند.