حلال
حلال،این عنوان در مقابل حرام وبه معنای انچه که از لحاظ شرعی جایز است.
انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد، باید فطره‌ی آنان را از مال حلال بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مرغیست که آن را پرستوک می‌گویند و غالباً در سقف مساجد لانه می‌گذارد، آیا حلال گوشت است یا حرام گوشت؟ مرحوم آقای حجّت از قبیل حلال گوشت می‌دانستند (68)، از رأی حضرت عالی اطّلاعی ندارم؟
- مالک زمین اجیری می‌گیرد برای عمل زراعت و علاوه بر اجرت، خوراک و پوشاک آن را هم می‌دهد و مخارجات لازمه دیگر می‌کند، آیا باید اجرت اجیر و مخارج خوراک و پوشاک و سایر مخارج دیگر زراعت و بذر آن را خارج و موضوع نماید و از بقیّه زکات بدهد، یا خارج و موضوع نکرده باید زکات بدهد؟
- هرگاه بدن ماهی را در آب با آلت آهنی سوراخ کنند و از آب بیرون آورند و در بیرون آب بمیرد، خوردن آن حلال است یا حرام؟ و هر گاه ماهی را بی‌صدمه از آب بیرون آوردند و در بیرون از آب مرد پس آن را خورد کردند و از بدن آن خون بیرون آمد، خوردن آن حلال است یا حرام؟
- هرگاه شخص برای قربانی گوسفندی را به وسیله قصّابی ذبح نمود، قصّاب دیگر می‌گوید: این گوسفند حرام شده، ولی ذابح و اشخاص دیگرمی گویند: حلال است، آیا اکتفا به چنین قربانی می‌توان نمود یا خیر؟
- یک نفر ملکی را که دارای نخیلات است به صیغه مصالحه اجاره می‌نماید در ظرف چهار سال مثلاً به مال المصالحه به قرار سالی پول یا جنس معیّنی، آیا مال المصالحه در باب زکات از مؤونه زراعت است که اگر بعد از وضع مال المصالحه و سایر مخارجات دیگر، اجناس زکوی به حد نصاب برسد زکات بدهد و الّا ندهد؟
- زیادی که در قرض حرام است در صورتیست که عاید قرض دهنده شود، یا مطلق شرط سود حرام است چه به نفع مقرض باشد یا مقترض یا شخص ثالثی؟ و اگر شخصی پولی را به قرض الحسنه بدهد، لکن برای ثبت در دفتر از مقترض حق الزحمه بگیرد، باز داخل در رباست یا خیر؟
- اشخاص عامی و جاهل که به حج مشرّف می‌شوند و عالم به خصوصیّات طواف و سعی نمی‌باشند، از یک نفر عالم تقاضا می‌کنند که او را طواف بدهد، یا سعی بدهد، آیا آن عالم می‌تواند در مقابل این عمل اُجرت بگیرد، یا ارشاد جاهل واجب است و این اُجرت در مقابل واجب، حرام است؟
- گوسفند مریضی ذبح شده و تمام شرایط ذبح در آن موجود بوده و تمام چهار رگِ آن بریده شده و بعد از ذبح کاملاً دست و پا زده، الّا آن که خون متعارف از آن بیرون نیامده، آیا حلال است یا حرام؟
- در ممالک خارجه به وسیله سوزن نطفه‌ای به بعضِ زن‌ها تزریق می‌نمایند و بال نتیجه اولاد ذکور یا اناث از این نطفه متولّد می‌شود، آیا مولودمذکور اولادِ صاحب نطفه است یا نه؟ ثانیاً: در صورتی که صاحب نطفه شناخته نشود شیر دادن بر زنی که حامل نطفه بوده واجب است یا نه؟ ثالثاً: تزریق نطفه به این طریق حلال است، یا حرام، یا مکروه؟
- شخصی زوجه او وفات نموده وارث او منحصر است به زوج و یک طفل صغیر از همین زوج و زوجه متوفّیه مقدار وجهی امانت داشته نزد زیدی، حال زید این وجه امانتی را بدهد به زوج از جهت آن که رُبع آن ارثاً تَعَلُّق دارد به او و سه رُبع دیگرش که مال صغیر است از جهت ولایت بر صغیر و این زوج هم مدّعیست بر این که وجهی که زوجه من نزد زید امانت گذارده مال خودِ من است که از زیادی خرج خانه جمع نموده و زیدِ امین یقین دارد که اگر تمام وجه را بدهد به زوج - چون زوج معتقد است که مالِ خودِ من می‌باشد - تمام آن را تصرّف می‌نماید و چیزی به صغیر نمی‌دهد. آیا با این علم زیدِ امین می‌تواند وجه را به زوج بدهد از جهت آن که ولی است؟ و بر فرض نتوانستن، تکلیف زید در این وجه چیست با این که زوج مذکور از اهل علم و متدین و موثّق است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر میهمان با اجازه صاحب خانه، فطره‌ی خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می‌شود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر میهمان با اجازه صاحب خانه، فطره‌ی خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که خمس به هفت سبب بر انسان واجب می شود. در صورت اشتراک بعضی از این اسباب یک خمس دادن کافی است؟ مانند این که شخصی هم معدن ذغال سنگ دارد و هم مال حلالش با حرام مخلوط شده و هم بر منافع از معدن ذغال سنگ سال گذشته. آیا شخص مذکور از اموالش یک خمس بدهد کافی است یا یک مرتبه به عنوان استخراج از معدن و یک مرتبه به عنوان اختلاط حرام با حلال و یک مرتبه هم به عنوان این که از کسبش سود اضافه بر مخارج سالش آمده بدهد؟
- [آیت الله بهجت] مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دوبار خمس آن را پرداخت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- [سایر] یکی از اموالی که به آن خمس تعلّق می گیرد مال حلال مخلوط به حرام است. این مال چرا باید به آن خمس تعلق بگیرد در حالی که می توان حرام را از حلال جدا کرد آیا با پرداخت خمس این مال حلال می شود؟ این تالی فاسد عجیبی دارد!
- [آیت الله مکارم شیرازی] مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دو بار تخمیس شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مال حلال مخلوط به حرام، در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرق مجهول المالک با مال مخلوط به حرام که فرموده اند با خمس دادن حلال می شود، چیست؟
- [سایر] اگر زن به خاطر اذیت و آزار و ظلم شوهر، مالی به او بدهد تا او را طلاق خلع بدهد؛ آیا گرفتن این مال حلال است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی بعد از غروب شب عید فطر بمیرد، باید فطره‌ی او و عیالاتش را از مال او بدهند ولی اگر پیش از غروب بمیرد، واجب نیست فطره‌ی او و عیالاتش را از مال او بدهند.
- اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد، باید فطره‌ی او را هم بدهد، ولی چنانچه شرط کند که مقدار مخارج او را بدهد و مثلاً پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست فطره‌ی او را بدهد.
- فطره‌ی طفلی که از مادر یا دایه شیر میخورد، بر کسیست که مخارج مادر یا دایه را می‌دهد، ولی اگر مادر یا دایه مخارج خود را از مال طفل بر میدارد، فطره‌ی طفل بر کسی واجب نیست.
- کسی که دیگری باید فطره‌ی او را بدهد، واجب نیست فطره‌ی خود را بدهد.
- اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن هیچ کدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس، بقیه مال حلال می‌شود.
- فطره‌ی مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر بدون رضایت صاحب خانه وارد می‌شود و مدّتی نزد او میماند، بنا بر احتیاط، واجب است و همچنین است فطره‌ی کسی که انسان را مجبور کردهاند که خرجی او را بدهد.
- کسی که فطره‌ی چند نفر را می‌دهد، لازم نیست همه را از یک جنس بدهد و اگر مثلاً فطره‌ی بعضی را گندم و فطره‌ی بعض دیگر را جو بدهد کافی است.
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند ولی صاحبش را بشناسد، باید یکدیگر را راضی نمایند و چنانچه صاحب مال راضی نشود، در صورتی که انسان بداند چیز معینی مال اوست و شک کند که بیشتر از آن هم مال او هست یا نه، باید چیزی را که یقین دارد مال اوست به او بدهد و احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتری را که احتمال می‌دهد مال اوست به او بدهد.
- کسی که فطره‌ی چند نفر را می‌دهد، لازم نیست همه را از یک جنس بدهد و اگر مثلاً فطره‌ی بعضی را گندم و فطره‌ی بعض دیگر را جو بدهد کافی است.
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند، ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان اگرچه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد؛ باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد باید فطره انان را از مال حلال بدهد
- [آیت الله سبحانی] انسان اگرچه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- [آیت الله خوئی] انسان اگرچه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد باید فطرة آنان را از مال حلال بدهد.
- [امام خمینی] انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان اگر چه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد واجب است فطره آنها را از مال حلال بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] انسان اگرچه مخارج عائله خود را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- [آیت الله سیستانی] انسان اگر چه مخارج عیالش را از مال حرام بدهد ، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد .
- [آیت الله بهجت] انسان اگرچه مخارج افراد تحت تکفل خود را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.