خوردن و اشامیدن
شیوه و روش عملی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را سیره نبوی گویند. یکی از سیره‌های آن حضرت سیره و روش پیامبر در خوردن و آشامیدن است.
خوردن و آشامیدن چیز متنجس حرام است، و همچنین است خوراندن آن به دیگری، و در خوراندن آن به طفل یا دیوانه اظهر جواز است و اگر خود طفل یا دیوانه غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد بی‌اشکال لازم نیست از او جلوگیری کنند.
عنوان مسئله:
خوردن و آشامیدن چیز متنجس حرام است، و همچنین است خوراندن آن به دیگری، و در خوراندن آن به طفل یا دیوانه اظهر جواز است و اگر خود طفل یا دیوانه غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد بی‌اشکال لازم نیست از او جلوگیری کنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن، بفهمد غذا نجس است (مانند دیدن فضله موش در غذا)، آیا لازم است به میهمانان بگوید؟
- [سایر] 1. حکم خوردن شیر همسر چیست؟ 2. در صورت مخلوط شدن شیر زن با غذا (که به طور ناگهانی اتفاق افتاده است) آیا خوردن این غذا توسط فردی غیر از همسر (در صورتی که آن فرد بداند این غذا با شیر این خانم مخلوط شده است) حرام است؟ اگر خود همسر آن غذا را بخورد چطور؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر دست انسان تا آرنج نجس باشد و برای خوردن غذا دستش را با آب قلیل تا مچ آب بکشد، آیا تا مچ دست پاک می شود یا بخاطر اتصال به بالای دست که نجس است قابل پاک شدن نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر در کشوری خارجی، کسی غیر مسلمان برای انسان غذای حلال (مثل ماهی) درست کند (مثلاً رستوران ها که هم ماهی دارند و هم گوشت خوک و حرام)، آیا آن غذا حرام است؟ چون بالآخره دست آشپز که مسلمان نیست با غذا تماس پیدا خواهد کرد ؟
- [آیت الله خامنه ای] من در ژاپن زندگی میکنم. دختری 6 ساله دارم که در مدرسه ژاپنی درس میخواند. در مدرسه ژاپن به بچهها غذا میدهند که گاهی در آن گوشت خوک هست. از آنجا که جدا کردن غذای فرزندمان از غذای دیگران هم مشکل است و هم از جهات روحی روی بچه تأثیر منفی دارد و همچنین هنوز به سن تکلیف نرسیدهاند سؤالم این است که تکلیف چیست؟ آیا الزاماً باید غذای او را جدا کنیم ولو با حرج باشد؟ و یا اشکالی ندارد و میتواند با همکلاسیها تغذیه کند ولو گوشت خوک در غذا باشد؟2: ضمناً در بعضی رسالهها دیدم که خوراندن چیز نجس به اطفال اگر زیان نداشته باشد اشکال ندارد. آیا سؤال اول من هم از این باب است؟
- [سایر] لطفاً به مجموعه سؤالات زیر پاسخ دهید: 1. این جانب برای 13 سال است که به دین اسلام روی آوردم. اما از آن جا که والدینم هندو مذهب هستند می خواهم بدانم آیا غذا خوردن در خانه آنها حرام است؟ 2. من در زامبیا زندگی می کنم و کالاهای اینجا توسط انجمن سنی ها مهر تأیید زده می شود و در سیستم آنها خوردن خرچنگ، کوسه ماهی، اختاپوس، و انواع ماهی های عجیب و غریب حلال است. با این اوصاف حتی علیرغم حلال بودن آنها چگونه می توانیم این نوع خوراکی ها را مصرف کنیم؟ 3. لازم به ذکر است که در اکثر فست فودها و یا رستورانهای اینجا خیلی از آشپزها و یا کمک آشپزها مسلمان و یا حتی مسیحی و یهودی هم نیستند، اما آنها از طرف انجمن سنی ها برای این کار تأییدیه مجاز به کار گرفته اند. در آن صورت آیا غذا خوردن در آنجا حرام است؟ 4. در خصوص سس سویا، چیپس، و اسنک چینی، هندی و ... هستند، آیا خوردن آنها با در نظر گرفتن آنکه آنها دارای گواهی تأیید هستند، حلال است؟
- [سایر] طبق گفتار اندیشمندان بزرگ در طول تاریخ، کمیت و کیفیت غذا تأثیر زیادی بر تحصیل طالبان علم دارد. بسیاری از آنها در کتب یا بیاناتشان به این نکته اشاره داشته اند که کم غذا خوردن هم از لحاظ علمی و هم از لحاظ معنوی بر انسان تأثیر می گذارد. بنده نیز مدتی پیش پیرو فرمایشات این بزرگان در رژیم غذایی خودم یک تجدیدنظر جدّی کرده و از غذای خودم کم نمودم و اثرات مثبت کم کردن غذا از جمله جولان پیداکردن ذهن، دقت و سرعت در مطالعه و... را درک نمودم، لکن این رژیم غذایی جدید باعث ضعف جسمی و در نتیجه بروز بیماری های مختلف از جمله سرماخوردگی و بیماری معده شد. فلذا از این رژیم جدید صرف نظر کردم و در نتیجه از اثرات مثبت آن نیز محروم ماندم. سؤال بنده از شما این است که اولاً: آیاتنها راه رسیدن به آن اثرات مثبت، کم کردن غذاست؟ و ثانیاً: در صورتی که تنها راه رسیدن به آن اثرات مثبت، کم کردن غذاست، چگونه این مسئله را اجرا کنم تا آن آثارمنفی بر این رژیم مترتب نشود؟ و ثالثاً: روش خود شما در تغذیه چیست که توانسته اید این مدارج علمی را به خوبی پشت سر بگذارید و به موفقیت های کنونی دست پیدا کنید؟رابعاً: اگر مرجع یا کتابی در این زمینه می شناسید به بنده معرفی نمائید.
- [سایر] علاوه در کتاب (واقدی)؛ (ابن هشام) در السیرة النبویّه، (دارالقلم، بیروت، ج 3، ص 352)، (طبری) در تاریخ خود (دارالکتب العلمیة، ج 2، ص 138) و (ابن اثیر) (الکامل فی التاریخ، دار الاحیاء التراث العربی، ج 1، ص 598 – 599) آمده است: چون رسول خدا(ص) خیبر را گشود و آرام گرفت، زینب، دختر حارث شروع به پرسوجو کرد که محمد کدام قسمت گوسفند را بیشتر دوست دارد؟ گفتند: شانه و سردست را، زینب گوسفندی را کشت، و سپس زهر کشنده تبآوری را که با مشورت یهود فراهم آورده بود به تمام گوشت و مخصوصاً شانه و سردست آن زد و آنرا مسموم کرد. چون غروب شد و رسول خدا(ص) به منزل خود آمد پس متوجّه زینب شد از او پرسید، کاری داری؟ او گفت: ای ابوالقاسم! هدیهای برایت آوردهام (اگر چیزی را به پیامبر(ص) هدیه میکردند از آن میخوردند و اگر صدقه بود از آن نمیخوردند) پیامبر(ص) دستور فرمود تا هدیه او را گرفتند و در برابر آنحضرت نهادند. آنگاه فرمود: نزدیک بیایید و شام بخورید! یاران آنحضرت که حاضر بودند نشستند و شروع به خوردن کردند. پیامبر(ص)از گوشت بازو خوردند و (بُشْر بن براء) هم لرزید و... . در کتاب (فروغ ابدیت) نیز بعد از نقل این واقعه در پاورقی آمده است: (معروف این است که پیامبر در کسالت وفات خود میفرمود: این بیماری از آثار غذای مسمومی است که آن زن یهودی پس از فتح برای من آورد؛ زیرا اگرچه پیامبر(ص) اولین لقمه را بیرون انداخت، ولی آن زهر خطرناک با آب دهان پیامبر(ص) کمی مخلوط شد و روی دستگاههای بدن آنحضرت اثر خود را گذاشت. (سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ج 2، ص 664) سؤال: 1. این حدیث که در منابع معتبر شیعه هم هست آیا درست هست یا سندش ضعیف هست؟ 2. مگر گوشتی که در دست یهودی باشد نجس نیست؟ چنانچه در این حدیث هم قید شده که او گوسفند را ذبح کرد. پس چرا پیامبر ص این گوشت نجس را قبول کرد. 3. اگر سند حدیث ضعیف هست پس چرا علمای ما به این نکته در نقل این حدیث دقت نمیکنند که در فقه اسلام ذبح یهودی که نجس است. و ... لطفاً به سؤالم پاسخ جامع بدهید که در جوابش ماندم. متشکرم.
- [سایر] با سلام من مدت 7سال است که بیماری وسواس دارم.به مشاوره های زیادی رفتم که برخی موثر بوده ولی دایمی نمیرفتم و سه بار هم دارو خوردمو باز قطع میکردم(البته تذریجی همانطور که باید ترک کرد)هر بار با چند ماه مشاهده علایم بهبودی اقدام به ترک میکردم الان از آذر 89دیگر دارو مصرف نمیکنم(هرچند که در زمان مصرف باز هم وسواس می داشتم!)الان دوباره وسواسم می خواهد برگردد و شدید شود(وسواس نسبت به نجاست)به این صورت که همه چیز را نجس می دانم(البته خودم از یک نظر می دانم که دارم اشتباه فکر میکنم) مشکل جدیدی که دارم اینست که احساس می کنم مثلا بدنم هنگام عبور مثلا با دیوار تماس یافته و نجس شده و به این خاطر دایم در هراس هستم حال: 1.در اصل فکر کنم من به آنجا برخورد نکردم ولی چون این فکر به سراغم می اید باید لباسم را بشویم.آیا این توهم است؟؟؟؟ من می خواهم بدون دارو درمان شوم و فکر کنم بتوانم .مشکل بزرگ من اینست که اراده ندارم.همه اش به این فکر می کنم که من که میتوانم ترک کنم پس بعدا!!و گاهی آنقدر عصبانی می شوم که با خود می گویم :اینهمه رعایت می کنی که وسایلت پاک بماند که چه شود؟؟در حالیکه با وجود شستشوی مکرر باز هم نجسند!! 2.چه کنم اراده ام قوی شود؟ 3.نمی دانم به خاطر این موضوع است یا نه که دیگر احساس می کنم مغزم واقعا از کار افتاده و اصلا نمی توانم فکر کنم و به موضوعات والا بیاندیشم(در حالیکه خیلی دوست دارم)برای اینکه فکرم دوباره به کار بیافتد چه کنم؟ همیشه افسوس می خورم من کسی که در رشته مهندسی برق از بهترین دانشگاههای ایران قبول شده باید اینقدر بدبخت باشد و به این خاطر نتواند مهندس به درد بخوری شود .در حالیکه چند ماهیست فارغ التحصیل شدم اما هیچ بلد نیستم و همواره بیکار هستم و نمیدانم چه کنم.فکر می کنم همین وقت آزاد و عدم ارتباط وسواسم را زیادتر میکندو 4.آیا ازدواج من شرایط را بدتر میکند؟نباید تا درمان ازدواج کنم؟ 5.چه کار کنم؟شما میتوانید به صورت غیرحضوری و مستمر کمکم کنید تا خودم درمان شوم؟ (یک نمونه از وسواس من اینست:گاهی پیش آمده که با پای نجس رو فرش راه می رفتم و الان تمام فرشها را به این دلیل و به دلیل خوردن پای بقیه نجس می دانم و اجتناب میکنم.در نتیجه جورابم هم که به آنها می خورد نجس می شود و بعد که روی زانو بشینم جورابم به لباسم(پشت مانتو) میخورد و در نتیجه آنهم نجس می شود و نمیتوانم به پشت لباسم دست بزنم.این یک نمونه از افکار وسواسی زنجیروار من بود.حتی فکر میکنم اگه دستم مثلا به فرش بخورد و بعد به دهانم انگار کف پای دیگران به دهانم خورده ات.آیا به نظر شما چنین نیست؟؟؟؟فقط ارتباط،غیرمستقیم است و هیچکی به این فکر نمیکند!!همین وسواسم باعث شده که خیلی کثیفتر از بقیه باشم و ای ن یعنی یک تناقض بزرگ!) ببخشید طولانی شد.ممنون می شوم اگر جواب هر5 تا سوالم روواضح و مجزا بدین.
- [سایر] این جانب دختری 23 ساله ،ساکن قم ، دارای مدرک کارشناسی در رشته ریاضی از دانشگاه تهران و بزرگ شده در خانواده ای مذهبی هستم و البته چند ماهی است که نامزد کرده ام . قبلا از راهنمایی و کمک شما نهایت تشکر و سپاس را دارم . اما مادرم اگرچه شخصی است که مسائل پاکی و نجسی را به دقت مراعات می کند ، اما به هیچ وجه در این زمینه وسواس ندارد و اگر جایی یا چیزی نجس باشد به سرعت و البته به طور صحیح آن را آب می کشد و هیچ وقت در این زمینه سخت گیری نمی کند . خود من هم تا قبل از ورود به دانشگاه و قرار گرفتن در محیط خوابگاه وضعی شبیه مادرم داشتم . یعنی خیلی به خوبی و به دقت این مسائل را رعایت می کردم و اگر چیزی نجس می شد یا برای مثال قسمتی از بدنم نجس بود ، خیلی به راحتی و به سرعت آن را آب می کشیدم و به هر حال در برخورد با این مسائل راحت بودم و به هیچ وجه وسواس نداشتم . اما زمانی که وارد دانشگاه شدم و در محیط خوابگاه قرار گرفتم ، همه چیز عوض شد . در خوابگاه با کسانی هم اتاق شدم که افرادی بی بند و بار بودند و اصلا اهل نماز و روزه نبودند و به طور کلی می دیدم که مسائل مربوط به نجاست و پاکی را به هیچ وجه رعایت نمی کنند . همین موضوع باعث شد که از آنها کناره گیری کنم . برای مثال تا جایی که امکان داشت با آنها هم غذا نمی شدم و اگر هم با آنها غذا می خوردم ، حتما دهانم را آب می کشیدم . چون به چشم خودم می دیدم که اصلا این مسائل برایشان مهم نیست و رعایت نمی کنند یا تا جایی که امکان داشت در خوابگاه لباس نمی شستم و اگر هم گاهی مجبور می شدم در خوابگاه لباس بشویم ، روی بندی که آنها لباسهایشان را پهن می کردند ، لباسهایم را پهن نمی کردم . همین طور برای وضو گرفتن و ظرف شستن همیشه مشکل داشتم . چون با خودم می گفتم آنها هم از همین ظرف شویی ها و دست شویی ها استفاده می کنند و لذا صد در صد اینها نجس هستند و مثلا اگر موقع وضو گرفتن از داخل دست شویی به لباسم آب می پاشید ، دیگر آن لباس را نجس می دانستم و یا موقع نماز خواندن در خوابگاه اگر چه روی سجاده نماز می خواندم ، اما از پرزها و موهایی که به هر حال به چادر نمازم می چسبید اجتناب می کردم و به طور کلی اگر لباسی نجس باشد خیلی با احتیاط آن را جا به جا می کنم و از پرزهای آن و یا حتی اگر ذرات گرد و غباری روی آن باشد از آن دوری می کنم .در دانشگاه هم وضعیتم تا حدود زیادی به همین شکل بود و چون این افراد در دانشگاه هم رفت و آمد می کردند آن جا را هم نجس می دانستم و مثلا موقع وضو گرفتن در دانشگاه هم همین مشکل را داشتم . همین طور موقع غذا خوردن در دانشگاه ؛ برای مثال اگر گوشه ای از میز غذا کمی خیس بود و آستین مانتویم به آن برخورد می کرد ، آستین مانتویم را آب می کشیدم و .... و البته من هر هفته روزهای آخر هفته به قم ( خانه ) می آمدم و زمانی که به خانه می آمدم تمام بدن و لباس ها و حتی گاهی اوقات کیف و کفش و مداد و خودکارهایم را هم آب می کشیدم . اما باز هفته بعد وضع به همین منوال بود و دوباره وقتی به خانه می آمدم همه چیز را آب کشی می کردم . اما اواخر سال دوم بود که پدر و مادرم فهمیدند که دچار وسواس شده ام . خلاصه به یک مرکز مشاوره در قم که البته وابسته به حوزه بود مراجعه کردم . در آن جا مرا به یک متخصص اعصاب و روان معرفی کردند . ایشان هم قرص های فلوکستین را برایم تجویز کرد . حدود یک سال این قرص ها را مصرف کردم . در طول مدتی که قرص ها را مصرف می کردم احساس کردم که وضعیتم خیلی بهتر شده و هم به نظر خودم و هم به نظر پدر و مادرم دیگر حالت وسواس در من وجود نداشت و حالتی شبیه گذشته پیدا کرده بودم و دیگر این مسائل تقریبا برایم عادی بود و وسواس نداشتم . خلاصه بعد از یک سال که دوباره به پزشک مراجعه کردم ، ایشان از من خواست تا چند ماه دیگر هم مصرف قرص ها را ادامه دهم و اگر هم چنان وضعیتم خوب بود ، قرص ها را قطع کنم . من هم مدتی مصرف قرص ها را ادامه دادم و البته زودتر از موعدی که دکتر گفته بود ، آنها را قطع کردم . بعدا از قطع قرص ها تا حدود 2-3 ماهی وضعیتم مانند قبل بود، اما بعد از 2-3 ماه احساس کردم که دوباره همان حالات دارد به سراغم می آید و همین اتفاق هم افتاد و به تدریج وسواس در من شدید تر شد . البته چون باز هم با محیط خوابگاه و دانشگاه سروکار داشتم فکر می کردم با تمام شدن درسم و نبودن در محیط خوابگاه و دانشگاه مشکلم هم حل خواهد شد اما الان حدود یک سالی است که درسم تمام شده و دیگر با محیط خوابگاه و دانشگاه در ارتباط نیستم ؛ اما هم چنان مشکل وسواس در من وجود دارد و حتی نسبت به قبل شاید شدیدتر هم شده باشد . البته من در خانه خودمان خیلی راحت ترم . چون در خانه خودمان همه چیز و همه جا پاک است . مثلا دست شویی خانه ما کاملا پاک است ؛ به طوری که اگر برای مثال گوشه لباسم به زمین برخورد کند و تر شود ؛ نمی گویم نجس است . به هر حال در خانه خودمان وضعیتم خیلی بهتر است و خیلی راحت تر هستم و به همه جا دست تر می زنم و اصلا احساس بدی ندارم . البته در آب کشیدن جای نجس یا لباس نجس خیلی مشکل دارم و هم وقت زیاد و هم آب زیادی برای این کار صرف می کنم و در آخر هم انواع و اقسام سوالات برایم پیش می آید که آیا لباسم کاملا پاک شد ؟ آیا به فلان جا آب نپاشید ؟ آیا آن قسمت را آب کشیدم ؟ و هزاران سوال دیگر و خلاصه ذهنم به شدت مشوش می شود . به طوری که همان طور که گفتم اگر لباس نجسی را بشویم و بعد بخواهم لباس و به هر حال زمینی را که لباس را آن جا شسته ام و یا به آن جا آب پاشیده است آب بکشم ، معمولا اضطراب دارم و وقت بسیار زیادی و هم چنین آب زیادی صرف این کار می کنم وگاهی آخر سر هم خیلی اطمینان به پاک شدن آن پیدا نمی کنم و انواع سوالات به ذهنم خطور می کند و ذهنم را مشوش می کند . و یک مسئله دیگر هم که برای من به شدت ایجاد مشکل کرده مسئله برفی است که در زمستان گذشته آمد . با توجه به این که در زمستان گذشته برف شدیدی آمد و من بارها دیدم که افراد مسائل پاکی و نجسی را رعایت نمی کنند و مثلا روی برف گوسفند می کشتند و خونش را رها می کردند و گاهی آدم در جایی قرار می گرفت که مجبور می شد روی این خون ها هم پا بگذارد و خلاصه با این کفش به همه جا می رفت و همه جا به این ترتیب نجس می شد . حتی چند بار اتفاق افتاد که در حالی که برف آمده بود ، از داخل کوچه یمان سگ رد شده بود و به هر حال بعد هم که خواستیم از خانه بیرون برویم ته کفش ها و لاستیک های ماشین با این برف ها برخورد کرد و خلاصه جاهای دیگر را هم نجس کرد و همین طور خیلی اوقات این برف ها و آب و گلی که در خیابان جمع می شد به لباسهایم می پاشید و خلاصه وضعیت طوری بود که همه جا نجس می شد و اگر انسان واقعا می خواست رعایت کند ، خیلی سخت بود و یا حتی غیر ممکن . البته من و هم چنین پدر و مادرم تا جایی که امکان داشت مراقب بودیم و رعایت می کردیم ؛ اما دیگران که مثل ما رعایت نمی کردند و در واقع این برای من مشکل ساز بود . البته زمانی هم که من نامزد کردم زمانی بود که وضعیتم خیلی بهتر شده بود و فکر نمی کردم که دوباره این مشکل برایم ایجاد شود ؛ وگرنه اگر در آن زمان هم مشکلم به این شکل و به این شدت بود مطمئنا ازدواج نمی کردم . چون من اصلا دوست ندارم که با این کارم باعث ناراحتی و سختی دیگران شوم. لطفا در این زمینه مرا راهنمایی بفرمایید .
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به میهمانها بگوید، اما اگر یکی از میهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد. ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که ممکن است به واسط نجس بودن آنان خود او هم نجس شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- اگر چیز پاک به چیز نجس برسد و هر دو یا یکی از آنها به طوری تر باشد که تری یکی به دیگری برسد، چیز پاک نیز نجس می‌شود، و همچنین اگر به چیز سومی با همان رطوبت برسد نجسش میکند، و مشهور فرمودهاند که متنجس به طور مطلق منجس است، ولی این حکم در غیر واسطة اول محل اشکال است، اگرچه بنابر احتیاط واجب اجتناب از او لازم است (مثال) درصورتی که دست راست به بول متنجس شود، آنگاه آن دست با رطوبت با دست چپ ملاقات کند این ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود، و اگر دست چپ بعد از خشکیدن با آب قلیل ملاقات کند آب نیز نجس می‌شود، ولی اگر با چیز دیگری با رطوبت ملاقات کند نجاست آن چیز محل اشکال است، و احتیاط واجب در اجتناب از آن است، و اگر تری به قدری کم باشد که به دیگری نرسد، چیزی که پاک بوده نجس نمیشود، اگرچه به عین نجس برسد.
- خوردن گوشت اسب و قاطر والاغ مکروه است، و اگر کسی آنها را وطی (نزدیکی) کند خود و نسلشان حرام می‌شوند، و بول و سرگین آنها نجس می‌شود و باید آنها را از شهر بیرون ببرند و در جای دیگر بفروشند و بر واطی لازم است که قیمتش را به صاحبش بدهد و اگر با حیوان حلالگوشتی مانند گاو و گوسفند نزدیکی کنند، بول و سرگین آنها نجس می‌شود و خوردن گوشت و آشامیدن شیر آنها هم حرام است و همچنین است نسل آنها و باید فوری آن حیوان را بکشند و بسوزانند و کسی که با آن وطی کرده، پول آن را به صاحبش بدهد.
- اگر چیزی را که عاریه کرده نجس شود، چنانکه صاحبش آن چیز را در کاری که شرط آن پاکی است استعمال میکند، مانند ظروفی که در خوردن و آشامیدن استعمال می‌شود واجب است نجس شدن آن را به او بگوید، و اما مثل لباس، نجس شدن او را لازم نیست بگوید، اگرچه بداند صاحبش با او نماز میخواند، زیرا که پاک بودن لباس در نماز شرط واقعی نیست.
- نجاست هر چیز از سه راه ثابت می‌شود: (اول) آن که خود انسان یقین کند چیزی نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است لازم نیست از آن اجتناب نماید، بنابراین غذا خوردن در قهوهخانه و مهمانخانههایی که مردمان لاابالی و کسانی که پاکی و نجسی را مراعات نمیکنند در آنها غذا میخورند، اگر انسان یقین نداشته باشد، غذائی را که برای او آوردهاند نجس است اشکال ندارد. (دوم) آن که کسی که چیزی در اختیار او است بگوید آن چیز نجس است، مثلًا همسر یا نوکر یا کلفت انسان نسبت به ظرف یا چیز دیگری که در اختیار او است بگوید نجس میباشد. (سوم) آن که دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است، و نیز اگر یک نفر عادل بلکه شخص موثق- اگرچه عادل هم نباشد- بگوید چیزی نجس است، باید از آن چیز اجتناب کرد.
- خرید و فروش روغنهایی که از ممالک غیر اسلامی میآورند اگر نجس بودن آنها معلوم نباشد اشکال ندارد، ولی روغنی را که از حیوان بعد از جان دادن آن میگیرند، درصورتی که احتمال آن برود که از حیوانی است که بهدستور شرع کشته شده چنانچه از دست کافر بگیرند یا از ممالک غیراسلامی بیاورند اگرچه پاک و خرید و فروش آنجایز است ولی خوردنش حرام و بر فروشنده لازم است کیفیت را به مشتری بفهماند.
- قسم چند شرط دارد: (اول): کسی که قسم میخورد باید بالغ و عاقل باشد، و از روی قصد قسم بخورد پس قسم خوردن بچه و دیوانه و مست و کسی که مجبورش کردهاند، درست نیست و همچنین است اگر در حال عصبانی بودن بیقصد قسم بخورد. (دوم): کاری را که برای انجام آن قسم میخورد، باید حرام یا مکروه نباشد و کاری را که قسم میخورد ترک کند، باید واجب و مستحب نباشد، و اگر قسم بخورد که کار مباحی را بهجا آورد، باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد، و نیز اگر قسم بخورد کار مباحی را ترک کند، باید انجام آن بهتر از ترکش نباشد. (سوم): به یکی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمیشود، مثل (خدا) و (الله) و نیز اگر به اسمی قسم بخورد که به غیر خدا هم می‌گویند، ولی به قدری به خدا گفته می‌شود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید، ذات مقدس حق در نظر میآید، مثل آن که به خالق و رازق قسم بخورد، صحیح است، بلکه احتیاط وجوبی در غیر این صورت هم عمل به قسم نماید. (چهارم): قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند صحیح نیست ولی آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است. (پنجم): عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد و اگر موقعی که قسم میخورد ممکن باشد و بعداً از عمل به آن عاجز شود از وقتی که عاجز می‌شود قسم او به هم میخورد و همچنین است اگر عمل کردن به نذر یا قسم یا عهدی به قدری مشقت پیدا کند که نشود آن را تحمل کرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خوردن و آشامیدن چیز متنجس حرام است و همچنین است خورانیدن آن به دیگری و در خورانیدن آن به طفل و دیوانه اظهر جواز است و اگر خود طفل یا دیوانه غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد؛ بی اشکال لازم نیست از او جلوگیری کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن چیز نجس و متنجس حرام است و همچنین است خوراندن ان به دیگری ولی خوراندن متنجس به طفل یا دیوانه جایز است و اگر خود طفل یا دیوانه متنجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام می باشد، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خوردن و آشامیدن چیز نجس یا متنجّس حرام است و همچنین خوراندن آن به دیگری در صورتی که ضرر داشته باشد و نیز خوراندن چیز مست کننده و چیزی که حیوانی مانند موش در آن مرده باشد، اگر چه ضرر نداشته باشد؛ بلکه بنا بر احتیاط واجب باید از خوراندن سایر اشیاء نجس یا متنجّس نیز خودداری کرد خوراندن چیز مضر و چیز مستکننده به طفل یا دیوانه نیز حرام است و اگر طفل یا دیوانه خودش به خوردن آن اقدام کند، بر ولیّ او لازم است از آن جلوگیری کند و در غیر این دو صورت، ظاهراً خوراندن چیز نجس جایز است و جلوگیری از آن بر ولیّ لازم نیست.
- [آیت الله بروجردی] خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و همچنین است خورانیدن آن به دیگری حتی به اطفال، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد، لازم نیست از او جلوگیری کنند.
- [آیت الله سبحانی] خوردن و آشامیدن چیز نجس و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام است. ولی خوراندن غذاهایی که نجس شده است به طفل حرام نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] خوردن وآشامیدن چیز نجس حرام است و همچنین است بنابر احتیاط واجب خورانیدن آن به دیگری واما خورانیدن آن به اطفال جائز است اگرچه بنابر احتیاط مستحب ترک آن است و اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد، لازم نیست از او جلوگیری کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] خوردن و آشامیدن نجس و چیز متنجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد ، حرام می باشد ، بلکه اگر ضرر هم نداشته باشد باید از ان خودداری کنند ، ولی خوراندن غذاهائی که نجس شده است به طفل ، حرام نیست .
- [آیت الله اردبیلی] خوردن و آشامیدن چیز نجس، حرام است؛ و نیز خوراندن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد حرام میباشد، بلکه اگر ضرر نیز نداشته باشد، نباید به آنان خورانده شود؛ ولی غذاهایی را که نجس شدهاند، در صورتی که به واسطه سرایت نجاست از دست خود طفل نجس شده باشند، میتوان به طفل خوراند، وگرنه بنابر احتیاط نباید به او بخورانند.
- [امام خمینی] خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است، و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد، حرام می باشد. بلکه اگر ضرر هم نداشته باشد بنابر احتیاط واجب باید از آن خودداری کنند، ولی خوراندن غذاهایی که نجس شده است به طفل حرام نیست.