امکان
امکان ، در یکی از کاربردهایش از مواد ثلاث، قسیم وجوب و امتناع ذاتی و به معنای سلب ضرورت وجود و عدم از ماهیت من حیث هی می‌باشد.
چیزی که بر آن تیمم می‌کند، بنابر احتیاط در صورت امکان باید گردی داشته باشد که به‌دست بماند، و بعد از زدن دست بر آن، دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
عنوان مسئله:
چیزی که بر آن تیمم می‌کند، بنابر احتیاط در صورت امکان باید گردی داشته باشد که به‌دست بماند، و بعد از زدن دست بر آن، دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- می‌فرمایید برای تیمم چون کف هر دو دست را به خاک بزنند بعد مستحب است که تکانی بدهند، آن چه دیده شده کف هر دو دست را به هم می‌زنند، برای تکان دادن قیل: (که این کف هر دو دست به هم زدن، خاک تیمم با هم مخلوط میشود، این صحیح نیست) آیا حرف این قیل صحیح است یا خیر؟
- در صورتی که شخصی از تیمم کردن عاجز شود که دیگری با ید او را تیمم دهد، کیفیت آن چیست، زیرا شخص که خودش تیمم می‌کند در وقت کشیدن دستها را به صورت، دست راست به سمت راست و دست چپ به سمت چپ قرار می‌گیرد و دیگری را که تیمم می‌دهد به عکس میشود، غرض از سؤال آن است که به همین نحو که عرض شد تیمم بدهد یا دستور دیگری دارد؟
- زیدی از عمرو طلبکار است و در عوض چک یا سفته یا سند ثبتی مثلاً در دست دارد چون که مدیون در پرداخت دین مسامحه می‌کند دائن ناچار میشود به مقامات مربوطه جهت دریافت طلب خود مراجعه و شکایت کند و معلوم است تا خاتمه دعوی متحمل مخارجی از قبیل تمبر و خرج ایاب و ذهاب و وکیل و غیره خواهد شد، چنانچه طلبکار از طلب خود بگذرد متضرر میشود و به علاوه امکان دارد بازار کلاه برداری رواج پیدا نماید. غرض این است که با این وصف وظیفه طلبکار چیست و مخارجی را که کرده علاوه بر طلب خود آیا می‌تواند از بدهکار بگیرد یا نه و چنانچه در ابتداء اقتراض و استقراض شرطی به بیان آید که در صورت مسامحه مدیون و شکایت دائن کلیه مخارج را علاوه بر اصل دین، بدهکار به طلبکار بپردازد آیا این شرط و قرارداد صحیح و لازم است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا در وقت تیمم زدن دست ها بر سنگ لازم است یا می توان باصرف تماس دست بر سنگ تیمم نمود؟
- [آیت الله نوری همدانی] روزه داری که وظیفه‌اش تیمّم است چون وقت تنگ است، امّا مسامحه می‌کند به خیال اینکه اگر مسواک کند به تیمّم هم می‌رسد در حال مسواک زدن، اذان صبح هم می‌گویند، این سهل انگاری حکم عمد پیدا می‌کند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در تیمّم، موقع زدن دو دست بر چیزی که تیمّم بر آن صحیح است، فقط کف دو دست (بدون انگشتان) با آن چیز برخورد کند و بعد همان قسمت برخورد کرده را بر پیشانی و بر پشت دو دست و انگشتان بکشیم، تیمّم ما صحیح است یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی در طی یک حادثه رانندگی، سلامت دست چپ خود را از دست داده است حالا که وضو و تیمّم را با دست سالم انجام می دهد، در این صورت شستن دست سالم بطور ارتماسی امکان دارد ولی در تیمّم این دست مکلّف چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه جنازه قابل تغسیل نباشد و از نظر کارشناسان بهداشت، دست زدن به او سبب انتقال بیماری می شود آیا می توان با دستکش تیمّم داد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که روی دست و پیشانی زخم باشد و امکان برداشتن پارچه ی روی آن نباشد برای تیمم باید چکار کرد؟
- [سایر] اگر شخصی بداند که با ضرر زدن به جسم خود مثل سوزاندن دست یا زخم کردن و ...، در لحظاتی که شهوت بر او غلبه می‌کند، می‌تواند از ارتکاب گناه جلوگیری کند، آیا چنین کاری جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تیمّم بر گِل صحیح است؟ در صورت صحّت، هنگام زدن دو دست بر روی گِل، مقداری از آن به دستها میچسبد که اگر آن را به صورت بکشد، صورت نیز گِلی میشود. لطفا کمی در مورد تیمّم با گِل که کمتر در رساله‌های عملیه به آن اشاره شده است، توضیح دهید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اعضای قطع شده انسان که در سوانح رانندگی و امثال آن از بین می روند و امکان پیوند زدن آنها نیست را باید غسل داد و کفن کرد؟ و همچنین استخوانهای پیدا شده در تفحص که به صورت کامل نمی باشد مثلا استخوان پا یا دست پیدا می شود ولی بقیه پیدا نمی شود را چگونه باید دفن کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اعضای قطع شده انسان که در سوانح رانندگی و امثال آن از بین می روند و امکان پیوند زدن آنها نیست را باید غسل داد و کفن کرد؟ و همچنین استخوانهای پیدا شده در تفحص که به صورت کامل نمی باشد مثلا استخوان پا یا دست پیدا می شود ولی بقیه پیدا نمی شود را چگونه باید دفن کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آب مضاف هر قدر زیاد باشد، اگر ذره‌ای نجاست به آن برسد نجس میشود، ولی چنانچه با فشار روی چیز نجس بریزد، مقداری که به چیز نجس رسیده نجس است و مقداری که نرسیده است پاک می‌باشد. مثلًا اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به‌دست رسیده نجس، و آنچه به‌دست نرسیده پاک است.
- اگر جبیره تمام صورت یا تمام یکی از دستها یا تمام هر دو دست را فراگرفته باشد بنابر احتیاط باید تیمم نماید و وضوی جبیره‌ای نیز بگیرد و اگر تمام سر یا پاها مجبور باشد باید تیمم نماید.
- اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود باید به گرد و غباری که روی فرش و لباس و مانند اینهاست تیمم نماید، و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمم کند و در هر دو صورت احتیاط واجب آن است که در صورت تمکن به یکی از امور گذشته (گچ. آهک. آجر. سنگ معدن) نیز تیمم کند. و اگر غبار و گل میسور نشد فقط به یکی از این امور تیمم نماید و اگر هیچ یک از اینها پیدا نشود احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند، ولی واجب است بعداً قضای آن را به‌جا آورد.
- پیشانی و پشت دستها را بنابر احتیاط باید از بالا به پایین مسح نماید، و کارهای آن را باید پشت سر هم به‌جا آورد، و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد، که نگویند تیمم می‌کند باطل است.
- اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد باید خمس آن را بدهد. و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به‌دست آورد بنابر احتیاط خمس آن واجب است.
- اگر زن پیش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاک شود و برای غسل وقت نداشته باشد، باید تیمم نماید و بنابر احتیاط واجب باید تا اذان صبح بیدار بماند و همچنین است حکم جنب درصورتی که وظیفه‌اش تیمم باشد.
- کسی که نمی‌داند وظیفه‌اش تیمم است یا وضوی جبیره‌ای، بنابر احتیاط واجب باید هر دو را به‌جا آورد.
- در تیمم بنابر احتیاط استحبابی باید پیشانی و کف دستها و پشت دستها در صورت تمکن پاک باشد.
- اگر یقین داشته باشد که به واسط آروغ زدن، چیزی از گلو بیرون می‌آید، بنابر احتیاط نباید عمداً آروغ بزند، ولی اگر یقین نداشته باشد اشکال ندارد.
- اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید بدل از غسل تیمم نماید و احتیاط مستحب آن است که وضو بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] چیزی که با آن تیمم می‌کند بنابر احتیاط لازم ، باید گردی داشته باشد که به دست بماند ، و بعد از زدن دست بر آن نباید دست را به شدّت بتکاند که همه گرد آن بریزد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] چیزی که بر آن تیمم می کند؛ بنا بر احتیاط در صورت امکان باید گردی داشته باشد که به دست بماند و بعد از زدن دست برآن؛ بنا بر احتیاط مستحب دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بهتر است تا آنجا که امکان دارد چیزی که بر آن تیمّم می کند گردی داشته باشد که بر دست بماند و بعد از زدن دست بر آن، مستحبّ است دست را بتکاند که گرد و خاک اضافی آن بریزد.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است چیزی که بر آن تیمّم می‌کند، گردی داشته باشد که به دست بماند و بعد از زدن دست بر آن، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است چیزی که بر آن تیمّم می‌کند، گردی داشته باشد که به دست بماند و بعد از زدن دست بر آن، مستحبّ است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است چیزی که بر آن تیمّم می‌کند، گردی داشته باشد که به دست بماند و بعد از زدنِ دست بر آن، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند، گردی داشته باشد که به دست بماند و بعد از زدن دست بر آن، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند ، گردی داشته باشد که به دست بماند و بعد از زدن دست بر آن ، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد .
- [امام خمینی] مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند، گردی داشته باشد که به دست بماند. و بعد از زدن دست بر آن، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند گردی داشته باشد که به دست بماند. و بعد از زدن دست بر آن، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.