دریا
توده ی بسیار بزرگى از آب را دریا می گویند. از آن در باب هاى طهارت، خمس، حج، تجارت، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن رفته است.
اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد باید خمس آن را بدهد. و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به‌دست آورد بنابر احتیاط خمس آن واجب است.
عنوان مسئله:
اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد باید خمس آن را بدهد. و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به‌دست آورد بنابر احتیاط خمس آن واجب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا خوردن از هدی حج تمتع برای حاجی واجب است یا مستحب و آیا کافی است خوردن مقداری از کبد او بدون پخته شدن، یا مقداری از آب خورشت آن بخورد بعد از طبخ آن یا خیر؟
- زنی مقداری جهیزیه به خانه شوهر برده است در صورتی که بعض از آن جهیزیه را در بین سالی که به خانه شوهر رفته استعمال نکرد آیا باید خمس آن را بدهد یا نه؟
- زیدی مقداری از زمین منزل مسکونی خود را یک یا دو باب اطاق ساخته که بعداً خود در آن کاسبی کند و یا به دیگری به اجاره بدهد اما سال خمس زید به آخر رسیده و این دکان درب و پنجره ندارد و از لحاظ دکان قابل استفاده نیست ولی از جهت گذاردن لوازم اضافی خانهء زید، قابل استفاده و مثل انبار او می‌باشد بفرمائید آیا این مقدار از ساختمان با این وصف خمس دارد یا نه؟ و بر فرض وجوب خمس مصالح و آهن و آجر و غیره که در این بنا به کار رفته متعلق خمس است یا ارزش روز؟
- زیدی اتومبیل داشته که سرمایه کسبش بوده وسط سالش میفروشد که تبدیل به اتومبیل دیگر نماید سر سال خمس آن میرسد با توجه به آنکه مقداری از پول ماشین مطابق خرج سالش جزو سرمایه نموده چون مورد احتیاج بوده، حال که فروخته باید خمس بدهد یا نه؟ با آن که احتیاج به وسیله کسب دارد.
- زیدی از عایدی بین سال ماده گاو یا گوسفند برای استفاده از شیر آن خریده، موقع حسابِ سالِ خمس، آن گاو آبستن بود و شیر نداشت آیا باید خمس آنها را بدهد یا نه بر فرض وجوب خمس قیمت خرید یا ارزش روز را منظور نماید؟
- فرمودید بنابر احتیاط واجب وقف به حرکت و وصل به سکون در نماز ننمایند حالا اگر از روی عمد و عادت کسی این طور انجام داد خلاف احتیاط کرده یا نماز هم باطل و اعاده لازم دارد و همچنین در مدهای واجب و حروف (یرملون) مراعات نکرد چه صورت دارد؟
- زیدی از مجتهدی تقلید میکرده که خمس نموّ متصله شجره مثمره را واجب نمیدانستهاند، و بعد از رحلت آن بزرگوار مقلد حضرت عالی می‌باشد ولی مسئله شماره 28 کتاب خمس منهاج را نمیدانسته، یعنی در سؤال کردن کوتاهی کرده و جاهل مقصر است، بفرمائید آیا این زید باید خمس تمام نموّهای متصله این درخت میوه را بدهد، یا خمس همان مقدار از سالی که مقلد حضرت عالی شده و شما قائل به خمس میباشید؟
- زیدی در آخر سال جهت پرداخت خمس به موجودی خود رسیدگی نموده و چون در مقابل چیزهایی که در منزل مثلاً دارد به همان مقدار یا بیشتر بدهی به اشخاص داشته، بنابر این خمس نداده در صورتی که همان اشیاء لباس نپوشیده و غیره تا آخر سال آینده به همان حال و استعمال نشود ولی پس از انقاضی سال دو بدهی به اشخاص نداشته باشد، آیا باید خمس آن لباس و غیره را بدهد یا خیر؟
- کسی که برای اموال خودش سال تعیین ننموده و اموالی در نزد او است که خمس آنان را نداده، و میخواهد به سفر حج برود، آیا بر او واجب است که آنچه از خمس به ذمهاش تعلق گرفته را بررسی کرده و جستجو نماید و تمام اموالش را از خمس خالی کند، یا اینکه اگر خمس اموالی را که در حج صرف مینماید بدهد کافی است؟
- زیدی در خارج از مسافت شرعیه منزلی خریده که فرزندش که شاگرد مدرسه دولتی است کرایه منزل ندهد، خود زید شاید هفتهای یک دفعه به آن محل و آن منزل برود، بفرمائید آیا خمس این منزل را باید بدهد یا خیر، و در صورت وجوب خمس قیمت خرید را حساب کند یا ارزش روز را حساب کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی را آب دریا برده است، حکم نماز میّت او چگونه است و اگر در یک نقطه خاص فرو رفته باشد، حکمش چیست؟
- [سایر] کسی که تمام بدنش زیر آب است، آیا میتواند نیت غسل ارتماسی کند یا اینکه باید از آب بیرون آید و بعد در آب فرو رود؟
- [آیت الله مظاهری] به علت خونریزی از لثههایم اکثر مواقع مقداری خون با آب دهانم مخلوط میشود. آیا فرو بردن آب دهان برای صحت روزه اشکالی دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] حکم غرغره کردن برای روزه دار، با توجه به این که آب به حلق می رسد ولی فرو نمی رود، چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که با پوشیدن لباس مخصوص (مانند لباس غواصی) بدون اینکه بدنش خیس شود، در آب فرو رود، روزه اش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی در حال روزه از گلویش خون جاری گردد وظیفهاش چیست؟ (به علّت خشک شدن گلو مقداری وارد دهان گردد و مقداری هم فرو رود به داخل معده)
- [آیت الله سیستانی] کسی که تا بحال خمس نداده است واولین بار به عمره مفرده می رود می تواند از مصارف عمره خمس بدهد وبعداً حساب کامل را بکند یا نه؟
- [آیت الله بهجت] اگر مقداری طلا و زیورآلات را شوهر برای زن خریداری کرده باشد، در حالی که حساب سال ندارد و خمس آن ها را نیز نمی دهد. آیا بر زن واجب است خمس آن ها را بدهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در صورتی که نیزه یا گلوله و مانند آن در دست یا پا فرو رود، دیه آن یکصد دینار است بنا بر اینکه در اسلحه شکاری که در یک فشنگ آن تقریباً پنجاه عدد ساچمه وجود دارد، چنان‌چه مثلاً ده عدد آن در دست یا پا فرو رود (در نقاط مختلف یک پا یا یک دست) آیا دیه ناشی از ساچمهها که در دست یا پا فرو رفته، صد دینار است یا خیر؟ بعبارت دیگر جانی باید صد دینار بدهد یا هزار دینار؟
- [آیت الله مظاهری] نمازگزاری که قبل از نماز شیرینی یا پولکی خورده و مقداری از آن بین دندانهایش مانده است و در حین نماز کم کم فرو رود، آیا نماز او صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان بدون قصد این که چیزی از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود و اتفاقاً جواهری بهدستش آید، بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد.
- اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیله اسبابی جواهر بیرون آورد بنابر احتیاط خمس آن واجب است. ولی اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر بگیرد، در صورتی باید خمس آن را بدهد که آنچه به‌دست آورده به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- اگر انسان در دریا فرو رود و حیوانی را بیرون آورد و در شکم آن جواهری پیدا کند چنان‌چه آن حیوان مانند صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر است، باید خمس آن را بدهد، و اگر اتفاقاَ جواهر بلعیده باشد درصورتی خمس آن واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- اگر در رودخانههای بزرگ مانند دجله، فرات فرو رود و جواهری بیرون آورد، چنان‌چه در آن رودخانه جواهر عمل میآید باید خمس آن را بدهد.
- اگر غیر از کسب، مالی به‌دست آورد، مثلًا چیزی به او ببخشند، چنان‌چه از مخارج سالش زیاد بیاید، خمس آن را هم بدهد.
- اگر به واسط غواصی یعنی فرو رفتن در دریا لؤلؤ و مرجان یا جواهر دیگری بیرون آورند، روئیدنی باشد، یا معدنی، باید خمس آن را بدهند و بنابر احتیاط نصابی در آن معتبر نیست پس هر مقداری که باید خمس آن را داد چه بیرون آورنده یک نفر باشد، یا چند نفر.
- در غسل ارتماسی بنابر احتیاط واجب باید موقعی نیت کند که مقداری از بدن بیرون آب باشد.
- آب مضاف هر قدر زیاد باشد، اگر ذرهای نجاست به آن برسد نجس میشود، ولی چنان‌چه با فشار روی چیز نجس بریزد، مقداری که به چیز نجس رسیده نجس است و مقداری که نرسیده است پاک می‌باشد. مثلًا اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به‌دست رسیده نجس، و آنچه به‌دست نرسیده پاک است.
- اگر از کافر یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد، مالی به‌دست انسان آید، واجب نیست خمس آن را بدهد.
- کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر مثلًا ملکی بخرد و قیمت آن بالا رود چنان‌چه آن ملک را برای آن نخریده که قیمتش بالا رود و بفروشد، مثلًا زمینی را برای زراعت خریده است و از پول خمس نداده قیمت آن را داده باید خمس قیمتی را که خریده بدهد. و اگر مثلًا پول خمس نداده را بفروشنده داده و به او گفته این ملک را با این پول میخرم باید خمس مقداری را که آن ملک فعلًا ارزش دارد بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خُمس آن را بدهد و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا نیز نرسد، بنابر احتیاط واجب باید خمُس آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در اب فرو رود و مقداری عنبر بیرون اورد که قیمت ان هیجده نخود طلای مسکوک یا بیشتر باشد باید خمس ان را بدهد و چنان‌چه از روی اب یا از کنار دریا به دست اورد اگر چه قیمت ان به مقدار هیجده نخود طلا هم نرسد بنابر احتیاط خمس ان واجب است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن (18) نخود طلا یا بیشتر باشد باید خمس آن را بدهد، و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا بدست آورد اگر قیمت آن به مقدار (18) نخود طلا هم نرسد، بنابر احتیاط خمس آن واجب است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد، و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا برسد، بنابر احتیاط همین حکم را دارد، بلکه اگر به مقدار نصاب هم نرسد، بنابر احتیاط خمس آن را بدون استثناء مؤونه سال بپردازد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، بنا بر احتیاط خمس آن واجب است.
- [آیت الله بهجت] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد، و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به‌دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، در صورتی که این کار کسبش باشد و بهتنهایی یا با منفعتهای دیگر از مخارج سالش زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان بدون قصد این که چیزی از دریا بیرون آورد، در دریا فرو رود واتّفاقاً جواهری به دستش آید، باید بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن یک دینار شرعی یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد و چنان‌چه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، چنان‌چه از مؤونه سال زیاد بیاید خمس آن واجب است هر چند قیمت آن به یک دینار شرعی هم نرسد. × × ×
- [آیت الله مکارم شیرازی] عنبر ماده خوش بویی که از دریا می گیرند، هرگاه به وسیله غواصی بیرون آورند خمس دارد و اگر از روی آب، یا کنار دریا به دست آورند باز هم بنابر احتیاط واجب باید خمسش را بدهند.