رطوبت
رطوبت به معنای تری و مقابل خشکی می‌باشد. از آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، زکات و تجارت سخن گفته‌اند.
اگر چیز پاک به چیز نجس برسد و هر دو یا یکی از آنها به گونه‌ای تر باشد که رطوبت یکی به دیگری سرایت کند، چیز پاک نجس می‌شود و اگر رطوبت به قدری کم باشد که به دیگری سرایت نکند، چیزی که پاک بوده نجس نمی‌شود.
عنوان مسئله:
اگر چیز پاک به چیز نجس برسد و هر دو یا یکی از آنها به گونه‌ای تر باشد که رطوبت یکی به دیگری سرایت کند، چیز پاک نجس می‌شود و اگر رطوبت به قدری کم باشد که به دیگری سرایت نکند، چیزی که پاک بوده نجس نمی‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گفته شده که با تماس یک نقطه از مایع (غیر از آب کُر) با نجاست، تمام آن مایع نجس می‌شود؛ ولی در جامد، به شرط سرایت رطوبت، تنها محلّ برخورد، نجس می‌شود. لطفا بفرمایید که میزان در جامد یا مایع بودن چیست؟ و مواردی مانند شیره و ماست و عسل و روغن که گاهی سفت و گاهی شل است، ملحق به جامد است یا مایع؟
- از مدتها پیش فرش منزل نجس شده و نجاست به تمام منزل سرایت کرده است. حکمش چیست؟ آیا باید همه چیز را بشوریم در حالیکه امکان آب کشیدن بعضی از اشیاء منزل وجود ندارد؟
- آیا سقف نجس با باریدن باران و چکیدن قطرات باران از سقف پاک می‌شود یا خیر؟ و قطراتی که از سقف میچکد، پاک است یا نجس؟
- چیزهایی که از شیء نجس متصاعد می‌شود، مانند بخار و دود، پاک است یا نجس؟
- آیا شیر نجس با پنیر شدن، و آرد نجس با نان شدن، پاک می‌شوند؟
- آیا اگر چوب نجس تبدیل به زغال شود پاک میگردد؟
- آبی که گاهی از مخرج غائط خارج می‌شود، ولی رنگ و بوی نجاست را ندارد، پاک است یا نجس؟
- آیا خاک یا گل نجس، با بارش باران پاک می‌شود یا نه؟ در صورت پاک نشدن، چگونه میتوان آن را پاک کرد؟
- اگر برای غسل کردن، پارچهای را مرطوب کنیم و به بدن بکشیم، به طوری که رطوبت بسیار مختصری به بدن برسد و آب هم جاری نشود، غسل ما صحیح است یا باطل؟
- آیا ولد الزنا که از دو کافر به وجود آمده، پاک است یا نجس؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر بدن انسان نجس باشد و به واسطه عرق کردن و یا رطوبت دیگر، رطوبت از دو عدد لباس زیر و رو رد شده و به مبل یا چیز دیگری سرایت کند، آیا مبل نجس می‌شود و یا حکم دو واسطه دارد و نجس نیست؟
- [سایر] سلام ملاک در واسطه بودن در نجاسات خشک بودن واسطه های قبلی است یعنی واسطه اول باید خشک باشد بعد از طریق رطوبت به شی بعدی سرایت کند تا واسطه اول محسوب شود یا خیر؟ مرجع رهبری
- [آیت الله خوئی] اگر شخصی، میتهء غیر آدمی را که رطوبت دار باشد لمس نماید و سپس به چیزی دست گذارد و یا با شخص دیگری مصافحه کند آیا نجاست به شخص آخر، سرایت میکند و شستن چیز لمس شده، واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا بخار باعث سرایت نجاست می‌شود؟
- [سایر] اگر کسی در رسیدن رطوبت به هم در بین دو چیز پاک ونجس شک کند آیا چیز پاک نجس می شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا بخار حمام موجب سرایت نجاست می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اینکه می فرمایند رطوبت بعد از استبراء پاک می باشد، فاصله زمانی بعد از استبراء تا دیدن رطوبت چقدر است؟
- [آیت الله نوری همدانی] فاصله چاه آب آشامیدنی و چاه آب توالت چند متر باید باشد و آیا زمین نسفت با زمین نرم فرق دارد و یا اگر زمینی که همهاش سنگ است و چند متر از چاهی که همهاش نرم است پائینتر کنده شود به نحوی که رطوبت چاه توالت به چاه آب آشامیدنی سرایت نماید و مزه آب چاه تغییر کند نجس می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] رطوبت و ترشّحاتی که از زن یا مرد خارج می شود و علامات منی ندارد، پاک است یا نجس؟ اگر این ترشّحات به هنگام تحریک جنسی خارج شود، تفاوتی می کند؟
- [آیت الله خامنه ای] گاهی بدون اختیار از انسان بعد از بول و استبراء رطوبتی خارج می شود که شبیه بول است. آیا این رطوبت نجس است یا پاک؟ اگر انسان بعد از مدتی به طور اتفاقی متوجه این مسأله شود، نمازهای گذشته اش چه حکمی دارد؟ آیا از حالا به بعد بر او واجب است در مورد خروج این رطوبت غیر اختیاری بررسی نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیز پاکی به چیز نجس برسد و انسان شک کند که هر دو یا یکی از آنها تر بوده یا نه و یا شک کند که رطوبت یکی از آنها به دیگری سرایت کرده یا نه، آن چیز پاک، نجس نمی‌شود.
- اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز به خاطر آورد، نماز او صحیح است؛ ولی اگر بدنش با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و بدون این که خود را آب بکشد، غسل کند و نماز بخواند، غسل و نماز او باطل است، مگر این که غسل او به گونه‌ای باشد که بدن قبل از غسل پاک شود و نیز اگر جایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و پیش از آن که آنجا را آب بکشد، وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل می‌باشد، مگر این که وضوی او به گونه‌ای باشد که قبل از وضو اعضای وضو پاک شود.
- اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از دو چیزی که انسان نمیداند کدام پاک و کدام نجس است برسد، نجس نمی‌شود، ولی اگر چیزی قبلاً نجس بوده و انسان نداند پاک شده یا نه، چنانچه چیز پاکی به آن برسد نجس می‌شود.
- اگر چیز نجسی را بعد از برطرف کردن عین نجاست یک مرتبه در آب کُر یا جاری به گونه‌ای فرو برند که آب به تمام جاهای نجس آن برسد، پاک می‌شود.
- اگر زمین، پارچه و مانند آن رطوبت داشته باشد، هر قسمتی که نجاست به آن برسد نجس می‌شود و جاهای دیگر آن پاک است؛ و همچنین است خیار و خربزه و مانند آن.
- کف پا و تهِ کفش نجس با راه رفتن یا مالیدن آن بر روی زمین، با پنج شرط پاک می‌شود: اوّل:زمین پاک باشد. دوم:خشک باشد، ولی چنانچه رطوبت کمی داشته باشد که سرایت نکند، اشکال ندارد. سوم:اگر عین نجس مثل خون و ادرار یا چیز متنجس مثل گِلی که نجس شده در کف پا و زیر کفش باشد، به واسطه راه رفتن یا مالیدن پا به زمین و یا عامل دیگری برطرف شود. چهارم:زمین باید خاک، سنگ، آجر فرش و مانند آنها باشد، و با راه رفتن روی فرش و حصیر، کف پا و زیر کفشِ نجس پاک نمی‌شود، ولی با راه رفتن روی سبزه پاک می‌شود. پنجم: نجاست کف پا یا کفش از زمین به پا یا کفش سرایت کرده باشد، هرچند با غیر راه رفتن حاصل شده باشد.
- خاک نجسی که به واسطه باران گِل شده و آب آن را فراگرفته است، پاک است، اما اگر فقط رطوبت به آن برسد پاک نمی‌شود.
- اگر کوزهای را که از گِل نجس ساخته شده و یا آب نجس در آن نفوذ کرده، در آب کُر یا جاری بگذارند، به هر جای آن که آب برسد پاک می‌شود و اگر بخواهند باطن آن نیز پاک شود، باید به قدری در آب کُر یا جاری بماند که آب به تمام آن فرو رود و نفوذ رطوبت کافی نیست.
- آب چشمهای که جاری نیست ولی به گونه‌ای است که اگر از آن بردارند باز میجوشد، حکم آب جاری را دارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد، تا وقتی که بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است؛ ولی اگر جوشش آن ضعیف و غیر محسوس باشد، بنابر احتیاط حکم آب راکد را دارد.
- اگر چیزی با ادرار بچّه شیرخواری که غذاخور نشده نجس شود، چنانچه یک مرتبه به گونه‌ای روی آن آب بریزند که به تمام جاهای نجس آن برسد، پاک می‌شود، ولی احتیاط مستحب آن است که یک مرتبه دیگر نیز آب روی آن بریزند، و در لباس و فرش و مانند آنها، چنانچه با آب قلیل آب کشیده شوند، بنابر احتیاط فشار دادن لازم است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] زمین یا پارچه و مانند آن اگر رطوبت داشته باشد و چیز نجسی به آن برسد همان قسمت نجس می شود و بقیه پاک است، مگر این که رطوبت بقدری زیاد باشد که از جایی به جای دیگر سرایت کند. همچنین خیار و خربزه و ماست و امثال آنها اگر رطوبت زیاد و مسری نداشته باشد، همان محل ملاقات نجس می شود.
- [آیت الله بهجت] مکان نمازگزار اگر نجس است، نباید بهطوری تر باشد که رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد، مگر اینکه طوری تر باشد که اگر نجاست به بدن یا لباس سرایت کرد، نماز را باطل نکند چنانکه خواهد آمد؛ ولی جایی که پیشانی را بر آن میگذارد اگر نجس باشد در صورتی که خشک هم باشد، نماز باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه چیز پاکی با چیز نجسی ملاقات کند و یکی از آن دو رطوبت داشته باشد نجس می شود، اما اگر هر دو خشک باشند یا رطوبت بقدری کم باشد که سرایت نکند، پاک است (مگر در ملاقات چیزی با مرده انسان پیش از غسل دادن که احتیاط واجب اجتناب است، هرچند خشک باشد).
- [آیت الله بهجت] دو چیزی که انسان نمی داند کدام پاک و کدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمی شود . ولی اگر یکی از آنها قبلاً نجس بوده و انسان نداند پاک شده یا نه، چنانچه چیز پاکی با رطوبت به آن برسد نجس می شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اینها نجس شود با فرو رفتن آنها در آب کر یا جاری پاک می شود، و اگر باطن آنها نجس شود، چنان چه آنها را در ظرفی ریخته و در آب کُر یا جاری بگذارند و به قدری بماند که رطوبت آب پاک به باطن آنها تا آنجایی که رطوبت نجس سرایت کرده برسد، بعید نیست که گفته شود همین اندازه در تطهیر باطن آنها کافی است، بشرط آن که رطوبت نجس باطن آنها قبل از تطهیر خشک شده باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] دو چیزی که انسان نمیداند کدام پاک وکدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمی‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] دو چیزی که انسان نمیداند کدام پاک و کدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمی‌شود.
- [آیت الله بروجردی] دو چیزی که انسان نمیداند کدام پاک و کدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد، نجس نمی‌شود.
- [آیت الله خوئی] دو چیزی که انسان نمیداند کدام پاک است و کدام نجس است اگر چیز پاکی با رطوبت بعداً به یکی از آنها برسد نجس نمی‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دو چیزی که انسان نمی داند کدام پاک و کدام نجس است اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد، نجس نمی شود.