استعمال
به کار گرفتن و مورد استفاده قرار دادن را استعمال گویند. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، حج و اجاره بحث به میان آمده است.
اگر آب پیدا نشود یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید به عوض هر غسل، یک بار میّت را تیمّم دهند.
عنوان مسئله:
اگر آب پیدا نشود یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید به عوض هر غسل، یک بار میّت را تیمّم دهند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- هنگام غسل میّت، یک نفر آب را از نهر بر میدارد و به دیگری میدهد و او آب را میریزد و شخص سوم میّت را غسل میدهد. آیا به آن دو نفر دیگر نیز غسل مسّ میّت واجب است یا خیر؟
- اگر بعد از تطهیر بدن، با آب قلیل غسل جنابت کنیم، حکم آبی که به سبب غسل کردن از بدن جدا می‌شود، از نظر نجاست و پاکی و از جهت استعمال دوباره چیست؟
- آیا با آبی که برای گرفتن وضو یا غسل استعمال شده یا آب قلیلی که برای برطرف کردن نجاست به کار رفته است، میتوان دوباره وضو یا غسل به جا آورد یا نجاستی را برطرف نمود؟
- آبی که هنگام غسل دادن میّت و قبل از پایان سه غسل از بدن میّت جدا می‌شود و به زمین میریزد، پاک است یا نجس؟ اگر نجس است، این آب گاهی به هنگام غسل دادن میّت به وسیله سطل آب، به اطراف پاشیده می‌شود. آیا بعد از پاک شدن میّت به واسطه سه غسل، زمین اطراف میّت هم پاک می‌شود؟ حکم لیف و صابونی که قبل از غسل دادن، میّت را با آن میشویند و آن را کنار میگذارند، از جهت پاکی و نجاست چیست؟
- مقدار کمی آب داریم که فقط برای تطهیر بدن میّت یا تطهیر مواضع تیمّم کافی است و چیزی هم برای کفن کردن نداریم، در این صورت وظیفه ما چیست؟
- در جایی که هم غسل لازم است و هم وضو، مثل کسی که مسّ میّت نموده و میخواهد نماز بخواند، آیا ترتیبی بین غسل و وضو و یا تیمّم بدل از آن دو لازم است رعایت شود یا خیر؟
- کسی که آب برای وضو گرفتن و غسل کردن و خاک برای تیمّم کردن ندارد و در داخل وقت است، وظیفهاش نسبت به نماز چیست؟
- اگر دو غسل اول میّتی را به جهت نبودن سدر و کافور با آب خالص انجام دهند، آیا لازم است تیمّم هم بدهند؟
- اگر برای غسل کردن، پارچهای را مرطوب کنیم و به بدن بکشیم، به طوری که رطوبت بسیار مختصری به بدن برسد و آب هم جاری نشود، غسل ما صحیح است یا باطل؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] بعد از تیمم دادن میّت (به دلیل نبودن آب یا...) اگر کسی به میّت دست بزند، آیا باید غسل کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در غسل میّت، ترتیب غسل از آب سدر، کافور و خالص رعایت نشود، وظیفه چیست و اگر میّت را دفن کرده باشند، چه صورت دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که غسل مس میت برایش واجب باشد می تواند میت دیگری را غسل دهد و چرا سدر و کافور در غسل میت استعمال می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که فاقد آب است و یا استعمال آب برایش ضرر دارد، آیا در صورت تیمم بدل از غسل جنابت، داخل مسجد شدن و خواندن نماز جماعت برای او جایز است؟ قرائت قرآن کریم چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جنازه ای را به جهت عذری، به جای غسل، تیمم بدل از غسل داده اند، آیا مسّ آن پس از تیمم موجب غسل مسّ میت می شود؟ و با تیمم بدن میت پاک می شود یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا غسّال میتواند در موارد تیمم بدل از غسل، میت را با دستکش تیمم دهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا کسی که میت را تیمم داده است باید غسل مسّ میت کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر جهت غسل میّت آب نداشته باشیم یا آب کمتر از غسل داشته باشیم، وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر مماثل هست ولی قدرت بر غسل دادن ندارد، اما قدرت بر تیمّم دارد، آیا وظیفه، غسل توسّط غیر مماثل است یا وظیفه، تیمّم دادن میّت است؟
- [آیت الله بهجت] اگر به علت نبودن آب، میّت را تیمم دادیم و بعد از آن آب پیدا شد، آیا غسل لازم است و اگر بعد از تیمم مراحل بعدی را نیز انجام داده و او را کفن کردیم، در صورت پیدا شدن آب وظیفه چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر سدر و کافور یا یکی از آنها پیدا نشود یا استعمال آن جایز نباشد مثل آن که غصبی باشد بنا بر احتیاط واجب باید به جای هر کدام که موجود نیست، میّت را با آب خالص غسل داده و بدل از آن او را تیمم نیز بدهند.
- اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازهای باشد که بتواند یا غسل کند و یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و به عوض وضو تیمّم نماید و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد و به عوض غسل تیمّم نماید و اگر برای هیچ یک از آنها آب نداشته باشد، باید یک تیمّم به عوض غسل به جا آورد و بنابر احتیاط تیمّم دیگری به عوض وضو نیز انجام دهد.
- اگر کسی بدون منّت و خواری مقداری آب به او ببخشد، باید آن را قبول کند. * سوم: اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد یا بترسد که به واسطه استعمال آن، مرض یا عیبی در او پیدا شود یا مرض او طولانی شود یا شدّت پیدا کند یا به سختی معالجه شود، باید تیمّم نماید؛ ولی اگر آب گرم برای او ضرر نداشته باشد، باید با آب گرم وضو بگیرد یا غسل کند.
- اگر کسی که وظیفه او تیمّم است برای کاری تیمّم کند، تا تیمّم و عذر او باقی است، میتواند اعمالی را که باید با وضو یا غسل انجام داد بجا آورد، ولی اگر با داشتن آب برای نماز میّت یا خوابیدن تیمّم کرده باشد، فقط کاری را که برای آن تیمّم نموده میتواند انجام دهد و چنانچه به خاطر تنگی وقت تیمم کرده باشد، به احتیاط واجب نباید سایر اعمالی را که احتیاج به وضو یا غسل دارند انجام دهد.
- اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد، آب نجسی نیز به مقدار آشامیدن خود و کسانی که با او مربوط هستند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمّم نماز بخواند؛ ولی چنانچه آب را برای حیوان خود بخواهد، باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک، وضو و غسل را انجام دهد. * پنجم: کسی که بدن یا لباس او نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند، برای آب کشیدن بدن یا لباس او آبی باقی نمیماند، چنانچه بتواند غساله وضو یا غسل را جمع کرده و با آن لباس یا بدن را تطهیر کند، باید همین کار را انجام دهد، وگرنه بنابر احتیاط واجب باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمّم نماز بخواند؛ ولی اگر چیزی نداشته باشد که بر آن تیمّم کند، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند. * ششم: اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است، آب یا ظرف دیگری نداشته باشد، مثلاً آب یا ظرف او غصبی بوده و غیر از آن، آب و ظرف دیگری نداشته باشد، باید به جای وضو و غسل، تیمّم کند. * هفتم: هرگاه وقت به قدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند کمتر از یک رکعت از نماز در وقت خوانده شود، باید تیمّم کند و اگر یک رکعت یا بیشتر در وقت خوانده شود، ولی مقداری از آن در خارج وقت واقع شود، ظاهرا بین تیمّم و وضو مخیّر است، اگرچه بعید نیست که تیمّم موافق احتیاط باشد، اما اگر برای وضو و تیمّم یا برای غسل و تیمّم به یک اندازه وقت لازم باشد، باید وضو یا غسل به جا آورد.
- اگر گیره استکان از طلا یا نقره ساخته شده باشد و بعد از برداشتن استکان به آن ظرف گفته شود، استعمال آن چه به تنهایی و چه با استکان حرام است و اگر به آن ظرف گفته نشود، استعمال آن مانعی ندارد.
- در هنگام نیّت باید معیّن کند که تیمّم او بدل از غسل است یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را و لو اجمالاً معیّن نماید؛ ولی چنانچه اشتباها به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیّت کند یا مثلاً در تیمّم بدل از غسل جنابت، نیّت بدل از غسل مسّ میّت نماید، تیمّم او صحیح است.
- استعمال ظرف طلا یا نقره برای خوردن و آشامدن و یا استعمالات دیگر، در حال ناچاری اشکال ندارد؛ بلکه در صورتی که ناچار شود که دست یا صورت یا بدن خود را با آبی که در ظرف طلا یا نقره است بشوید، میتواند آنها را به نیّت وضو یا غسل بشوید؛ ولی اگر اضطراری به شستن اعضای وضو یا غسل با آن آب نداشته باشد، نمیتواند با آن وضو گرفته و یا غسل کند، بلکه باید تیمّم نماید.
- اگر جایی از بدن میّت نجس باشد، باید آن جا را پیش از آن که غسل بدهند آب بکشند و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میّت پیش از شروع به غسل پاک باشد.
- برای کسی که بعد از مسّ میّت غسل نکرده است، توقف در مسجد وجماع و خواندن سورههایی که سجده واجب دارند، مانعی ندارد، ولی بنابر احتیاط واجب باید برای انجام نماز و عبادات دیگری که صحّت آنها منوط به وضو میباشد، غسل مسّ میّت انجام دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر آب پیدا نشود ، یا استعمال آن مانعی داشته باشد بأید عوض هر غسل ، میت را یک تیمم بدهند .
- [امام خمینی] اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل، میت را یک تیمم بدهند.
- [آیت الله مظاهری] اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل، میّت را یک تیمّم بدهند.
- [آیت الله سبحانی] اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد باید عوض هر غسل،میّت را یک تیمّم بدهند.
- [آیت الله سیستانی] در غسل میّت غسل جبیرهای مشروع نیست ، و اگر آب پیدا نشود یا استعمال آن مانعی داشته باشد باید عوض غسل ، میّت را یک تیمم بدهند ، و احتیاط مستحب آن است که سه تیمم بدهند .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میّت را تیمّم بدهند ولی احتیاط واجب آن است که تیمّم اوّل را به نیّت مجموع آورد بعداً بدل هر یک از سه غسل تیمّم نماید.
- [آیت الله خوئی] در غسل میت غسل جبیرهای مشروع نیست و اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل، میت را یک تیمم بدهند، و احتیاط واجب آن است که یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند، و اگر کسی که تیمم میدهد، در یکی از این سه تیمم قصد مافی الذمه نماید، یعنی نیت کند که این تیمم را برای آنکه به تکلیف عمل شده باشد، انجام میدهم، تیمم چهارم لازم نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر اب پیدا نشود یا استعمال ان مانعی داشته باشد باید عوض هر غسل میت را یک تیمم بدهند و بنابر احتیاط واجب یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد در یکی از سه تیمم قصد ما فی الذمه نماید یعنی نیت کند که این تیمم برای انچه به ان واقعا مکلف هستم انجام می دهم تیمم چهارم لازم نیست
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر آب پیدا نشود؛ یا استعمال آن مانعی داشته باشد باید عوض هر غسل؛ میت را یک تیمم بدهند و احتیاط واجب آن است که یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد؛ در یکی از این سه تیمم قصد ما فی الذمه نماید یعنی نیت کند که این تیمم را برای آنکه به تکلیف عمل شده باشد؛ انجام می دهم؛ تیمم چهارم لازم نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میت را یک تیمم بدهند، و احتیاط واجب آن است که یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد، در تیمم سوم قصد ما فی الذمه نماید یعنی: نیت کند که این تیمم را برای آن که به تکلیف عمل شده باشد، انجام می دهم تیمم چهارم لازم نیست.