فاصله
فاصله یعنی جدایی یا مقدار دوری دو یا چند چیز از هم میباشد.
مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از گذشتن ده روز یا خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ فاصله دارد برود و ده روز در آنجا بماند، باید در مسیر رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز کرده نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر جایی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر فاصله داشته باشد، باید هنگام رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرده، نماز خود را در آن محل تمام بخواند.
عنوان مسئله:
مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از گذشتن ده روز یا خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ فاصله دارد برود و ده روز در آنجا بماند، باید در مسیر رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز کرده نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر جایی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر فاصله داشته باشد، باید هنگام رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرده، نماز خود را در آن محل تمام بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- من در حوزه علمیه رضویه لامرد تحصیل میکنم و در ماه مبارک رمضان، دور از وطن خود که فاصله آن بیش از چهار فرسخ از محلّ تحصیل است، به سر میبرم. با توجه به این که سال اول تحصیل من در این حوزه است، آیا این جا وطن دوم من محسوب میشود یا خیر؟ و حکم نماز و روزهام چیست؟
- گفته شده: (کسی که از روی جهل به حکم شرعی، نمازش را در سفر تمام بخواند، نمازش صحیح است و دوباره خواندن نماز لازم نیست). آیا حکم صحیح بودن نماز، درباره کسی که وظیفهاش تمام خواندن است، ولی از روی جهل به حکم، نمازش را شکسته میخواند نیز صادق است یا خیر؟
- فردی به عنوان نیروی رسمی، در سپاه پاسداران مشغول به کار است. تکلیف وی در موارد ذیل چیست؟ الف. سفر، مقدمه شغل اوست؛ یعنی فاصله بین محلّ کار و شهری که در آن زندگی میکند، به اندازه مسافت شرعی است. اگر او بخواهد هفتهای یک بار بین شهر خود و محلّ کار رفت و آمد نماید، چه باید بکند؟ ب. اگر ساعت یازده از محلّ کار خارج شود و در بین راه، اذان گفته شود و بخواهد نماز بخواند، قصر بخواند یا کامل؟ ج. اگر ساعت یازده از محلّ کار خارج و به منظور کار شخصی، به مقصد شهر دیگری که فاصلهاش بیشتر از مسافت شرعی است، حرکت کند، تکلیفش چیست؟
- دانشجویی که از وطن خود به محل تحصیل که بیش از مسافت شرعی است سه روز در هفته رفت و آمد کند یعنی هر روز از وطن خود به محل تحصیل برود و برگردد: الف) نماز و روزه او در محل تحصیل چه حکمی خواهد داشت؟ ب) اگر موقع اذان در راه باشد نماز و روزه او چه حکمی خواهد داشت؟ ج) در صورتی که دو روز در محل تحصیل بماند نماز و روزهاش در محل تحصیل و بین راه چه حکمی خواهد داشت؟ ه) چنانچه در بعضی از فروع فوق نماز او تمام باشد ملاکش چه خواهد بود؟ آیا کثرت سفر یا این که چون سفر مقدمه شغل است برای او؟ و) آیا دانشجویی را میتوان شغل حساب نمود یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته میشود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته میشود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] دانشجویی که وطن و محل تحصیل او بیش از چهار فرسخ شرعی فاصله دارد و تقریباً هر روز این مسیر را برای تحصیل میرود و بر میگردد، درباره نماز و روزه چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که از محل کارش که فاصلهای بیش از حد شرعی با وطن او دارد، به مسافرتی بیش از هشت فرسخ میرود و فردا به محل کار خود بر میگردد، آیا قبل از اینکه از محل کار خود به وطنش برود، نماز او کامل است یا شکسته و روزه او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) مبنی بر وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخی، اگر مقدار رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد، ولی در بازگشت، به علت مشکلات راه و نبودن ماشین، مجبور به پیمودن مسافتی بیش از شش فرسخ شود، آیا باید نماز را شکسته خواند و روزه را افطار کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری قصد کرده ده روز در محلّی بماند، بعد از آنکه ده روز در آنجا اقامت کرد روز یازدهم به قریه ای رفته که فاصله آن تا محل اقامت 2 فرسخ است و روز یا شب را در آنجا ماند، آیا در آن یک روز یا شب که آنجا مانده، نمازش شکسته است یا نه؟ و همچنین پس از بازگشت به محل اقامت، آیا لازم است دوباره قصد ده روز بکند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن جنسی را از شهر خود به اصفهان که فاصله آن بیش از هشت فرسخ است برده و جنس در آنجا فروش نرفته لذا آنرا به شهر کرد برده، آیا همین که به شهر کرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی قصد مسافرت به شهری را دارد که فاصله ابتدای آن شهر تا شهر خودش از چهار فرسخ شرعی کمتر است، ولی مکان مورد نظر در آن شهرکه شخص قصد رفتن به آنجا را دارد، فاصلهاش تا شهر محل زندگی او بیش از چهار فرسخ است. آیا نماز و روزه در آنجا کامل است یا قصر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر دو محل اقامه ی نماز جمعه دارای دو طریق تردد باشد که فاصله در یک طریق کمتر از یک فرسخ شرعی باشد، آیا اقامه نماز جمعه در هر دو محل صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی به قصد مسافرت به هشت فرسخ و یا بیشتر، حرکت می کند، از حدّ ترخص که خارج شد، نماز را شکسته می خواند و حدود سه فرسخ که می رود از قصد خود منصرف می گردد و به وطن مراجعت می کند و هنوز وقت نماز باقی است، آیا باید دوباره نمازش را تمام بخواند یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که نمیداند سفرش چند فرسخ است، مثلاً برای پیدا کردن گمشدهای مسافرت میکند و نمیداند که چه مقدار باید برود تا آن را پیدا کند، باید نماز را تمام بخواند، ولی در برگشتن چنانچه تا وطن خود یا جایی که می‌خواهد ده روز در آنجا بماند هشت فرسخ یا بیشتر فاصله باشد، باید نماز را شکسته بخواند و نیز اگر در بین رفتن قصد کند که از آنجا هشت فرسخ برود یا حداقل چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از گذشتن ده روز یا خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و سپس به محل اقامت خود برگردد، باید در رفت و برگشت نماز را تمام بخواند.
- اگر مسافر بعد از رسیدن به هشت فرسخ، سی روز در محلّی بماند و در تمام سی روز در مورد رفتن یا ماندن مردّد باشد، بعد از گذشتن سی روز، اگرچه مقدار کمی در آنجا بماند، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر پیش از رسیدن به هشت فرسخ در رفتن بقیّه راه مردّد شود، از وقتی که مردّد میشود باید نماز را تمام بخواند.
- کسی که مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر هیچکدام از رفتن و برگشتن او کمتر از چهار فرسخ(1) نباشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ بوده ولی رفت یا برگشت او کمتر از چهار فرسخ باشد، بنابر احتیاط واجب نماز را باید هم شکسته و هم تمام بخواند.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، اگر بعد از گذشتن ده روز یا خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ فاصله دارد برود، چنانچه مردّد باشد که به محل اوّل خود برگردد یا نه یا به کلّی از برگشتن به آنجا غافل باشد یا بخواهد برگردد ولی مردّد باشد که ده روز در آنجا بماند یا نه یا آن که از ده روز ماندن و مسافرت از آنجا غافل باشد، باید از وقتی که میرود تا هنگامی که برمیگردد و بعد از برگشتن، نمازهای خود را تمام بخواند.
- اگر مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، از ماندن منصرف شود و شک کند پیش از آن که از قصد ماندن منصرف شود، یک نماز چهار رکعتی خوانده یا نه، باید نمازهای خود را شکسته بخواند.
- مسافری که میداند باید نماز را شکسته بخواند، اگر به گمان این که سفر او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند، وقتی بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده، باید نمازی را که تمام خوانده دوباره شکسته بخواند، ولی اگر پس از گذشتن وقت بفهمد، قضا لازم نیست.
- اگر مسافری در بین سفر به وطن خود برسد، باید تا وقتی که در آنجاست نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود یا چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، وقتی به جایی برسد که دیوار وطن را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر محلّی دو راه داشته باشد که یک راه آن کمتر از هشت فرسخ و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آنجا برود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود، باید تمام بخواند.
- مسافری که میداند باید نماز را شکسته بخواند، اگر بعضی از خصوصیّات آن را نداند، مثلاً نداند که پس از گذشتن از حدّ ترخّص باید نمازش را شکسته بخواند و یا این که نداند در صورتی که چهار فرسخ برود و چهار فرسخ بازگردد، نمازش شکسته است، چنانچه تمام بخواند، در صورتی که وقت باقی باشد، بنابر احتیاط باید نماز را دوباره شکسته بخواند، ولی اگر پس از گذشتن وقت بفهمد، قضا بر او واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود وده روز در آنجا بماند باید در رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز دارد، نمازهایخود را تمام بخواند ولی اگر جایی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد ونخواهد ده روز در آنجا بماند باید موقع رفتن ومدّتی که در آنجا میماند نمازهای خود را شکسته بخواند.
- [آیت الله خوئی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی ادائی بخواهد بهجای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود، و ده روز در آنجا بماند، در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز را دارد باید نمازهای خود را تمام بخواند. ولی اگر محلی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد. باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند. و چنانچه نخواهد ده روز در آنجا بماند باید مدتی را که در آنجا میماند نیز نمازهای خود را شکسته بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در ان جا بماند در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد باید نمازهای خود را تمام بخواند ولی اگر محلی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه نخواهد ده روز در ان محل بماند باید مدتی را که در ان جا می ماند نیز نمازهای خود را شکسته بخواند
- [آیت الله مکارم شیرازی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی توقف کند، چنانچه بعد از گذشتن ده روز یا بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و به محل اقامه خود بازگردد، باید نماز را تمام بخواند و هرگاه بخواهد از محل اقامت به جای دیگری برود که کمتر از هشت فرسخ است و در محل دوم ده روز بماند باید نماز خود را در مسیر راه و در جای دوم تمام بخواند، اما اگر هشت فرسخ یا بیشتر باشد در مسیر راه شکسته می خواند و در محل دوم که قصد اقامه کرده تمام می خواند.
- [آیت الله بروجردی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آن جا بماند، باید در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد، نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر محلی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد و نخواهد ده روز در آن جا بماند، باید موقع رفتن و مدّتی که در آن جا میماند، نمازهای خود را شکسته بخواند.
- [آیت الله سیستانی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند ، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعت ادائی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند ، در رفتن و در محلّی که قصد ماندن ده روز دارد باید نمازهای خود را تمام بخواند ، ولی اگر محلی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد ، باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند ؛ و چنانچه نخواهد ده روز در آنجا بماند ، باید مدتی که در آنجا میماند نیز نمازهای خود را شکسته بخواند .
- [آیت الله سبحانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جائی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است، برود و ده روز در آنجا بماند، باید در رفتن و در جائی که قصد ماندن ده روز کرده، نمازهای خود را تمام بخواند. ولی اگر جائی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر است باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرد، نمازش را تمام بخواند.
- [امام خمینی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آن جا بماند باید در رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز کرده، نمازهای خود را تمام بخواند ولی اگر در جایی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آن جا قصد ماندن ده روز کرد، نمازش را تمام بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جائی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی و تحقق قصد اقامت تصمیم بگیرد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند باید در رفتن و در جائی که قصد ماندن ده روز کرده نمازهای خود را تمام بخواند ولی اگر جائی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرد نمازش را تمام بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جائی بماند ، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد بجای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند ، باید در رفتن و در جائی که قصد ماندن ده روز کرده ، نماز های خود را تمام بخواند . ولی اگر جائی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نماز های خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرد نمازش را تمام بخواند .