فرسخ
فَرْسَخ واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر است.
مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آن جا بماند، باید در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد، نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر محلی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد و نخواهد ده روز در آن جا بماند، باید موقع رفتن و مدّتی که در آن جا می‌ماند، نمازهای خود را شکسته بخواند.
عنوان مسئله:
مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آن جا بماند، باید در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد، نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر محلی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد و نخواهد ده روز در آن جا بماند، باید موقع رفتن و مدّتی که در آن جا می‌ماند، نمازهای خود را شکسته بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخص مسافر قصد میکند یک ماه در محلّی بماند، در بین اتّفاقاً برای امری از آن مکان به کمتر از یک فرسخ خارج میشود، همان روز یا شب آن روز بر میگردد، تکلیف او در باب نماز و روزهاش چیست؟
- شخصی از موطن اصلی خود رفته در محلّی و شش ماه در آن جا مانده، بعد از شش ماه می‌خواهد برود به موطن اصلی خود لکن موقّتاً، آیا نماز را در موطن اصلی خود تمام باید بخواند یا قصراً؟
- هرگاه شخصی املاکی را اجاره کند به مدّت پنج سال مثلاً و این املاک پنج قلعه و ده میباشد و این قلعه جات بین هر یک قریب دو فرسخ و سه فرسخ مسافت دارد و محل اقامه را در یکی از آنها قرار میدهد و همه روزه باید برود سَرِ این املاک سرکشی کند، یا شب در آن جا می‌ماند یا همان روز بر میگردد، در این صورت تکلیف نماز و روزه این شخص چیست؟
- زیدی مسافرت میکند در محل معیّن که در آن جا بنّایی کند تا مدّت یک ماه یا بیشتر و چون در آن جا محلّی برای سکنای او ندارد هر روز بعد از فراغ از شغل خود میرود به محل دیگر که تا محل شغل او دو فرسخ است و شب را در آن جا می‌ماند، روز دیگر میرود به محل شغل خود، تکلیف او در امر نماز چیست؟
- شخصی به خیالش نماز نخوانده وضو گرفت به قصد همان نماز وجوباً، بعد معلوم شد نماز خوانده و نماز قضا هم بر ذمّه ندارد، آیا این وضو رافع حدث هست که هر چیزی که شرطش طهارت است با این وضو به جا آورد یانه؟ و هم چنین هرگاه شخص نماز قضا بر ذمّه دارد ولی قصد ندارد آن را بخواند و پیش از وقت نماز یومیّه می‌خواهد وضو بگیرد به قصد خواندن نماز قضا؟
- این دعاگو ساکن قریه درواریگ هستم، مدّت هشت سال است که در شهر دامغان خانهای خریدهام، در سال اوّل هشت ماه در آن جا سکنی نمودم، وسال دوّم و سوّم و چهارم هر سالی سه ماه الی چهار ماه و من بعد، هر ماهی دوسه روز و باطناً هم میلم بر اینست که در شهر باشم، لکن به واسطه این که درقریه مزبور خانه و ملک و زندگانی دارم برایم میسّر نمیشود و مسافت بین قریه مزبوره تا شهر دامغان هفت فرسخ است، آیا تکلیف دعاگو چیست؟ آیا با این که در شهر هر وقت میروم قصد ماندن ده روز را ندارم، باید در رفتن و در شهر و برگشتن، نمازم را تمام بخوانم و روزهام را بگیرم، یا خیر باید قصراً نماز بخوانم و روزه نگیرم، یا باید جمع نمایم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته میشود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته میشود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) مبنی بر وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخی، اگر مقدار رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد، ولی در بازگشت، به علت مشکلات راه و نبودن ماشین، مجبور به پیمودن مسافتی بیش از شش فرسخ شود، آیا باید نماز را شکسته خواند و روزه را افطار کرد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی به قصد مسافرت به هشت فرسخ و یا بیشتر، حرکت می کند، از حدّ ترخص که خارج شد، نماز را شکسته می خواند و حدود سه فرسخ که می رود از قصد خود منصرف می گردد و به وطن مراجعت می کند و هنوز وقت نماز باقی است، آیا باید دوباره نمازش را تمام بخواند یا نه؟
- [آیت الله بهجت] در رساله آمده که اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی از ماندن منصرف شود یا مردّد شود، تا وقتی در آن جا هست، باید نماز را تمام بخواند؟ آیا خواندن نماز جمعه کفایت از آن می کند؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که از محل کارش که فاصلهای بیش از حد شرعی با وطن او دارد، به مسافرتی بیش از هشت فرسخ میرود و فردا به محل کار خود بر میگردد، آیا قبل از اینکه از محل کار خود به وطنش برود، نماز او کامل است یا شکسته و روزه او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری قصد کرده ده روز در محلّی بماند، بعد از آنکه ده روز در آنجا اقامت کرد روز یازدهم به قریه ای رفته که فاصله آن تا محل اقامت 2 فرسخ است و روز یا شب را در آنجا ماند، آیا در آن یک روز یا شب که آنجا مانده، نمازش شکسته است یا نه؟ و همچنین پس از بازگشت به محل اقامت، آیا لازم است دوباره قصد ده روز بکند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن جنسی را از شهر خود به اصفهان که فاصله آن بیش از هشت فرسخ است برده و جنس در آنجا فروش نرفته لذا آنرا به شهر کرد برده، آیا همین که به شهر کرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی قصد اقامت ده روز در جایی کرده است، به خاطر اینکه می دانسته که ده روز در آنجا می ماند و یا تصمیم بر ماندن داشته است ولی بعد از آنکه با خواندن یک نماز چهار رکعتی، حکم تمام خواندن نماز بر او مترتب شد، مسافرتی غیر ضروری برای وی پیش می آید، آیا رفتن به آن سفر برای او جایز است؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در محلی که خارج از وطن اوست مشغول کار میباشد و شبهای جمعه را به وطن خود برمیگردد. در صورتی که معلوم نباشد چند مدت کار او دنباله دارد (یک ماه یا سه ماه مثلاً یا بیشتر) وظیفه زید از جهت نماز و روزه قصر یا تمام در حالی که فاصله بین وطن و محل کار بیشتر از چهار فرسخ و کمتر از هشت فرسخ میباشد.
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و برگردد و دوباره در جای اوّل خود ده روز بماند، از وقتی که میرود تا بر میگردد و بعد از برگشتن، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر نخواهد بعد از برگشتن ده روز بماند، در موقع رفتن به جایی که کمتر از چهار فرسخ است و در مدّتی که آن جا می‌ماند، بنا بر احتیاط واجب باید هم شکسته و هم تمام بخواند و در موقع برگشتن و بعد از آن که برگشت باید نماز را شکسته بخواند.
- کسی که می‌خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند و نیز کسی که مردد است که از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر باقیماندهی راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و همان روز یا شب آن برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر برای رفتن به محلی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود، چنانچه از محل اوّلی که حرکت کرده تا جایی که می‌خواهد برود، هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر در یک شب و یک روز برود و برگردد، مثلاً اگر روز برود همان روز یا شب آن برگردد، چنانچه رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند؛ بنا بر این اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد، باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن منصرف شود و شک کند که پیش از آن که از قصد ماندن برگردد، یک نماز چهار رکعتی خوانده یا نه، باید نمازهای خود را شکسته بخواند.
- کسی که نمیداند سفرش چند فرسخ است مثلاً برای پیدا کردن گمشدهای مسافرت میکند و نمیداند که چه مقدار باید برود تا آن را پیدا کند باید نماز را تمام بخواند، ولی در برگشتن، چنانچه تا وطنش یا جایی که می‌خواهد ده روز در آن جا بماند، هشت فرسخ یا بیشتر باشد، باید نماز را شکسته بخواند و نیز اگر در بین رفتن قصد کند که چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد، چنانچه رفتن و برگشتن هشت فرسخ شود، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر محلی دو راه داشته باشد، یک راه آن کمتر از هشت فرسخ و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آن جا برود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود باید تمام بخواند.
- اگر مسافر بعد از رسیدن به هشت فرسخ، سی روز در محلی بماند و در تمام سی روز در رفتن و ماندن مردد باشد، بعد از گذشتن سی روز اگر چه مقدار کمی در آن جا بماند، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر پیش از رسیدن به هشت فرسخ در رفتن بقیة راه مردد شود، از وقتی که مردد میشود باید نماز را تمام بخواند.
- اگر مسافر قصد کند که ده روز در محلی بماند، چنانچه پیش از خواندن یک نماز چهار رکعتی از ماندن منصرف شود، یا مردد شود که در آن جا بماند یا به جای دیگر برود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی از ماندن منصرف شود یا مردد شود، تا وقتی در آن جا هست باید نماز را تمام بخواند.
- کسی که نمیداند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش میگذرد یا نه، یا ده روز در محلی می‌ماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود وده روز در آنجا بماند باید در رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز دارد، نمازهایخود را تمام بخواند ولی اگر جایی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد ونخواهد ده روز در آنجا بماند باید موقع رفتن ومدّتی که در آنجا می‌ماند نمازهای خود را شکسته بخواند.
- [آیت الله بهجت] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند، باید در رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز کرده، نمازهای خود را تمام بخواند، ولی اگر جایی که می‌خواهد برود، هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرد نمازش را تمام بخواند.
- [آیت الله سیستانی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند ، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعت ادائی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند ، در رفتن و در محلّی که قصد ماندن ده روز دارد باید نمازهای خود را تمام بخواند ، ولی اگر محلی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد ، باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند ؛ و چنانچه نخواهد ده روز در آنجا بماند ، باید مدتی که در آنجا می‌ماند نیز نمازهای خود را شکسته بخواند .
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در ان جا بماند در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد باید نمازهای خود را تمام بخواند ولی اگر محلی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه نخواهد ده روز در ان محل بماند باید مدتی را که در ان جا می ماند نیز نمازهای خود را شکسته بخواند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند، باید در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد، نمازهای خود را تمام بخواند، ولی اگر تا محلی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد، باید موقع رفتن شکسته بخواند، و هم چنین مدتی که در آنجا می ماند در صورتی که نخواهد ده روز بماند.
- [آیت الله اردبیلی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، اگر بعد از گذشتن ده روز یا خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ فاصله دارد برود و ده روز در آنجا بماند، باید در مسیر رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز کرده نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر جایی که می‌خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر فاصله داشته باشد، باید هنگام رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرده، نماز خود را در آن محل تمام بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند؛ اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعت ادائی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند؛ در رفتن و در محلی که قصد ماندن ده روز دارد باید نمازهای خود را تمام بخواند؛ ولی اگر محلی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد و نخواهد ده روز در آنجا بماند؛ باید موقع رفتن و مدتی که در آنجا می ماند نمازهای خود را شکسته بخواند.
- [آیت الله سبحانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جائی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است، برود و ده روز در آنجا بماند، باید در رفتن و در جائی که قصد ماندن ده روز کرده، نمازهای خود را تمام بخواند. ولی اگر جائی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر است باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرد، نمازش را تمام بخواند.
- [امام خمینی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آن جا بماند باید در رفتن و در جایی که قصد ماندن ده روز کرده، نمازهای خود را تمام بخواند ولی اگر در جایی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آن جا قصد ماندن ده روز کرد، نمازش را تمام بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جائی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی و تحقق قصد اقامت تصمیم بگیرد به جای دیگری که کمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند باید در رفتن و در جائی که قصد ماندن ده روز کرده نمازهای خود را تمام بخواند ولی اگر جائی که می خواهد برود هشت فرسخ یا بیشتر باشد باید موقع رفتن نمازهای خود را شکسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز کرد نمازش را تمام بخواند.