احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
بنابر احتیاط باید شروع نماز جمعه را از وقتی که عرفا آن را اول ظهر می‌گویند، تأخیر نیندازد و باید احتیاطا مقداری از خطبه‌ها در وقت خوانده شود و شروع خواندن خطبه پیش از ظهر، خلاف احتیاط مستحب است.
عنوان مسئله:
بنابر احتیاط باید شروع نماز جمعه را از وقتی که عرفا آن را اول ظهر می‌گویند، تأخیر نیندازد و باید احتیاطا مقداری از خطبه‌ها در وقت خوانده شود و شروع خواندن خطبه پیش از ظهر، خلاف احتیاط مستحب است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] آیا در روز جمعه ممکن است اذان ظهر 15 دقیقه قبل از دخول وقت شروع شود؟ بخاطر اینکه در خطبه جمعه زیاد وقت حاصل شود؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خواندن نماز مستحبی یا احتیاط ظهر یا قضاء هنگام ایراد خطبه یا پس از پایان خطبه ها در فاصله بین خطبه ها و برگزاری نماز جمعه توسط ماًموم جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] وقت نماز جمعه از خطبه شروع می شود یا از خود نماز ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اعاده نماز ظهر بدنبال نماز جمعه، بعد از تمام شدن نماز جمعه چگونه است؟ و اقتدای به امام جمعه در نماز عصر برای کسی که نماز ظهر را احتیاطاً خوانده چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خطبه اول نماز جمعه تهران قبل از اذان ظهر خوانده می شود. آیا نماز جمعه در این حالت صحیح است؟ اگر خیر تکلیف چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر خطیب جمعه مقداری از خطبه اول را بعد از دخول وقت ایراد کند, بدون اینکه تحمید وصلوة را اعاده نماید و بعد نماز جمعه را اقامه کند, نماز باین صورت از ظهر مجزی است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] اگر خطیب جمعه خطبه ها را قبل از زوال شروع کند و پس از زوال به پایان برد، آیا گفتن اذان و اقامه، پس از خطبه ها برای نماز جمعه استحباب دارد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] خطیب جمعه خطبه اول را قبل از دخول و قت شروع کرد و پس از اتمام خطبتین نماز جمعه را نیز بجا آورد سپس مشغول نماز عصر بود که بنده به نیت نماز ظهر (که بعلت تأخیر نخوانده بودم) به عصر ایشان اقتداء کردم ، آیا نماز من صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] خواندن و بجا آوردن نماز قضا یا نماز مستحبی از سوی شخص در هنگام خواندن خطبه های نماز جمعه توسط امام جمعه چه حکمی دارد؟ آیا دارای ایراد می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] بعد از نماز جمعه به نماز عصر رسیدم در صورتی که خطبه ها قبل از اذان ظهر شروع شده بود آیا می تواند نماز ظهر خود را با نماز عصر چنین خطیبی اقتدا کنم یا نه ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از هنگامی که عرفا آن را اوّل ظهر می‌گویند تأخیر نیندازد و اگر از اوائل ظهر تأخیر افتاد، به جای نماز جمعه نماز ظهر بخواند.
- بنابر احتیاط واجب حاضرین باید به خطبه‌ها گوش دهند و سکوت نمایند و از خواندن نماز در حال خطبه بپرهیزند. همچنین بنابر احتیاط به طرف خطیب نشسته و مثل حال نماز باشند و به راست و چپ نگاه نکنند و جابجا نشوند، ولی پس از پایان خطبه‌ها صحبت کردن و جابجا شدن و نگاه به چپ و راست کردن اشکال ندارد و اگر نکاتی که گفته شد رعایت نکنند، خلاف احتیاط عمل کردهاند، ولی نماز جمعه آنان صحیح است.
- انسان میتواند در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را نیز بخواند.
- در نماز جمعه علاوه بر شرایطی که برای صحّت نماز گفته شده است، پنج شرط دیگر نیز وجود دارد: 1 نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود. 2 حداقل تعداد نمازگزاران با امام جمعه باید پنج نفر مرد عاقل و بالغ و بنابر احتیاط غیر مسافر باشند. 3 امام جمعه قبل از نماز دو خطبه بخواند. 4 بین دو محلّی که نماز جمعه برگزار می‌شود، حداقل یک فرسخ شرعی فاصله باشد. 5 امام جمعه واجد شرایط باشد.
- بنابر احتیاط واجب باید حدود یک ساعت بعد از ظهر شرعی نماز جمعه تمام شده باشد و اگر تا این زمان تمام نشده باشد، احتیاطا نماز ظهر را هم بخوانند.
- اگر در نماز جمعه یا نماز ظهر روز جمعه عمدا سوره (قل هو اللّه أحد) یا سوره (قل یا أیّها الکافرون) را بخواند، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را رها کند و سوره جمعه و منافقین را بخواند.
- بنابر احتیاط واجب امام جمعه باید در حال خطبه با وضو باشد و مستحب است در حال خطبه عمامه بر سر نهاده و به عصا و اسلحه تکیه نماید و هنگام اذان روی منبر بنشیند و پیش از شروع خطبه به حاضرین سلام کند و بر حاضرین واجب کفایی است که جواب سلام امام را بدهند.
- نماز جمعه مانند نماز صبح دو رکعت است و مستحب مؤکّد است در رکعت اوّل پس از حمد (سوره جمعه) و در رکعت دوم پس از حمد (سوره منافقین) خوانده شود و نیز در رکعت اوّل پیش از رفتن به رکوع یک قنوت و در رکعت دوم پس از بلند شدن از رکوع یک قنوت بخوانند و همچنین واجب است امام جمعه پیش از شروع در نماز به تفصیلی که گفته می‌شود دو خطبه بخواند.
- در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه، مستحب است در رکعت اوّل بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره منافقین را بخواند و اگر مشغول یکی از آن‌ها شود، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را رها کند و سوره دیگری بخواند.
- تعداد نمازهای مستحبّی زیاد است و آن‌ها را (نافله) می‌گویند و از میان نمازهای مستحبّی، خواندن نافلههای شبانهروزی بیشتر سفارش شده و تعداد آن‌ها در غیر روز جمعه، سی و چهار رکعت است که دو رکعت آن نافله صبح، هشت رکعت نافله ظهر، هشت رکعت نافله عصر، چهار رکعت نافله مغرب، دو رکعت نافله عشاء و یازده رکعت نافله شب می‌باشد و چون دو رکعت نافله عشاء را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند، یک رکعت حساب می‌شود، ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفا اول ظهر می گویند، تاخیر نیندازد. و اگر از اوایل ظهر تاخیر افتاد، به جای نماز جمعه نماز ظهر بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] احتیاط واجب آن است که نما زجمعه را از موقعی که عرفاً اول ظهر می گویند تاخیر نیندازد و اگر از اوائل ظهر تاخیر ا فتاد ، بجای نماز جمعه نماز ظهر بخواند . وقت نماز مغرب و عشاء
- [آیت الله وحید خراسانی] وقت نماز جمعه مضیق است و بنابر احتیاط واجب از اول ظهر شرعی پس از احراز ان به یقین یا اطمینان و غیر اینها از امارات دخول وقت تاخیر نیندازد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفاً اوّل ظهر می گویند تأخیر نیاندازند و اگر از اوائل ظهر تأخیر افتاد به جای نماز جمعه نماز ظهر بخوانند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در زمان حضور امام علیهالسلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند؛ ولی در زمان غیبت حضرت، خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه با شرایط معتبر خلاف احتیاط است، همچنان که اگر نماز جمعه خواند بنا بر احتیاط به آن اکتفا نکرده بلکه باید نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جائز است دو خطبه نماز جمعه قبل از ظهر شرعی ایراد شود به طوری که پایان خطبه ها با ظهر شرعی مصادف باشد، ولی احتیاط مستحب آن است که آن‌ها را در وقت ظهر بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] خواندن نماز ظهر برای کسی که به نماز جمعه شرکت نکرده در اوّل وقت فضیلت، اشکالی ندارد گرچه تأخیر انداختن جهت مراعات احتیاط بهتر است.
- [آیت الله نوری همدانی] جائز است دو خطبة نماز جمعه قبل از شرعی ایراد شود بطوری که پایان خطبه ها با ظهر شرعی مصادف باشد ، ولی احتیاط مستحبّ آن است که آن‌ها را در وقت ظهر بخواند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وقت نماز جمعه با زوال خورشید شروع می شود و احتیاط واجب آن است که از اوائل عرفی زوال تأخیر نیاندازند و اگر تأخیر افتاد احتیاط آن است که نماز ظهر را بخوانند.
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که نمازجمعه با شرایطی که دارد اقامه شود احتیاط واجب آن است که در آن شرکت کنند و خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه بر خلاف احتیاط است.