زنده
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
اگر پسر بزرگ‌تر میّت پیش از او مرده باشد، اشیای نامبرده را به بزرگ‌ترین پسری که هنگام درگذشت میّت زنده است می‌دهند.
عنوان مسئله:
اگر پسر بزرگ‌تر میّت پیش از او مرده باشد، اشیای نامبرده را به بزرگ‌ترین پسری که هنگام درگذشت میّت زنده است می‌دهند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زمینی قبلاً مسکونی بود. الآن فروخته شده و از صاحب ملک باقیمانده و صاحب ملک 3 پسر داشته و هر 3 پسر دارای فرزندانی میباشند. الآن 3 پسر صاحب ملک فوت کردهاند و فقط نوهها به اضافه یک همسر از یک پسر زنده میباشند. آیا به همسر پسر با وجود فرزند ارث تعلق میگیرد؟ آیا به همسران دو پسری که فوت کردهاند چیزی تعلق میگیرد؟ این سؤال از این بابت است که یکی از دو همسری که متوفی شده دختری از یک شوهر دیگر دارد، آیا ارث به این دختر تعلق میگیرد؟
- زمینی قبلاً مسکونی بود. الآن فروخته شده و از صاحب ملک باقیمانده و صاحب ملک 3 پسر داشته و هر 3 پسر دارای فرزندانی میباشند. الآن 3 پسر صاحب ملک فوت کردهاند و فقط نوهها به اضافه یک همسر از یک پسر زنده میباشند. آیا به همسر پسر با وجود فرزند ارث تعلق میگیرد؟ آیا به همسران دو پسری که فوت کردهاند چیزی تعلق میگیرد؟ این سؤال از این بابت است که یکی از دو همسری که متوفی شده دختری از یک شوهر دیگر دارد، آیا ارث به این دختر تعلق میگیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا ماساژ فردی که نمیدانیم زنده است یا مرده، غسل مس میت دارد؟
- [سایر] آیا ماساژ فردی که نمیدانیم زنده است یا مرده، غسل مس میت دارد؟
- [آیت الله سبحانی] مردی مرده است و فرزندی ندارد، ولی همسرش حامله به پسری است. آیا بعد از به دنیا آمدن پسر، قضای نمازهای پدر به عهده ی اوست؟
- [آیت الله بهجت] قسمتی از بدن انسانی زنده یا مرده جدا شده است، آیا با لمس کردن آن، غسل مس میّت واجب می شود یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی دارای یک پسر است، وصیّت کرده منزل متعلّق به اوست و تا مادر زنده است همراه او باشد و از طرفی خواهران نیز شهادت می‌دهند که پدرشان میگفت منزل متعلّق به پسر است، آیا خانه جز اموال پسر است یا این که باید جز ثلث اموال پدر حساب کرد؟
- [آیت الله بهجت] دندان یا استخوان هایی که از بدن انسان خواه زنده باشد و خواه مرده جدا می شود، آیا با مس کردن آن ها غسل مس میّت بر انسان واجب می شود یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] این جانب با خانمی بیوه ازدواج نموده ام، نامبرده پسری داشته که از آن زمان تا به حال نزد ما بوده است،باوجود این که این پسر، پدر و پدر بزرگ و مادر بزرگ هم داشته و از نظر مالی متمکّن هستند و من هم که یک کارمند جزء هستم تا به حال با سختی و قرض، نفقه این بچه را داده ام و هیچ نوع تعهّد و قراردادی هم نداشته ایم، آیا از نظر شرعی و قانونی پدر و پدر بزرگ و مادر بزرگ نامبرده، مدیون نفقه این بچه نسبت به من هستند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پدر و پسری همزمان با هم در اثر یک سانحه تصادف به رحمت حق پیوسته اند. پدر دارای سه فرزند دیگر نیز می باشد، از طرف دیگر پسر که همراه پدر مرده است نیز دارای چهار فرزند می باشد، آیا از ارث پدر بزرگ به این فرزندان یتیم چیزی می رسد؟
- [سایر] تازگی ها بعد از اینکه پسر عبدالباسط (قاری مصری قرآن) شیعه شد؛ شنیده شده که علمای اهل سنت بعد از اینکه مرده ای را دفن می کنند و می روند، برمی گردند و برای میت نام علی بن ابیطالب (ع) را تذکر و یاد آوری می کند،آیا این می تواند درست باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی از دنیا رفته و در هنگام فوت هیچ فرزندی نداشته است-وراث او چند نوه پسر هستند که از دو پسری که قبل از او فوت کرده اند داشته است آیا مال او ابتدا باید نصف شده و هر نیمه بین فرزندان هر یک از پسرانش تقسیم شود یا اینکه مالش بدون تنصیف بین نوه هایش تقسیم میشود؟ یعنی اگر میت از یک پسرش فقط یک نوه و از پسر دیگرش چهار نوه داشته باش- با فرض اینکه هر پنج نوه پسر باشند - نوه اول یک پنجم ارث میبرد؟ یا اینکه نصف ارث مال اوست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر میّت فرزند نداشته باشد، نوه پسری او اگرچه دختر باشد سهم پسر میّت را میبرد و نوه دختری او اگرچه پسر باشد سهم دختر میّت را میبرد؛ مثلاً اگر میّت (یک پسر) از دختر خود و( یک دختر) از پسر خود داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می‌دهند.
- (قرآن)، (انگشتر) و (شمشیر) میّت و (لباسی که میّت پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است) اگرچه نپوشیده باشد متعلّق به پسر بزرگ‌تر است و اگر میّت از این چهار چیز بیشتر از یکی داشته باشد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر داشته باشد، چنانچه مورد استفاده باشد یا برای استفاده مهیّا شده باشد، متعلّق به پسر بزرگ‌تر است.
- اگر پسر بزرگ‌تر برای انجام قضای نماز و روزه پدر شخصی را اجیر کند، اجیر باید نماز و روزه را به نیابت از میّت بجا آورد نه به نیابت از پسر.
- اگر میّت وصیّت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، بعد از آن که اجیر نماز و روزه او را به نحو صحیح بجا آورد، بر پسر بزرگ‌تر چیزی واجب نیست.
- اگر میّت بدهی داشته باشد، چنانچه بدهیِ او به اندازه مال او یا زیادتر باشد، باید چهار چیزی را هم که مال پسر بزرگ‌تر است و در مسأله پیش گفته شد، بابت بدهی او بدهند و اگر قرضش کمتر از مال او باشد، بنابر احتیاط واجب باید از آن چهار چیزی هم که به پسر بزرگ‌تر میرسد به نسبت به قرض او بدهند؛ مثلاً اگر همه دارایی او شصت هزار تومان باشد و به مقدار بیست هزار تومان آن از چیزهایی باشد که مال پسر بزرگ‌تر است و سی هزار تومان هم قرض داشته باشد، بنابر احتیاط واجب پسر بزرگ باید به مقدار ده هزار تومان از آن چهار چیز را بابت قرض میّت بدهد.
- اگر وارث میّت فقط (پدر) یا (مادر) با (پسر و دختر) باشد، مال را شش قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد و بقیّه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- نمازهای واجب هفت موردند: اوّل:نمازهای یومیّه که نماز جمعه نیز جزء آن است، دوم:نماز آیات، سوم:نماز میّت، چهارم:نماز طواف واجب خانه کعبه، پنجم:نماز قضای پدر که بر پسر بزرگ‌تر واجب است، ششم:نمازی که به واسطه اجاره، نذر، قسم و عهد واجب میشود، هفتم: نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام معصوم علیهالسلام .
- اگر وارث میّت فقط (پدر و مادر و یک پسر) باشند، مال را شش قسمت میکنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و پسر چهار قسمت آن را میبرد و اگر (چند پسر) یا (چند دختر) باشند، آن چهار قسمت را به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و اگر (پسر و دختر) باشند، آن چهار قسمت را طوری تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- اگر میّت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم ارث آنان را به اولاد آنها می‌دهند و سهم برادرزاده و خواهر زاده مادری به طور مساوی بین آنان قسمت میشود و از سهمی که به برادرزاده و خواهرزاده پدری یا پدر و مادری میرسد، هر پسری دو برابر دختر میبرد.
- اگر وارث میّت فقط یک نفر از طبقه اوّل باشد، مثلاً (پدر) یا (مادر) یا (یک پسر) یا (یک دختر) باشد، همه مالِ میّت به او میرسد و اگر (چند پسر) یا (چند دختر) باشند، همه مال به طور مساوی بین آنان قسمت میشود و اگر (یک پسر و یک دختر) باشد، مال را سه قسمت میکنند، دو قسمت را پسر و یک قسمت را دختر میبرد و اگر (چند پسر و چند دختر) باشند، مال را به گونهای قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ارث ببرد؛ مثلاً اگر شش هزار تومان به ارث مانده باشد و میّت پنج پسر و دو دختر داشته باشد، به هر دختر پانصد تومان و به هر پسر هزار تومان میرسد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر میت، اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگر چه دختر باشد سهم پسر میت را میبرد، و نوه دختری او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را میبرد، مثلاً اگر میت یک پسر از دختر خود، و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند؛ یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می‌دهند.
- [آیت الله بروجردی] اگر میت اولاد نداشته باشد، نوهی پسری او اگر چه دختر باشد، سهم پسر میت را میبرد و نوهی دختری او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را میبرد، مثلاً اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می‌دهند.
- [آیت الله مظاهری] اگر میّت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او گرچه دختر باشد سهم پسر میّت را میبرد و نوه دختری او گرچه پسر باشد سهم دختر میّت را میبرد بنابراین مال را سه قسمت میکنند یک قسمت را به نوه دختری و دو قسمت را به نوه پسری می‌دهند و نوه دختری یا پسری اگر متعدد باشند هر کدام سهمی که به آنها میرسد طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ارث ببرد.
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت اولاد نداشته باشد ، نوه پسری او اگر چه دختر باشد ، سهم پسر میّت را میبرد ، و نوه دختری او اگر چه پسر باشد ، سهم دختر میّت را میبرد ، مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود ، و یک دختر از پسرش داشته باشد ، مال را سه قسمت میکنند : یک قسمت را به پسرِ دختر ، و دو قسمت را به دخترِ پسر می‌دهند . و در ارث بردن نوهها ، نبودن پدر و مادر شرط نیست . ارث دسته دوم
- [آیت الله بهجت] اگر میت قرض داشته باشد، چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد، باید چهار چیزی را هم که مال پسر بزرگ‌تر است و در مسئله 2256 گفته شد، برای ادای قرض او بدهند، و اگر قرضش کمتر از مال او باشد، بنابر اظهر باید از آن چهار چیز هم که به پسر بزرگ‌تر میرسد به نسبت، برای ادای قرض او بدهند؛ مثلاً اگر همه دارایی او شصت تومان است و به مقدار بیست تومان آن از چیزهایی است که مال پسر بزرگ‌تر است و سی تومان هم قرض دارد پسر بزرگ باید به مقدار ده تومان از آن چهار چیز را بابت قرض میت بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر میت برادر و خواهر نداشته باشد، سهم الارث هر یک از آنان را به اولادشان می‌دهند یعنی نخست فرض میشود که اگر برادر و خواهر میت زنده بودند، سهم ارث هر یک از آنان چه مقدار بود، سهم الارث هر کدام را به اولادشان می‌دهند، سهم برادرزاده و خواهرزاده مادری به طور مساوی بین آنان قسمت میشود و از سهمی که به برادرزاده و خواهرزاده پدری یا پدر و مادری میرسد، هر پسری دو برابر دختر میبرد.
- [امام خمینی] اگر میت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگر چه دختر باشد، سهم پسر میت را میبرد و نوه دختری او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را میبرد مثلًا اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می‌دهند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه میت اولاد نداشته باشد نوه پسری او (هرچند دختر باشد) سهم پسر میت را می برد و نوه دختری او (هر چند پسر باشد) سهم دختر میت را می برد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر میّت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگر چه دختر باشد سهم پسر میّت را میبرد و نوه دختری او اگر چه پسر باشد سهم دختر میّت را میبرد، مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد سهم پسر دختر 13 و سهم دختر پسر 23 خواهد بود و در صورت متعدّد بودن نوادگان، سهم پسر دو برابر سهم دختر است، بنابراین نوادگان دختری 13 سهم خود را به گونهای تقسیم میکنند که هر پسر دو برابر هر دختر ببرد و نوادگان پسری هم 23 سهم خود را به این شکل تقسیم میکنند.
- [آیت الله مظاهری] اگر وارث میّت یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میّت به او میرسد و اگر چند پسر یا چند دختر باشند مال به طوری بین آنان قسمت میشود که هر پسری دو برابر دختر ببرد.