احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
احتیاط مستحبّ آن است که هیجده نخود طلای کفّاره را سکّه دار بدهد و اگر ممکن نباشد، قیمت آن را هم می‌توان داد.
عنوان مسئله:
احتیاط مستحبّ آن است که هیجده نخود طلای کفّاره را سکّه دار بدهد و اگر ممکن نباشد، قیمت آن را هم می‌توان داد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در کفّاره ماه رمضان، می‌توان به جای یک مدّ طعام قیمت آن را به فقیر داد و به او گفته شود که فدیه است و لو آن که به او اطمینان نداشته باشیم که طعام خریداری میکند؟
- در عبارات ذیل که در رساله استفاده شده در کدامیک از موارد می‌توان از مجتهد دیگر تقلید کرد: الف - به احتیاطی که در کنار فتوامیآید احتیاط مستحب گفته می‌شود ب - احتیاط واجب که معمولامطلق میآید. ت - موردی که مجتهد میفرماید اشکال دارد. ث - موردی که مجتهد میفرماید مورد تأمل است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر سکه های طلای قدیمی، وجه رایج نباشد، بلکه خودش به مانند یک جنس مورد معامله قرار بگیرد و قیمت آن کم و زیاد شود، متعلق زکات است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مهریه خانمی شصت سکه بهار آزادی بوده است، چند سال قبل زن مطالبه کرده، و هر سکه به دوازده هزار تومان قیمت شده است. ولی زوج نپرداخته، حال آیا زوج مکلّف به دادن شصت سکه است یا باید قیمت آن را بدهد؟ و اگر باید قیمت را بدهد، قیمت چه زمانی را؟ آیا آن روز که قیمت گذاری شده یا قیمت روز ادا را؟
- [آیت الله نوری همدانی] در عقد نامه ای نوشته شده مهر المسمی مقدار دویست و هشتاد مثقال طلای هیجده عیار به قیمت زمان ازدواج زوجیه به مبلغ هفتصد هزار ریال، آیا مهریه در این صورت طلا است یا پول؟
- [آیت الله مظاهری] مهریه خانمی صد سکه بهار آزادی بوده است، که چند سال قبل زن مطالبه کرده است و هر سکه هشتاد هزار تومان قیمت شده است. ولی زوج نپرداخته، حال آیا زوج مکلّف به دادن صد سکه است یا باید قیمت آن را بدهد؟ و اگر باید قیمت را بدهد، قیمت چه زمانی را؟ آیا آن روز که قیمت گذاری شده یا قیمت روز ادا را؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در توضیح المسائل مسأله 2631 فرموده اید: (مال گمشده که انسان پیدا کند اگر نشانه نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش معلوم شود و قیمت آن کمتر از یک درهم (6/12 نخود نقره سکه دار) نباشد، احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه دهد.) الف) اگر چنانچه پیدا شده، مثلاً یک عدد صد تومانی باشد، آیا این نشانی محسوب می شود؟ ب) قیمت یک درهم نقره به پول در زمان فعلی چه مقدار است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در خارج از ایران است و می خواهد فطریه و کفارات خود را در ایران بدهد، آیا قیمت گندم را به قیمت ایران محاسبه و بدهد یا به قیمت خارج؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روزه ماه مبارک رمضان را بدون عذر شرعی باطل کند، اگر بخواهد بعنوان کفّاره شصت فقیر را اطعام کند، آیا می تواند قیمت آن را حساب کرده و پول آن را به فقیر بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مهریه در عقد موقت 14 سکه بهار آزادی به طرح قدیم، به علاوه ی 14 گل باشد، اما گل ها جنس و نوعش مشخص نباشد و در بازار هم قیمت هر شاخه گل بسیار متفاوت باشد این مهریه، مهریه ی مجهول است؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی چند سال پیش به قیمت روز، پول کفّاره ی روزه را به واسطه داده باشد و گیرنده، آن را به مستحقّ نداده تا قیمت گندم افزایش پیدا کرده است. الآن که می خواهد آن را بدهد، آیا افزایش قیمت را باید روی آن بگذارد یا خیر؟ و آیا اگر در فرض سؤال خود گیرنده مستحقّ بوده، ولی به عنوانِ تصرّف، نگرفته است بلکه از طرف دهنده وکیل در خرید نان شده بوده چه طور؟
- [سایر] طبق نظر آیت الله سیستانی، اگر زنی از قوم قریش نباشد و بین سن 50 تا 60 سالگی خون ببیند و آن خون نیز آثار و نشانه های حیض را داشته باشد، بنابر احتیاط مستحب، باید هم به وظیفه ی زن مستحاضه، عمل کند و هم نباید کارهایی را که حائض از آن ها منع شده است، انجام دهد. چطور می شود این را فهمید؟ من مخصوصاً نمی فهمم که اگر آن زن تصمیم گرفت که به این احتیاط مستحب عمل کند، آیا باید آنرا خون حیض حساب کند یا باید مانند قبل از 50 سالگی، عمل کند؟ من نیاز به توضیحات دقیق دارم.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شماره روزهای حیض زن به سه قسمت تقسیم شود و مرد در قسمت اوّل آن با زن خود در قبل جماع کند، بنابر احتیاط مستحبّ هیجده نخود طلا کفّاره به فقیر بدهد و اگر در قسمت دوم جماع کند، نه نخود و اگر در قسمت سوم جماع کند، باید چهار نخود ونیم بدهد، مثلاً زنی که شش روز خون حیض میبیند، اگر شوهرش در شب یا روز اوّل و دوم با او جماع کند، باید هیجده نخود طلا بدهد و در شب یا روز سوم وچهارم نه نخود و در شب یا روز پنجم وششم باید چهار نخود ونیم بدهد.
- کسی که نمیتواند کفّاره بدهد، بنابر احتیاط استحبابی باید استغفار کند و مقداری صدقه به فقیری بدهد، و هر وقت توانست مستحبّ است کفّاره را بدهد.
- اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهد.
- اگر کسی هم در قسمت اوّل وهم در قسمت دوم وهم در قسمت سوم حیض با زن خود جماع کند، مستحبّ است هر سه کفّاره را که روی هم سیویک نخود ونیم می‌شود بدهد.
- اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به نصاب گنج که 20 مثقال طلای شرعی است، برسد، اگرچه سهم هریک آنان به این مقدار نباشد، بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهند.
- کسی که 2 مثقال و15 نخود نقره یا بیشتر از بابت زکاْ بدهکار است، بنابر احتیاط مستحبّ باید کمتر از 2 مثفال و15 نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم وجو بدهکار باشد وقیمت آن به 2 مثقال و15 نخود نقره برسد، بنابر احتیاط مستحبّ باید به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- اگر مرد با زن حائض زنا کند، یا با زن حائض نامحرمی بگمان این که عیال خود اوست جماع نماید، احتیاط مستحبّ آن است که کفّاره بدهد.
- اگر چیزی را که غصب کرده از بین برود، در صورتی که مثل گاو وگوسفند باشد که قیمت اجزأ آن باهم فرق دارد مثلاً گوشت آن یک قیمت وپوست آن قیمت دیگر دارد، باید قیمت آن را بدهد و چنانچه قیمت بازار آن فرق کرده باشد، باید قیمت وقتی را که میخواهد قیمت را رد کند بدهد، و احتیاط مستحبّ آن است که بالاترین قیمتی را که از زمان غصب تا زمان تلف داشته، بدهد.
- اگر یقین کند که روز اوّل ماه رمضان است وعمداً روزه خود را باطل کند، بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده کفّاره بر او واجب نیست اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که کفّاره بدهد.
- اگر انسان در دریا فرو رود وحیوانی را بیرون آورد ودرشکم آن جواهری پیدا کند که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، چنانچه آن حیوان مانند صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر هست، باید خمس آن را بدهد و اگر اتّفاقاً جواهر خورده باشد، در صورتی خمس آن واجب است که به تنهایی یا با منفعتهایدیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد، اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که خمس آن را بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] لازم نیست طلای کفاره را از طلای سکه دار بدهد، ولی اگر بخواهد قیمت آن را بدهد، باید قیمت سکه دار بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] لازم نیست طلای کفاره را سکه دار بدهد، ولی اگر بخواهد قیمت آن را بدهد باید قیمت سکه دار بدهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بهتر آن است که طلای کفاره را سکه دار، بدهد ولی اگر ممکن نباشد، قیمت آن کافی است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کفاره نزدیکی در حال حیض در قسمت اول آن؛ هیجده نخود طلای سکه دار و در قسمت دوم؛ نه نخود و در قسمت سوم؛ چهار نخود و نیم است. مثلا زنی که شش روز خون حیض می بیند؛ اگر شوهرش در شب یا روز اول و دوم با او جماع کند هیجده نخود طلا و در شب یا روز سوم و چهارم نه نخود و در شب یا روز پنجم و ششم چهار نخود و نیم بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در اب فرو رود و مقداری عنبر بیرون اورد که قیمت ان هیجده نخود طلای مسکوک یا بیشتر باشد باید خمس ان را بدهد و چنانچه از روی اب یا از کنار دریا به دست اورد اگر چه قیمت ان به مقدار هیجده نخود طلا هم نرسد بنابر احتیاط خمس ان واجب است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مرد با زن خود در حال حیض نزدیکی کند بنابر احتیاط مستحب در قسمت اول ان هیجده نخود طلای مسکوک و در قسمت دوم نه نخود و در قسمت سوم چهار نخود و نیم کفاره بدهد مثلا زنی که شش روز خون حیض می بیند اگر شوهرش در شب یا روز اول و دوم با او جماع کند هیجده نخود طلا و در شب و یا روز سوم و چهارم نه نخود و در شب یا روز پنجم و ششم چهار نخود و نیم بدهد و کفاره بر زن نیست
- [آیت الله سبحانی] لازم نیست طلای کفاره را سکه دار بدهد ولی اگر بخواهد قیمت آن را بدهد باید به قیمت روزی که می پردازد حساب کند.
- [آیت الله خوئی] کفاره نزدیکی در حال حیض در قسمت اول آن، هیجده نخود طلای سکهدار و در قسمت دوم، نه نخود، و در قسمت سوم چهار نخود و نیم است. مثلًا زنی که شش روز خون حیض میبیند اگر شوهرش در شب یا روز اول و دوم با او جماع کند، هیجده نخود طلا و در شب یا روز سوم و چهارم نُه نخود، و در شب یا روز پنجم و ششم چهار نخود و نیم بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شمارة روزهای حیض زن به سه قسمت تقسیم شود و مرد در قسمت اول آن با زن خود در قبل جماع کند ، بنابر احتیاط مستحب ، باید هیجده نخود طلا ، کفاره به فقیر بدهد و اگر در قسمت دوم جماع کند ، نه نخود و اگر در قسمت سوم جماع کند ، باید چهار نخود و نیم بدهد ، مثلاً زنی که شش روز خون حیض می بیند ، اگر شوهرش در شب یا رو ز اول ودوم با او جماع کند باید هیجده نخود طلا بدهد و در شب یا روز سوم و چهارم نه نخود و در شب یا روز پنجم و ششم بید چهار نخود ونیم بدهد .
- [آیت الله نوری همدانی] نصاب معدن بنابر احتیاط 105 مثقال معمولی نقرة سکّه دار یا 15 مثقال معمولی طلای سکّه دار است ، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده ، بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده به 105 مثقال نقرة سکّه ار یا 15 مثقال طلای سکّه دار برسد بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد .