احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که میّت را تیمّم می‌دهد، باید دست خود را زمین بزند و به صورت وپشت دستهای میّت بکشد اگر ممکن باشد، و احتیاط مستحبّ آن است که با دست میّت هم او را تیمّم بدهند.
عنوان مسئله:
کسی که میّت را تیمّم می‌دهد، باید دست خود را زمین بزند و به صورت وپشت دستهای میّت بکشد اگر ممکن باشد، و احتیاط مستحبّ آن است که با دست میّت هم او را تیمّم بدهند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] کسی که به بدن میت قبل از غسل دست بزند، آیا بدن و لباسش هم نجس می‌شود و باید آب بکشد، یا فقط غسل کند؟
- [سایر] کسی که به بدن میت قبل از غسل دست بزند، آیا بدن و لباسش هم نجس می‌شود و باید آب بکشد، یا فقط غسل کند؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که کف دو دستش را طوری گچ گرفته اند که نمی تواند برای تیمم دست ها را به صورت کامل به زمین بزند، (قسمت هایی از کف دست با زمین برخورد نمی کند و فقط اطراف کف دست به زمین می خورد) برای تیمم چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] فردی به علّت شکستگی یک دست، نمی تواند هر دو دست را در موقع تیمّم به پیشانی بکشد، چگونه تیمّم کند؟
- [آیت الله خوئی] میفرمایید برای تیمم چون کف هر دو دست را به خاک بزنند بعد مستحب است که تکانی بدهند، آن چه دیده شده کف هر دو دست را به هم میزنند، برای تکان دادن قیل: (که این کف هر دو دست به هم زدن، خاک تیمم با هم مخلوط می‌شود، این صحیح نیست) آیا حرف این قیل صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی میخواهد فرد دیگری را تیمّم دهد و لازم است که تیمّم دهنده دستان خودش را به پیشانی و دستهای او بکشد. آیا در این فرض، زن و مرد نامحرم میتوانند یکدیگر را تیمّم دهند؟ اگر لازم شد که تیمّم دهنده دست خود تیمّم شونده را بگیرد و به صورت و دست او بکشد، آیا در صورتی که نامحرم است، اگر دستکش به دست کند، این کار جایز است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] تیمّم دهنده میّت لازم است که دست راست او به طرف راست جبهه میّت مسح شود و دست چپش به طرف چپ جبهه آن یا لازم نیست؟
- [سایر] آیا کسی که وظیفهاش به جای غسل تیمم بوده، میتواند دست به قرآن بزند و یا به مسجد برود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی در هنگام انجام تیمم بر صورت، دست راست و دست چپ، برای هر کدام به طور مجزا کف دست را بر زمین می زد، تیمم های گذشته او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر میتی که بدن و صورتش سوخته باشد را نتوانیم غسل ترتیبی بدهیم، آیا باید غسل ارتماسی بدهیم یا باید میت را تیمم بدهیم؟2: اگر خواسته باشیم میتی را که صورت و بدنش سوخته تیمم بدهیم و کشیدن دست روی پیشانی میت امکانپذیر نباشد اگر دستمان را به عنوان تیمم روی پیشانی و بر پشت دو دست میت بگذاریم، کفایت میکند یا نه؟ (کشیدن دست باعث جدا شدن پوست صورت میت می‌شود.)
مسائل مرتبط از این مرجع
- در تیمّم بدل از غسل، بعد از آن که نیّت کرد و به دستوری که در مسأله پیش گفته شد، دست‌ها را به زمین زد و به پیشانی وپشت دست‌ها کشید، به احتیاط واجب باید یک مرتبه دیگر دست‌ها را به زمین بزند و به پشت دست‌ها بکشد و احتیاط آن است که تیمّم را چه بدل از وضو باشد چه بدل از غسل، به این ترتیب بجا آورد: یک مرتبه دست‌ها را به زمین بزند و به پیشانی وپشت دست‌ها بکشد ویک مرتبه دیگر به زمین بزند وپشت دست‌ها را مسح نماید.
- اگر وظیفه او تیمّم است ونمیتواند تیمّم کند باید نایب بگیرد، و کسی که نایب می‌شود، باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب، دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی وپشت دستهای او بکشد.
- در تیمّم باید پیشانی وکف دست‌ها وپشت دست‌ها پاک باشد و اگر کف دست نجس باشد ونتواند آن را آب بکشد، اگر نجاست او مسری نباشد بنابر احتیاط واجب تیمّم را با کف دست نجس و همچنین با پشت دست مسح نماید، و اگر مسری باشد تیمّم به پشت دست کافی است.
- اگر پیشانی یا پشت دست‌ها زخم است وپارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نمیتواند باز کند، باید دست را روی آن بکشد و نیز اگر کف دست زخم باشد و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نتواند باز کند، باید دست را با همان پارچه به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی وپشت دست‌ها بکشد.
- تیمّم در فضای غصبی باطل است، پس اگر در ملک خود دست‌ها را به زمین بزند و بیاجازه داخل ملک دیگری شود ودستها را به پیشانی بکشد، تیمّم او باطل میباشد.
- تیمّم به دیوار گلی صحیح است و احتیاط مستحبّ آن است که با بودن زمین خشک، به زمین یا خاک نمناک، تیمّم نکند.
- اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میّت را تیمّم بدهند ولی احتیاط واجب آن است که تیمّم اوّل را به نیّت مجموع آورد بعداً بدل هر یک از سه غسل تیمّم نماید.
- اگر مختصری از پیشانی وپشت دست‌ها را هم مسح نکند، تیمّم باطل است چه عمداً مسح نکند یا مسأله را نداند یا فراموش کرده باشد، ولی دقّت زیاد هم لازم نیست وهمینقدر که بگویند تمام پیشانی وپشت دست مسح شده کافیاست.
- اگر جایی از بدن میّت نجس باشد، باید پیش از آن که آنجا را غسل بدهند، آب بکشند و احتیاط مستحبّ آن است که تمام بدن میّت، پیش از شروع به غسل پاک باشد.
- در مسح پا دست را بر انگشتها بگذارد و بعد به پشت پا بکشد و اگر تمام دست را روی پا بگذارد و کمی بکشد جائز است، ولی اوّلی موافق با احتیاط میباشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] کسی که میّت را تیمم می‌دهد ، باید دست خود را بر زمین بزند و به صورت و پشت دستهای میّت بکشد ، و اگر ممکن باشد احتیاط مستحب آن است که با دست میّت هم او را تیم بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که میّت را تیمّم می‌دهد، باید با دستان خود او را تیمم دهد و احتیاط واجب آن است که در صورت امکان دست میت را نیز بر زمین بزند و به صورت و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که میت را تیمّم می‌دهد، باید دست خود را بر زمین بزند و به صورت و پشت دسته ای میت بکشد و اگر ممکن باشد احتیاط مستحب آن است که با دست میت هم او را تیمّم بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که میت را تیمم می دهد باید دست خود را بر زمین بزند و به صورت و پشت دستهای میت بکشد و اگر ممکن باشد بنابر احتیاط واجب با دست میت هم او را تیمم بدهد
- [آیت الله نوری همدانی] کسی أه میت را تیمم می دهد ، باید دست جود را به زمین بزند و به صورت و پشت دستهای میت بکشد و اگر ممکن باشد احتیاط واجب آن است أه با دست میت هم او را تیمم بدهد . احکام کفن میت
- [آیت الله مظاهری] کسی که میّت را تیمّم می‌دهد، باید دست میّت را به زمین بزند و به صورت و پشت دستهایش بکشد، و اگر به این صورت ممکن باشد، جایز نیست با دست دیگری او را تیمّم دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که میت را تیمم می دهد باید دو دست خود را بر زمین بزند و به صورت و پشت دستهای میت بکشد و لازم نیست حتماً میّت را بغل کند و دست‌ها را از پشت به صورت او بکشد یا از روبرو دست‌ها را بر عکس بکشد بلکه به همان صورت متعارف بکشد کافی است. و بنابر احتیاط واجب اگر ممکن باشد با دست میت هم او را تیمم بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که میت را تیمم می دهد، باید دست خود را به زمین بزند و به صورت و پشت دست های میت بکشد و اگر ممکن باشد، احتیاط لازم آن است که با دست میت هم او را تیمم بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تیمم بدل از غسل مثل تیمم بدل از وضو است. ولی احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از غسل را با دو ضرب انجام دهد به این نحو که: یک مرتبه دست ها را به زمین بزند و به پیشانی بکشد و مرتبه دیگر دست ها را به زمین بزند و به پشت دست ها بکشد. بلکه احتیاط مستحب آن است که تیمم را چه بدل از وضو باشد، چه بدل ازغسل به ترتیب زیر به جا آورد: یک مرتبه دست ها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دست ها بکشد، و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و پشت دست ها را مسح نماید.
- [آیت الله بهجت] کسی که میّت را تیمّم می‌دهد بنابر اظهر باید دست خود را به زمین زده و به صورت و پشت دستهای میّت بکشد به این ترتیب که در صورت امکان و نبودن مشکل، میت را باید بنشاند و پشت سر او قرار گرفته و او را تیمّم بدهد؛ ولی احتیاط در این است که با دست خود میّت نیز او را تیمّم بدهند.