احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
تیمّم بخاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است، ولی احتیاط مستحبّ آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگری تیمّم نکند.
عنوان مسئله:
تیمّم بخاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است، ولی احتیاط مستحبّ آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگری تیمّم نکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی که جنب شده است اگر بخاطر دور بودن حمام یا نبودن آن قبل از اذان تیمّم و بعداغسل کند روزهاش صحیح است یا خیر؟
- شخصی معتقد بود که وقت تنگ است و با تیمّم نماز خوانده است و بعد از خواندن نماز پی برده که وقت برای وضو ساختن داشته است آیانمازی که خوانده صحیح است یا خیر؟
- اگر زن در عقد دائم یا موقّت با شوهر خود شرط کند که با او نزدیکی نکند آیا این شرط صحیح است و بر فرض صحّت اگر شوهر با او نزدیکی کند زنا حساب می‌شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] فردی مدتی با غبار تیمّم نموده، در صورتی که خاک، سنگ و... وجود داشته است. آیا اعمال او صحیح است؟
- [سایر] حکم تیمم بر روی انواع سنگ مرمر چگونه است؟ آیا با وجود خاک، تیمم بر آنها در حال اختیار صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر انگشتان کسی معلولیت داشته باشد، به گونه ای که هنگام ضربه زدن جهت تیمم تمام انگشتان با سطح خاک و سنگ تماس پیدا نکند، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر چیزهایی مثل خاک، گچ، سنگ که تیمم بر آنها صحیح است، به دیوار چسبیده باشند، آیا تیمم بر آنها صحیح است یا آنکه حتماً باید بر روی زمین باشند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در مرحله اول می توان بر سنگ تیمم کرد یا حتماً باید خاک باشد ؟
- [آیت الله بهجت] آیا تیمّم بر موزاییک و سنگ فرش صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] میفرمایید برای تیمم چون کف هر دو دست را به خاک بزنند بعد مستحب است که تکانی بدهند، آن چه دیده شده کف هر دو دست را به هم میزنند، برای تکان دادن قیل: (که این کف هر دو دست به هم زدن، خاک تیمم با هم مخلوط می‌شود، این صحیح نیست) آیا حرف این قیل صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خارج کردن خاک و ریگ و مصالح ساختمانی از مسجد جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] تیمم به سنگ نمای ساختمان که بطور عمودی به دیوار نصب شده است صحیح یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا تیمم بر موزاییک و یا بر سنگ مرمر صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غباری که در فرش و لباس و مانند اینهاست تیمّم نماید و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمّم کند و اگر گل هم پیدا نشود، اقوی آن است که نماز را بدون تیمّم بخواند، بعداً قضای آن را بجا آورد.
- تیمّم به دیوار گلی صحیح است و احتیاط مستحبّ آن است که با بودن زمین خشک، به زمین یا خاک نمناک، تیمّم نکند.
- اگر با خاک وریگ، چیزی مانند کاه که تیمّم به آن باطل است مخلوط شود، نمیتواند به آن تیمّم کند ولی اگر آن چیز به قدری کم باشد کهدر خاک یا ریگ، از بین رفته حساب شود، تیمّم به آن خاک و ریگ صحیحاست.
- تیمّم بر سنگ گچ و سنگ آهک صحیح است ولی تیمّم به گچ و آهک پخته، بنابر احتیاط، اشکال دارد، و در صورتی که غیر از آنها ندارد احتیاط واجب این است که تیمّم به آنها بنماید و نماز بخواند و بعد هم قضا نماید، و تیمّم به سنگ معدن مثل سنگ عقیق باطل میباشد.
- برای سجده بهتر از هر چیز تربت حضرت سیّد الشهدأ7 میباشد، بعد از آن خاک، و بعد از آن سنگ و بعد از سنگ، گیاه است.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند وتا اذان غسل نکند، روزهاش باطل است ولی چنانچه کوتاهینکند مثلاً منتظر باشد که حمّام زنانه شود، اگرچه سه مرتبه بخوابد وتا اذان غسل نکند، روزه او صحیح است در صورتی که اگر وقت تیمّم داشته، تیمّم نماید والاّ بدون تیمّم هم صحیح است.
- با سنگ و کلوخ ومانند اینها اگر خشک وپاک باشند می‌شود مخرج غائط را تطهیر کرد، و چنانچه رطوبت کمی داشته باشند که بمخرج نرسد اشکال ندارد، ولی باید به احتیاط واجب از سه دفعه کمتر نباشد اگرچه بیک مرتبه یا دو مرتبه مخرج پاکیزه شود.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود وبرای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه رمضان را بجا آورد، باید تیمّم نماید و بنابر احتیاط مستحبّ تا اذان صبح بیدار بماند و اگر بخواهد روزه مستحبّ یا روزه واجبی که غیر از ماه رمضان باشد را بگیرد، روزهاش صحیح است اگرچه تیمّم هم نکرده باشد.
- اگر در جستجوی آب نرود تا وقت نماز تنگ شود، معصیت کرده ولی نمازش با تیمّم صحیح است و احتیاط مستحبّ آن است که قضا نماید خصوصاً اگر علم پیدا کند که اگر جستجو میکرد، آب پیدا مینمود.
- اگر بدل از غسل تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد، و بنابر احتیاط مستحبّ بدل از غسل تیمّم نماید، و اگر نمیتواند وضو بگیرد، باید دو تیمّم کند: یکی بدل از غسل به احتیاط مستحبّ و دیگری بدل از وضو، ولی اگر تیمّم او بدل از غسل جنابت باشد، یک تیمم به قصد ما فی الذمّه انجام دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و هر چه در عرف او را از اجزای زمین می دانند صحیح است ولی احتیاط مستحب ان است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمم نکند و اگر خاک نباشد با ریگ یا کلوخ و چنانچه ریگ و کلوخ هم نباشد با سنگ تیمم نماید
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است ولی احتیاط مستحب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمم نکند و اگر خاک نباشد، با ریگ و اگر ریگ نباشد، با کلوخ و چنان چه کلوخ هم نباشد، با سنگ تیمم نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمم؛ نکند و اگر خاک نباشد؛ با ریگ یا کلوخ و چنانچه ریگ و کلوخ هم نباشد با سنگ تیمم نماید.
- [آیت الله خوئی] تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگری تیمم نکند، و اگر خاک نباشد با ریگ یا کلوخ و چنانچه ریگ و کلوخ نباشد با سنگ تیمم نماید.
- [آیت الله بروجردی] تیمّم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است، ولی احتیاط واجب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمّم نکند و اگر خاک نباشد با ریگ و اگر ریگ نباشد با کلوخ و چنانچه کلوخ هم ممکن نباشد با سنگ تیمّم نماید.
- [آیت الله اردبیلی] تیمّم بر خاک، ریگ، کلوخ و سنگ، اگر پاک باشند صحیح است، ولی بنا بر احتیاط واجب با بودن خاک و یا چیزهای دیگری که تیمم بر آنها صحیح است، بر گل پخته مثل آجر و کوزه نمیتوان تیمم کرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تیمم بر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند صحیح است، و بر گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است.
- [امام خمینی] تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است. وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] تیمّم بر خاک، سنگ، ریگ، کلوخ، شن، موزائیک و دیوار گِلی صحیح است، همچنین تیمّم بر چیزهای پخته مثل گچ، آجر، کوزه و سیمان صحیح است ولی خوب است اگر نپخته اینها در دسترس باشد بر پخته اینها تیمّم نکند، چنانکه خوب است اگر خاک دارد آن را بر همه چیز مقدّم بدارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تیمّم بر چند چیز جایز است: خاک، شن، ریگ، کلوخ (خاکهای به هم چسبیده) و سنگ، به شرط این که پاک باشند.