کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
اگر کسی نذر کرده باشد و هنوز واجب نشده باشد و احتمال می‌دهد هیچ گاه واجب نخواهد شد اگر آن را فسخ کند باید کفاره بدهد؟
تا هنگام نذر فرا نرسد و تخلف نکند کفاره واجب نمی شود.
تا هنگام نذر فرا نرسد و تخلف نکند کفاره واجب نمی شود.
عنوان سوال:
اگر کسی نذر کرده باشد و هنوز واجب نشده باشد و احتمال می‌دهد هیچ گاه واجب نخواهد شد اگر آن را فسخ کند باید کفاره بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حکم کفاره نذر در مورد جاهل قاصر و مقصر یکی است یا مانند کفاره روزه فقط در مورد جاهل مقصر کفاره لازم است؟
- هرگاه کسی بدهکار خمس یا زکات باشد، و قرض هم داشته باشد، بدهیهایی از بابت کفّاره و نذر و مانند آن نیز بر او واجب شده باشد، چنان چه نتواند همه آنها را بپردازد تکلیف چیست؟
- چنانچه نذر کند عملی را مستمرا ترک کند ولی مرتکب آن شود و تکرار کند آیا کفاره را هم باید تکرار کند؟
- شخصی نذر کرده است اربعین را پیاده به کربلا برود و مرقد امام حسین (علیه السلام) را زیارت کند ولی نذر خود را مقیّد به سال خاصی نکرده است. در سالهای اول بعد از انعقاد نذر که توانائی داشته برود آن را به تأخیر انداخته و بعداً ناتوان شده و نمی تواند با پای پیاده برود. اولاً به علت تأخیر از اولین زمان ممکن آیا کفاره حنث نذر به گردن او افتاده است؟ ثانیاً اگر پای پیاده نتواند برود بر او واجب است به هر حال راکبا نذر را بجا آورد یا اینکه متعلق چنین نذری پیاده رفتن است؟
- اگر نذر کرده باشم که نمازهایم را اول وقت بخوانم و چندین نماز را اول وقت نخوانده باشم آیا باید برای هر کدام کفاره بدهم؟
- اگر محرم سرش را با چیز دوخته مانند کلاه دوخته شده بپوشاند، آیا باید دو کفّاره بدهد، یا یک کفّاره کافی است؟
- پدر و مادری نذر می کنند که اگر خدا به آنان فرزند پسر بدهد روز عاشورا بر سر او تیغ بزنند، آیا با توجّه به این که انجام این گونه اعمال باعث وهن شیعه و عزاداری سیّدالشهدا(علیه السلام) و موجب سوء استفاده دشمنان اسلام می گردد عمل به این نذر واجب است؟
- اگر محرم سرش را با چیز دوخته مانند کلاه دوخته شده بپوشاند، آیا باید دو کفّاره بدهد، یا یک کفّاره کافی است؟
- اگر محرم سرش را با چیز دوخته مانند کلاه دوخته شده بپوشاند، آیا باید دو کفّاره بدهد، یا یک کفّاره کافی است؟
- فسخ نذری که صیغۀ آن خوانده شده حتی در صورت اینکه به مرحلۀ وجوب نرسیده باشد جایز نیست. آیا این فتوا است یا احتیاط واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] به نظر حضرتعالی، برای هر بار تخلف از نذر یک کفاره واجب می شود یا پس از اوّلین تخلف، کفاره واجب می شود و پس از تخلف های بعدی چیزی بر عهده نذر کننده نیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی به جهت بیماری نتوانست به نذر عمل کند، آیا کفاره بر او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی نذر کرده اگر نماز شب را نخواند، مبلغی به فقیر صدقه بدهد. اگر نماز شب ترک شد، فقط آن مبلغی که نیّت کرده به ذمّه اش می آید یا کفّاره ی نذر را هم باید بدهد؟
- [آیت الله بهجت] چنان چه فردی نذر کند که اگر فلان گناه را مرتکب شد، روزه بگیرد. آیا پس از ارتکاب، روزه بر او واجب است یا کفّاره ی نذر؟
- [آیت الله بهجت] مراد از انحلال نذر چیست؟ و موارد انحلال کدام است؟ و آیا در صورت انحلال و تخلّف نذر، کفاره بر هر فرد واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی نذر (یا شبه نذر) کرده معتکف بشود، اگرعمدا و بدون عذر اعتکاف خود را بشکند آیا کفاره نذر بر عهدهاش میآید یا کفاره اعتکاف و یا کفاره جمع؟
- [آیت الله سیستانی] کفاره نذر چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی نذر (یا شبه نذر) کرده معتکف بشود، اگر عمداً و بدون عذر اعتکاف خود را بشکند آیا کفاره نذر بر عهدهاش میآید یا کفاره اعتکاف و یا کفاره جمع؟
- [سایر] کسی که میداند یا احتمال قوی می‌دهد که اگر روزه بگیرد، به زخم معده یا سنگ مثانه دچار می‌شود؛ آیا روزه بر او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] آیا کفّاره ی نذر با کفّاره ی یمین (قسم) یکی است یا فرق می کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نذر کند که روز معینی را برای خدا روزه بگیرد چنانچه عمداً روزه نگیرد یا روزه خود را باطل کند باید کفاره بدهد (و کفاره آن مانند کفاره ماه رمضان است).
- هرگاه نذر کند روز معیّنی را روزه بگیرد، احتیاط واجب آن است که آن روز سفر نکند تا بتواند روزه خود را به جا آورد و چنانچه در آن روز مسافرت کند احتیاط واجب آن است که روزه را در سفر بگیرد و بعداً نز قضا کند و کفّاره هم بدهد.
- هرگاه زن روزه دار شوهر روزه دار خود را مجبور به جماع نماید فقط یک کفاره بر او واجب است و لازم نیست کفاره شوهر را بدهد.
- اگر کسی از روی اختیار به نذر خود عمل نکند گناه کرده و باید کفّاره بدهد و کفّاره نذر عبارت است از اطعام شصت فقیر، یا دو ماه پی در پی روزه گرفتن (یعنی سی و یک روز آن را پشت سر هم بجا آورد)، یا یک بنده آزاد کردن؛ و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوع ندارد در میان دو چیز دیگر مخیّر است.
- کسی که به عهد خود با شرایط بالا عمل نکند باید کفّاره بدهد و کفاره عهد مانند کفاره نذر است، یعنی سیر کردن شصت فقیر، یا دوماه روزه پی در پی (یعنی سی و یک روز آن را پشت سر هم به جا آورد) یا آزاد کردن یک بنده؛ و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوع ندارد در میان دو چیز دیگر مخیّر است.
- هرگاه زن در آغاز، مجبور بوده و در اثناء راضی شده احتیاط واجب آن است که مرد دو کفاره بدهد و بر زن چیزی جز قضا لازم نیست.
- هرگاه روزه دار در ماه رمضان با همسر خود که روزه دار است جماع کند چنانچه او را اکراه کرده باشد باید کفّاره روزه خود و همسرش، هر دو را بدهد و قضا بر هر دو واجب است؛ و اگر او راضی شده، بر هر کدام یک کفّاره واجب می شود، ولی اگر اکراه به مفطرات دیگر کند گناه کرده، امّا کفّاره بر هیچ کدام واجب نیست، امّا آن کسی که روزه اش را خورده باید قضا کند.
- اگر نذر کند تا وقت معینی عملی را ترک نماید بعد از گذشتن آن وقت می تواند آن کار را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا اجبار انجام دهد چیزی بر او نیست، ولی لازم است تا آخر وقت نذر، آن عمل را به جا نیاورد و اگر بدون عذر آن را به جا آورد باید مطابق آنچه در مسأله پیش گفته شد کفاره بدهد.
- کاری را که انسان نذر می کند باید شرعاً مطلوب باشد، بنابراین نذر کار حرام، یا مکروه، یا ترک واجب و مستحب، صحیح نیست.
- اگر زن در جایی که احتیاج به اجازه شوهر دارد با اجازه او نذر کند، شوهرش بنابراحتیاط واجب نمی تواند نذر او را به هم بزند یا او را از عمل کردن به نذر جلوگیری نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمداً روزه خود را باطل کند، باید کفاره بدهد و کفارة آن به نحوی است که در کفاره حنث نذر بیاید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد و کفّاره آن، کفّاره قسم است که در مسأله 3302 آمده است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد چنانچه در ان روز عمدا روزه خود را باطل کند باید کفاره بدهد و کفاره مخالفت نذر کفاره مخالفت قسم است که در مساله خواهد امد
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان بدون عذر به نذر خود عمل نکند باید کفّاره بدهد و کفّاره آن کفّاره قسم است )ده فقیر را سیر نماید یا بپوشاند و اگر نتواند باید سه روز روزه بگیرد( مگر آنکه برای تخلّف نذر، کفّارهای معیّن کند که در صورت تخلّف همان چیز بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند باید کفاره بدهد
- [آیت الله خوئی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که خمس یا زکات بدهکار است، و کفّاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آنها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده از بین نرفته باشد باید خمس و زکات را بدهد، و اگر از بین رفته باشد مخیّر است می تواند خمس یا زکات را بدهد یا کفّاره و نذر و قرض و مانند اینها را ادا نماید ولی بهتر است بین آنها تقسیم کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند؛ باید کفاره بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند ، باید کفاره بدهد .
- [آیت الله سبحانی] کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آنها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید خمس و زکات را بدهد و اگر از بین رفته باشد، مخیّر است می تواند خمس یا زکات را بدهد، یا کفاره و نذر و قرض و مانند اینها را ادا نماید.