اگر کسی احتمال می‌دهد که آب پیدا کند و در جستجوی آب نرود و در وسعت وقت با تیمم نماز بخواند نمازش باطل است و همچنین اگر کسی به جهت غفلت یا ندانستن مسأله... - رساله آیت الله شبیری زنجانی

نماز قضا

نماز قَضا (در مقابل نماز اَدا) هر نمازی که خارج از وقتِ تعیین‌شده‌اش خوانده شود. از آنجا که نمازها به واجب و مستحب تقسیم می‌شوند، قضای آنها نیز بر این دو قسم است. در برخی موارد، قضای نماز، مثل زن حائض و فرد نابالغ از گردن انسان ساقط می‌شود. پس از وفات فرد مکلّف، شخصی دیگری می‌تواند عهده‌دار قضای نماز آن فرد شود.

قصد قربت

قَصدِ قُربَت به معنای اراده نزدیک شدن، در اسلام یکی از شرایط صحیح بودن عبادت است. و منظور از آن انجام عبادات با نِیَّت و انگیزه نزدیک شدن به خدا است. این انگیزه بیشتر با عبارت «قُربَةً اِلَی الله» بیان می‌شود. قصد قربت فقط در اعمالی که جنبه عبادی دارند، لازم است.

تاخیر

به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.

معصیت

گناه، در اصطلاح دینی به معنای نافرمانی از خداوند و انجام دادن کاری است که خداوند از آن نهی کرده یا ترک کاری است که خداوند به انجام آن فرمان داده است. گناه می‌تواند عملی مانند قتل، گفتاری مانند غیبت و نظری مانند شرک باشد.

نماز

نماز (واژه‌ای فارسی و معادل کلمه عربی «صَلاة») عملی عبادی است که پنج بار در اوقات معینی از شبانه روز واجب است. در این عبادت، نمازگزار رو به قبله می‌ایستد و ذکرهای ویژه‌ای را خوانده و اعمال ویژه‌ای مانند رکوع و سجده را به جا می‌آورد. نماز به دو شکل فردی (فُرادا) و جماعت خوانده می‌شود.

تیمم

تَیَمُّم عملی عبادی است که در مواردی به جای وضو یا غسل واجب می‌شود. مراحل آن عبارتند از: زدن کف دو دست بر خاک و کشیدن آن بر پیشانی و پشت دست‌ها. طهارت ناشی از تیمم مانند وضو و غسل است و تا زمان باقی بودن عذر تیمم، تفاوتی با طهارت ناشی از آنها ندارد. به تیمم، طهارت «تُرابیّه» یا «اضطراری» نیز گفته می‌شود.

غفلت

غفلت و متذکر نشدن را سَهْو گویند. و تفاوت آن با نسیان اینست که در سهو صورت علمی شیء تنها از قوه ذاکره محو شده ولی در نسیان صورت علمی از خزانه حافظه هم پاک شده است. از احکام عنوان یاد شده در باب صلات سخن گفته‌اند.

قضا

انجام عمل بعد از سپری شدن وقت مخصوص آن را قضا گویند.

وقت

آن (دم- وقت)، یکی از مباحث فلسفه می‌باشد.

بنا

بناء ممکن است اسم در معانی ذیل به کار رفته باشد: • بناء (فقه)، معانی و کاربردهای بناء در فقه• بناء (نحو)، مقابل اعراب• ساختمان، به معنی بنا یا عمارت ساخته شده بر روی زمین• ساختن، بنا کردن ساختمان

وضو

وُضو، یا آنگونه که در برخی مناطق ایران گفته می‌شود، دست‌نماز یا آب‌دست، شستن صورت و دست‌ها و مَسح سر و پاها با شیوه‌ای خاص است. وضو به خودی خود مستحب است و برای برخی کارها مانند نماز و طواف کعبه، واجب می‌شود. در برخی موارد باید به جای وضو، غسل یا تیمم کرد. وضو را می‌توان به شیوه ترتیبی و ارتماسی انجام داد. وضوی جبیره‌ای، جایگزینی برای وضو در صورت وجود زخم است.

اب

آب، تنها مایعی که در احکام اسلامی جزو پاک کننده‌های نجاست است. وضو و غسل نیز فقط با آب صحیح است، چنان‌که بعضی از اشیاء متنجس نیز فقط با آب پاک می‌شوند.