آیا به جای وضو می توان غسل غیر واجب کرد؟

یکی از شرایط صحت نماز طهارت ظاهری بدن از هر نوع آلودگی و نجاست ظاهری است و آنچه با استحمام حاصل می شود طهارت ظاهری از این آلودگی هاست، اما علاوه بر طهارت ظاهری، یکی دیگر از شرایط نماز، تحصیل طهارت معنوی است که تنها از راه وضو و غسل بدست می آید و اگر استفاده از آب امکان پذیر نباشد،این طهارت معنوی و باطنی بوسیله تیممی که خدای متعال آنرا به جای وضو یا غسل قرار داده است، بدست می آید.


خداوند متعال پس از آنکه بعضی از اسباب پدید آمدن آلودگی های روحی و باطنی را بیان فرموده است، راه از بین بردن این آلودگی ها را بیان کرده، که اگر از عواملی است که با وضو مشکل برطرف می گردد مانند آنچه که در رساله ها آمده مثل : خوابیدن، دستشویی کردن و غیره باید وضو بگیرید و اگر از عواملی است که با غسل برطرف می گردد باید غسل کنید. سپس می فرماید که اگر استفاده از آب برای شما مقدور نبود به وسیله خاک پاک تیممّ کنید. آنگاه به حکمت آن می پردازد که « ولیطهّرکم ..... » تا پاکیزه گردید.[1]


در خصوص اینکه آیا غسل غیر واجب از وضوء کفایت می کند یا خیر ؟ نظرات گرانقدر  مراجع عظام (حفظهم الله تعالی) چنین است:


آیات عظام امام، بهجت، خامنه‏ای و صافی: تنها با غسل جنابت می‏توان نماز خواند ولی با غسل های دیگر باید وضو هم گرفت[1].


آیت‏الله مکارم: با همه غسل‏های واجب و مستحب، می‏توان نماز خواند و گرفتن وضو واجب نیست. اما احتیاط مستحب آن است که در غیر غسل جنابت، وضو هم بگیرد[2].


آیت‏الله فاضل: با همه غسل‏های واجب- غیر از غسل استحاضه متوسطه- می‏توان نماز خواند اگر چه احتیاط مستحب آن است که [در غیر غسل جنابت‏] وضو هم بگیرد[3].


آیات عظام تبریزی، سیستانی، نوری و وحیدخراسانی: با همه غسل‏های واجب و مستحب- غیر از غسل استحاضه متوسطه- می‏توان نماز خواند اگر چه احتیاط مستحب آن است که [در غیر غسل جنابت‏] وضو هم بگیرد[4].

    [1] مائده ،5 – 6.

    [1] . توضیح‏المسائل مراجع، 391 و 646.
[2] . همان، م 391 و 646.
[3] . همان، م 391 و 646.
[4] . همان، م 391 و 646 آیت‏الله وحید، توضیح‏المسائل، م 397 و آیت‏الله نوری، توضیح‏المسائل، م 392 و 647.