آیا می توان در ایام حیض برای عدم غفلت از یاد خدا به حالت نماز ایستاد و حرکات نماز را به جا آورد و به جای اذکار واجب نماز فقط ذکر گفت؟ آیا می شود با حفظ حالت های فوق در نماز جماعت اداره به شکل ظاهری شرکت کرد؟

پرسش شما از دو بخش زیر تشکیل شده است:   1- آیا زن حائض می تواند برای یاد خدا، به حالت نماز بیایستد؟   2- آیا زن حائض می تواند در نماز جماعت اداره به شکل ظاهری شرکت کند؟ که به ترتیب به پاسخ آنها می پردازیم.   اول:   از آنجایی که انسان در دنیای خاکی و مادی پانهاده و با امور مادی بسیاری روبروست و در معرض جذب و سقوط قرار دارد از این رو شدیدا به یک ارتباط تنگاتنگ و نزدیک با عالم بالا و ماوراء طبیعی، نیاز دارد و نماز بهترین و بالاترین پاسخ به این نیاز است.   نماز، دیدار محبوب است و خلوت با او پایان هجر است و لحظه وصال. حضور در پیشگاه پادشاه مقتدر است که گاه زبان به حمد و ثنای او می‏گشایی و زمانی اظهار عجز می‏داری. رخصت تشرف را قدر می‏نهی و نیازهایت را بر زبان می‏رانی. شکوه و جلال درگاهش را دیده، از حقارت خویش سر به آستانش می‏نهی، زمان را غنیمت شمرده، ذکر جمال و جلالش می‏کنی. چون بدون دعوت نرفته‏ای و آداب حضور رعایت نموده‏ای، نزدیکتر رفته و نجوای عاشقانه سرداده، از نیکان و بندگان صالح، خصوصاً، نام مبارک بنده مخصوص او را بر زبان جاری می‏کنی و...، با اندوهِ پایان یافتن وقت ملاقات و با شوق دیدار بعدی، سلامش می‏دهی و سرمست از دیدارش، در حالی که زبان به تکرار نام زیبایش حرکت می‏دهی، با قلب و جان، با یاد او به حیات خویش ادامه می‏دهی[1].   از این رو می بینیم در حالت های  سخت و دشوار؛ مثل کسی که در حال غرق شدن است یا مورد هجوم دشمن قرار گرفته است هم نماز مکلف ساقط نمی شود و در فقه نمازهایی به عنوان نماز غرقی و نماز خوف و ... وارد شده است که در آن شرایط خاص خوانده می شود بنا بر این شایسته نیست که زن در حالت حیض این ارتباط را مطلقا قطع کند.   از این رو فقهاء فرمودند:   مستحبّ است زن حائض در وقت نماز، خود را از خون پاک نماید و پنبه و دستمال را عوض کند و وضو بگیرد و اگر نمی‏تواند وضو بگیرد تیمم نماید و در جای نماز رو به قبله بنشیند و مشغول ذکر و دعا و صلوات شود‏.[2]   دوم:   اگر حضور در نماز جماعت اداره (به طور ظاهری) مستلزم اموری مثل ورود در مسجد و ... نباشد که بر زن حائض حرام و یا مکروه است[3] صرف شرکت در صف جماعت بدون این که نیت نماز جماعت بکند اشکالی ندارد.     [1]    برگرفته شده از نمایه شماره 126 (سایت: 2394). [2]  تحریر الوسیلة، ج ‏1، ص 56، مسألة 16؛ توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 269مسأله 476 . [3]  چند چیز بر حائض حرام است: اول: عبادت هایی که مانند نماز باید با وضو یا غسل یا تیمّم به جا آورده شود ، ولی به جا آوردن عبادتهایی که وضو و غسل و تیمّم برای آنها لازم نیست، مانند نماز میّت، مانعی ندارد. دوم: تمام چیزهایی که بر جنب حرام است و در احکام جنابت گفته شد. سوم: جماع کردن در فرج، که هم برای مرد حرام است و هم برای زن ، اگر چه به مقدار ختنه‏گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید ، بلکه احتیاط واجب آن است که مقدار کمتر از ختنه‏گاه را هم داخل نکند و در دبر زن حائض، وطی کردن، کراهت شدیده دارد (توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 260، مسأله 450).   چند چیز بر حائض مکروه است: اول:خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جایی از بدن به حاشیه  و ما بین خطهای قرآن و نیز خضاب کردن به حنا و مانند آن برای حائض مکروه است (توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 269 و 270، مسأله 477؛ تحریر الوسیلة، ج ‏1، ص 56، مسألة 16).