http://www.islamquest.net

در برخی منابع خوانده ام که بنابر بیشتر منابع موجود، امام جعفر صادق (ع) فرزند خود اسماعیل را از طریق نص به جانشینی خود برگزیده بود و حتی در این موضوع جای هیچ تردیدی نیست! آیا این موضوع درست است؟ این موضوع با علم امام به جانشینان پس از خود ناسازگار می نماید. حتی ظاهرا برادر دیگر امام موسی کاظم (ع)، عبد الله افطح حدود 70 روز امام بوده است. خواهشمندم منابع معتبری را که در این باره وجود دارد به من معرفی کنید، تا خودم هم مطالعه بیشتری داشته باشم.
امام صادق (ع)، نصی بر امامت دو فرزند خود؛ اسماعیل و عبدالله؛ صادر نفرمودند، اما شرایط زمانی به گونه ای بود که نمی توانستند در ملأ عام، امام کاظم (ع) را نیز به عنوان جانشین خود معرفی نمایند؛ چون هر لحظه امکان شهادت ایشان در مراحل اولیه، توسط حاکمان وقت وجود داشت. این موضوع، باعث شد تا برخی از شیعیان با توجه به قراین و شواهد، ابتدا اسماعیل و سپس عبدالله را امام بعدی بپندارند که مرور زمان، بطلان این پندار را ثابت نمود. بدین ترتیب که اسماعیل، قبل از رحلت امام ششم (ع) از دنیا رفته و عبدالله نیز نتوانست پاسخ گوی پرسش های دینی شیعیان باشد و در ضمن، مدت بسیار کوتاهی نیز از رحلت پدر بزرگوارشان نگذشته بود که او هم وفات نموده و امامت امام کاظم (ع) برای شیعیان اثبات شد. البته قرن ها بعد از وفات اسماعیل، عقیده به امامت او، به دلایلی که بیشتر، سیاسی به نظر می رسید تا مذهبی، بار دیگر بر سر زبان ها افتاد و برخی افراد، امامت را در نسل اسماعیل دانسته و به "شیعه اسماعیلیه" معروف شدند که اکنون نیز برخی از آنان در نقاط مختلف جهان حضور دارند، اما آن گروه از شیعیان که بر امامت عبدالله باقی مانده و به "فطحیه" نامیده شدند، در همان ابتدا منقرض شده و اکنون هیچ شخصی که بر این عقیده باشد، وجود ندارد.
عنوان سوال:

در برخی منابع خوانده ام که بنابر بیشتر منابع موجود، امام جعفر صادق (ع) فرزند خود اسماعیل را از طریق نص به جانشینی خود برگزیده بود و حتی در این موضوع جای هیچ تردیدی نیست! آیا این موضوع درست است؟ این موضوع با علم امام به جانشینان پس از خود ناسازگار می نماید. حتی ظاهرا برادر دیگر امام موسی کاظم (ع)، عبد الله افطح حدود 70 روز امام بوده است. خواهشمندم منابع معتبری را که در این باره وجود دارد به من معرفی کنید، تا خودم هم مطالعه بیشتری داشته باشم.


پاسخ:

امام صادق (ع)، نصی بر امامت دو فرزند خود؛ اسماعیل و عبدالله؛ صادر نفرمودند، اما شرایط زمانی به گونه ای بود که نمی توانستند در ملأ عام، امام کاظم (ع) را نیز به عنوان جانشین خود معرفی نمایند؛ چون هر لحظه امکان شهادت ایشان در مراحل اولیه، توسط حاکمان وقت وجود داشت. این موضوع، باعث شد تا برخی از شیعیان با توجه به قراین و شواهد، ابتدا اسماعیل و سپس عبدالله را امام بعدی بپندارند که مرور زمان، بطلان این پندار را ثابت نمود. بدین ترتیب که اسماعیل، قبل از رحلت امام ششم (ع) از دنیا رفته و عبدالله نیز نتوانست پاسخ گوی پرسش های دینی شیعیان باشد و در ضمن، مدت بسیار کوتاهی نیز از رحلت پدر بزرگوارشان نگذشته بود که او هم وفات نموده و امامت امام کاظم (ع) برای شیعیان اثبات شد. البته قرن ها بعد از وفات اسماعیل، عقیده به امامت او، به دلایلی که بیشتر، سیاسی به نظر می رسید تا مذهبی، بار دیگر بر سر زبان ها افتاد و برخی افراد، امامت را در نسل اسماعیل دانسته و به "شیعه اسماعیلیه" معروف شدند که اکنون نیز برخی از آنان در نقاط مختلف جهان حضور دارند، اما آن گروه از شیعیان که بر امامت عبدالله باقی مانده و به "فطحیه" نامیده شدند، در همان ابتدا منقرض شده و اکنون هیچ شخصی که بر این عقیده باشد، وجود ندارد.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین