فلسفه و چرائی چگونگی انجام خیلی از احکام فرعی برای ما روشن نیست و فقط به علت دستور شرع است که به آن پایبند هستیم، هرچند همه احکام بر اساس مصالح و مفاسد است؛ و هر حکمی دارای فلسفه و علتی است؛ ولی بیان و کشف علت تمام جزئیات احکام، کار بسیار مشکلی است؛ نهایت اینکه بتوان ضوابط کلی برای احکام بیان نمود؛ که البته کلیت در اینجا به معنای اکثری و قابل استثناست. غسل ترتیبی همان طور که از اسمش پیدا است در آن یک نوع ترتیب باید رعایت شود ولی چرا ابتدا جهت راست بدن و سپس جهت چپ بدن باید شسته شود؟ این مسئله و دیگر مسائل از این قبیل در باب فلسفه احکام به آن پرداخته می شود که می توانید در نمایه مربوط که به آن اشاره می شود توضیح کلی درباره آن را بیابید. اما روایتی در کتاب شریف کافی در این زمینه وجود دارد[1] که ظهور در رعایت ترتیب بین طرف راست و چپ بدن دارد، اگر چه برخی از فقها از این روایت به دلائل فقهی که ارائه کرده اند چنین برداشتی نداشته اند.[2] لذا در فتاوای مراجع تقلید معاصر نیز برخی قائل به وجوب رعایت ترتیب شده اند و بعضی قائل به احتیاط واجب هستند.[3] [1] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی،ج3،ص 43، ح 3، دارالکتب الاسلامیه،تهران. [2] اشتهاردی،علی پناه، مدارک العروه،ج5، ص 31،دار الاسوة،تهران. [3] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 215.
با عرض سلام، می خواستم علت رعایت ترتیب بین طرف راست و چپ را در غسل ترتیبی برای من اثبات کنید چون خیلی دنبال جوابش می گردم؟
فلسفه و چرائی چگونگی انجام خیلی از احکام فرعی برای ما روشن نیست و فقط به علت دستور شرع است که به آن پایبند هستیم، هرچند همه احکام بر اساس مصالح و مفاسد است؛ و هر حکمی دارای فلسفه و علتی است؛ ولی بیان و کشف علت تمام جزئیات احکام، کار بسیار مشکلی است؛ نهایت اینکه بتوان ضوابط کلی برای احکام بیان نمود؛ که البته کلیت در اینجا به معنای اکثری و قابل استثناست. غسل ترتیبی همان طور که از اسمش پیدا است در آن یک نوع ترتیب باید رعایت شود ولی چرا ابتدا جهت راست بدن و سپس جهت چپ بدن باید شسته شود؟ این مسئله و دیگر مسائل از این قبیل در باب فلسفه احکام به آن پرداخته می شود که می توانید در نمایه مربوط که به آن اشاره می شود توضیح کلی درباره آن را بیابید. اما روایتی در کتاب شریف کافی در این زمینه وجود دارد[1] که ظهور در رعایت ترتیب بین طرف راست و چپ بدن دارد، اگر چه برخی از فقها از این روایت به دلائل فقهی که ارائه کرده اند چنین برداشتی نداشته اند.[2] لذا در فتاوای مراجع تقلید معاصر نیز برخی قائل به وجوب رعایت ترتیب شده اند و بعضی قائل به احتیاط واجب هستند.[3] [1] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی،ج3،ص 43، ح 3، دارالکتب الاسلامیه،تهران. [2] اشتهاردی،علی پناه، مدارک العروه،ج5، ص 31،دار الاسوة،تهران. [3] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 215.
- [آیت الله اردبیلی] آیا در غسل، پس از شستن سر و گردن، رعایت ترتیب شستن چپ و راست بدن واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در غسل، پس از شستن سر و گردن، رعایت ترتیب شستن چپ و راست بدن واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در غسل جنابت مراعات ترتیب بین سر و سایر اعضای بدن کافی است یا این که باید بین طرف راست و چپ بدن هم ترتیب رعایت شود؟
- [آیت الله بهجت] در غسل میّت، ترتیب راست و چپ بدن معتبر است یا فقط احوط است؟
- [سایر] با عرض سلام . فلسفه غسل حیض چیست؟ با این که در این دوران پاکیزگی را رعایت می کنیم؟
- [آیت الله سبحانی] آیا بین مسح پای راست و چپ ترتیب لازم است؟ آیا می توان هر دو پا را همزمان مسح نمود؟
- [سایر] سلام و عرض تسلیت بابت این ایام... از حضور شما در وین صمیمانه سپاسگذارم. سوالی که دارم در مورد رعایت کردن ترتیب ازدواج در خانواده است...اساساً لزومی به رعایت این مساله وجود دارد یا خیر ؟ زمانی که اصرار خانواده به لزوم این ترتیب مشکلات خاصی را ایجاد می کند
- [آیت الله بهجت] آیا در غسل ترتیبی، رعایت ترتیب در هر عضو نیز لازم است؟
- [آیت الله مظاهری] سوال : اگر در غسل ترتیبی موقع شستن سمت چپ سهواً قسمتی از سمت راست شسته شود، آیا غسل صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی به نیّت غسل مس میّت سر و گردن را شست بعد یادش آمد غسل واجب دیگری هم به ذمّه دارد آیا میتواند قبل از شستن طرف راست و چپ به نیّت غسل واجب دیگر سر و گردن را غسل دهد هم چنین طرف راست و چپ بعد غسل اوّل را تمام کند یا نه هم چنین اغسال مستحبّه دیگر؟
- [آیت الله بهجت] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید؛ و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا بهسبب ندانستن مسئله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است، ولی چنانچه قصد قربت داشته و آنچه را که مقدّم داشته، اعاده نماید غسل صحیح است؛ و احتیاط واجب رعایت ترتیب در هر عضو از غسل ترتیبی است، به این صورت که از بالا شروع کند و به قسمتهای پایین عضو ختم کند.
- [آیت الله نوری همدانی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل ، اول سر و گردن بعد طرف راست ، بعد طرف چپ بدن را بشوید ، و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطة نداستن مساله به این ترتیب عمل نکند ، غسل او باطل است .
- [آیت الله بروجردی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اوّل سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطهی ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در غسل ترتیبی باید به نیّت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند غسل او باطل است.
- [امام خمینی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست،بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مساله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شرط هشتم آن که (ترتیب) را در وضو رعایت کند، یعنی اول صورت، بعد دست راست و بعد دست چپ را بشوید و بعد از آن مسح سر و بعد مسح پاها را انجام دهد و بنابر احتیاط پای چپ را پیش از پای راست مسح نکند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در غسل ترتیبی، باید به نیّت غسل، اوّل سر و گردن، بعد طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند از جایی که مخالفت ترتیب را نموده باید از همان جا اعاده غسل نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، و بعد بنابر احتیاط طرف راست، و بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله، به این ترتیب عمل نکند، غسل او در صورتی که سر و گردن را اول نشوید باطل است و اگر طرف چپ را پیش از طرف راست بشوید بنابر احتیاط غسلش باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بعد از شستن صورت باید دست راست را از آرنج تا سر انگشتها بشوید و بعد از آن دست چپ را به همین ترتیب.
- [آیت الله اردبیلی] در غسل ترتیبی باید به نیّت غسل، اوّل سر و گردن را بشوید و سپس بنابر احتیاط، اوّل طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله، به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.