یادآور می شویم که نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده میشود (نه قبل از اذان ظهر) و وقت آن از اول ظهر (موقع اذان) تا زمانی است که سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود، به اندازه دو هفتم آن شود، مثلًا اگر طول شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید، آخر وقت نافله ظهر است. [1] توضیح این که: گفته اند طول قامت انسان طبیعی، هفت قدم است، اگر شاخص را به ارتفاع چنین انسانی قرار دهیم، بعد از آن که سایه شاخص در وقت زوال به کمترین اندازه خود رسید، شروع به زیاد شدن می کند، هر گاه سایه به دو قدمی رسید، پایان وقت نافله ظهر است، و در چهار قدمی، پایان وقت فضیلت ظهر و نافله عصر است. اما ساعات این قدم ها بسته به فصول سال و نیز مکان های جغرافیایی مختلف قابل تغییر است؛ به عنوان مثال در اول فروردین به افق اصفهان، وقتی سایه به دو قدم رسید، اگر شاخص، انسان باشد، یک ساعت و پنجاه و هفت دقیقه . و اگر به چهار قدم برسد، دو ساعت و چهل و سه دقیقه، زمان می برد. اما در وسط فروردین، اگر به دو قدم برسد، یک ساعت و پنجاه و هفت دقیقه زمان می برد و در چهار قدم؛ دو ساعت و پنجاه و هفت دقیقه زمان می برد. [2] این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] با استفاده از سؤال 5217 (سایت: 5620) . [2] برای تعیین ساعات ر،ک: کرمانشاهی، محمد علی، مقامع الفضل، ج 2، ص 280، مؤسسة وحید بهبهانی، 1421ق؛ با استفاده از پاسخ 13008 (سایت: 12739) .
در رساله مراجع محترم، بهترین وقت ادای نافله ظهر، با سایه شاخص معین شده، می خواهم بدانم چند دقیقه قبل از اذان است؟
یادآور می شویم که نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده میشود (نه قبل از اذان ظهر) و وقت آن از اول ظهر (موقع اذان) تا زمانی است که سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود، به اندازه دو هفتم آن شود، مثلًا اگر طول شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید، آخر وقت نافله ظهر است. [1] توضیح این که: گفته اند طول قامت انسان طبیعی، هفت قدم است، اگر شاخص را به ارتفاع چنین انسانی قرار دهیم، بعد از آن که سایه شاخص در وقت زوال به کمترین اندازه خود رسید، شروع به زیاد شدن می کند، هر گاه سایه به دو قدمی رسید، پایان وقت نافله ظهر است، و در چهار قدمی، پایان وقت فضیلت ظهر و نافله عصر است. اما ساعات این قدم ها بسته به فصول سال و نیز مکان های جغرافیایی مختلف قابل تغییر است؛ به عنوان مثال در اول فروردین به افق اصفهان، وقتی سایه به دو قدم رسید، اگر شاخص، انسان باشد، یک ساعت و پنجاه و هفت دقیقه . و اگر به چهار قدم برسد، دو ساعت و چهل و سه دقیقه، زمان می برد. اما در وسط فروردین، اگر به دو قدم برسد، یک ساعت و پنجاه و هفت دقیقه زمان می برد و در چهار قدم؛ دو ساعت و پنجاه و هفت دقیقه زمان می برد. [2] این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] با استفاده از سؤال 5217 (سایت: 5620) . [2] برای تعیین ساعات ر،ک: کرمانشاهی، محمد علی، مقامع الفضل، ج 2، ص 280، مؤسسة وحید بهبهانی، 1421ق؛ با استفاده از پاسخ 13008 (سایت: 12739) .
- [آیت الله بهجت] آیا می توان نافله ظهر را چند دقیقه ای بعد از اذان ظهر [قبل از نماز] خواند؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی در کانادا زندگی می کند، و با این که از قطب شمال فاصله زیادی دارد، امّا در زمستان، هنگام ظهر، که سایه ی شاخص به کوتاه ترین طول خود می رسد باز هم طولش نسبتاً بلند است و بیش از طول خود شاخص است. در نتیجه در هیچ زمانی از روز سایه ی شاخص به دو هفتم یا چهار هفتم یا خود طول شاخص نمی رسد. با این فرض، هنگام فضیلت نوافل عصر و خود نماز عصر را چگونه تعیین کند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در روز جمعه ممکن است اذان ظهر 15 دقیقه قبل از دخول وقت شروع شود؟ بخاطر اینکه در خطبه جمعه زیاد وقت حاصل شود؟
- [آیت الله سبحانی] در مواقعی که اذان گفته می شود و فقط همان وقت برای نوافل باقی است آیا حکایت اذان بهتر است یا خواندن نماز؟ و ضمناً خیلی اتّفاق می افتد که اذان و نوافل با هم در وقت معارض هستند؟
- [سایر] با عرض سلام و تحیت به محضر شما 2- نمازهای نافله ظهر و عصر ، هر کدام 8 رکعت و قبل از نماز های واجب ظهر و عصر خوانده می شوند ، ما که در مسجد و نمازهایمان را به جماعت می خوانیم ، از خواندن نافله های ظهر و عصر در وقت خود محرومیم و بسیار علاقه مندیم که آنها را به صورت ادا بخوانیم ، با این تفاسیر ، آیا می توان مثلا نافله ی ظهر را مثلا 10 دقیقه قبل از اذان ظهر بخوانیم و آنرا متصل کنیم به نماز واجب ظهر ؟ 4- اگر در حین راه رفتن در مسیر مسجد ، کسی به ما سلام کند و یا سخن بگوید و ما در حال خواندن نماز مستحبی باشیم ، اگرجوابش را دهیم نمازمان باطل شده و باید از ابتدا آنرا بخوانیم یا خیر ؟
- [آیت الله مظاهری] آیا نمازهای نافله را می شود قبل از وقت نماز واجب خواند؟ مثلاً ساعت 11،نافله های ظهر و عصر را می شود خواند و حکم ادا دارد؟
- [آیت الله مظاهری] با توجه به استحباب انجام نمازهای یومیه در وقت فضیلت و با توجه به عدم آگاهی و یا عدم توانمندی بسیاری از مؤمنین از روش به دست آوردن وقت فضیلت نماز عصر و عشاء، خواهشمند است فاصله تقریبی زمان فضیلت نماز عصر با اذان ظهر و همچنین فاصله تقریبی زمان فضیلت نماز عشاء با اذان مغرب را به ساعت و دقیقه بیان فرمایید.
- [سایر] اگر کسی با داخل شدن در وقت، نماز خود را نخواند و بمیرد آیا نماز آن وقت بر گردن او می باشد؟ و آیا با فرض فوق باید نه تنها در وقت داخل شده باشد بلکه باید وقت نماز خواندن هم داشته باشد مثلا اگر اذان ظهر ساعت دوازده باشد و آن شخص ساعت دوازده و دو دقیقه فوت کند آیا نماز ظهر و عصر به گردن اوست؟
- [سایر] چرا اگر کسی در مسافرت بوده و قصد دارد به وطنش بیاید و قبل از اذان ظهر به ترخص وطنش برسد، روزهاش صحیح است، اما اگر یک دقیقه بعد از اذان برسد روزهاش در آن روز صحیح نیست؟ فلسفه و حکمت این دو معیار شرعی (حد ترخص و اذان ظهر ) چیست؟
- [آیت الله بهجت] در نماز جماعت ظهر و عصر وقت کافی برای خواندن نوافل ظهر و عصر نیست، اگر کسی بخواهد آن ها را به جا آورد؛ چه وقت و با چه نیتی به جا آورد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] وقت نافله ظهر قبل از نماز ظهر است، از اول ظهر تا موقعی که سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود بیشتر از دو هفتم طول شاخص شود، مثلاً اگر طول شاخص هفت وجب است هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود بیشتر از دو وجب شود وقت نافله ظهر تمام شده.
- [آیت الله بهجت] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده میشود و وقت آن از اول ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود، به اندازه دو هفتم آن شود، مثلاً اگر درازی شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید، آخر وقت نافله ظهر است. امّا بعد از این وقت تا موقعی که سایه به اندازه خود شاخص بشود باز هم نافله ظهر فضیلت دارد، ولی از نظر فضیلت به وقت قبلی نمیرسد؛ و قبل از اذان ظهر و بعد از اینکه سایه به اندازه شاخص شد به امید اینکه الآن خواندن آن خوب باشد، میتوانند نافله ظهر را بخوانند، ولی بنابر احتیاط اگر قبل از ظهر میخوانند نیت ادا و اگر بعد از نماز میخوانند نیت ادا و قضا ننمایند.
- [آیت الله بهجت] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده میشود و وقت آن تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود، به چهار هفتم آن برسد و اگر تا این وقت نخواند، تا موقعی که سایه به اندازه دو برابر شاخص بشود وقت فضیلت خواندن نافله عصر است، ولی از نظر فضیلت به وقت قبلی، یعنی چهار هفتم شاخص، نمیرسد؛ و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند، بهتر است بنابر اظهر نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و باید نیت ادا و قضا نکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده میشود. وقت فضیلت آن از اول ظهر است، تا هنگامی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود به اندازه دو هفتم آن شود؛ مثلاً اگر درازای شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید، آخر وقت فضیلت نافله ظهر است.
- [آیت الله اردبیلی] نافله نماز ظهر، پیش از نماز ظهر خوانده میشود و وقت آن از اوّل ظهر تا هنگامی است که طول سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود، به اندازه دو هفتم آن شود؛ مثلاً اگر طول شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید، آخر وقت نافله ظهر است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت فضیلت آن از اول ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود به اندازه دو هفتم شاخص شود، مثلاً اگر درازی شاخص هفت وجب باشد. هر وقت مقدار سایه آن به دو وجب رسید، آخر وقت فضیلت نافله ظهر است و تا آخر وقت فریضه هر گاه پیش از نماز ظهر به قصد ادا به جا آورد صحیح است و هم چنین وقت اداء نافله عصر تا وقت اداء فریضه عصر است.
- [آیت الله علوی گرگانی] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده میشود ووقت آن از اوّل ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدامیشود به اندازه دو هفتم آن شود، مثلاً اگر درازای شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید، آخر وقت نافله ظهر است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت فضیلت آن از اول ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود؛ به اندازه دو هفتم آن شود؛ مثلا اگر درازای شاخص هفت وجب باشد؛ هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود به دو وجب رسید؛ آخر وقت نافله ظهر است.
- [امام خمینی] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود. و وقت آن از اول ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعداز ظهر پیدا می شود، به اندازه دو هفتم آن شود. مثلا اگر درازی شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود به دو وجب رسید، آخر وقت نافله ظهر است.
- [آیت الله سبحانی] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت آن از اول ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود، به اندازه دو هفتم آن شود، مثلا اگر درازی شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود به دو وجب رسید. آخر وقت نافله ظهر است.