سهم الارث
نصيب هر كدام از ورثه از اموال ميت
سهم الارث پدر، مادر، همسر و فرزندان از میت زن چقدر است؟
اگر میت مرد باشد و دارای زن و مادر و پدر و فرزند باشد، می توانید سهام بازماندگان را در سؤال 1325 (سایت: 1320) ببینید. اما در همین فرض اگر میت زن باشد و دارای شوهر و والدین و فرزندانی باشد حکم سهام وارثان از این قرار است: در این فرض، مال به دوازده سهم تقسیم می شود: زوج سه سهم، پدر دو سهم،مادر دو سهم و اولاد پنج سهم را به ارث می برند. [1] اگر فرزندان هم جنس باشند، پنج سهم یاد شده به طور مساوی بین آنان تقسیم می شود و اگر پسر هم بین آنان باشد، سهم پسر، دو برابر سهم دختر است. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 35، انتشارات بوستان کتاب، قم، 1386ش.
اگر میت مرد باشد و دارای زن و مادر و پدر و فرزند باشد، می توانید سهام بازماندگان را در سؤال 1325 (سایت: 1320) ببینید. اما در همین فرض اگر میت زن باشد و دارای شوهر و والدین و فرزندانی باشد حکم سهام وارثان از این قرار است: در این فرض، مال به دوازده سهم تقسیم می شود: زوج سه سهم، پدر دو سهم،مادر دو سهم و اولاد پنج سهم را به ارث می برند. [1] اگر فرزندان هم جنس باشند، پنج سهم یاد شده به طور مساوی بین آنان تقسیم می شود و اگر پسر هم بین آنان باشد، سهم پسر، دو برابر سهم دختر است. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 35، انتشارات بوستان کتاب، قم، 1386ش.
پاسخ:
اگر میت مرد باشد و دارای زن و مادر و پدر و فرزند باشد، می توانید سهام بازماندگان را در سؤال 1325 (سایت: 1320) ببینید. اما در همین فرض اگر میت زن باشد و دارای شوهر و والدین و فرزندانی باشد حکم سهام وارثان از این قرار است: در این فرض، مال به دوازده سهم تقسیم می شود: زوج سه سهم، پدر دو سهم،مادر دو سهم و اولاد پنج سهم را به ارث می برند. [1] اگر فرزندان هم جنس باشند، پنج سهم یاد شده به طور مساوی بین آنان تقسیم می شود و اگر پسر هم بین آنان باشد، سهم پسر، دو برابر سهم دختر است. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 35، انتشارات بوستان کتاب، قم، 1386ش.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی فوت کرده و وارثان او عبارتند از همسر و مادر و چند پسر و دختر، لطفاً در میراث آنها بفرمایید اول سهم الارث همسر جدا می شود یا سهم الارث مادر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] میت دارای چند فرزند صغیر و مادر می باشد، آیا می شود سهم الارث مادر را با تقسیم، از سهم الارث کودکان صغیر جدا کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه ورثه میت، نوه های او باشند آیا سهم الارث همسر او یک هشتم است یا یک چهارم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی قبل از پدرش فوت کند آیا بعد از فوت پدر به فرزندان او از سهم الارث پدرشان چیزی می رسد یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] در هدیه، پدر و مادر مقدم هستند یا همسر و فرزندان؟
- [سایر] با توجه به مفاد صریح آیات 11-14 از سوره مبارکه نسا ، که طی آن سهم الارث برخی بازماندگان به دقت و صراحت تعیین شده است به مشکلاتی بر می خوریم . مثلا با فوت مردی که پدر ، مادر ، همسر و 4 دختر از او برجا مانده اند ، سهم هریک چقدر می شود؟ همچنین درصورت فوت مردی با داشتن مادر، دو خواهر و یک همسر؟ مشابه این سوالات را می توان با بازی با اعداد ذکر شده در این آیات ، طرح نمود و از این جهت اهمیت می یابند که با توجه به انچه در آیات مذکور تصریح شده است، جمع کسرهای سهم الارث بیشتر از "واحد" می شود.
- [آیت الله سبحانی] اگر پس از تغییر جنسیت هر دو آقا یا خانم شوند مسأله سهم الارث زوجین از فرزندان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر همسر متوفی که فرزند نداشته، بعد از مدتی اقدام به گرفتن سهم الارث خود کند، آیا می تواند اجاره سهم الارث خود از ابنیه و اشجاری که در اموال متوفی بوده بگیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا فرزندی که در طول مدت طولانی از املاک پدر نگهداری کرده و کتک خورده و مانع تلف شدن و تصرف دیگران شده حق یا طلب حق اضافهای نسبت به سایر فرزندان در سهم الارث ندارد؟
- [سایر] سهم الارث زوجه درصورتی که زوج از همسر اول خود دارای فرزند باشد ولی او وزوج فاقد فرزند مشترک باشند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث همسر میت و یک نفر از طبقه اول باشند: الف: پدر یامادر و شوهر: سهم شوهر 21 و بقیه سهم پدر یا مادر می شود. ب: پدر یا مادر و زن: سهم زن 41 و بقیه سهم پدر یا مادر می شود. ج: یک پسر یا یک دختر و شوهر: سهم شوهر 41 وبقیه به پسر یا دختر می رسد. د یک پسر یا یک دختر وزن سهم زن 81 وبقیه به پسر یا دختر می رسد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر تمام برادر و خواهرهای میت قبل از او از دنیا رفته باشند فرزندان آنها از میت ارث می برند و برای تقسیم ارث فرض می کنند که آنها زنده هستند و سهم الارث آنها را تعیین نموده وسپس آنرا بین فرزندان آنان تقسیم می کنند (رعایت این نکته لازم است که سهم الارث برادر و خواهر پدری یا پدر و مادری بین فرزندان آنها طوری تقسیم می شود که هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد ولی سهم الارث برادر و خواهر مادری بین فرزندان آنها بالسویه تقسیم می شود). اجداد وخواهر برادر
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث شوهر و پدر و مادر و فرزندان میت باشند. سهم شوهر 41 می شود و به هر یک از پدر و مادر 61 می رسد وبقیه مال بین بچه های میت طبق مسائل گذشته تقسیم می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث پدر و مادر و شوهر میت باشند: الف اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او 61 و سهم شوهر 21 و سهم پدر متوفی 31 می شود. ب اگر مادر حاجب نداشته باشد سهم او 31 و سهم شوهر 21 و سهم پدر میت 61 می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث پدر و مادر و یک دختر باشند: الف اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او 61 می‌شود وسهم پدر هم 61 و سهم دختر21 می شود و 61 باقیمانده بین پدر و دختر تقسیم می شود و از چهار قسمت یک قسمت به پدر وبقیه به دختر می رسد بنابر این مال میت به 24 قسمت تقسیم می شود و 4 سهم آن به مادر و 5 سهم به پدر و 15 سهم به دختر متوفی می رسد. ب اگر مادر حاجب نداشته باشد مال میت به 5 قسمت تقسیم می‌شود و یک سهم به پدر و یک سهم به مادر و سه سهم بقیه به دختر میت می رسد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک پسر باشند، پدر و مادر هر یک 16 مال و 46 باقی مانده را پسر میبرد و اگر پدر و مادر و چند پسر یا چند دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال میبرند و فرزندان 46 باقی مانده را به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و اگر وارث پدر و مادر و پسر و دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال را میبرد و 46 باقی مانده به فرزندان میرسد که آن را طوری تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر یک دختر ببرد، بنابراین اگر میّت پدر و مادر و یک پسر و دو دختر داشته باشد، سهم هر یک از پدر و مادر 16 و سهم پسر 26 و سهم هر دختر 16 خواهد بود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر هیچیک از عمو وعمه و دایی. خاله میت زنده نباشند فرزندان آنان جایگزین آنها شده و سهم الارث آنها را بر فرض اینکه پدرشان زنده باشد می برند منتهی فرزندان عمو وعمه سهم خود رابه نحوی تقسیم می کنند که هر پسر دو برابر دختر ارث ببرد اما بین فرزندان دایی و خاله مال بالسویه تقسیم می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر جد و جده یا یکی از آنها زنده باشند ولی تمام برادر و خواهرهای او مرده باشند فرض می کنیم که خواهر و برادرهای او زنده هستند و در کنار جد وجده سهم الارث آنها تعیین می شود سپس سهم الارث جد و جده به خود آنها پرداخت و سهم الارث برادر و خواهر بین فرزندان آنها طبق مسأله 2903 تقسیم می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر میت برادر و خواهر نداشته باشد، سهم الارث هر یک از آنان را به اولادشان میدهند یعنی نخست فرض می‌شود که اگر برادر و خواهر میت زنده بودند، سهم ارث هر یک از آنان چه مقدار بود، سهم الارث هر کدام را به اولادشان میدهند، سهم برادرزاده و خواهرزاده مادری به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود و از سهمی که به برادرزاده و خواهرزاده پدری یا پدر و مادری میرسد، هر پسری دو برابر دختر میبرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث دو نفر از طبقه اول باشند: الف دو پسر: که مال میت بین آنها بالسویه تقسیم می شود. ب دو دختر: که مال میت بین آنها بالسویه تقسیم می شود. ج یک پسر و یک دختر: که سهم دختر 31 وسهم پسر 32 می شود. د پدر یا مادر و یک پسر: سهم پدر یا مادر 61 و بقیه سهم پسر می شود. ه پدر یا مادر و یک دختر: سهم پدر یا مادر 41 وبقیه سهم دختر می شود. و پدر و مادر: تفصیل آن بیان می شود.