سهم الارث
نصيب هر كدام از ورثه از اموال ميت
اگر همسر متوفی که فرزند نداشته، بعد از مدتی اقدام به گرفتن سهم الارث خود کند، آیا می تواند اجاره سهم الارث خود از ابنیه و اشجاری که در اموال متوفی بوده بگیرد؟
خیر، در فرض سؤال، زن فقط 41 قیمت هوایی را ارث می برد و نسبت به اجاره این مدت هیچ حقی ندارد.
خیر، در فرض سؤال، زن فقط 41 قیمت هوایی را ارث می برد و نسبت به اجاره این مدت هیچ حقی ندارد.
عنوان سوال:
اگر همسر متوفی که فرزند نداشته، بعد از مدتی اقدام به گرفتن سهم الارث خود کند، آیا می تواند اجاره سهم الارث خود از ابنیه و اشجاری که در اموال متوفی بوده بگیرد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- میت دارای چند فرزند صغیر و مادر می باشد، آیا می شود سهم الارث مادر را با تقسیم، از سهم الارث کودکان صغیر جدا کرد؟
- شخصی فوت کرده و وارثان او عبارتند از همسر و مادر و چند پسر و دختر، لطفاً در میراث آنها بفرمایید اول سهم الارث همسر جدا می شود یا سهم الارث مادر؟
- خانمی از دنیا رفته است و ورثه او عبارتند از پدر، مادر، شوهر و چند فرزند، لطفاً طریقه تقسیم اموال و سهم الأرث هر یک از ورثه او را بیان فرمایید:
- شخصی وصیت به ثلث کرده ولی معلوم نکرده ثلث را از پول نقد او بدهند، آیا ورثه و وصی می توانند ثلث را از اموال منقول میت بپردازند و در نتیجه سهم الارث همسر کمتر می شود یا باید از مجموع اموال بپردازند؟
- زن و شوهری در حین مسافرت با ماشین تصادف کردند که منجر به فوت هر دو گردید، ولی فوت زن تقریباً دو ساعت بعد از فوت شوهر رخ داده است و همچنین شوهر از این همسر متوفّی فرزندی ندارد بلکه از زن دیگر فرزند دارد. آیا شرعاً این همسر متوفّی از شوهر مرحوم خود ارث می برد؟
- شخصی فوت کرده و مدیون است و وصیت نکرده و اموال منقول و غیرمنقول دارد اگر بدهی او را از اموال منقول و نقدی او بدهند سهم الارث همسرش کمتر می شود و همینطور مخارج کفن و دفن او به چه نحوی محاسبه شود؟
- مردی از دنیا رفته و دارای فرزند صغیر است، آیا همسر متوفی می تواند در اموالی که متعلق به صغیر است تصرف کند؟ حکم تصرفات جزئی و متعارف در اینگونه موارد چگونه است؟
- شخصی فوت کرده است. ورثه او عبارتند از یک عموی پدری و دو خاله پدر و مادری و یک دایی. لطفاً سهم الارث هریک را بیان فرمایید:
- شخصی فوت کرده و ورثه او عبارتند از شوهر و عمه پدری و دایی پدر و مادری. حال سهم الارث هریک را معین کنید؟
- مردی فوت کرده است و اموالی مثل باغ، ساختمان، زمین مزروعی و پول نقد از او باقی مانده است. ورثه او هنگام فوت چند پسر و دختر است با یک زن دائم که از این زن فرزندی ندارد. لطفاً بفرمایید سهم الارث هرکدام چه مقدار می باشد؟ و همسر وی از چه چیزهایی ارث می برد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] سهم الارث پدر، مادر، همسر و فرزندان از میت زن چقدر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مقداری از اموال متوفی وقف شده باشد آیا ورثه از آن مال، سهم می برند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه ورثه میت، نوه های او باشند آیا سهم الارث همسر او یک هشتم است یا یک چهارم؟
- [آیت الله نوری همدانی] مردی که با زنی ازدواج نموده همسر دیگری دارد که دارای چندین فرزند دختر و پسر می‌باشد آیا اولاد از همسر دوم از اموال ایشان نیز سهم دارند (البته همسر دوم زندگی و اموالش جداگانه است) این مرد میگوید اینها (همسر دوّمِ مرد همراهِ دو دخترش) از اموالم که قبل از ازدواج با همسر دوّم داشتم حقّی ندارند، شرعاً حکم چیست؟
- [آیت الله سبحانی] زمینی به ارث می رسد برادرانم مرا فریب داده و سهم الارث مرا با سهم الارث خودشان پس از ساخت فروخته اند آیا فروش آنان صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] در مراسم سوگ پدر یا مادر یکی از وراث مبالغی را از جیب خود در انجام مراسم و اطعام شبهای جمعه تا اربعین متوفی خرج کرده اکنون که وقت تقسیم اموال فرا رسیده است وی اظهار می کند که هزینه مصروفه را باید همه وراث نسبت به سهم تقبّل کنند و یا باید از سهم الارث آنها قسر گردد ، آیا این اظهار و خواسته او شرعی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تصرف در مال الارث قبل از پرداختن سهم سایر وراث هرچند به اندازه سهم الارث خود یا کمتر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تصرف در مال الارث قبل از پرداختن سهم سایر وراث هرچند به اندازه سهم الارث خود یا کمتر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دختر صغیری با مادرش زندگی می کند و از خانه و ماشین ارثیه پدری با هم استفاده می کنند آیا باز هم باید سهم الارث دختر را از اموال فوق جدا کرد یا استفاده مشترک بلامانع است؟
- [آیت الله بهجت] شوهر خانمی فوت کرده و هیچ گونه اموال منقول و غیر منقول از خود باقی نگذاشته است. همسر ایشان از پدر متوفّی ادّعای مهریّه می نماید. آیا پدر متوفّی بدون این که تعهّدی برای مهریّه ی همسر فرزندش داشته باشد، ضمانی برای مهریّه ی فرزندش دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر جد و جده یا یکی از آنها زنده باشند ولی تمام برادر و خواهرهای او مرده باشند فرض می کنیم که خواهر و برادرهای او زنده هستند و در کنار جد وجده سهم الارث آنها تعیین می شود سپس سهم الارث جد و جده به خود آنها پرداخت و سهم الارث برادر و خواهر بین فرزندان آنها طبق مسأله 2903 تقسیم می شود.
- زن بنابر آنچه بیان شد تنها از قیمت اموال غیر منقول ارث میبرد لذا نمی تواند به مقدار سهم الارث خود عین اموال را مطالبه کند همانطور که سایر ورثه هم باید پول اموال غیر منقول را به زن بدهند البته اگر با هم مصالحه کنند مانعی ندارد.
- اگر یک یا چند فرزند میت زنده باشند نوه ها ارث نمی برند هر چند پدر آنها فوت شده باشد و آنها حق ندارند ادعای سهم الارث پدر خود را در فرض حیات بکنند. طبقه دوم نسبی
- در کلیه مسائل سابق که سهم الارث زن بیان شد: الف: زن از اموال منقول شوهر ارث می برد. ب: زن از قیمت تاسیسات و ساختمان و درختان ارث می برد ولی از عین آنها ارث نمی برد. ج: زن از زمین های شوهر خود به طور کلی (نه از اصل ونه از قیمت) ارث نمی برد.
- اگر تمام برادر و خواهرهای میت قبل از او از دنیا رفته باشند فرزندان آنها از میت ارث می برند و برای تقسیم ارث فرض می کنند که آنها زنده هستند و سهم الارث آنها را تعیین نموده وسپس آنرا بین فرزندان آنان تقسیم می کنند (رعایت این نکته لازم است که سهم الارث برادر و خواهر پدری یا پدر و مادری بین فرزندان آنها طوری تقسیم می شود که هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد ولی سهم الارث برادر و خواهر مادری بین فرزندان آنها بالسویه تقسیم می شود). اجداد وخواهر برادر
- اکر وارث متوفی فقط چند عمه یا چند عمو باشند اموال متوفی بین آنان بالسویه تقسیم می شود و در این فرض فرقی نمی کند که همه پدری باشند یا مادری یا پدر و مادری.
- اگر وارث پدر و مادر و شوهر میت باشند: الف اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او 61 و سهم شوهر 21 و سهم پدر متوفی 31 می شود. ب اگر مادر حاجب نداشته باشد سهم او 31 و سهم شوهر 21 و سهم پدر میت 61 می شود.
- اگر زنی که فرزند داشته باشد بمیرد سهم شوهر او 41 تمام مال میت می شود بقیه اموال او به ورثه دیگر وفرقی نمی کند که فرزندان زن از این مرد باشد یا شوهر دیگر و فرقی نمی کند که شوهر فرزند داشته باشد یا خیر.
- اگروارث فقط اجداد میت باشند: الف اگر جد و جده پدری باشند سهم جده پدری 31 و سهم جد پدری 32 می شود. ب اگر جد وجده مادری باشند مال میت بین آنها به صورت مساوی تقسیم می شود. ج اگر جد وجده پدری یا یکی از آنها با جد وجده مادری یا یکی از آنها باشند: 31 اموال متوفی به جد وجده مادری می رسد وبین آنها به صورت مساوی تقسیم می شود و اگر یکی از آندو باشند همه 31 به او میرسد و 32 اموال متوفی به جد و جده پدری می رسد که 31 آن به جده می رسد و32 بقیه سهم جد می‌شود و اگر یکی باشد تمام 32 به او میرسد (حتی اگر جده باشد).
- همسر متوفی از طبقه دوم نیست ولی در کنار آنها ارث می برد همانطور که با طبقه اول ارث می برد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر فرزندِ صغیری، خود اموال و دارایی داشته باشد، ولیّ او میتواند از اموال خود او مخارجش را تأمین نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مردی که دو همسر دارد اگر یکی از آن دو همسر، فرزند عموی زن دیگر را شیردهد زنی که فرزند عموی او شیر خورده به شوهر خود حرام نمی شود.
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که فرزند نیاز به ازدواج داشته باشد به نحوی که با ترک آن مرتکب حرام می‌شود و یا به مشقّت میافتد بر پدر واجب است نسبت به آن اقدام نماید؛ همچنین در صورت نیاز شدید پدر یا مادر به ازدواج به نحوی که بدون آن به حرج و مشقّت میافتند و توانایی فرزند، واجب است فرزند نسبت به آن اقدام نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واگذار کردن منافع ملک یا منافع شخص خود را به دیگری (اجاره) گویند و اجاره دهنده و اجاره کننده باید بالغ و عاقل باشند و با قصد و اراده خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید حق تصرف در اموال خود داشته باشند، بنابراین سفیهی که توانایی بر اداره صحیح اموال خود ندارد و آن را بیهوده مصرف می کند اجاره اش باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واگذار کردن منافع ملک یا منافع شخص خود را به دیگری (اجاره) گویند و اجاره دهنده و اجاره کننده باید بالغ و عاقل باشند و با قصد و اراده خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید حق تصرف در اموال خود داشته باشند، بنابراین سفیهی که توانایی بر اداره صحیح اموال خود ندارد و آن را بیهوده مصرف می کند اجاره اش باطل است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر اجاره دهنده یا اجاره کننده مغبون شده باشد, میتواند اجاره را به هم بزند, مگر آنکه در حال عقد اجاره از قیمت آگاه بوده و اقدام کرده یا در حین عقد شرط کرده باشد که در صورت مغبون شدن, حق به هم زدن عقد را نداشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] موکّل - یعنی کسی که دیگری را وکیل میکند - و نیز کسی که وکیل می‌شود باید رشید باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند، و نیز موکّل باید بتواند شرعاً در اموال خود تصرّف کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ملک مورد اجاره پس از گذشت مقداری از زمان آن، به صورتی ویران شود که قابل بهره وری نباشد یا استفاده از آن برابر شرط تعهّد شده ممکن نباشد، عقد اجاره نسبت به مدت مانده باطل می‌شود و نسبت به گذشته هم میتوان آن را باطل نمود و اجاره بهای معمول (اجرت مثل) داد. مستأجر هم میتواند برابر اجاره بهای تعیین شده, سهم آن را بپردازد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بچه صغیری را که ولیّ خاص ندارد، بدون اجازه مجتهد جامع الشرایط یا نماینده او نمیشود اجیر کرد، یا برای او اجیر گرفت، یا مال او را اجاره داد، یا مالی را برای او اجاره کرد و کسی که به مجتهد جامع الشرایط و نماینده او دسترسی ندارد، میتواند از یک نفر شیعه اثنا عشری عادل اجازه بگیرد و اقدام به اجاره کند و این کار اگر توسط ولیّ عرفی کودک - مثلاً مادر او - انجام شود با رعایت مصلحت جایز است و غیر آنها بنا بر احتیاط تنها در صورت ضرورت اقدام به این کار کنند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت فرزند نداشته باشد، نوه پسری او اگرچه دختر باشد سهم پسر میّت را میبرد و نوه دختری او اگرچه پسر باشد سهم دختر میّت را میبرد؛ مثلاً اگر میّت (یک پسر) از دختر خود و( یک دختر) از پسر خود داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر میدهند.