هر مکلف عاقل و بالغ پس از اینکه برای رفتن به حج، مستطیع [1] شد، حج بر او مستقر می شود. یعنی باید مقدمات سفر حج را فراهم نماید. [2] مثلا اگر رفتن به حج با ثبت نام امکان پذیر است باید در اولین فرصت ثبت نام نماید. اما سؤال فوق از دفاتر مراجع عظام تقلید استفتاء شد که پاسخ ایشان به این شرح می باشد: دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر قبلاً حج بر او مستقر بوده، چنانچه نمی‌تواند حج را خودش انجام دهد و امید خوب شدن هم نداشته باشد، باید نائب بگیرد تا برای او حج انجام دهند ولی اگر قبلاً حج بر او مستقر نشده در فرض مرقوم حج بر او واجب نیست و اختیار مال با خود اوست. دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): نیابت در حج واجب از طرف انسان زنده صحیح نیست مگر در صورتی که شخص از جهت پیری یا بیماری به حج نرود و از توانایی و خوب شدن وی تا آخر عمرش مایوس باشد. دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر استطاعت مالی دارد اما استطاعت بدنی ندارد بنا بر احتیاط واجب باید نایب بگیرد تا از طرف او حج انجام دهد و لازم نیست نایب پسر بزرگ باشد. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): چنانچه از نظر بدنی مستطیع نباشد و از حصول استطاعت تا آخر عمر مأیوس باشد، باید نایب بگیرد. پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است: 1.تبدیل واجب به چند عمره جایز نیست. 2.در فرض مسأله؛ شخص باید کسی را به عنوان نایب خودش به حج بفرستد و هزینه های حج وی را پرداخت نماید و ضرورتی ندارد نایب پسر بزرگ منوب عنه باشد. لینک به سایت استفتائات این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] اعم از استطاعت مالی (خرج سفر را داشته باشد) و بدنی (توانایی جسمی داشته باشد) و طریقی (راه باز باشد). [2] محمودی، محمد رضا، مناسک حج (محشّٰی)، ص16، نشر مشعر، تهران - ایران، ویرایش‌جدید، 1429 ه ق.
