مبادله پول، دو صورت دارد: 1. معاوضه دو اسکناس از یک واحد پولی، مانند تومان به تومان؛ مراجع تقلید در این‌باره می‌گویند، چنین معاوضه‌ای وجه شرعی ندارد و دریافت زیادی در حکم ربا و حرام است، ولی اگر خرید و فروش در آن، غرض عقلائی داشته باشد ] مثل خرید و فروش اسکناس نو[ ، اشکال ندارد.[1] 2. معاوضه دو اسکناس از دو واحد پولی (خرید و فروش ارز)، مانند دُلار به تومان؛ این کار در قالب خرید و فروش جایز است، حتی اگر بصورت نسیه و با اخذ مقداری بیشتر باشد.[2] البته برخی از فقها در این‌باره می‌گویند، خرید و فروش ارز به شکل نسیه، در صورتی بی اشکال است که اخذ زیادی به حساب مدت نسیه نباشد؛ پس اگر این کار با تبانی قبلی که مستلزم ربا خواری است باشد، اشکال دارد.‌ [3] [1] . ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج ‏2، ص 278، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، ج‌1، ص 313‌ ، انتشارات حضرت معصوم(س)، قم، چهارم، 1417 ه‍ ق. [2] . ر.ک: خمینی، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج‌2، ص 213؛ بهجت محمد تقی، استفتاءات، ج‌3، ص 200، دفتر حضرت آیة الله بهجت، قم، اول، 1428 ه‍ ق؛ صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، ج‌1، ص 315‌ ، س 1094. [3] . آیات عظام امام خمینی و خامنه‌ای نوری همدانی؛ ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج 2، ص 789، م 2845 و ص 840 (پاورقی)؛ ر.ک: نمایه 15543.
حکم خرید و فروش دلار به مدت چیست؟ یعنی فروش مدت دار، به قیمت بیشتر، آیا این مسئله جزو مسائل اختلافی است؟
مبادله پول، دو صورت دارد:
1. معاوضه دو اسکناس از یک واحد پولی، مانند تومان به تومان؛
مراجع تقلید در اینباره میگویند، چنین معاوضهای وجه شرعی ندارد و دریافت زیادی در حکم ربا و حرام است، ولی اگر خرید و فروش در آن، غرض عقلائی داشته باشد ] مثل خرید و فروش اسکناس نو[ ، اشکال ندارد.[1]
2. معاوضه دو اسکناس از دو واحد پولی (خرید و فروش ارز)، مانند دُلار به تومان؛
این کار در قالب خرید و فروش جایز است، حتی اگر بصورت نسیه و با اخذ مقداری بیشتر باشد.[2]
البته برخی از فقها در اینباره میگویند، خرید و فروش ارز به شکل نسیه، در صورتی بی اشکال است که اخذ زیادی به حساب مدت نسیه نباشد؛ پس اگر این کار با تبانی قبلی که مستلزم ربا خواری است باشد، اشکال دارد. [3] [1] . ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 2، ص 278، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، ج1، ص 313 ، انتشارات حضرت معصوم(س)، قم، چهارم، 1417 ه ق. [2] . ر.ک: خمینی، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج2، ص 213؛ بهجت محمد تقی، استفتاءات، ج3، ص 200، دفتر حضرت آیة الله بهجت، قم، اول، 1428 ه ق؛ صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، ج1، ص 315 ، س 1094. [3] . آیات عظام امام خمینی و خامنهای نوری همدانی؛ ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج 2، ص 789، م 2845 و ص 840 (پاورقی)؛ ر.ک: نمایه 15543.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید دلار دولتی و فروش آزاد آن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید دلار دولتی و فروش آزاد آن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فروش ارزی مانند دلار به یورو اما ملاک قیمت ارز دیگری مثلا ین باشد آیا این معامله باطل است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی به هنگام محاسبه ی خمس زمینی که ده سال پیش خریده است، قیمت خرید زمین را به حسب دلارِ روزِ خرید محاسبه کرده و قیمت کنونی آن را نیز بر حسب دلار به قیمت امروز محاسبه می کند و خمس مابه التّفاوت آن را می پردازد. آیا عمل ایشان صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خرید و فروش فیلمهایی که باعث مسائل غیر اخلاقی می شود جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا ارشاد جاهل واجب است یا خیر و این مسئله اتّفاقی است یا اختلافی؟
- [سایر] خرید و فروش ارز با تفاوت قیمت، به صورت نقد و نسیه چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] خرید و فروش پول به قیمت کمتر یا بیشتر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تقلید که استناد عمل به مجتهد معیّنی است، در مسائل متفقٌ علیه (مانند نماز) هم صدق میکند یا باید در مسائل اختلافی باشد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در حین معامله قیمت مشخص نشود و با این عبارت که (قیمت میدان هر چند باشد به آن قیمت فروختم) خرید و فروش کنند آیا این معامله صحیح است؟
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش اقسامی دارد ; مانند : 1 .فروشنده قیمت خرید خود را نگوید, بلکه فقط به خریدار بگوید این کالا را به فلان قیمت میفروشم (بیع مساوَمَه )؛ 2 .فروشنده قیمت خرید را بگوید و مقدار سود آن را نیز ذکر کند (مرابحه)؛ 3 .فروشنده قیمت خرید را بگوید و مقدار کم کردن از آن را بیان کند (مواضعه)؛ 4 .فروشنده, قیمت خرید را ذکر کند و بگوید به همان قیمت خرید؛ بدون کم و زیاد میفروشد (تولیه).
- [آیت الله سیستانی] خرید و فروش ارز به قیمت بازار یا کمتر و یا بیشتر از آن، چه نقد و چه مدتدار، صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] پنج چیز در خرید و فروش مستحب است:اوّل:یاد گرفتن احکام آن، حضرت صادق عَلَیْهِ السَّلَام فرمودند:کسی که میخواهد خرید و فروش کند، باید احکام آن را یاد بگیرد و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن خرید و فروش کند، به واسطهی معاملههای باطل و شبهه ناک به هلاکت میافتد.دوم:آن که در قیمت جنس بین مشتریهای مسلمان فرق نگذارد.سوم:آن که در قیمت جنس سخت گیری نکند.چهارم:چیزی که میفروشد زیادتر بدهد و آنچه میخرد کمتر بگیرد.پنجم:کسی که با او معامله کرده، اگر پشیمان شود و از او تقاضا کند که معامله را به هم بزند، برای به هم زدن معامله حاضر شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] خرید و فروش مجسّمه مکروه است به کراهت شدید، ولی خرید و فروش صابونی که روی آن مجسمه دارد، اگر مقصود معامله صابون باشد کراهتی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] خرید و فروش خوشه گندم و جو، به گندم و جو، و خرمای نرسیده به خرمای رسیده جایز نیست. خرید و فروش طلا و نقره:
- [آیت الله سبحانی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه حرام است ولی خرید و فروش صابون و مانند آن که روی آنها شکل مجسمه یا نقش های برجسته است اشکالی ندارد.
- [آیت الله بروجردی] خرید و فروش مجسّمه حرام است، ولی خرید و فروش صابونی که روی آن مجسمه دارد، اگر مقصود معاملهی صابون باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] خرید و فروش مُسکرات حرام و معاملة آن باطل است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خرید و فروش مسکرات حرام، و معامله آنها باطل است.