اگر در نماز جماعت، بین مأموم و امام یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطۀ او به امام متصل است کمتر از یک قدم بزرگ [حدود یک متر] فاصله پیدا شود نماز جماعت او به هم نمی خورد ولی اگر این فاصله بیش از این مقدار بود، نمازش فرادی می‌شود و صحیح است.[1] پس باید حمد و سوره را خود بخواند و نماز را ادامه دهد. حال اگر آگاه به این مسئله نبود یا آن را فراموش کرده باشد و نماز را مانند سایرین تمام کند، نمازش صحیح است. چرا که قرائت حمد و سوره از واجبات غیر رکنی می باشد. در هر حال پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این سؤال چنین است: اگر فاصله سایر مامومین فقط همین یک نفر باشد، نماز آن ها صحیح است و اگر بیشتر باشد تنها جماعت بودن نماز آنها به هم می خورد و اگر رکنی از نماز را زیاد یا کم نکرده باشند، نماز آنها از آن لحظه به بعد، فرادا شده و صحیح است. لینک به سایت استفتائات [1] . ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی)، ج‌1، ص 784، م 1437، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه‍ ق.
اگر در نماز جماعت در صف اول فردی که در سمت راست امام ایستاده و در وسط نماز، نماز را به دلیلی بشکند آیا کسانی که در سمت راست آن فرد ایستاده اند نمازشان را باید اعاده کنند؟ تکلیف بقیه ی مامومین چیست؟
اگر در نماز جماعت، بین مأموم و امام یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطۀ او به امام متصل است کمتر از یک قدم بزرگ [حدود یک متر] فاصله پیدا شود نماز جماعت او به هم نمی خورد ولی اگر این فاصله بیش از این مقدار بود، نمازش فرادی میشود و صحیح است.[1] پس باید حمد و سوره را خود بخواند و نماز را ادامه دهد. حال اگر آگاه به این مسئله نبود یا آن را فراموش کرده باشد و نماز را مانند سایرین تمام کند، نمازش صحیح است. چرا که قرائت حمد و سوره از واجبات غیر رکنی می باشد. در هر حال پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این سؤال چنین است: اگر فاصله سایر مامومین فقط همین یک نفر باشد، نماز آن ها صحیح است و اگر بیشتر باشد تنها جماعت بودن نماز آنها به هم می خورد و اگر رکنی از نماز را زیاد یا کم نکرده باشند، نماز آنها از آن لحظه به بعد، فرادا شده و صحیح است. لینک به سایت استفتائات [1] . ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی)، ج1، ص 784، م 1437، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه ق.
- [سایر] فردی به رکعت آخر نماز جماعت رسیده و اقتدا میکند. آیا بعد از پایان نماز امام جماعت، میتواند به نفر جلویی خود که همزمان با وی به مسجد رسیده و نماز میخواند اقتدا کند و ادامه نماز را به امامت آن فرد بخواند؟ (مثل وقتی که امام جماعت وضویش باطل شده و شخص دیگری از مأمومین عهده دار امامت میشود).
- [آیت الله خامنه ای] اگر نماز جماعت ظهر به امامت فردی و نماز جماعت عصر به امامت فرد دیگری برگزار گردید و پس از نماز عصر، امام جماعت اول (نماز ظهر) بیان کرد که من برای نماز وضو نداشته ام، وظیفه مأمومین در این باره چیست؟ آیا دوباره باید نماز ظهر و عصر را بجا آورند؟ و یا اینکه فقط نماز ظهر کافی است؟ و یا نماز مأمومین صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] در مسجدی یک امام جماعت برای اقامه نماز ظهر و یک امام جماعت دیگر برای اقامه نماز مغرب می آید. امام جماعت اوّل طبق جهت محراب رو به قبله می ایستد، ولی دومی با استدلال به علم قبله شناسی عقیده دارد که قبله حدود 20 درجه به سمت راست انحراف دارد. در این صورت تکلیف مأمومین در اقتدا به این دو امام جماعت چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز جماعت، امام یک سجده را فراموش کند، در حالی که مأمومین با خبر بوده اند ولی به خاطر جهل به مسأله، همراه با امام، نماز خود را ادامه داده اند، تکلیف نماز امام و نماز مأمومین چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حین نماز، برای امام جماعت حالتی پیش بیاید که قادر به ادامه ی نماز نباشد، تکلیف مأمومین چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر امام جماعت، به علتی نمازش باطل بوده، آیا لازم است که به مأمومین اطلاع دهد تا آنان نماز خود را اعاده کنند؟
- [آیت الله بهجت] نماز امام جماعت شکسته بوده؛ ولی به علت فراموشی، نماز را کامل خوانده است، بعد از سلام نماز متوجه مسأله می شود، حال تکلیف مأمومینی که نمازشان کامل بوده و نیز تکلیف خود امام چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعتی بعد از [گفتن] تکبیرهالاحرام و اقتدای مأمومین، نمازش را به دلیل اشتباهی بشکند و مجدّداً تکبیرهالاحرم بگوید، حکم نماز مأمومین چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر امام جمعه ظهر را اعاده نکرد ولی مأمومین اعاده کردند، آیا می توانند نماز عصر را به امامت او بجا آورند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم در آخر یکی از دو طرف صف اول نماز ایستاده باشد، آیا می تواند قبل از مأمومینی که بین او و امام ایستاده اند، وارد نماز جماعت شود؟
- [آیت الله مظاهری] امام و مأمومین باید متّصل به یکدیگر باشند و لازم نیست اتّصال از جلو باشد بلکه اگر از طرف راست یا چپ به امام یا مأموم دیگر متّصل باشد نمازش صحیح است، پس کسی که پشت ستون ایستاده است اگر از طرفی به امام یا مأموم دیگر متّصل باشد نمازش صحیح است هرچند امام یا مأموم دیگر را نبیند و همچنین اگر صفهای جماعت تا درب مسجد برسد نماز کسانی که دو طرف درب ایستادهاند و صف جلو را نمیبینند اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که پشت ستون ایستاده از طرف راست یا چپ به واسطه مأموم دیگر به امام متّصل نباشد، نمیتواند اقتدا کند، ولی اگر از دو طرف متّصل باشد، چنانچه از صف جلو کسی را ببیند، جماعت او صحیح است، وگرنه نماز او به جماعت خالی از اشکال نیست. * شرط دوم: بلندتر نبودن مکان امام از مکان مأموم.
- [آیت الله سبحانی] کسی که پشت ستون ایستاده، اگر از طرف راست یا چپ به واسطه مأموم دیگر به امام متصل باشد و صف جلوتر را می بیند نماز او صحیح است. دوم: بلند نبودن محل ایستادن امام
- [آیت الله بهجت] اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود، یا همه نیت فُرادی نمایند، چنانچه فاصله به اندازه فوق نباشد نماز صف بعد به طور جماعت صحیح و گرنه نمازشان فُرادی می شود و صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز وتکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، میتواند تکبیر بگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از تکبیر امام اگر صف جلو آماده نماز بوده و تکبیر گفتن ایشان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، میتواند تکبیر بگوید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از تکبیر امام، صف جلو آماده نماز شده و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد، کسی که در صف بعد ایستاده، میتواند تکبیر بگوید.
- [آیت الله سیستانی] اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود ، و فوراً برای نماز دیگری به امام اقتدا نکنند ، جماعت صف بعد باطل میشود ، بلکه اگر هم فوراً اقتدا بکنند ، صحت جماعت صف بعد ، محل اشکال است .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر امام یا ماموم بخواهد نمازی را که با جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند چنانچه احتمال فساد ان نماز را ندهد جایز نیست مگر این که در نماز دوم امام باشد و در مامومین کسی باشد که نماز واجب را نخوانده باشد که در این صورت اعاده مستحب است
- [آیت الله اردبیلی] اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود یا همه نیّت فرادی نمایند، نماز صفهای بعد به نحو جماعت صحیح نمیباشد، مگر آن که کسانی که نمازشان تمام شده، بلافاصله به همان جماعت اقتدا کنند.