لطفاً تعدادی از فضایل شب قدر را نام ببرید؟
«قدر» معانی متعددی دارد؛ مانند:1. قدرت،2. تقدیر و اندازه گیری،[1] 3. تنگ گرفتن،[2] 4. آنچه را که خداوند برای بندگان در نظر گرفته و معین و حتمی نموده،[3] 5. مساوی بودن یک چیز با چیز دیگر بدون کم و زیاد بودن،[4] 6. به معنای بیان مقدار و کمیت یک چیز، چه در محسوس و چه در غیر محسوس؛ مثل عظمت و بزرگی یک چیز.[5] شب قدر کدام شب است؟ عالمان و دانشمندان مسلمان در این‌که چه شبی از شب‌های ماه رمضان، شب قدر است اختلاف دیدگاه دارند.[6] آنچه موافق با سنت پیامبر گرامی اسلام(ص) و روایات امامان معصوم(ع) و گفتار دانشمندان و مفسران بزرگ اسلامی است، این است که شب قدر در دهه آخر ماه رمضان قرار دارد.[7] طبق نقل، یکی از شب‌های نوزدهم، بیست و یکم، و بیست و سوم است.[8] در بین این سه شب نیز شب بیست و سوم احتمالش بیشتر است.[9] امام صادق(ع) فرمود: شب نوزدهم شب تقدیر است و شب بیست و یکم شب بستن و تعیین و اِحکام، است و شب بیست و سوم شب حتمی شدن و امضای آن است.[10] عده‌ای نیز می‌گویند شب اوّل ماه رمضان، شب قدر است.[11] برخی دیگر هم برآنند که شب هفدهم ماه رمضان است.[12] فضایل شب قدر 1. شب قدر، شب نازل شدن دفعی و یک‌جای قرآن در بیت المعمور است که به طور تدریجی طی 23 سال بر قلب نازنین پیامبر گرامی اسلام(ص)نازل شده است.[13] 2. عبادت و کارهای نیک، در آن شب، بهتر است از عبادت و کاهای نیک در هزار ماه که دارای شب قدر نباشد.[14] 3. شب نزول و پایین آمدن فرشتگان خداوند خصوصاً بزرگ‌ترین فرشته[15] خداوند، به زمین است.[16] 4. شب تقدیر و سرنوشت یک سال انسان است. خدای تعالی در آن شب حوادث یک سال یعنی از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‏کند، زندگی، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و چیزهایی دیگر از این قبیل را مقدر می‏سازد که فرشتگان به امر پروردگار، آن را انجام می دهند.[17] 5. در این شب، درهای جهنم بسته می‌شود و درهای بهشت، گشوده می‌شود.[18] 6. شیطان در این شب بیرون نمی‌آید تا صبح آن طلوع کند.[19] درهای آسمان و رحمت الاهی بر روی بندگانش گشوده می‌شود و شب قبولی اعمال است.[20]   [1] . قرشی، سید علی اکبر،  قاموس قرآن، ج 5، ص 246، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371 ش. [2] . طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، ج 3، ص 447، کتابفروشی مرتضوی، تهران، 1375 ش. [3] . ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 5، ص 74، دار صادر، بیروت،1414 ق. [4] . فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 5، ص 112، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410 ق. [5] . راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 658، دارالعلم الدار الشامیة، دمشق، بیروت، چاپ اول، 1412 ق. [6] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 785 – 789، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1372 ش. [7] . ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی‏، دعائم الإسلام،‏ محقق، مصحح، فیضی، آصف،‏ ج 1، ص 282، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ دوم، 1385 ق. [8] . ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه،‏ محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 160، دفتر انتشارات اسلامی‏، قم، چاپ دوم، 1413 ق.‏ [9] . من لا یحضره الفقیه، ج ‏2، ص 160- 161. [10] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، غفاری، علی اکبر و آخوندی، محمد، ج 4، ص 158 - 159، دار الکتب الإسلامیة، تهران‏، چاپ چهارم، 1407 ق. [11] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 785 – 786. [12] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 785 – 786. [13] . إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فیِ لَیْلَةِ الْقَدْر. ما آن [قرآن‏] را در شب قدر نازل کردیم؛ قدر، 1؛ من لا یحضره الفقیه، ج ‏2، ص 159؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی،‏ محقق، مصحح، موسوی جزائری، طیّب‏، ج 2، ص 431، دار الکتاب، قم، چاپ سوّم، 1404 ق. [14] . «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِّنْ أَلْفِ شهَر»؛ شب قدر بهتر از هزار ماه است. قدر، 3؛ من لا یحضره الفقیه، ج‏2 ، ص 158. [15] . روح. [16] . «تَنزَّلُ الْمَلَئکَةُ وَ الرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبهِّم مِّن کلُ‏ِّ أَمْر»؛ فرشتگان و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای (تقدیر) هر کاری نازل می‏شوند. قدر، 4. [17] . «تَنزَّلُ الْمَلَئکَةُ وَ الرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبهِّم مِّن کلُ‏ِّ أَمْر. قدر، 4؛ من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص 158- 159. [18] . ابن بابویه، محمد بن علی‏، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال،‏ ص 67، دار الشریف الرضی للنشر، قم، چاپ دوم، 1406 ق. [19] در این باره، ر. ک: زنجیر بودن شیطان در ماه رمضان، پاسخ 25914. [20] . من لا یحضره الفقیه، ج ‏2، ص 160.  
عنوان سوال:

لطفاً تعدادی از فضایل شب قدر را نام ببرید؟


پاسخ:

«قدر» معانی متعددی دارد؛ مانند:1. قدرت،2. تقدیر و اندازه گیری،[1] 3. تنگ گرفتن،[2] 4. آنچه را که خداوند برای بندگان در نظر گرفته و معین و حتمی نموده،[3] 5. مساوی بودن یک چیز با چیز دیگر بدون کم و زیاد بودن،[4] 6. به معنای بیان مقدار و کمیت یک چیز، چه در محسوس و چه در غیر محسوس؛ مثل عظمت و بزرگی یک چیز.[5] شب قدر کدام شب است؟ عالمان و دانشمندان مسلمان در این‌که چه شبی از شب‌های ماه رمضان، شب قدر است اختلاف دیدگاه دارند.[6] آنچه موافق با سنت پیامبر گرامی اسلام(ص) و روایات امامان معصوم(ع) و گفتار دانشمندان و مفسران بزرگ اسلامی است، این است که شب قدر در دهه آخر ماه رمضان قرار دارد.[7] طبق نقل، یکی از شب‌های نوزدهم، بیست و یکم، و بیست و سوم است.[8] در بین این سه شب نیز شب بیست و سوم احتمالش بیشتر است.[9] امام صادق(ع) فرمود: شب نوزدهم شب تقدیر است و شب بیست و یکم شب بستن و تعیین و اِحکام، است و شب بیست و سوم شب حتمی شدن و امضای آن است.[10] عده‌ای نیز می‌گویند شب اوّل ماه رمضان، شب قدر است.[11] برخی دیگر هم برآنند که شب هفدهم ماه رمضان است.[12] فضایل شب قدر 1. شب قدر، شب نازل شدن دفعی و یک‌جای قرآن در بیت المعمور است که به طور تدریجی طی 23 سال بر قلب نازنین پیامبر گرامی اسلام(ص)نازل شده است.[13] 2. عبادت و کارهای نیک، در آن شب، بهتر است از عبادت و کاهای نیک در هزار ماه که دارای شب قدر نباشد.[14] 3. شب نزول و پایین آمدن فرشتگان خداوند خصوصاً بزرگ‌ترین فرشته[15] خداوند، به زمین است.[16] 4. شب تقدیر و سرنوشت یک سال انسان است. خدای تعالی در آن شب حوادث یک سال یعنی از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‏کند، زندگی، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و چیزهایی دیگر از این قبیل را مقدر می‏سازد که فرشتگان به امر پروردگار، آن را انجام می دهند.[17] 5. در این شب، درهای جهنم بسته می‌شود و درهای بهشت، گشوده می‌شود.[18] 6. شیطان در این شب بیرون نمی‌آید تا صبح آن طلوع کند.[19] درهای آسمان و رحمت الاهی بر روی بندگانش گشوده می‌شود و شب قبولی اعمال است.[20]   [1] . قرشی، سید علی اکبر،  قاموس قرآن، ج 5، ص 246، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371 ش. [2] . طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، ج 3، ص 447، کتابفروشی مرتضوی، تهران، 1375 ش. [3] . ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 5، ص 74، دار صادر، بیروت،1414 ق. [4] . فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 5، ص 112، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410 ق. [5] . راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 658، دارالعلم الدار الشامیة، دمشق، بیروت، چاپ اول، 1412 ق. [6] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 785 – 789، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1372 ش. [7] . ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی‏، دعائم الإسلام،‏ محقق، مصحح، فیضی، آصف،‏ ج 1، ص 282، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ دوم، 1385 ق. [8] . ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه،‏ محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 160، دفتر انتشارات اسلامی‏، قم، چاپ دوم، 1413 ق.‏ [9] . من لا یحضره الفقیه، ج ‏2، ص 160- 161. [10] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، غفاری، علی اکبر و آخوندی، محمد، ج 4، ص 158 - 159، دار الکتب الإسلامیة، تهران‏، چاپ چهارم، 1407 ق. [11] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 785 – 786. [12] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 785 – 786. [13] . إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فیِ لَیْلَةِ الْقَدْر. ما آن [قرآن‏] را در شب قدر نازل کردیم؛ قدر، 1؛ من لا یحضره الفقیه، ج ‏2، ص 159؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی،‏ محقق، مصحح، موسوی جزائری، طیّب‏، ج 2، ص 431، دار الکتاب، قم، چاپ سوّم، 1404 ق. [14] . «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِّنْ أَلْفِ شهَر»؛ شب قدر بهتر از هزار ماه است. قدر، 3؛ من لا یحضره الفقیه، ج‏2 ، ص 158. [15] . روح. [16] . «تَنزَّلُ الْمَلَئکَةُ وَ الرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبهِّم مِّن کلُ‏ِّ أَمْر»؛ فرشتگان و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای (تقدیر) هر کاری نازل می‏شوند. قدر، 4. [17] . «تَنزَّلُ الْمَلَئکَةُ وَ الرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبهِّم مِّن کلُ‏ِّ أَمْر. قدر، 4؛ من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص 158- 159. [18] . ابن بابویه، محمد بن علی‏، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال،‏ ص 67، دار الشریف الرضی للنشر، قم، چاپ دوم، 1406 ق. [19] در این باره، ر. ک: زنجیر بودن شیطان در ماه رمضان، پاسخ 25914. [20] . من لا یحضره الفقیه، ج ‏2، ص 160.  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین