اکثر فقها در این باره می‌گویند: این عمل، در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد. اما برخی[1] از ایشان با وجود عقیم شدن دائم نیز، آن‌را جایز می دانند. در هر حال اگر این عمل، مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی): جایز است زن با عمل جراحی لوله‏های رحم را ببندد هر چند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولی در صورتی که متوقف بر کشف قسمتی از بدن که ستر آن واجب باشد، یا دست زدن به قسمتی که لمس آن بدون دستکش حرام باشد این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، همچون کسی که بچه‏‌دار شدن برای او ضرر داشته باشد. و جایز نیست عمل جراحی برای برداشتن رحم، یا تخمدان‌ها و مانند آن‌که ضرر مهمی مانند قطع عضو دارد، مگر این‌که بیماری این ضرورت را ایجاب نماید. و حکم این مسئله تماماً درباره مرد نیز جاری است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی): برای جلوگیری از انعقاد نطفه، استفاده از هر وسیله مشروعی که بی‌ضرر باشد، و باعث نقص مرد یا زن نشود (یعنی مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل ساقط نگردد)، ذاتاً مجاز است؛ ولی اگر مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی): چنانچه موجب عقیمی کامل شود جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد. [1] . آیت الله سیستانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی(مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
سلام لطفا بگوئید عمل وازکتومی(بستن لوله در مردان) و عمل توبکتومی(بستن لوله در زنان) از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ با توجه به اینکه موجب عقیم شدن کامل میشود و در عین حال امکان برگشت با خرج و مخارج بالا را نیز دارد، ولی نه صد درصد؟
اکثر فقها در این باره میگویند: این عمل، در صورتیکه موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد. اما برخی[1] از ایشان با وجود عقیم شدن دائم نیز، آنرا جایز می دانند. در هر حال اگر این عمل، مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی): جایز است زن با عمل جراحی لولههای رحم را ببندد هر چند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولی در صورتی که متوقف بر کشف قسمتی از بدن که ستر آن واجب باشد، یا دست زدن به قسمتی که لمس آن بدون دستکش حرام باشد این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، همچون کسی که بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد. و جایز نیست عمل جراحی برای برداشتن رحم، یا تخمدانها و مانند آنکه ضرر مهمی مانند قطع عضو دارد، مگر اینکه بیماری این ضرورت را ایجاب نماید. و حکم این مسئله تماماً درباره مرد نیز جاری است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی): برای جلوگیری از انعقاد نطفه، استفاده از هر وسیله مشروعی که بیضرر باشد، و باعث نقص مرد یا زن نشود (یعنی مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل ساقط نگردد)، ذاتاً مجاز است؛ ولی اگر مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی): چنانچه موجب عقیمی کامل شود جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورتیکه موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد. [1] . آیت الله سیستانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی(مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله نوری همدانی] پزشکی که جهت کنترل جمعیت و پیشگیری از حاملگی اقدام به وازکتومی یا بستن لوله ها می کند و فرد را عقیم می کند به طوری که امکان بازگشت نیز غالبا وجود ندارد . آیا دیه به آن تعلق می گیرد ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] بستن لولههای زن و مرد که موجب عقیم شدن آنها میشود، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ضمن عرض سلام آیا بستن لوله های رحم اشکال شرعی دارد؟ با توجه به اینکه 15 درصد افراد پس از باز کردن مجدد لوله ها حامله میشوند و در بقیه افراد نیز با روش ivf امکان حاملگی به طور صد در صد وجود دارد.
- [آیت الله نوری همدانی] احتراماً به عرض میرسانم با توجه به بحثهایی که در جهت کنترل جمعیت و بالا بردن سطح کیفی زندگی امروزه مطرح میگردد و با توجه به اینکه وزارت بهداشت کشور راههای جلوگیری از حاملگی را در سطح جامعه گسترش میدهد جهت روشن کردن مسائل شرعی مربوط به روشهای جلوگیری از حاملگی به کمک و مساعدت آن مقام عالیقدر نیازمندم:نظر شرع در رابطه با مصرف قرصهای جلوگیری از حاملگی؛ در رابطه با استفاده از نورپلنت؛ در رابطه با استفاده از کاندوم ؛ در رابطه با استفاده از عمل توبکتومی (بستن لوله در زنان)؛ در رابطه با انجام عمل وازکتومی (بستن لوله منی در مرد) ؛ در رابطه با انجام عمل انزال منقطع (عزل) جهت جلوگیری از حاملگی را مبذول فرمائید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بسمه تعالی با عرض سلام اینجانب و همسرم دارای دو فرزند هستیم و تمایلی برای بچه دارشدن مجدد نداریم با توجه به این که مصرف قرص های بارداری برای زنان نیز ایجاد اشکال می کند می توانم خود را با عمل وازکتومی عقیم نمایم یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نگهداری عدّه صرفابخاطر اطمینان از عدم وجود جنین در رحم است و چون با وسایل پزشکی از قبیل کاندوم (کاکوت) قرص ضدّ بارداری، تری لیتومی (لوله بستن زنان)، وازکتومی (لوله بستن مردان) و نهایتاآزمایش خون و ادرار و سونوگرافی و بعضاً اخراج رحم از بدن میتوان از عدم وجود جنین در رحم مطّلع شد لذا نیازی به نگهداری عدّه نیست و نتیجه میگیرند که یک زن میتواند با استفاده از این وسایل در یک روز به ازدواج چند مرد در آید آیا درست است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] طبق یکی از فرمایشات حضرت امام محمد باقر (ع) جایز نیست برای زنان که شبیه مردان شوند زیراکه رسول خدا لعنت کرد مردانی را که شبیه به زنان شوند و لعنت کرد زنانی را که شبیه مردان شوند در پوشیدن لباسها. با توجه به اینکه امروزه تمام شلوارهای زنانه از لحاظ مدل شبیه شلوارهای مردانه می باشد و اکثر پیراهنهای زنانه به صورت یقه مردانه هست 1- پوشیدن چنین لباسهائی از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ و آیا شامل لعنت پیامبر می شود؟ 2- پوشیدن بلوز و شلوار برای زنان در منزل بدون دامن (که لباس راحتی محسوب می شود ) چه حکمی دارد؟ آیا شامل لعنت پیامبر می شود یا نه ؟
- [سایر] با سلام چرا بعضی از دخترها سریع در یک نگاه علاقمند می شوند به طرف مقابلشون که ممکنه اون شخص استاد دانشگاه، پزشکشون، مشاور تحصیلی یا شخصی در اینترنت باشه؟ بی توجه به اینکه اون شخص مجرد هست یا متاهل، درگیر یه علاقه یک طرفه میشن بدون اینکه بدونن طرف مقابل ذره ای بهشون علاقه داره یا نه و 99 درصد فرد مورد نظر کمترین توجهی به دختر مورد نظر نداره و در نظر اون این دختر هم یکی هست عین بقیه؟ آیا این مساله یک اختلال روانشناختی محسوب میشه؟ ریشه و علت این عاشق شدن و بعد فارق شدن چیه؟ آیا چنین اشخاصی از لحاظ روانی مشکل خاصی دارند یا طبیعیه؟ با تشکر
- [آیت الله نوری همدانی] از قرار معلوم کنوانسیون ( محو کلّیه اشکال تبعیض علیه زنان ) بزودی جهت بررسی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار خواهد گرفت . از آنجا که این معاهده بین المللی متضمن مواردی است که از نظر فقهی قابل تأمل است ، مستدعی است نظر مبارک خود را نیبت به موارد زیر بیان فرمایید : 1 بر اساس ماده 1 این معاهده باید هر گونه تمایز ، استثناء و یا محدودیت بر اساس جنسیت در زمینه های ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، و یا هر زمینه دیگر لغو گردد . با توجه به این ماده تفاوت زن و مرد در مواردی چون ، میزان پوشش واجب بدن ، نظر و لمس بدن جنس مخالف ، قصاص ، شهادت ، ارث ، طلاق ، تعداد همسران ، امامت جماعت ، لزوم تمکین جنسی ، ولایت بر فرزندان ، سرپرستی خانواده ، حق حضانت ، عیوب موجب فسخ نکاح ، نشوز ، لزوم سپری شدن عده برای ازدواج بعدی ، مرجعیت و قضاوت تبعیض تلقی می گردد و باید از میان برداشته شود . آیا تساوی زن و مرد در موارد ذکر شده با احکام شرع مطابقت دارد ؟ 2 با توجه به اینکه ماده 15 بند 4 در مورد کسب ، تردد ، تغییر و یا حفظ تابعیت خود و فرزندان ، زن و مرد را مساوی میداند ، الف آیا زن بدون موافقت همسر می تواند برای فعالیتهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی از منزل خارج شود ؟ ب آیا زن بدون رضایت همسر می تواند برای فعالیتهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی از منزل خارج شود ؟ 3 با توجه به ماده 14 بند 2 ب و ماده 16 بند ه که حق تصمیم گیری در مورد تعداد فرزندان ، فواصل بارداری و تنظیم خانواده را برای زنان مطرح می کند ، آیا زن بدون رضایت همسر می تواند اقدام به بستن لوله رحم ، استفاده از داروها و روشهای ضد بارداری و تنظیم فواصل بارداری کند ؟ 4 با توجه به ماده 16 بند الف و ج که ازدواج را فقط موکول به رضایت طرفین دانسته است : الف: آیا ازدواج با مردان غیر مسلمان جایز است ؟ ب : آیا ازدواج طرفین برای بار چهارم بدون وجود محلل جایز است ؟ ج : آیا پدر در امر ازدواج بر فرزند صغیر ولایت دارد؟ د : آیا زن در صورت یقین به عدم انعقاد نطفه می تواند قبل از سپری شدن ایام عادت اقدام به ازدواج کند ؟ 5 با توجه به اینکه بر طبق ماده 16 بند 2 ازدواج کودک غیر قانونی اعلام شده است و کودک در عرف بین الملل به افراد کمتر از 18 سال اطلاق می شود ، آیا ازدواج افراد بالغ کمتر از 18 سال نافذ است ؟ 6 با توجه به اینکه طبق ماده 15 بند 3 کلیه قراردادها و اسناد خصوصی که در جهت محدود کردن خیارات و اهلیت قانونی زنان است ملغی اعلام می شود ، آیا زن و مرد هنگام ازدواج می توانند شروطی را در ضمن عقد بگنجانند که مفاد آن محدود کردن اختیارات همسر باشد ؟ 7 با توجه به مفاد کنوانسیون ، آیا موارد تعارض این معاهده بین المللی با احکام اسلامی را به کونه ای ارزیابی می نمایید که با حذف برخی موارد جزیی آن به گونه ای که با روح کنوانسیون یعنی رفع هر گونه تمایز منافات نداشته باشد ، بتوان موارد تعارض آن را با احکام اسلامی از میان بر داشت و به این معاهده پیوست ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر با یکسری تمهیدات لازم بتوانیم در سطح کشور، موفق به جداسازی مراکز درمانی خواهران از برادران بشویم، با توجه به اینکه هر پزشکی در طول دوران دانشجویی خود باید (هرچند مختصر) از انواع و اقسام اختلالات و بیماریها چه در مورد آقایان و چه خانمها آگاهی یافته و آموزش ببیند (اعم از انجام معاینات کامل، آگاهی از بیماریهای زنان و چگونگی انجام زایمان سالم و...) و با توجه به اینکه در مورد دانشجویان، این موارد بیشتر آموزشی هستند تا درمانی، (یعنی ممکن است نجات جان بیمار در همان زمان وابسته به آن نباشد، اما بوسیله این آموزش که در بیمارستانهای آموزشی صورت می گیرد، دانشجو برای مراحل طبابت، که نیاز آینده بیماران است، آماده می شود) و از این رو هریک از دانشجویان در دوره های مختلف، ملزم و مجبور به گذراندن واحدهای درسی در تمامی بخشهای بیمارستان، اعم از زنان و مردان، و فراگیری تمامی مسائل و امتحان دادن در پایان دوره می باشند (تا بتوانند در نهایت، فارغ التحصیل موفقی باشند)، با در نظر گرفتن تمامی این شرایط، بفرمایید تکلیف و وظیفه دانشجو چیست؟ آیا می تواند بخاطر رعایت مسائل شرعی، از فراگیری کامل بسیاری مسائل بگذرد و در نتیجه در گذراندن واحدهای درسی ناموفق باشد؟ و یا در هر شرایطی و با هروسیله ای، باید به فراگیری صحیح کارش بپردازد تا در آینده کمتر دچار مشکل شود؟ و بطور کلی چگونه می توان بین وظیفه پزشکی و دانشجویی (که در کتب پزشکی، برانجام آنها تأکید شده) و وظیفه شرعی و اسلامی (که طبیعتاً نباید با وظیفه پزشکی تناقض داشته باشد) جمع کرد؟