سلام لطفا بگوئید عمل وازکتومی(بستن لوله در مردان) و عمل توبکتومی(بستن لوله در زنان) از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ با توجه به این‌که موجب عقیم شدن کامل می‌شود و در عین حال امکان برگشت با خرج و مخارج بالا را نیز دارد، ولی نه صد درصد؟
اکثر فقها در این باره می‌گویند: این عمل، در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد. اما برخی[1] از ایشان با وجود عقیم شدن دائم نیز، آن‌را جایز می دانند. در هر حال اگر این عمل، مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی): جایز است زن با عمل جراحی لوله‏های رحم را ببندد هر چند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولی در صورتی که متوقف بر کشف قسمتی از بدن که ستر آن واجب باشد، یا دست زدن به قسمتی که لمس آن بدون دستکش حرام باشد این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، همچون کسی که بچه‏‌دار شدن برای او ضرر داشته باشد. و جایز نیست عمل جراحی برای برداشتن رحم، یا تخمدان‌ها و مانند آن‌که ضرر مهمی مانند قطع عضو دارد، مگر این‌که بیماری این ضرورت را ایجاب نماید. و حکم این مسئله تماماً درباره مرد نیز جاری است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی): برای جلوگیری از انعقاد نطفه، استفاده از هر وسیله مشروعی که بی‌ضرر باشد، و باعث نقص مرد یا زن نشود (یعنی مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل ساقط نگردد)، ذاتاً مجاز است؛ ولی اگر مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی): چنانچه موجب عقیمی کامل شود جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد.   [1] . آیت الله سیستانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی(مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.  
عنوان سوال:

سلام لطفا بگوئید عمل وازکتومی(بستن لوله در مردان) و عمل توبکتومی(بستن لوله در زنان) از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ با توجه به این‌که موجب عقیم شدن کامل می‌شود و در عین حال امکان برگشت با خرج و مخارج بالا را نیز دارد، ولی نه صد درصد؟


پاسخ:

اکثر فقها در این باره می‌گویند: این عمل، در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد. اما برخی[1] از ایشان با وجود عقیم شدن دائم نیز، آن‌را جایز می دانند. در هر حال اگر این عمل، مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی): جایز است زن با عمل جراحی لوله‏های رحم را ببندد هر چند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولی در صورتی که متوقف بر کشف قسمتی از بدن که ستر آن واجب باشد، یا دست زدن به قسمتی که لمس آن بدون دستکش حرام باشد این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، همچون کسی که بچه‏‌دار شدن برای او ضرر داشته باشد. و جایز نیست عمل جراحی برای برداشتن رحم، یا تخمدان‌ها و مانند آن‌که ضرر مهمی مانند قطع عضو دارد، مگر این‌که بیماری این ضرورت را ایجاب نماید. و حکم این مسئله تماماً درباره مرد نیز جاری است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی): برای جلوگیری از انعقاد نطفه، استفاده از هر وسیله مشروعی که بی‌ضرر باشد، و باعث نقص مرد یا زن نشود (یعنی مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل ساقط نگردد)، ذاتاً مجاز است؛ ولی اگر مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی): چنانچه موجب عقیمی کامل شود جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد.   [1] . آیت الله سیستانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی(مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین