با سلام؛ می‌‌خواستم بدانم که امساک در جرایم علیه اشخاص به چه شکل است؟ به عبارت دیگر، در چند تا از جرایم علیه اشخاص فعل مجرمانه‌ی امساک ممکن است اتفاق بیفتد و به چه صورتی اتفاق می‌‌افتد. مثلاً در جرم آدم ربایی یا سرقت، فعل امساک چطوری اتفاق می‌‌افتد. خواهشمند است با ذکر سند جواب تفصیلی بفرمائید.
در تحقق جنایات، گاه یک فرد و گاه افراد متعددی دخالت دارند. در صورتی که افراد متعدد دخالت داشته باشند؛ گاهی وقوع جنایت به همه مستند است -البته به فاعل اصلی بالمباشره و بقیه بالتسبیب می‌گویند- گاهی نیز وقوع جنایت به برخی از افراد مستند است و به برخی دیگر مستند نیست. در جایی ‌که به همه مستند باشد، به کسی که «بالمباشره» جنایت را انجام داده جانی اصلی و به بقیه افراد، شرکای در جرم اطلاق می‌‌شود. در صورتی که فعل به برخی از افراد مستند نشود، ولی آنان در وقوع جنایت به جانی اصلی به نوعی کمک کرده باشند، به گونه‌ای که انجام جرم و جنایت برای او راحت‌‌تر شده باشد، به آن افراد، معاون در جرم اطلاق می‌‌شود. امساک در جرم نیز یکی از زیر مجموعه‌‌های معاونت در جرم محسوب شده و به شخص مُمسِک، نیز معاون اطلاق می‌‌گردد. در ماده 127 و 128 قانون مجازات اسلامی، مجازات معاونت در جرم به طور مطلق بیان شده است، اما مجازات امساک در برخی از جرایم مانند قتل عمد، مشمول مجازات‌‌های این دو ماده نمی‌‌شود؛ زیرا در صدر ماده 127 بیان شده اِعمال این مجازات‌‌ها برای معاون در صورتی است که ماده دیگر یا شرع مقدس برای برخی از معاونت‌‌ها مجازات خاصی معین نکرده باشد، و اتفاقاً امساک در قتل از جرایمی است که در شرع مقدس برای آن مجازات حبس ابد تعیین شده است؛ از این‌رو مجازات دو ماده ذکر شده برای مُمسِک در قتل قابل اجرا نیست. معاونت در جرایم هم در جرایم علیه اشخاص قابل تصور است، هم در جرایم علیه اموال. اما امساک که یکی از زیر مجموعه‌‌های معاونت است در جرایم عمدی علیه اشخاص اتفاق می‌‌افتد، هر چند ممکن است در برخی از جرایم علیه اموال نیز اتفاق بیفتد، ولی مورد توجه جدی حقوق دانان و فقها تحت این عنوان قرار نگرفته است.  
عنوان سوال:

با سلام؛ می‌‌خواستم بدانم که امساک در جرایم علیه اشخاص به چه شکل است؟ به عبارت دیگر، در چند تا از جرایم علیه اشخاص فعل مجرمانه‌ی امساک ممکن است اتفاق بیفتد و به چه صورتی اتفاق می‌‌افتد. مثلاً در جرم آدم ربایی یا سرقت، فعل امساک چطوری اتفاق می‌‌افتد. خواهشمند است با ذکر سند جواب تفصیلی بفرمائید.


پاسخ:

در تحقق جنایات، گاه یک فرد و گاه افراد متعددی دخالت دارند. در صورتی که افراد متعدد دخالت داشته باشند؛ گاهی وقوع جنایت به همه مستند است -البته به فاعل اصلی بالمباشره و بقیه بالتسبیب می‌گویند- گاهی نیز وقوع جنایت به برخی از افراد مستند است و به برخی دیگر مستند نیست. در جایی ‌که به همه مستند باشد، به کسی که «بالمباشره» جنایت را انجام داده جانی اصلی و به بقیه افراد، شرکای در جرم اطلاق می‌‌شود.
در صورتی که فعل به برخی از افراد مستند نشود، ولی آنان در وقوع جنایت به جانی اصلی به نوعی کمک کرده باشند، به گونه‌ای که انجام جرم و جنایت برای او راحت‌‌تر شده باشد، به آن افراد، معاون در جرم اطلاق می‌‌شود.
امساک در جرم نیز یکی از زیر مجموعه‌‌های معاونت در جرم محسوب شده و به شخص مُمسِک، نیز معاون اطلاق می‌‌گردد.
در ماده 127 و 128 قانون مجازات اسلامی، مجازات معاونت در جرم به طور مطلق بیان شده است، اما مجازات امساک در برخی از جرایم مانند قتل عمد، مشمول مجازات‌‌های این دو ماده نمی‌‌شود؛ زیرا در صدر ماده 127 بیان شده اِعمال این مجازات‌‌ها برای معاون در صورتی است که ماده دیگر یا شرع مقدس برای برخی از معاونت‌‌ها مجازات خاصی معین نکرده باشد، و اتفاقاً امساک در قتل از جرایمی است که در شرع مقدس برای آن مجازات حبس ابد تعیین شده است؛ از این‌رو مجازات دو ماده ذکر شده برای مُمسِک در قتل قابل اجرا نیست.
معاونت در جرایم هم در جرایم علیه اشخاص قابل تصور است، هم در جرایم علیه اموال. اما امساک که یکی از زیر مجموعه‌‌های معاونت است در جرایم عمدی علیه اشخاص اتفاق می‌‌افتد، هر چند ممکن است در برخی از جرایم علیه اموال نیز اتفاق بیفتد، ولی مورد توجه جدی حقوق دانان و فقها تحت این عنوان قرار نگرفته است.
 





مسئله مرتبط یافت نشد
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین