خصوصیات
ويژگيها، مشخصات
چرا در روایات تماما به مردان توصیه می‌شود که مثلاً همسری با این ویژگی‌ها ... بگیرید. چرا زنان مخاطب این احادیث قرار نمی‌گیرند؟ چرا گفته نمی‌شود خانم‌ها، شما شوهری بگیرید که دارای این خصوصیات باشد. چرا به زنا بها داده نمی‌شود؟
موضوع مورد دغدغه در پرسش را می‌توان با توجه به عناصر زیر بررسی کرد: 1. از آن‌جا که در دین اسلام، طلاق حقی است که در اختیار مرد گذاشته شده - با این‌که طلاق بدترین حلال‌ها در اسلام است- پیشوایان دین هنگام انتخاب همسر توصیه‌هایی فرمودند که مردان با دقت بیشتری همسر خود را انتخاب کنند، تا در آینده از اختیار طلاق خود سوء استفاده نکنند، و با کوچک‌ترین بهانه‌ای اقدام به طلاق ننمایند؛ از این‌رو سفارش نمودند که در موقع انتخاب همسر حتی به امور جزئی نیز توجه داشته باشند. 2. بانوان محترم نیز به دلیل همان دقت و ظرافتی که خداوند در وجودشان نهاده، بدون نیاز به هیچ توصیه‌ای از ابتدا دقت‌های لازم را مورد نظر دارند و در صورت مشاهده هرگونه نقصی در مردان، عدم تمایل خود را اعلام کرده و پاسخ منفی می‌دهند و در صورت پاسخ مثبت نیز نمی‌توانند از موضوع طلاق سوء استفاده کنند. 3. آنچه که در این‌جا مورد غفلت قرار گرفته، این است که در اکثر جوامع متمدن و غیر متمدن، این سنت از دیرباز جاری بوده و امروزه نیز جریان دارد که در بیشتر موارد، مردان برای انتخاب همسر به سراغ زنان می‌روند، با این نگاه بدیهی است فردی که می‌خواهد همسری انتخاب کند، برای خود معیارهایی را در نظر می‌گیرد، و از دیگران نیز در این مسئله راهنمایی می‌خواهد. دین اسلام نیز در همین راستا، به عنوان راهنمایی به پیروان خود توصیه نموده تا در هنگام خواستگاری، برای شریک آینده زندگی خود، این معیارها را نیز می‌توانند مورد لحاظ قرار دهند. و گرنه اصل آنچه را که دین در گزینش همسر - چه از ناحیه مرد و چه از طرف زن- مورد تأکید قرار داده، همان ایمان و اخلاق است و بس. [1] با توجه به آنچه بیان شد، این نوع مسائل نه چیزی از جایگاه و شخصیت زن می‌کاهد و نه چیزی بر قدر و منزلت مرد می‌افزاید. آنچه در دین اسلام معیار و ملاک فضیلت و برتری فرد، گروه و یا صنفی بر گروه دیگر است تنها تقوا است، نه چیز دیگر. [1] . معیارهای اصلی و فرعی در انتخاب همسر، 12237؛ انتخاب همسر، 2102.
موضوع مورد دغدغه در پرسش را می‌توان با توجه به عناصر زیر بررسی کرد: 1. از آن‌جا که در دین اسلام، طلاق حقی است که در اختیار مرد گذاشته شده - با این‌که طلاق بدترین حلال‌ها در اسلام است- پیشوایان دین هنگام انتخاب همسر توصیه‌هایی فرمودند که مردان با دقت بیشتری همسر خود را انتخاب کنند، تا در آینده از اختیار طلاق خود سوء استفاده نکنند، و با کوچک‌ترین بهانه‌ای اقدام به طلاق ننمایند؛ از این‌رو سفارش نمودند که در موقع انتخاب همسر حتی به امور جزئی نیز توجه داشته باشند. 2. بانوان محترم نیز به دلیل همان دقت و ظرافتی که خداوند در وجودشان نهاده، بدون نیاز به هیچ توصیه‌ای از ابتدا دقت‌های لازم را مورد نظر دارند و در صورت مشاهده هرگونه نقصی در مردان، عدم تمایل خود را اعلام کرده و پاسخ منفی می‌دهند و در صورت پاسخ مثبت نیز نمی‌توانند از موضوع طلاق سوء استفاده کنند. 3. آنچه که در این‌جا مورد غفلت قرار گرفته، این است که در اکثر جوامع متمدن و غیر متمدن، این سنت از دیرباز جاری بوده و امروزه نیز جریان دارد که در بیشتر موارد، مردان برای انتخاب همسر به سراغ زنان می‌روند، با این نگاه بدیهی است فردی که می‌خواهد همسری انتخاب کند، برای خود معیارهایی را در نظر می‌گیرد، و از دیگران نیز در این مسئله راهنمایی می‌خواهد. دین اسلام نیز در همین راستا، به عنوان راهنمایی به پیروان خود توصیه نموده تا در هنگام خواستگاری، برای شریک آینده زندگی خود، این معیارها را نیز می‌توانند مورد لحاظ قرار دهند. و گرنه اصل آنچه را که دین در گزینش همسر - چه از ناحیه مرد و چه از طرف زن- مورد تأکید قرار داده، همان ایمان و اخلاق است و بس. [1] با توجه به آنچه بیان شد، این نوع مسائل نه چیزی از جایگاه و شخصیت زن می‌کاهد و نه چیزی بر قدر و منزلت مرد می‌افزاید. آنچه در دین اسلام معیار و ملاک فضیلت و برتری فرد، گروه و یا صنفی بر گروه دیگر است تنها تقوا است، نه چیز دیگر. [1] . معیارهای اصلی و فرعی در انتخاب همسر، 12237؛ انتخاب همسر، 2102.
عنوان سوال:
چرا در روایات تماما به مردان توصیه می‌شود که مثلاً همسری با این ویژگی‌ها ... بگیرید. چرا زنان مخاطب این احادیث قرار نمی‌گیرند؟ چرا گفته نمی‌شود خانم‌ها، شما شوهری بگیرید که دارای این خصوصیات باشد. چرا به زنا بها داده نمی‌شود؟
پاسخ:
موضوع مورد دغدغه در پرسش را می‌توان با توجه به عناصر زیر بررسی کرد:
1. از آن‌جا که در دین اسلام، طلاق حقی است که در اختیار مرد گذاشته شده - با این‌که طلاق بدترین حلال‌ها در اسلام است- پیشوایان دین هنگام انتخاب همسر توصیه‌هایی فرمودند که مردان با دقت بیشتری همسر خود را انتخاب کنند، تا در آینده از اختیار طلاق خود سوء استفاده نکنند، و با کوچک‌ترین بهانه‌ای اقدام به طلاق ننمایند؛ از این‌رو سفارش نمودند که در موقع انتخاب همسر حتی به امور جزئی نیز توجه داشته باشند.
2. بانوان محترم نیز به دلیل همان دقت و ظرافتی که خداوند در وجودشان نهاده، بدون نیاز به هیچ توصیه‌ای از ابتدا دقت‌های لازم را مورد نظر دارند و در صورت مشاهده هرگونه نقصی در مردان، عدم تمایل خود را اعلام کرده و پاسخ منفی می‌دهند و در صورت پاسخ مثبت نیز نمی‌توانند از موضوع طلاق سوء استفاده کنند.
3. آنچه که در این‌جا مورد غفلت قرار گرفته، این است که در اکثر جوامع متمدن و غیر متمدن، این سنت از دیرباز جاری بوده و امروزه نیز جریان دارد که در بیشتر موارد، مردان برای انتخاب همسر به سراغ زنان می‌روند، با این نگاه بدیهی است فردی که می‌خواهد همسری انتخاب کند، برای خود معیارهایی را در نظر می‌گیرد، و از دیگران نیز در این مسئله راهنمایی می‌خواهد. دین اسلام نیز در همین راستا، به عنوان راهنمایی به پیروان خود توصیه نموده تا در هنگام خواستگاری، برای شریک آینده زندگی خود، این معیارها را نیز می‌توانند مورد لحاظ قرار دهند. و گرنه اصل آنچه را که دین در گزینش همسر - چه از ناحیه مرد و چه از طرف زن- مورد تأکید قرار داده، همان ایمان و اخلاق است و بس. [1]
با توجه به آنچه بیان شد، این نوع مسائل نه چیزی از جایگاه و شخصیت زن می‌کاهد و نه چیزی بر قدر و منزلت مرد می‌افزاید. آنچه در دین اسلام معیار و ملاک فضیلت و برتری فرد، گروه و یا صنفی بر گروه دیگر است تنها تقوا است، نه چیز دیگر. [1] . معیارهای اصلی و فرعی در انتخاب همسر، 12237؛ انتخاب همسر، 2102.
- [آیت الله بهجت] در روایات آمده که در صدر اسلام به زنان توصیه می شد برای صحبت کردن با نامحرمان زیر زبان خود ریگی قرار دهند تا صدای آنان دردل مردان ایجاد وسوسه نکند. آیا اعراض از این امر معصیت است یا ترک اولی و میزان جواز شنیدن صدای زن برای مرد را بفرمایید؟
- [سایر] آیا حدیث و یا آیه ای با این مضمون که «خداوند مردان پاک را برای زنان پاک قرار داد»، وجود دارد؟ در صورت وجود مفهوم آن چیست؟
- [سایر] حدیث زیر برای اثبات ایمان ابوطالب به عنوان دلیل در مکتب ما مطرح است: از امام زین العابدین (ع) راجع به ایمان سؤال شده است ایشان چنین فرموده اند: خداوند متعال به پیامبر (ص) دستور داد که مسلمانان رابطه زوجیت را با کفار قطع کنند. و فاطمه بنت اسد با این که مسلمان بود وی تا زمان مرگ ابوطالب زوجه وی باقی ماند. قرآن کریم در سوره ممتحنه می فرماید: ای کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که زنان باایمان به عنوان هجرت نزد شما آیند، آنها را آزمایش کنید -خداوند به ایمانشان آگاهتر است- هرگاه آنان را مؤمن یافتید، آنها را به سوی کفار بازنگردانید؛ نه آنها برای کفار حلالند و نه کفار برای آنها حلال . و هم چنین می فرماید: و با زنان مشرک و بتپرست، تا ایمان نیاوردهاند، ازدواج نکنید! اگر چه جز به ازدواج با کنیزان، دسترسی نداشته باشید؛ زیرا کنیز باایمان، از زن آزاد بتپرست، بهتر است؛ هر چند (زیبایی، یا ثروت، یا موقعیت او) شما را به شگفتی آورد. و زنان خود را به ازدواج مردان بتپرست، تا ایمان نیاوردهاند، در نیاورید! (اگر چه ناچار شوید آنها را به همسری غلامان باایمان درآورید؛ زیرا) یک غلام باایمان، از یک مرد آزاد بتپرست، بهتر است؛ هر چند (مال و موقعیت و زیبایی او،) شما را به شگفتی آورد. بر اساس این آیات حرمت ازدواج با مردان مشرک در مدینه تشریع شده است پس برای ایمان ابوطالب که در دوران مکه از دنیا رفته است روایت فوق چگونه می تواند دلیل باشد؟
- [سایر] سلام خدمت شما من دختری سی ساله و مجرد هستم و از لحاظ ظاهری و اخلاقی مشکلی ندارم خواستگار زیاد دارم ولی متاسفانه هیچکدوم حداقل ملاکهای معقول رو ندارن در حد سیکل یا متاهل مطلقه و ... که خیلی باعث ناراحتی من و خانواده ام میشوند و این باعث شده که خودم کاری کنم که در جایی دیده بشم و خودم فرد مورد نظر را انتخاب کنم و نگذارم دیگران برایم ازین خواستگارها بفرستن چند سوال خدمتتان داشتم یکی از راههای خواستگار پیدا کردن دیده شدن در مکانهایی که این افراد حضور دارن، فعلا من در خانه هستم و ارتباطم با بیرون کم و تمایل دارم با همسری که شغل اداره ایی با تحصیلات حداقل لیسانس ازدواج کنم و میدانم اقایون مجرد بالای سی سال و دارای این خصوصیات زیادن ولی چطور میشه در مکانهای قرار گرفت که دیده بشم یا در کل سوالم را به شکل دیگه ایی مطرح می کنم که چند راه برای دیده شدن بیشتر را بگویید با تشکر
- [سایر] با سلام، یکی از دوستانم از من خواسته این سؤال را مطرح کنم. مسئله ای است که مدت ها ذهن دوستم را مشغول کرده است. دوست من در گذشته (به گفته خودش) گناهانی انجام داده است. و شاید پاکی خود را از دست داده است. ظاهراً آیه یا حدیثی به گوشش رسیده که میگوید (خداوند مردان پاک را برای زنان پاک قرار داد)، یا چنین مفهومی. از آن جایی که دوست من به عقیده خودش در گذشته گناهانی داشته، حال بر این عقیده است که گذشته گناه آلود او باعث می شود که در ازدواج موفق نباشد. و به قول خودش گیر یک آدمی مثل خودش بیفتد. چند تا سؤال دارم، اول این که چنین حدیث و آیه ای داریم یا نه؟ مهمتر هم این که این دوست من چه باید بکند؟ اگر ممکن است یه خورده بیشتر در مورد این حدیث یا آیه توضیح دهید.
- [سایر] چند روایت محدود (چهار یا پنچ) روایت به این مضمون وجود دارد که: حضرت امام حسن و امام حسین (ع) بر سینه پیامبر (ص) بازی می کردند یا در برخی از روایات وارد شده است که در هنگام کودکی بر سینه پیامبر (ص) بول (ادرار) می کردند، یا درباره امام صادق (ع) چنین وارد شده است که زمان کودکی بعضی از پرندگان مانند پرستو را در صحن مسجد الحرام اذیت می کردند، به طوری که امام سجاد یا امام باقر (ع) ایشان را از این کار نهی می کردند. این دسته از روایات که دلالت بر افعال بچه گانه از طرف امامان معصوم (ع) در زمان طفولیت آنان دارد چگونه است؟ با این که در برخی دیگر از روایات مانند روایت امام رضا (ع) یا در برخی از آیات قرآن که از انبیا و زندگی آنان صحبت به میان آمده است؛ مانند حضرت عیسی، حضرت یحیی، حضرت یوسف و حضرت سلیمان آیاتی وارد شده است که چنین مطالبی در آن نیست. آیا رویاتی نداریم که در آن در ضمن شمردن علامات امام معصوم (ع) می فرماید: طهارت ولادت (حلال زاده بودن)، داشتن آثار فضل و کمال از کودکی، و اهل لهو و لعب نبودن. یا امیر المؤمنین (ع) در بیان این خصوصیات می فرمایند: ( امامی که شایسته مقام امامت است دارای علاماتی است؛ از آن جمله این که از تمام گناهان کوچک و بزرگ معصوم باشد، لغزشی در فتوا نداشته باشد و جواب خطا ندهد و در نهایت سهو و نسیان نداشته و لهو و بازی در امور دنیا ندارد. همان طور که می دانیم بدرستی که برخی از امامان ما در کودکی به امامت رسیدند؛ از جمله امام جواد (ع) و حضرت حجت (عج) و ما هم در زیارت جامعه کبیره آنان را مورد خطاب قرار می دهیم که "او شما را بعلم خود برگزیده، و برای خزانه داری مخازن غیب خود پسندیده، و برای پاسداری سرّ خود انتخاب کرده، و بقدرت خود اختیار فرموده، و به هدایت خود عزیز ساخته، و به برهان خود اختصاص داده، و برای مشعل داری نور خود برگماشته، و به روح خود تأیید فرموده، و بخلافت شما در زمین خودش، رضایت داده، و شما را حجّت های خود بر خلق خویش و یاران دین و حافظان سرّ و خازنان علم، و ودیعت گاه حکمت، و مترجمان وحی، و ارکان توحید، و شاهدان بر خلق، و نشانههای راهنما برای بندگان، و نورافکنها در شهرها، و راهنمایان به صراط خود قرار داده است. او شما را از لغزش ها مصون داشته، و از دستبرد فتنهها ایمنی بخشیده، و از پلیدی ها پاک ساخته، و ناپاکی را از ساحت قدستان دور گردانده، و شما را بینهایت پاکیزه داشته، و از این رو، شما جلالش را عظیم داشتید، و شأنش را بزرگ ساختید، و کرمش را تمجید کردید، و ذکرش را دوام بخشیدید، و پیمانش را مؤکّد نمودید، و ..). امیدوارم به طور مفصل پاسخ دهید، چرا که این شبهه در میان شیعیان پخش شده و برخی که خودشان را به شیعه منسوب می کنند و مقام ائمه را در سطح یک مفتی یا مبلغ می دانند با تفسیر این روایات در صدد تقلیل مقام و شأن ائمه و امامان معصوم (ع) هستند. مجددا از شما می خواهم با دادن پاسخ دقیق و عمیق به این شبهه، آن را از اذهان شیعیان پاک کنید. با تشکر
- [سایر] با سلام من موضوع حجاب رو در متون مختلف بررسی کردم اخیرا مقاله دیدم که بسیار متفاوت می باشد دوست دارم نظر خود را با دلیل بیان کنید توسعهی عورت به سراپای زنان در متون قدیمی ادبیات فارسی از اصطلاح عورت علاوه بر معنی رایج آن برای اشاره به زن نیز استفاده شده است: 1. چون زنی از کار بد شد روی زرد مسخ کرد او را خدا و زُهره کرد عورتی را زُهره کردن مسخ بود خاک و گل گشتن نه مسخ است ای عنود؟ روح میبُردت سوی چرخ برین سوی آب و گل شدی در اسفلین (مثنوی، دفتر اول) شاید از ابیات فوق استنباط شود که عورت کلمهای تحقیرآمیز است و برای اشاره به زنی بدکاره به کار رفته است، اما شواهد دیگر نشان میدهد که اطلاق عورت به زن مفهومی منفی ندارد و از این کلمه حتی به معنی ناموس نیز استفاده شده است: گفت حق زَ اهل نفاق ناسدید بَأسُهُم ما بَینَهُم بَأسٌ شَدید در میان همدگر مردانهاند در غزا چون عورتان خانهاند گفت پیغمبر سپهدار غیوب لا شجاعه یا فتی قبل الحروب (مثنوی، دفتر سوم) آنکه دزدد مال تو، گویی بگیر دست و پایش را ببُر، سازَش اسیر وآنکه قصد عورت تو می‌کند صد هزاران خشم از تو سر زند گر بیاید سیل و رخت تو برد هیچ با سیل آورد کینی خرد؟ (مثنوی، دفتر پنجم) کاربرد عادی عورات به معنی زنان در متون زیر بیشتر مشخص است. در زبان فارسی قدیم اهل شهر شامل اطفال و عورات بودهاند و اگر مردی میمرده است اطفال او یتیم و عورات او بیوه میشدهاند: تمامت اهل اصفهان از صغیر و کبیر و وضیع و شریف و اطفال و عورات،… (ترجمهی محاسن اصفهان) …و بر دل اطفال و عورات او که یتیم و بیوه شوند نمیبخشاید، … (سندباد نامه) عورتانه و عورتینه نیز از اصطلاحات مرتبط به زنان در زبان فارسی قدیم است و نگرش فرهنگی نیاکان ما را به زن منعکس می‌کند. در لغتنامهی دهخدا آمده است: عورتانه: منسوب و متعلق به زن و متشابه و مانند آن, زنانه. عورتینه: جنس زن و دختر. در مقابل مردینه و پسرینه. …و باقی آنچه عورتینه بودند از بنات و اخوات و خواتین که با ترکان به هم بودند. (جهانگشای جوینی) بنات و اخوات و خواتین به معنی دختران و خواهران و بانوان (خاتونها) است. علاوه بر متون فارسی قدیم، زن در روایاتی منسوب به پیامبر و اصحاب و نزدیکان او نیز عورت خوانده شده است. این روایات را در این‌جا نقل میکنیم و پس از مقایسه با قرآن اعتبار و اصالت آنها را بررسی میکنیم. 1. رسول خدا از اصحاب خود پرسید: زن چیست؟ گفتند: عورت. گفت: زن کی به خدا نزدیکتر است؟ ندانستند. فاطمه این را شنید و گفت: زن آنگاه به خدا نزدیکتر است که در قعر خانه باشد. (بحار الأنوار, ج 43, ص 92) 2. رسول خدا گفت: زنان عورتند، آنها را در خانه حبس کنید. (بحار الأنوار, ج 100, ص 250) در فقه به تمام مواضعی از بدن زن که باید پوشیده شود عورت می‌گویند که تقریباً تمام بدن زن را در بر می‌گیرد. مرتضی مطهری در کتاب مسألهی حجاب از قول ابن رشد میگوید: (عقیدهی اکثر علما بر این است که بدن زن -جز چهره و دو دست تا مچ- عورت است. ابوحنیفه معتقد است که قدمین نیز عورت شمرده نمی‌شود، و ابوبکر بن عبدالرحمن بن هشام معتقد است که تمام بدن زن بلا استثنا عورت است.)[1] عورت کلمهای عربی است. در فرهنگ عربی منجد الطلاب معانی زیر برای این کلمه بیان شده است: -رخنهگاهی که موجب نگرانی است -شکاف کوه -جای طلوع و غروب خورشید -کمینگاهی که در آن پنهان شوند -آنچه موجب شرم است -اعضایی از بدن که انسان به سبب شرم میپوشاند. در قرآن از اصطلاح عورت برای اشاره به زنان استفاده نشده است، اما عورت علاوه بر معنای رایج آن در معانی دیگری نیز به کار رفته است: 1. "ای کسانی که ایمان آوردید، باید مملوکان شما و کسانی که به بلوغ نرسیدهاند سه بار از شما اجازه بگیرند: قبل از نماز صبح، و هنگام ظهر که لباستان را در میآورید، و بعد از نماز عشا که سه عورت برای شماست. بعد از این بر شما و آنها گناهی نیست که گرد یکدیگر بگردید. خدا این گونه آیات را برای شما تبیین می‌کند. و خدا علیم و حکیم است." (نور 58) 2. "و آنگاه که گروهی از آنها گفتند: ای اهل یثرب، شما را جای ماندن نیست،برگردید. و گروهی از آنها از پیامبر اجازه میخواستند و میگفتند خانههای ما عورت است با این‌که عورت نبود. فقط میخواستند فرار کنند." (احزاب 13) 3. در آیهی 31 سورهی نور که آیهای مهم در تعیین حدود پوشش زنان است، عورت در مفهومی نزدیک یا منطبق بر معنی رایج امروزی آن به کار رفته است: "به زنان مؤمن بگو که غض بصر کنند و فروج خود را حفظ کنند و زینت خود را جز آنچه از آن پیداست آشکار نکنند، و خِمارشان را بر جیوبشان بزنند، و زینتشان را آشکار نکنند مگر بر شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنانشان یا مملوکانشان یا مردان تابعی که اِربه ندارند یا کودکانی که بر عورتهای زنان اظهار ندارند، و پایشان را نزنند که آنچه از زینتشان پنهان میکنند دانسته شود. و ای مؤمنان همگی به سوی خدا بازگردید تا رستگار شوید." در این آیه عورات از نظر دستوری به زنان اضافه شده است, بنا بر این عورات در اصطلاح قرآن بخش یا بخشهایی از اندام زنان است، نه تمام بدن آنان. علاوه بر این اندام هایی همچون سر و صورت و دست و پای زن نمیتواند مصداق عورت زن در اصطلاح قرآن باشد, چرا که اینها مواضعی نیستند که کودکان بر آن (اظهار) نداشته باشند. عورات زنان را در این آیه می‌توان به اندام های جنسی یا شرم گاه های زنان ترجمه کرد. دیده می‌شود که زن در ادبیات فارسی، فقه سنتی، و روایات عورت خوانده شده است و در قرآن از چنین اصطلاحی استفاده نشده است. در اعتبار و اصالت روایاتی که زن را عورت میخوانند به دلایل زیر می‌توان تردید کرد: 1. زن از موضوعات مهم در قرآن است. قرآن سورهای به نام زنان (نسا) دارد و سورهای از قرآن نیز به نام مریم نامگذاری شده است. کلمات بنت, بنات, امرأه, نساء, زوج, أزواج، أخت، أخوات و دیگر کلمات مترادف نزدیک به صد و پنجاه بار در قرآن تکرار شده است. قرآن اصطلاح عورت را برای اشاره به زن به کار نبرده است. بنا به روایات فوق پیامبر و اصحاب متفقالقولند که زن عورت است و باید بپذیریم که اطلاق اصطلاح عورت به زنان در عصر پیامبر رایج بوده است. چگونه ممکن است که با وجود اشارهی مکرر قرآن به زنان، این اصطلاح هیچ انعکاسی در قرآن نداشته باشد؟ 2. قرآن در توصیف زنان تعبیرات خاصی دارد: الف ." زنان لباس شمایند و شما لباس آنهایید (بقره 178) -زنان شما حرث شمایند (بقره 223) ب."-از آیاتش آن است که برایتان از خودتان زنانی آفرید که با آنان آرام گیرید (روم 21) پیامبر در مقام معلم به اصحاب آموخته است که زن لباس است، حرث است و مایهی آرامش است. قرآن مرجع اصلی در تعالیم پیامبر است. با این حال بنا به روایات فوق وقتی پیامبر از اصحاب میپرسد زن چیست، می‌گویند عورت است. گویا اصحاب با قرآن و تعالیم و اصطلاحات آن آشنا نیستند، یا آن را در درجهی دوم اهمیت قرار می‌دهند. 3. لحن روایاتی که زن را عورت میخواند و به حبس آنان در خانه تشویق می‌کند فراتر از یک توصیهی اخلاقی است و از عقلانیت و انسانیت فاصله دارد. چرا به جای ماندن زن در خانه، از ماندن زن در قعر خانه سخن گفته می‌شود؟ و چرا حبس در خانه؟ تأمل در لحن و کلماتی که در این روایات به کار رفته است نشان میدهد که سازندهی این روایات با هر گونه حضور اجتماعی زن به شدت مخالف بوده است و به مخفی کردن زن در خانه میاندیشیده است. مرتضی مطهری در بخشی از کتاب مسألهی حجاب تحت عنوان (نه حبس و نه اختلاط) میگوید: از آنچه مجموعاً بیان شد معلوم گشت آنچه اسلام میگوید نه آن چیزی است که مخالفان اسلام، اسلام را بدان متهم میکنند، یعنی محبوسیت زن در خانه و نه نظامی است که دنیای جدید آن را پذیرفته است و عواقب شوم آن را میبیند، یعنی اختلاط زن و مرد در جوامع.[2] سخن فوق در حالی بیان می‌شود که در کتب حدیث روایاتی به پیامبر و دیگر پیشوایان دینی نسبت داده شده است که مردان را به حبس کردن زنان در خانه فرامیخواند. وقتی کتب حدیث ما حاوی چنین روایاتی است، مخالفان اسلام سخن بیجایی نگفتهاند. عورت خواندن زن و حبس او در خانه را نمیتوان مستقل از فرهنگ ایران باستان تحلیل کرد. مورخان و باستانشناسان در تحلیل جایگاه زن در مقاطعی از تاریخ ایران باستان به نقوش به جا مانده در آثار باستانی استناد میکنند. در این نقوش زنان دیده نمیشوند. بخش زیر از کتاب تاریخ تمدن ویل دورانت نقل شده است و در کتاب مسألهی حجاب نیز به آن اشاره شده است: پس از داریوش مقام زن مخضوصاً در طبقهی ثروتمندان تنزل پیدا کرد. زنان فقیر چون برای کار کردن ناچار از آمد و شد در میان مردم بودند آزادی خود را حفظ کردند، ولی در مورد زنان دیگر گوشهنشینی زمان حیض که برایشان واجب بود رفتهرفته امتداد پیدا کرد و سراسر زندگی اجتماعیشان را فرا گرفت، و این امر خود مبنای پردهپوشی در میان مسلمانان به شمار میرود. زنان طبقات بالای اجتماع جرأت آن را نداشتند که جز در تخت روان روپوشدار از خانه بیرون بیایند و هرگز به آنها اجازه داده نمیشد که آشکارا با مردان آمیزش کنند. زنان شوهردار حق نداشتند هیچ مردی را ولو پدر یا برادرشان ببینند. در نقشهایی که از ایران باستان برجای مانده هیچ صورت زنی دیده نمی‌شود و نامی از ایشان به نظر نمیرسد.[3] حتی در میان ایرانیان امروز سنتی وجود دارد که می‌توان آن را ناشی از عورتانگاری زنان در ایران قدیم دانست. این سنت مبنای عقلی و شرعی ندارد، اما همچنان وجود دارد. در این فرهنگ مرد از ذکر مستقیم نام زن خود نزد دیگران شرم می‌کند و از او با تعابیر غیرمستقیمی همچون خانواده و بچهها نام میبرد،پ همان گونه که معمولاً برای رعایت ادب، از ذکر مستقیم نام اعضایی از بدن پرهیز می‌شود و عبارات غیرمستقیمی به کار میرود. لغتنامهی فارسی دهخدا اصطلاح ستر عورت را پوشاندن موضع های مستقبح الذکر معنی کرده است. زن نیز در فرهنگ سنتی مستقبح الذکر است و جایگاهی همچون عورت دارد. اگر زن عورت باشد پوشاندن او معقول و نمایاندنش شرمآور است. از اقلیتی ناچیز که بگذریم، عموم مردم جهان بنا به عقل عرفی در زندگی اجتماعی عورت را میپوشانند و از نمایاندن آن شرم میکنند. یکی از انتقادات مکرر قرآن به اهل کتاب این است که آنان کلمات را از مواضع خود تحریف میکنند. با تحریف کلمات از مواضع آنها می‌توان حکمی را تغییر داد. تحریف کلمات از مواضع آنها لزوماً این نیست که در متنی دست ببریم، بلکه میتوانیم معنی کلمهای را عوض کنیم یا آن را نابجا به کار ببریم. اطلاق عورت به سرتاپای زن، در حالی که نه عقل به آن حکم می‌کند نه از قرآن برداشت می‌شود، مصداق بارزی از تحریف کلمات از مواضع آن است. حجاب و حدود پوشش زنان در فقه سنتی بر بستر کلمات و اصطلاحاتی تحریف شده به قرآن نسبت داده می‌شود. اگر اولین منبع فقه اسلامی قرآن است، لازم است که اصطلاحات فقهی با محوریت قرآن پالایش شود.1 اکثر مثالها از لغتنامه فارسی دهخدا نقل شده است. [1] مسأله حجاب، ص 225. [2] مسأله حجاب، ص 218 [3] تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام، جلد اول، ص 552
- [سایر] سلام حاج آقا من برنامه های شما را به صورت مرتب دنبال میکنم و در حال حاضر شدیدا احتیاج به مشاوره شما دارم .من مدت کوتاهی است که با آقا پسری اشنا شدم که این اشنایی در محل کار من صورت گرفت و این اشنایی منجر به یک دوستی 3 ماهه البته فقط با اطلاع مادرم بوده این آقا به من پیشنهاد ازدواج داده بود به همین علت برای اشنایی بیشتر من حاضر شدم که با این آقا صحبتی چند ماه داشته باشم . الان از این دوستی 3 ماه میگذره که البته این اقا با خانوادشون هم به خواستگاری من آمده اند و تقریبا دیگه خانوادهها از ارتباط ما باهم اطلاع دارند مسئله من اینه که ما از لحاظ مادیات خیلی بالاتر از این خانواده قرار داریم من دختری هستم که در حال حاضر اصلا مشکلی مادی ندارم اما این اقا از لحاظ مادی در حد صفر که سرمایه ایشون در حال حاضر 7 میلیون بیشتر نیست که اونم وام گرفته البته ما از لحاظ فرهنگی یا از لحاظ اخلاقی و مذهبی با هم تفاوت زیادی نداریم حتی با امدن ایشون تو زندگی من باعث شد که من از لحاظ نوع پوشش خیلی خیلی تغییر کنم در صورتی که قبل از امدن این اقا من دختری بودم که هر مدلی که دلم میخواست بیرون میرفتم زیادم اهل نماز نبودم ولی با امدن این اقا تشویقم کرد که نماز بخونم .درکل من از لحاظ اخلاقی هیچ مشکلی با ایشون ندارم تحقیقم که رفتیم جز خوبی چیزی از این خانواده من نشنیدم تنها مسئله که بین ما هست از لحاظ مادیات با توجه به شرایط کنونی جامعه با تورم نمیشه مسائل مادی رو در نظر نگرفت انسانیت و خوبی و معرفت یک طرف قضیست ولی مادیات هم تاثیر به سزایی در شروع یک زندگی میتونه داشته باشه.شایان ذکر است که من دختری 20 ساله هستم و ایشون هم 26 ساله که از لحاظ تحصیلیم هم دارای مدرک لیسانس هستند و من دیپلم .در حال حاضر هم هم من کارمندم و هم این اقا که کارشون حسابرسی است و که ما با هم در ماه برجی 700 هزار تومن دارم .ولی باز هم با این خرجها و قیمتهایی که سر به فلک گذاشته آیا میشه یه زندگی درست کرد؟من 50 درصد به خاطر عشق و علاقه و خصوصیات خوبی که این اقا دارند حاضرم که زنشون بشم 50 درصدم به خاطر پشتیبانی پدرم هست که مطمئنن پشت منو خالی نمیکه اگه بخوام کمک مالیم به من میکنه ولی شاید غرور و شخصیت یک انسانی چنین قضیه رو برندارد من اگه میگم کمک از سر تکبر نمیگم اگه پدرم چیزی میگه یا کمکیم میکنه از سر دلسوزی پدرانه میگه و این نیست که من بخوام به اون احساس ترحم یا این‌که بخوام منتی سرش بزارم باشه این پسر از لحاظ خانواده هیج پشتوانه مالی نداره اینها یک خانوداه ای هستند که فقط از لحاظ فرهنگی و درس پیشرفت کردند و بچه ها هیچ چشم داشتی به کمک پدر و مادر ندارن ولی اگه من میخوام که این اقا را به همسری بپذیرم به کمک پدرم دلخشوم ولی تا الان این مسئله رو به ایشون نگفتم .این خانواده از روزی که به خواستگاری من امدند تا الان ما تا حالا به خونه اینها نرفتیم ولی پدر و مادر منم اصرار دارند که چون شما خودتون با هم اشنا شدید با شناخت بیشتر بشه بد وکه تا دیروز وقتی پدر و مادر من برای تحقیق برن این اقا و مادرشون رو جلوی در ببیند و به منزلشان بروند که طبق گفته های پدر و مادرم میگفتند که احساس خجالت میکردند که بد از برگشت این اقا با تماس گرفت و به خاطر این‌که پدر و مادر من اتفاقی به منزلشون رفتن و اینها وسایلی برای پذیرایی نداشتن کلی عذر خواهی کرد که از لحن صحبتش متوجه شدم که احساس میکرد پدر من با دیدن وضعیت زندگی اینها پشمون بشه در صورتی که خانواده من از این قبیل ادم های ظاهر بین نیستند .با توجه به توضیحات لازم به نظر شما این ازدواج با این فاصله طبقاتی و این خصوصیات اخلاقی مشترک و همچنین این‌که نظر پدر من در مورد این ازدواج 5050است صحیح است یا خیر ؟