در نماز، رعایت برخی از امور، لازم و ضروری است که از آن به واجبات نماز تعبیر می‌شود، همچنین رعایت برخی از کارها، بهتر و خوب است که رعایت آن موجب ثواب بیشتر برای نمازگزار می‌شود، البته اگر رعایت نشود ضرری به نماز نمی‌زند، از این امور به مستحبات نماز تعبیر می‌شود، برخی از امور نیز ترک و نبودشان بهتر از بودنشان است که اگر وجود پیدا کنند موجب کم شدن ثواب نماز می‌شوند که از آنها به مکروهات در نماز تعبیر می‌شود. برخی از مکروهات نماز عبارت‌اند از: 1. گرداندن صورت به مقدار کم به طرف راست یا چپ، 2. بستن چشم‌ها، 3. گرداندن چشم به چپ و راست، 4. فوت کردن محل سجده، 5. خمیازه کشیدن، 6. بازی کردن با ریش یا دست، 7. داخل هم کردن انگشتان، 8. آب دهان انداختن، 9. گرفتن آب بینی و خلط سینه، 10. نگاه کردن به خط قرآن یا کتاب یا خط انگشتری و هرکار دیگری که خضوع و خشوع را از بین ببرد، 11. نماز خواندن در حال غلبه‌ خواب، 12. نماز خواندن در حال غلبه و فشار ادرار یا مدفوع، بلکه فشار باد معده.[1] غیر از اموری که ذکر نمودیم مکروهات دیگری هم در کتاب‌های مفصّل ذکر شده است، جهت اطلاع بیشتر به آنها رجوع نمایید.[2] بنابر این، فشار ادرار هنگام نماز خواندن از مکروهات در نماز است، که موجب کم شدن ثواب نماز می‌شود، ولی نماز را باطل نمی‌کند. جهت اطلاع از مبطلات نماز، این نمایه را مطالعه نمایید: «مبطلات نماز»، سؤال 19277 [1] . بهجت، محمد تقی‌، رساله توضیح المسائل،‌ ص 186، انتشارات شفق‌، قم، چاپ 92، 1428 ق. [2] . قمّی، شیخ عباس‌، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی،‌ محقق و مصحح: اسد اللهی‌فرد‌، علی رضا، ج 2، ص 20 - 21، منشورات صبح پیروزی‌، قم، چاپ اول، 1423 ق.‌
در نماز، رعایت برخی از امور، لازم و ضروری است که از آن به واجبات نماز تعبیر میشود، همچنین رعایت برخی از کارها، بهتر و خوب است که رعایت آن موجب ثواب بیشتر برای نمازگزار میشود، البته اگر رعایت نشود ضرری به نماز نمیزند، از این امور به مستحبات نماز تعبیر میشود، برخی از امور نیز ترک و نبودشان بهتر از بودنشان است که اگر وجود پیدا کنند موجب کم شدن ثواب نماز میشوند که از آنها به مکروهات در نماز تعبیر میشود.
برخی از مکروهات نماز عبارتاند از: 1. گرداندن صورت به مقدار کم به طرف راست یا چپ، 2. بستن چشمها، 3. گرداندن چشم به چپ و راست، 4. فوت کردن محل سجده، 5. خمیازه کشیدن، 6. بازی کردن با ریش یا دست، 7. داخل هم کردن انگشتان، 8. آب دهان انداختن، 9. گرفتن آب بینی و خلط سینه، 10. نگاه کردن به خط قرآن یا کتاب یا خط انگشتری و هرکار دیگری که خضوع و خشوع را از بین ببرد، 11. نماز خواندن در حال غلبه خواب، 12. نماز خواندن در حال غلبه و فشار ادرار یا مدفوع، بلکه فشار باد معده.[1]
غیر از اموری که ذکر نمودیم مکروهات دیگری هم در کتابهای مفصّل ذکر شده است، جهت اطلاع بیشتر به آنها رجوع نمایید.[2]
بنابر این، فشار ادرار هنگام نماز خواندن از مکروهات در نماز است، که موجب کم شدن ثواب نماز میشود، ولی نماز را باطل نمیکند.
جهت اطلاع از مبطلات نماز، این نمایه را مطالعه نمایید: «مبطلات نماز»، سؤال 19277 [1] . بهجت، محمد تقی، رساله توضیح المسائل، ص 186، انتشارات شفق، قم، چاپ 92، 1428 ق. [2] . قمّی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، محقق و مصحح: اسد اللهیفرد، علی رضا، ج 2، ص 20 - 21، منشورات صبح پیروزی، قم، چاپ اول، 1423 ق.
- [آیت الله بهجت] اگر در حال نماز باشیم، جواب چه نوع از سلام ها را اگر بدهیم، نمازمان باطل می شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا هنگام گوش دادن به خطبه های نماز جمعه، رو به قبله نشستن واجب است؟ و اگر رو به قبله نباشیم نمازمان باطل است؟ 0
- [آیت الله اردبیلی] وقتی شک کنیم یک سجده از یک رکعت نماز را فراموش کردهایم یا دو سجده از یک رکعت را، آیا نمازمان باطل است؟ اگر شک مابین یک سجده از یک رکعت یا دو سجده از دو رکعت باشد، نمازمان چه حکمی دارد؟
- [سایر] چه راهکارهایی پیشنهاد میکنید که بتوانیم برای نماز صبح بیدار شویم و نمازمان قضا نشود؟
- [سایر] اگر نمازمان شکسته باشد و بخواهیم نماز را در جماعت بخوانیم آیا تعداد رکعات نماز باید در نیت مشخص باشد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا بول و ادرار غسل را باطل میکند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا بول و ادرار غسل را باطل می کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر در نماز وسیله ای غصبی همراهمان باشد ولی جزئی از لباسمان نباشد، مثلاً یک تسبیح غصبی در جیبمان باشد، آیا نمازمان باطل می شود و اشکال دارد یا خیر؟
- [سایر] وقتی برای گردش بیرون میرویم، گاهی در جایی نماز میخوانیم که نمیدانیم متعلق به کیست، آیا نمازمان صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] بعد از خواندن نماز احتیاط، یقین میکنیم نمازی که خوانده بودیم، کامل بوده و احتیاجی به نماز احتیاط نداشته و یا این که یقین میکنیم نمازمان ناقص بوده و با نماز احتیاط کامل شده است. آیا اکنون وظیفه جدیدی متوجه ما میشود یا همان نماز کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] دوازده چیز نماز را باطل میکند و آنها را (مُبطِلات نماز) میگویند: * اوّل: آن که در بین نماز یکی از شرطهای صحّت آن از بین برود، مثلاً در بین نماز بفهمد که مکان نماز او غصبی است. * دوم: آن که در بین نماز عمدا یا سهوا یا از روی ناچاری، چیزی که وضو یا غسل را باطل میکند پیش آید، مثلاً ادرار از او بیرون آید؛ ولی کسی که نمیتواند از بیرون آمدن ادرار و مدفوع خودداری کند، اگر در بین نماز ادرار یا مدفوع از او خارج شود، چنانچه به دستوری که در احکام وضو گفته شد رفتار نماید، نمازش باطل نمیشود و نیز اگر در بین نماز از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتی که به دستور استحاضه رفتار کرده باشد، نمازش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] نماز خواندن در جایی که تار و مانند آن استعمال میکنند، باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر شک کند که وضوی او باطل شده یا نه، بنا را بر این میگذارد که وضوی او باقی است، ولی اگر بعد از ادرار استبراء نکرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو، رطوبتی از او بیرون آید که نداند ادرار است یا رطوبت پاک، وضوی او باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است. و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است نماز صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر صاحب ملک به زبان؛ اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلبا راضی نیست؛ نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلبا راضی است نماز صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر صاحب ملک اجازه نماز خواندن بدهد، ولی انسان بداند که قلبا راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلبا راضی است، نماز صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد وانسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است، و اگر اجازه ندهد وانسان یقین کند که قلباً راضی است، نماز صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر صاحب ملک اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلبا راضی نیست نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که راضی است نماز او صحیح است
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است نماز صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر صاحب ملک به زبان اجازهی نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است، نماز صحیح است.