عید فطر به چه معنا است؟ آیا عید فطر در ادیان گذشته هم بود؟ در مورد احکام و زکات فطریه آن اطلاعاتی بفرمایید.
1. معنای کلمه «فطر» در لغت، گشودن و باز شدن چیزی است.[1] از همین ریشه است سخن خدای متعال که فرمود: «إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ».[2] در حدیثی آمده است: «قام رسول الله(ص) حتی تَفَطَّرَتْ قدماه»؛[3] یعنی‏ رسول خدا(ص)  آن‌قدر برای عبادت ایستاد که گوشت پاهایش از شدّت جراحت از هم گشوده شد. و نیز گفته شده «تَفَطَّرَتْ» و «انْفَطَرتْ» به یک معنا است و «افطار» و «عید فطر» نیز از همین ریشه است؛ زیرا روزه‌دار دهانش [را در وقت مغرب و روز عید فطر] باز می‌کند.[4] 2. به تصریح قرآن، ماه رمضان در جوامع دینی گذشته نیز وجود داشته، اما گزارشی مبنی بر اتمام ایام روزه‌داری با عیدی به نام فطر در آن جوامع وجود ندارد. از طرفی فضیلت روزه‌داری عمومی در ماه رمضان مخصوص امت اسلام است و در امت‌های گذشته این روزه تنها بر پیامبرانشان واجب بوده است.[5] 3. عید فطر احکام بسیاری دارد که از جمله آن می‌توان به  شب زنده‌داری در شب عید، خواندن نماز عید و دیگر نمازهای مخصوص به این روز، حرمت روزه، وجوب فطریه برای افراد توانمند و... اشاره کرد که برای اطلاع از آن به نمایه‌های مرتبط، همچنین کتاب‌های دعا مانند مفاتیح الجنان و رساله‌های عملیه مراجع تقلید مراجعه نمایید.[6]   [1] . ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 5، ص 55، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق. [2] . «هنگامی که آسمان بشکافد»؛ انفطار، 1. [3] . ابن مبارک حنظلی، أبو عبد الرحمن عبد الله، الزهد و الرقائق، محقق، أعظمی، حبیب الرحمن، ص 35، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا؛ جزری، ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج 3، ص 458، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ اول، 1367ش. [4] . لسان العرب، ج 5، ص 55. [5] . ر.ک: «پیشینه روزه و ماه رمضان در ادیان گذشته»، سؤال 15446. [6] . و نیز ر.ک: زکات فطر، سؤال 6226؛ زمان پرداخت فطریه، سؤال 17133؛ نماز عیدین، سؤال 9436؛ عید فطر روز جایزه، سؤال 42657؛ پرداخت فطریه از طرف میزبان، سؤال 26481.  
عنوان سوال:

عید فطر به چه معنا است؟ آیا عید فطر در ادیان گذشته هم بود؟ در مورد احکام و زکات فطریه آن اطلاعاتی بفرمایید.


پاسخ:

1. معنای کلمه «فطر» در لغت، گشودن و باز شدن چیزی است.[1] از همین ریشه است سخن خدای متعال که فرمود: «إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ».[2] در حدیثی آمده است: «قام رسول الله(ص) حتی تَفَطَّرَتْ قدماه»؛[3] یعنی‏ رسول خدا(ص)  آن‌قدر برای عبادت ایستاد که گوشت پاهایش از شدّت جراحت از هم گشوده شد. و نیز گفته شده «تَفَطَّرَتْ» و «انْفَطَرتْ» به یک معنا است و «افطار» و «عید فطر» نیز از همین ریشه است؛ زیرا روزه‌دار دهانش [را در وقت مغرب و روز عید فطر] باز می‌کند.[4]
2. به تصریح قرآن، ماه رمضان در جوامع دینی گذشته نیز وجود داشته، اما گزارشی مبنی بر اتمام ایام روزه‌داری با عیدی به نام فطر در آن جوامع وجود ندارد. از طرفی فضیلت روزه‌داری عمومی در ماه رمضان مخصوص امت اسلام است و در امت‌های گذشته این روزه تنها بر پیامبرانشان واجب بوده است.[5]
3. عید فطر احکام بسیاری دارد که از جمله آن می‌توان به  شب زنده‌داری در شب عید، خواندن نماز عید و دیگر نمازهای مخصوص به این روز، حرمت روزه، وجوب فطریه برای افراد توانمند و... اشاره کرد که برای اطلاع از آن به نمایه‌های مرتبط، همچنین کتاب‌های دعا مانند مفاتیح الجنان و رساله‌های عملیه مراجع تقلید مراجعه نمایید.[6]   [1] . ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 5، ص 55، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق. [2] . «هنگامی که آسمان بشکافد»؛ انفطار، 1. [3] . ابن مبارک حنظلی، أبو عبد الرحمن عبد الله، الزهد و الرقائق، محقق، أعظمی، حبیب الرحمن، ص 35، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا؛ جزری، ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج 3، ص 458، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ اول، 1367ش. [4] . لسان العرب، ج 5، ص 55. [5] . ر.ک: «پیشینه روزه و ماه رمضان در ادیان گذشته»، سؤال 15446. [6] . و نیز ر.ک: زکات فطر، سؤال 6226؛ زمان پرداخت فطریه، سؤال 17133؛ نماز عیدین، سؤال 9436؛ عید فطر روز جایزه، سؤال 42657؛ پرداخت فطریه از طرف میزبان، سؤال 26481.  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین