پخش اذان از بلندگوی مساجد و حسینیه‌ها به نحو متعارف، جهت اعلام داخل شدن وقت نماز، اشکال ندارد، ولی پخش غیر آن، اگر واقعاً موجب اذیت همسایگان است، توجیه شرعی ندارد. البته، آنهایی که اگر اذان و قرآن و موعظه و .... پخش شود ناراحت شده، اما به راحتی دیگر صداهایی مانند موسیقی­های مجاز و غیر مجاز، داستانهای تخیلی و ... را تحمل می­کنند، مورد نکوهش قرآن قرار گرفته­اند.[1] ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): پخش اذان به نحو متعارف برای اعلام داخل شدن وقت نماز صبح به وسیله بلندگو اشکال ندارد، ولی پخش آیات قرآنی و دعا و غیر آن از بلندگوی مسجد، اگر موجب اذیت همسایگان شود، توجیه شرعی ندارد، بلکه دارای اشکال است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): پخش اذان به هنگام وقت نماز صبح، ظهر و مغرب از بلندگوی مساجد به صورت معتدل مانعی ندارد، اما برای دیگر برنامه‌ها بلندگوها را برای داخل مسجد تنظیم نمایند. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): ضابطه در این‌گونه موارد، این است که اگر از تصرف مالک در ملک خود یا متولی در محلی که متولی آن است ضرر معتنابهی بر همسایگان لازم آید. پس اگر این ضرر بین همسایگان، امر متعارفی است مانعی ندارد و گرنه جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): چنانچه موجب مزاحمت و ایذاء مؤمنین شود جائز نیست. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اینجانب توصیه می‌کنم به برگزارکنندگان این مراسم که مواردی که جنبه شعاریت و اعلام شعار - مانند اذان - از بلندگو را دارد پخش شود و در غیر آن، مواظب باشند که مردم‌آزاری نباشد و بدست بهانه جو بهانه ندهند که همه این برنامه‌ها را زیر سؤال ببرند. مخصوصاً رعایت حال بیماران و اشخاص سالمند را بنمایند و نیز توصیه و نصیحت می‌کنم کسانی را که از بلندگوهای مساجد و برنامه‌های دینی گله و شکایت دارند که بپرهیزند که از آنها نباشند که خداوند متعال در حق آنها می‌فرماید (و إذا ذکر الله وحده اشمأزت قلوب الذین لا یؤمنون بالآخرة و إذا ذکر الذین من دونه إذا هم یستبشرون) که با بلندگوها اگر اذان و قرآن و موعظه و عزاداری اهل بیت ع را پخش می‌نمایند اشمئزاز و ناراحتی پیدا می‌کنند، ولی اگر موسیقی و ساز و آواز باشد حرف و اعتراضی نداشته باشند، سعی کنند از آن گروه باشند که مثل حضرت ابراهیم خلیل علی نبینا و آله و علیه السلام وقتی بنابر بعضی روایات ذکر خدا «سبوح قدوس رب الملائکه و الروح» را شنید خواست که یک بار دیگر آن را بگوید تا بخشی از گوسفندانش را به او بدهد و گوینده تکرار کرد تا همه گوسفندانش را به او بخشید و در آخر کار از او خواست که خودش را در اختیار او و ملکیت او قرار دهد که یک بار دیگر این ذکر را بگوید. این عزیزانی که از بلندگوهای مساجد گله دارند این نکته را رعایت نمایند. حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): 1. ایجاد مزاحمت برای دیگران جایز نیست. 2. پخش صداهای بلند بدون رضایت همسایگان جایز نیست. 3. بلند کردن صدا برای اذان در حد متعارف به گونه‌ای که موجب ایذاء نشود، مستحب است. لینک به سایت استفتائات [1] . سوره زمر، آیه‌ی 45؛ (و اذا ذکر الله وحده اشمئزت قلوب الذین لا یؤمنون بالاخرة و اذا ذکر الذین من دونه اذا هم یستبشرون). [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
حکم پخش صدایی غیر از اذان از بلندگوهای مساجد (مثل صدای نماز، دعا، مناجات و.... که برای همسایگان مزاحمت ایجاد میکند، چیست؟
پخش اذان از بلندگوی مساجد و حسینیهها به نحو متعارف، جهت اعلام داخل شدن وقت نماز، اشکال ندارد، ولی پخش غیر آن، اگر واقعاً موجب اذیت همسایگان است، توجیه شرعی ندارد. البته، آنهایی که اگر اذان و قرآن و موعظه و .... پخش شود ناراحت شده، اما به راحتی دیگر صداهایی مانند موسیقیهای مجاز و غیر مجاز، داستانهای تخیلی و ... را تحمل میکنند، مورد نکوهش قرآن قرار گرفتهاند.[1]
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
پخش اذان به نحو متعارف برای اعلام داخل شدن وقت نماز صبح به وسیله بلندگو اشکال ندارد، ولی پخش آیات قرآنی و دعا و غیر آن از بلندگوی مسجد، اگر موجب اذیت همسایگان شود، توجیه شرعی ندارد، بلکه دارای اشکال است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
پخش اذان به هنگام وقت نماز صبح، ظهر و مغرب از بلندگوی مساجد به صورت معتدل مانعی ندارد، اما برای دیگر برنامهها بلندگوها را برای داخل مسجد تنظیم نمایند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
ضابطه در اینگونه موارد، این است که اگر از تصرف مالک در ملک خود یا متولی در محلی که متولی آن است ضرر معتنابهی بر همسایگان لازم آید. پس اگر این ضرر بین همسایگان، امر متعارفی است مانعی ندارد و گرنه جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
چنانچه موجب مزاحمت و ایذاء مؤمنین شود جائز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
اینجانب توصیه میکنم به برگزارکنندگان این مراسم که مواردی که جنبه شعاریت و اعلام شعار - مانند اذان - از بلندگو را دارد پخش شود و در غیر آن، مواظب باشند که مردمآزاری نباشد و بدست بهانه جو بهانه ندهند که همه این برنامهها را زیر سؤال ببرند. مخصوصاً رعایت حال بیماران و اشخاص سالمند را بنمایند و نیز توصیه و نصیحت میکنم کسانی را که از بلندگوهای مساجد و برنامههای دینی گله و شکایت دارند که بپرهیزند که از آنها نباشند که خداوند متعال در حق آنها میفرماید (و إذا ذکر الله وحده اشمأزت قلوب الذین لا یؤمنون بالآخرة و إذا ذکر الذین من دونه إذا هم یستبشرون) که با بلندگوها اگر اذان و قرآن و موعظه و عزاداری اهل بیت ع را پخش مینمایند اشمئزاز و ناراحتی پیدا میکنند، ولی اگر موسیقی و ساز و آواز باشد حرف و اعتراضی نداشته باشند، سعی کنند از آن گروه باشند که مثل حضرت ابراهیم خلیل علی نبینا و آله و علیه السلام وقتی بنابر بعضی روایات ذکر خدا «سبوح قدوس رب الملائکه و الروح» را شنید خواست که یک بار دیگر آن را بگوید تا بخشی از گوسفندانش را به او بدهد و گوینده تکرار کرد تا همه گوسفندانش را به او بخشید و در آخر کار از او خواست که خودش را در اختیار او و ملکیت او قرار دهد که یک بار دیگر این ذکر را بگوید. این عزیزانی که از بلندگوهای مساجد گله دارند این نکته را رعایت نمایند.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. ایجاد مزاحمت برای دیگران جایز نیست.
2. پخش صداهای بلند بدون رضایت همسایگان جایز نیست.
3. بلند کردن صدا برای اذان در حد متعارف به گونهای که موجب ایذاء نشود، مستحب است.
لینک به سایت استفتائات [1] . سوره زمر، آیهی 45؛ (و اذا ذکر الله وحده اشمئزت قلوب الذین لا یؤمنون بالاخرة و اذا ذکر الذین من دونه اذا هم یستبشرون). [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله اردبیلی] حکم پخش کردن قرآن یا دعا از بلندگوی مساجد (قبل یا بعد از اذان) در صورت مزاحمت برای اهالی محل چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پخش اذان از بلندگوی مسجد، چنانچه موجب ایذاء همسایگان باشد چه صورت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] استفاده از بلندگوهای مساجد که صدا را در خارج از مسجد پخش می کنند، تا چه وقت جایز است؟ پخش سرودهای انقلابی یا قرآن کریم قبل از اذان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] پخش ادعیه و سخنرانی و مراسم سوگواری و جشنها با صدای بلند از بلندگو که باعث اذیت همسایگان و سالخوردگان مجاور با امامزادگان و مساجد میگردد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] پخش صدای بلند غیر از اذان از بلندگوی مساجد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] استفاده از بلندگوهای مساجد که صدا در خارج از مسجد پخش می کنند، تا چه وقت جایز است؟ آیا پخش مراسم سخنرانی و عزاداری جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] نظر شریف جنابعالی درباره ی پخش صدای اذان و مجالس حسینی و مجالس ختم از بلندگو که منجر به اذیت و آزار مؤمنین و سلب آسایش همسایگان می شود چیست؟
- [آیت الله بهجت] بلند بودن صدای اذان در صورتی که موجب آزار همسایگان شود چگونه است؟
- [آیت الله نوری همدانی] نظر به اینکه در ایام ماه مبارک رمضان و ماههای محرم و صفر مراسم مختلفی در مساجد جهت تعظیم شعائر اسلامی برگزار میگردد و غالباً مراسم تا پاسی از شب ادامه دارد و صدای بلند گوهای مسجد نیز تا پاسی از شب برای بیرون از مسجد پخش میشود و بالطبع همسایگان مسجد بیشتر از همه در معرض شنیدن صدای بلندگوها میباشند و غالباً اظهار نارضایتی میکنند به طوری که صریحاً مخالف پخش صدای بلندگوی مسجد برای بیرون مسجد میباشند خواهشمند است از لحاظ شرعی تکلیف هیأت امنای مسجد را در این مورد مشخص فرمائید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بلند کردن صدای اذان و غیر آن در صورتی که موجب آزار همسایگان می شود چگونه است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که میشنود صدای اذان است، یا صدای دیگر، باید نماز را شکسته بخواند، ولی اگر بفهمد اذان میگویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر باید نماز را شکسته بخواند ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات ان را تشخیص ندهد باید تمام بخواند
- [آیت الله اردبیلی] اگر به قدری از محل دور شود که نداند صدایی که میشنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان میگویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که میشنود صدای اذان است یا صدای دیگر، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان میگویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله مظاهری] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که میشنود صدای اذان است یا صدای دیگر، باید نماز را شکسته بخواند، ولی اگر بفهمد اذان میگویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به قدری دور شود که نداند صدائی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر ، باید نماز را شکسته بخواند . ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد ، باید تمام بخواند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر، باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر به قدری دور شود که نداند صدائی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر؛ باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد؛ باید تمام بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که میشنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بفهمد اذان میگویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [امام خمینی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند، ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد باید تمام بخواند.