تشخیص
تعیین یعنی متمایز کردن چیزى از غیر آن بوسیله خصوصیتی که در او است.
اگر به قدری از محل دور شود که نداند صدایی که می‌شنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان می‌گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
عنوان مسئله:
اگر به قدری از محل دور شود که نداند صدایی که می‌شنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان می‌گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] حکم پخش صدایی غیر از اذان از بلندگوهای مساجد (مثل صدای نماز، دعا، مناجات و.... که برای همسایگان مزاحمت ایجاد میکند، چیست؟
- [سایر] چهار روز به مقصد تهران مسافرت نمودم. بعد از اذان مغرب به اردبیل (شهرستان محل اقامتم) رسیدم. آیا نماز مغرب و عشای این جانب کامل خواهد بود؟ یا این که شکسته بخوانم؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در تشخیص وقت نماز اشتباه کند و پس از وقت نماز، نماز را باادا بخواند؛ و یا تیمم کند و نماز بخواند و بعد از آن وقت حقیقی نماز را بیابد و نداند چند نماز پس از وقت و با تیمم خوانده است؛ تکلیفش چیست؟
- [سایر] بر اساس حدیث زیر انسان هر چقدر نماز را با صدای بلندتر بخواند بهتر است و بیشتر از آتش جهنم دور می‌شود: (وَ أَمَّا الِاجْتِهَارُ فَإِنَّهُ یَتَبَاعَدُ لَهَبُ النَّارِ مِنْهُمْ بِقَدْرِ مَا یَبْلُغُ صَوْتُهُ وَ یَجُوزُ عَلَی الصِّرَاطِ وَ یُعْطَی السُّرُورَ حِینَ یَدْخُلُ الْجَنَّةَ).(روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 2، ص 335، ط القدیمة). اما بر اساس فتوای مجتهدین، بلندخوانی اگر به حد فریاد برسد، نماز را باطل میکند. این موضوع چگونه قابل جمع است؟!
- [سایر] با عرض سلام خدمت شما، اگر در ماه رمضان انسان یک یا چند روز در جایی کار کند که از شهر محل زندگیش 8 فرسخ یا بیشتر دور باشد؛ یعنی صبح سر کار برود و ساعت 3 بعدازظهر به خانه برگردد و نماز ظهرش را در خانه بخواند، آیا باید روزه اش را بگیرد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در ماه مبارک رمضان، پیش از اذان صبح، در خواب جنب شود (و یا نزدیکی انجام دهد)، اما به دلیل کمروئی و شرم از خانواده، غسل جنابت را تا پیش از اذان صبح انجام ندهد، آیا می تواند با تیمم روزه بگیرد، نماز صبح بخواند و چند ساعت بعد (بعد از طلوع آفتاب) غسل کند؟ آیا این روزه صحیح است؟ آیا مرتکب گناه می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] اینجانب با اجازه و فتوی حضرتعالی بر تقلید از (حضرت امام رضوان اللّه تعالی علیه باقی ماندهام پنج سال پیش از زادگاهم در روستا به قم کوچ کردم و دیگر امید و قصد برگشتن نداشتم لذا قم را وطن قرار دادم چون قصد دائم محقق بوده و هر موقع به زدگاهم میرفتم یا قصد عشره میکردم و یا نماز شکسته میخواندم. تابستان امسال از طرف دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه مأموریت گرفتم به شهر اندیمشک و به همراه خانواده در آن شهر سکن شدم. مدّت زمان این سکونت اصلاً معیّن نیست. از اندیمشک تا محل کارم که پادگانی است واقع در کرخه حدود 21 کیلومتر راه است که هر روز این مسیر را رفت و آمد میکنم.در رساله حضرت عالی دیدم که برای قصد توطّن در محلی که برای زندگی انتخاب شده قصد ماندن دائم معتبر نیست و کسی که مدّت نامعینی در محلی بخواند زندگی کند میتواند آنجا را وطن قرار دهد. بنده در این یک مسئله رجوع کردهام به حضرت عالی و نمازم را هم در اندیمشک و هم در پادگان کامل میخوانم. با توجه به این مطالب آیا شکسته خواندن نمازم در زادگاهم (با توجه به اینکه قصد برگشتن ندارم) اشکال دارد یا خیر؟
- [سایر] سلام سنم 28 ساله تا الان به دلیل دانشجو بودن در شهری دور از محل زندگی قصد ازدواج نداشتم و قرار بر این شد هر وقت تمام شد به این مسئله فکر کنم. چند روز پیش خواستگاری از طریق معرفی برای آشنایی خانه ما امد و ما هیچ اشنایی و اطلاعاتی در مورد این فرد نداشتیم. اولش صداقت و سادگی طرف برای خانواده جالب بود. وقتی به طور خصوصی قرار شد صحبت کنیم.من از لحن و لهجه صحبت کردنش با اینکه ارشد ادبیات داره و در یک دانشگاه تدریس میکند خوشم نیومد یعنی سازگاری نداشت. دوست دارم تحصیلات یک فرد روی رفتار و تفکراتش تاثیر گذاشته باشه. من در زمینه تکنولوژی و شبکه های اجتماعی و ... آدم به روزی هستم. نه اینکه تمام وقتم را صرفش کنم بلکه رشته ام طوری هست که مجبورم از اخرین اتفاقات مرتبط با رشته ام با خبر بشم و چون در شهرستان زندگی میکنیم سعی میکنم خودم را با توجه به اینکه امکانات شهرستان و فرهنگش محدوده به روز نگه دارم. وقتی از ایشان پرسیدم گفت کامپیوتر خارجیا ساختن به درد خودشونم میخوره. من ترکیب سنت و مدرنیته در همه لحاظ در زندگی دوست دارم و اصولا در خانواده ادم سنت شکنی هستم و خیلی چیزا رو قبول ندارم وقتی این حرف رو زدم ایشان گفتن در زندگی باید همه چی سنتی باشه. گفتم ادم مذهبی نیستم و نماز نمیخونم ولی تو جلسه آشنایی به طور کلی گفتم مذهبی نیستم علاقه ای به افراط گرایی وارد شده به دین ندارم و اهل زیارت های مذهبی نیستم. ولی ایشان گفت من نمازم میخونم خیلی برام مهمه. در آخر نظرم خواستن گفتم با خانواده مشورت میکنم خبر میدهیم. بعد رفتن با خانواده صحبت کردیم. گفتم احساس میکنم چیز مشترکی وجود نداره. من از ادبیات و شعر بدم میاد اگر در یک کانال تلویزیونی یک نفر شعر بخواند کانال را عوض میکنم.اولین شرط برای ادامه جلسه این هست که ظاهر و لحن حرف زدن فرد را بپسندی ولی این میل در من یک ذره هم بوجود نیامد.دوست دارم همسرم در زمینه اینترنت و کامپیوتر به روز باشه همانطور که خودم و خانواده ام هستیم. پدر و مادرم با این سن از اینترنت برای کارهایشان استفاده میکنند. پدرم گفت اول به صداقتش توجه کن.گفتم صداقت شرطه ولی پسندیدن ظاهر هم شرطه و اینکه لحن حرف زدنش به یک آدم تحصیلکرده نمیخوره احساس میکنم تفاوت فرهنگی داریم. پدرم گفت با یک مشاور حضوری صحبت کنم و همیشه آن فردی با سلیقه خودم پیدا نیمکنم ولی من گفتم یه شرط های اولیه ای و یک دوست داشتنی باید وجود داشته باشه که زندگی دوام داشته باشه به خاطرش از تفاوت هایی که ممکنه وجود داشته باشه بگذرم. و اینکه احساس میکنم خواستگار در جلسه اول ظاهر من ا پسندیدن... چون یه خشنودی در رفتارشان وجود داشت ولی من نه
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مأموم سهوا حمد و سوره را بخواند یا گمان کند صدایی که می‌شنود صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده، نماز او صحیح است.
- اگر شک کند که صدای امام را می‌شنود یا نه یا صدایی بشنود و نداند صدای امام است یا صدای شخص دیگر، میتواند به قصد قربت مطلقه حمد و سوره را بخواند، اگرچه بهتر است آن را نخواند.
- اگر به قدری از محل دور شود که اذان خانهها را نشنود، ولی اذان شهر را که معمولاً در جای بلندی می‌گویند بشنود، باید نماز را تمام بخواند.
- اگر چشم یا گوش او یا صدای اذان غیر معمولی باشد، در محلّی باید نماز را شکسته بخواند که چشم متوسّط دیوار خانهها را نبیند و گوش متوسّط صدای اذان معمولی را نشنود.
- اگر مأموم در رکعت اوّل و دوم نماز صبح، مغرب و عشاء صدای حمد و سوره امام را بشنود، نباید حمد و سوره را بخواند و بنابر احتیاط واجب باید به قرائت امام گوش دهد، بلکه اگر کلمات امام را تشخیص ندهد نیز احتیاطا حکم همین است و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره را بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند، اشکال ندارد.
- مسافری که میداند باید نماز را شکسته بخواند، اگر بعضی از خصوصیّات آن را نداند، مثلاً نداند که پس از گذشتن از حدّ ترخّص باید نمازش را شکسته بخواند و یا این که نداند در صورتی که چهار فرسخ برود و چهار فرسخ بازگردد، نمازش شکسته است، چنانچه تمام بخواند، در صورتی که وقت باقی باشد، بنابر احتیاط باید نماز را دوباره شکسته بخواند، ولی اگر پس از گذشتن وقت بفهمد، قضا بر او واجب نیست.
- اگر به جایی برسد که اذان شهر را که معمولاً در جای بلندی می‌گویند نشنود ولی اذانی را که در جای خیلی بلند می‌گویند بشنود، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر کسی که به سفر میرود، به جایی برسد که اذان را نشنود ولی دیوار شهر را ببیند یا دیوار را نبیند ولی صدای اذان را بشنود، چنانچه بخواهد در آنجا نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید هم شکسته و هم تمام بخواند.
- اگر مسافر بعضی از خصوصیّات نماز مسافر را نداند، مثلاً نداند که اگر چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد باید شکسته بخواند، چنانچه به نیّت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوم مسأله را بفهمد، باید نماز را دو رکعتی تمام کند و اگر به رکوع رکعت سوم رفته باشد، نماز او باطل است و در صورتی که به مقدار یک رکعت نیز از وقت باقی مانده باشد، باید نماز را به صورت شکسته بخواند و چنانچه به اندازه خواندن یک رکعت نیز وقت نداشته باشد، باید قضای آن را در خارج وقت به جا آورد.
- اگر مسافری در بین سفر به وطن خود برسد، باید تا وقتی که در آنجاست نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود یا چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، وقتی به جایی برسد که دیوار وطن را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید نماز را شکسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می‌شنود صدای اذان است یا صدای دیگر، باید نماز را شکسته بخواند، ولی اگر بفهمد اذان می‌گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می‌شنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بفهمد اذان می‌گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می‌شنود صدای اذان است یا صدای دیگر، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان می‌گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می‌شنود صدای اذان است یا صدای دیگر، باید به احتیاط واجب نماز را شکسته بخواند، ولی اگر بفهمد اذان می‌گویند وکلمات آن را تشخیص ندهد، به احتیاط واجب هم تمام بخواند و هم شکسته، پس اگر هیچ صدایی نشنود در این صورت شکسته بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به قدری دور شود که نداند صدائی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر باید نماز را شکسته بخواند ولی اگر بفهمد اذان می گویند لکن کلمات آن را تشخیص ندهد باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر باید نماز را شکسته بخواند ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات ان را تشخیص ندهد باید تمام بخواند
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به قدری دور شود که نداند صدائی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر ، باید نماز را شکسته بخواند . ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد ، باید تمام بخواند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر، باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر به قدری دور شود که نداند صدائی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگر؛ باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد؛ باید تمام بخواند.
- [امام خمینی] اگر به قدری دور شود که نداند صدایی را که می شنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند، ولی اگر بفهمد اذان می گویند و کلمات آن را تشخیص ندهد باید تمام بخواند.