پخش کردن
بسط در فقه به دو معنا بکار رفته است، یکی به معنای پخش و توزیع کردن و دیگری به معنای حاکمیت.
حکم پخش کردن قرآن یا دعا از بلندگوی مساجد (قبل یا بعد از اذان) در صورت مزاحمت برای اهالی محل چیست؟
چنانچه واقعاً پخش قرآن و دعا موجب ایذای همسایه مسجد باشد، پخش نشود و اگر با کم کردن صدای بلندگو، ایذا برطرف شود، این جهت رعایت گردد.
چنانچه واقعاً پخش قرآن و دعا موجب ایذای همسایه مسجد باشد، پخش نشود و اگر با کم کردن صدای بلندگو، ایذا برطرف شود، این جهت رعایت گردد.
عنوان سوال:
حکم پخش کردن قرآن یا دعا از بلندگوی مساجد (قبل یا بعد از اذان) در صورت مزاحمت برای اهالی محل چیست؟
پاسخ:
چنانچه واقعاً پخش قرآن و دعا موجب ایذای همسایه مسجد باشد، پخش نشود و اگر با کم کردن صدای بلندگو، ایذا برطرف شود، این جهت رعایت گردد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پخش صدای بلند غیر از اذان از بلندگوی مساجد چه حکمی دارد؟
- این جانب مسئول هیئت امنای یک مسجد بزرگ هستم. از قدیم رسم بر پخش دعای سحر از بلندگوی مساجد است. اما امروزه تعدادی از مردم معترض هستند و این را مخل زندگی میدانند. از طرفی تعداد کثیری هم مایل به پخش دعای سحر از بلندگو هستند و مرتب تذکر میدهند. لطف بفرمایید نظر مبارک خود را اعلام کنید.
- این جانب مسئول هیئت امنای یک مسجد بزرگ هستم. از قدیم رسم بر پخش دعای سحر از بلندگوی مساجد است. اما امروزه تعدادی از مردم معترض هستند و این را مخل زندگی میدانند. از طرفی تعداد کثیری هم مایل به پخش دعای سحر از بلندگو هستند و مرتب تذکر میدهند. لطف بفرمایید نظر مبارک خود را اعلام کنید.
- این جانب مسئول هیئت امنای یک مسجد بزرگ هستم. از قدیم رسم بر پخش دعای سحر از بلندگوی مساجد است. اما امروزه تعدادی از مردم معترض هستند و این را مخل زندگی میدانند. از طرفی تعداد کثیری هم مایل به پخش دعای سحر از بلندگو هستند و مرتب تذکر میدهند. لطف بفرمایید نظر مبارک خود را اعلام کنید.
- پخش ادعیه و سخنرانی و مراسم سوگواری و جشنها با صدای بلند از بلندگو که باعث اذیت همسایگان و سالخوردگان مجاور با امامزادگان و مساجد میگردد، چه حکمی دارد؟
- قطعه زمینی در سال 1349 توسط کمیسیون مادة 56 قانون جنگلها و منابع طبیعی وقت جزء اراضی ملی شده است. بعد از انقلاب در اجرای همان رأی کمیسیون به سازمان مسکن و شهرسازی واگذار شده است که این سازمان نیز آن را در اختیار اهالی همان محل جهت ساخت مسجد قرار داده است و اکنون حدود 13سال است که بر روی زمین مذکور مسجد ساخته شده است. اکنون بعد از گذشت سالها به موجب حکم قطعی قضایی، رأی کمیسیون مذکور ابطال و مالکیت مالک زمین مزبور ابقا گردیده است. حکم مسجد مذکور از نظر غصبی بودن چیست؟ آیا میتوان قلع و قمع مسجد مذکور را خواست؟ حکم فقهی قضیه چیست؟
- آیا در صورت عدم امکان گسترش ساختمان یک مسجد، میتوان مسجد را در محلّ دیگری غیر از مکان مسجد فعلی بنا نهاد یا خیر؟
- در بسیاری از مواقع، به هنگام نماز جماعت در مساجد، بچههای نابالغ اذان میگویند. آیا میتوان به همین اذان برای نماز اکتفا کرد یا خیر؟
- کسب درآمد از فروختن قرآن، دعا، اجزای قرآن (مانند کتبی که شامل چند سوره است)، اذکار و موارد مشابه چه حکمی دارد؟
- آیا احداث محلّ تخلّی (دستشویی) در پشت بام یا طبقه دوم یا سوم مسجد، جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] حکم پخش صدایی غیر از اذان از بلندگوهای مساجد (مثل صدای نماز، دعا، مناجات و.... که برای همسایگان مزاحمت ایجاد میکند، چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بلندگوی مسجد اذان را با نوار ضبط صوت پخش می کند، آیا صحیح است که با همان اذان نماز خوانده شود و ثواب دارد یا اذان دیگر گفته شود؟
- [آیت الله خامنه ای] پخش برنامه های خاص سحرهای ماه مبارک رمضان از بلندگوی مسجد جهت شنیدن همگان، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا پخش آیات قرآنی قبل از اذان صبح و دعا بعد از آن با صدای بلند به وسیله بلندگوی مسجد و سایر مراکز به طوری که از چند کیلومتر دورتر قابل شنیدن باشد، جایز است؟ با توجه به این که این برنامه گاهی بیشتر از نیم ساعت طول می کشد.
- [آیت الله خامنه ای] استفاده از بلندگوهای مساجد که صدا را در خارج از مسجد پخش می کنند، تا چه وقت جایز است؟ پخش سرودهای انقلابی یا قرآن کریم قبل از اذان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی مسئول پخش اذان در یک مسجدی است بطوری که غیر از او کسی دیگر برای این کار نیست، آیا در حال اعتکاف میتواند در اوقات اذان از مسجد خارج شود و اذان را پخش کند و برگردد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی مسئول پخش اذان در یک مسجدی است بطوری که غیر از او کسی دیگر برای این کار نیست، آیا در حال اعتکاف میتواند در اوقات اذان از مسجد خارج شود و اذان را پخش کند و برگردد؟
- [آیت الله سبحانی] کسی زمینی را جهت ساخت مسجد یا حسینیه وقف نموده است ولی عده ای از افراد محل در ساخت این زمین کارشکنی و مزاحمت نمایند آیا جایز است زمین را فروخته و در محل دیگر مسجد بنا نمود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اعلام اشیاء گمشده از بلندگوی مسجد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] نظر به اینکه در ایام ماه مبارک رمضان و ماههای محرم و صفر مراسم مختلفی در مساجد جهت تعظیم شعائر اسلامی برگزار میگردد و غالباً مراسم تا پاسی از شب ادامه دارد و صدای بلند گوهای مسجد نیز تا پاسی از شب برای بیرون از مسجد پخش می‌شود و بالطبع همسایگان مسجد بیشتر از همه در معرض شنیدن صدای بلندگوها میباشند و غالباً اظهار نارضایتی میکنند به طوری که صریحاً مخالف پخش صدای بلندگوی مسجد برای بیرون مسجد میباشند خواهشمند است از لحاظ شرعی تکلیف هیأت امنای مسجد را در این مورد مشخص فرمائید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به قدری از محل دور شود که نداند صدایی که میشنود صدای اذان است یا صدای دیگری، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر بفهمد اذان میگویند و کلمات آن را تشخیص ندهد، باید تمام بخواند.
- انسان میتواند به امید کسب ثواب بین اذان و اقامه یک قدم بردارد یا قدری بنشیند یا سجده کند یا ذکر بگوید یا دعا بخواند یا قدری ساکت باشد یا حرفی بزند یا دو رکعت نماز بخواند، ولی حرف زدن بین اذان و اقامه نماز صبح مکروه است و بهتر است دو رکعت نماز را بین اذان و اقامه نماز مغرب، بجا نیاورد.
- اگر ملکی را به عنوان مسجد وقف کنند، بعد از آن که واقف به قصد واگذار کردن اجازه دهد که در آن مسجد نماز بخوانند، همین که یک نفر در آن محل نماز خواند، وقف درست می‌شود.
- خواندن قرآن در نماز به قصد قرائت قرآن، غیر از چهار سورهای که سجده واجب دارند و در احکام جنابت گفته شد، اشکال ندارد و همچنین دعا کردن در نماز جایز است، اگرچه به فارسی یا زبان دیگر باشد.
- نماز خواندن در چند جا مکروه است و از آن جمله است: حمام، زمین نمکزار، مقابل انسان، مقابل دری که باز است، در جاده، خیابان و کوچه اگر برای کسانی که عبور میکنند ایجاد مزاحمت نکند، و چنانچه ایجاد مزاحمت کند، حرام و نماز باطل است مقابل آتش و چراغ، آشپزخانه و هر جا که کوره آتش باشد، مقابل چاه و چالهای که محل ادرار باشد، روبروی تصویر یا مجسمه انسان یا حیوان مگر آن که روی آن چیزی مانند پرده بکشند، در اتاقی که جُنب در آن باشد، در جایی که تصویری از جاندار باشد اگرچه روبروی نمازگزار نباشد، مقابل قبر، روی قبر، بین دو قبر و یا در قبرستان.
- اگر حصیر یا فرش مسجد نجس شود، بنابر احتیاط واجب باید آن را آب بکشند و بنابر احتیاط واجب نباید محل نجس آن را ببرند.
- اگر برای خواندن نماز به جایی برود که در آن نماز جماعت بر پاست ولی با آنها نماز نخواند و یا آن که ببیند جماعت تمام شده ولی صفها به هم نخورده و جمعیّت متفرّق نشده است، چه نماز خود را فرادی بخواند و چه به جماعت، بنابراحتیاط واجب با وجود سه شرط ذیل نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید: اوّل: آن که برای آن نماز، اذان و اقامه گفته باشند. دوم: آن که نماز جماعت باطل نباشد. سوم: آن که نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشند، پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد بر بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگوید.
- نمازگزار باید جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد قرائت قرآن، ولی گفتن جواب سلام به قصد دعا به معنای طلب سلامت از خدا برای گوینده سلام، اشکال ندارد.
- اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند به صورتی که دیگر به آن مسجد نگویند، باز هم بنابر احتیاط واجب نجس کردن آن حرام است، ولی وجوب پاک کردن آن محلّ اشکال است.
- اگر کسی جای شخص دیگری را که در مسجد نشسته غصب کند و در آن جا نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید دوباره نماز خود را در محل دیگری اعاده کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است کسی که برای اذان تعیین می شود , عادل و وقتشناس و دارای صدای مناسب و رسا بوده و جای پخش اذان بلند باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه موقعیت جغرافیایی شهر به طوری باشد که از دور صدای اذان آن شنیده شود، یا طوری باشد که با کمی فاصله گرفتن صدای اذان قطع گردد، اهالی آن شهر نیز در مسافرت وقتی به جایی برسند که صدای اذان بلند آخر شهر را نشنوند باید نماز را شکسته بخوانند، بلی اگر شهر در مسیر بادهای تند باشد و صدای اذان تا مسافتهای زیادی برسد، باید موقعیت متعارف را در نظر بگیرد؛ و اگر باد مانع رساندن صدای اذان باشد ولی اهالی شهر، مسافر را ببینند، نمازش تمام است.
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است گوینده اذان رو به قبله بایستد و با طهارت باشد و با صدای بلند و کشیده اذان بگوید و بین جملههای اذان کمی فاصله دهد و بین آنها غیر از ذکر و دعا سخن دیگری نگوید.
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اختیاری آیه سجده, از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد، سجده ندارد; نیز گوش فرا دادن به ضبط صوت، موجب سجده نمیشود؛ ولی گوش دادن به صدای قاری قرآن که مستقیم از رسانه پخش می‌شود، سجده دارد.
- [آیت الله سبحانی] محل اعتکاف، باید مسجد جامع باشد، و مراد از مسجد جامع این است که در آنجا نماز جماعت برگزار شده و به عنوان مسجد شهر حساب شود. بنابراین در بیشتر شهرها فقط یک مسجد می تواند محل اعتکاف باشد، مگر این که به خاطر بزرگی شهر دو مسجد یا بیشتر همزمان، مسجد شهر به حساب آیند، بنابراین، مسجد محلّه و امثال آن، برای اعتکاف، کافی نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز در مسجد فضیلت دارد. درجات فضایل آن به تفاوت مسجدهاست. بهترین مسجد روی زمین , مسجد دور کعبه یعنی مسجد حرام است، پس از آن, مسجد پیامبر(ص) در مدینه و بعد از آن, مسجد کوفه و مسجد اقصی که هر دو در یک حدّند و پس از آنها مسجد جامع هر شهر و بعد از آن , مسجد محل و سپس مسجد بازار . حرم انبیا و اوصیای معصوم (ع) فضیلت و استحباب دارد و نسبت به برخی مساجد , مانند مس جد محل و مسجد بازار, افضل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جواب سلام را باید به قصد رد تحیت بگوید، نه به قصد قرآن یا دعا.
- [آیت الله سیستانی] - در مواردی که جایز است از مسجد بیرون رود، بیشتر از زمانی که برای انجام آن امر لازم است، نباید خارج مسجد نماند. خروج از محل اعتکاف
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر از محلی مسافرت کند که اهل ندارد، وقتی به جایی برسد که اگر در آخر آن محل، با صدای بلند اذان بگویند شنیده نمیشود و اگر کسی در آن محل باشد او را نمیبیند، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر گوش او یا صدای اذان غیر معمولی باشد، در محلی باید نماز را شکسته بخواند که گوش معمولی صدای اذان بلند معمولی را نشنود و اهل محل نیز او را نبینند.