از نظر امام خمینی تبلیغات و مقالات و سخنرانی‌ها و کتب و مجلات بر خلاف اسلام و عفت عمومی و مصالح کشور، چه حکمی دارد؟
ایشان با آنکه در مقاطع مختلف بر آزادی مطبوعات تأکید داشتند اما با نشر تبلیغات، سخنرانی‌ها، مقالات  و کتاب‌های بر خلاف اسلام و عفت عمومی و نیز مصالح کشور، مانند هر فقیه دیگری مخالف بودند. البته به این نکته نیز باید توجه داشت که برخی موضع‌گیری‌های امام خمینی(ره) بر علیه پاره‌ای از مطبوعات در زمانی بود که خطر نابودی، کشور را تهدید می‌کرد. در این‌جا به چند سخن از ایشان را درباره پرسش مطرح شده اشاره می‌کنیم: 1. «ان شاء الله مبارزه با فساد می‌کنیم؛ فحشا را قطع می‌کنیم؛ مطبوعات را اصلاح می‌کنیم؛ رادیو را اصلاح می‌کنیم؛ تلویزیون را اصلاح می‌کنیم؛ سینماها را اصلاح می‌کنیم. تمام اینها به فرم اسلام باید باشد. تبلیغاتْ تبلیغات اسلامی، وزارتخانه‌ها وزارتخانه‌های اسلامی، احکامْ احکام اسلام. حدود اسلام را جاری می‌کنیم...».[1] 2. «ما که می‌گوییم که مطبوعات آزاد باشند، ما کهنه پرستیم؟ آقایان که الزام می‌کنند که در مطبوعات این نوشته بشود، آنها مترقی‌اند؟».[2] 3. «همه مطبوعات آزادند مگر این‌که مقالات مضر به حال کشور باشد».[3] 4. «به طور کلی، در هر کشوری، مطبوعات آن کشور و تلویزیون و رادیوی آن کشور باید در مسیر آن ملت و در خدمت ملت باشد. مطبوعات باید ببینند که ملت چه می‌خواهد، مسیر ملت چیست، روشنگری در آن طریق داشته باشند و مردم را هدایت کنند. اگر مطبوعاتی پیدا شد که مسیر آنها بر خلاف مسیر ملت است، راهی که آنها می‌روند غیر از راهی است که ملت می‌رود، این بر فرض این‌که دولت هم اجازه بدهد که بنویسند و بگویند لکن مورد تأیید این ملت نمی‌تواند باشد؛ و نباید آن‌را حساب کرد که یک رسانه ملی است و یک روزنامه کشوری و ملی است. و اگر خدای نخواسته در نوشتن و ننوشتن، نوشتن مقالات انحرافی و ننوشتن مقالاتی که در مسیر ملت است این نحو عمل بکنند، این به نظر می‌آید که توطئه در کار باشد؛ این غیر از آزادی مطبوعات است. آقایانی که اسم از "آزادی" می‌آورند، چه آقایانی که داخل در مطبوعات هستند و چه قشرهای دیگری که فریاد از آزادی می‌زنند، اینها آزادی را درست بیان نمی‌کنند، یا نمی‌دانند. در هر مملکتی آزادی در حدود قانون است، در حدود قوانین آن مملکت است. مردم آزاد نیستند که قانون را بشکنند. معنی آزادی این نیست که هر کس بر خلاف قوانین بر خلاف قانون اساسی یک ملت، بر خلاف قوانین ملت هم هر چه دلش می‌خواهد بگوید. آزادی در حدود قوانین یک مملکت است. مملکت ایران مملکت اسلامی است و قوانین ایران قوانین اسلام است. در قانون اساسی زمان سابق هم این معنا که هر چه بر خلاف قانون اسلام باشد قانون نیست و قانون باید موافق با قوانین اسلام باشد، هست. و هر قانونی که در ایران قانون اساسی که در ایران بخواهد قانونیت داشته باشد، نمی‌تواند قانونی باشد که بر خلاف گفته پیغمبر اسلام، بر خلاف گفته قرآن باشد. پس آزادی - که گفته می‌شود که مطبوعات آزادند، بیان آزاد است - معنایش این نیست که مردم آزادند که هر کاری می‌خواهند بکنند؛ مثلاً آزادند دزدی بکنند، آزادند به فحشا بروند، آزادند مراکز فحشا درست کنند. این آزادی آزادی غربی است - البته به استثنای دزدی‌اش - این آزادی غربی [است‏] که هر کس هر کاری دلش می‌خواهد بکند و لو این‌که فحشا باشد، و لو این‌که یک کارهایی باشد ناشایسته. این طور آزادی در ایران نمی‌تواند باشد. آزادی در حدود قانون باید باشد. قوانین اسلام را باید ملاحظه کرد؛ در چهارچوب قوانین اسلام، در چهارچوب قانون اساسی، بیانْ آزاد و بحثْ آزاد. این اشتباهی است که می‌کنند».[4]   [1] . امام خمینی، صحیفه امام، ج ‏6، ص 274، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). [2] . همان، ج ‏1، ص 293. [3] . همان، ج ‏5، ص 416. [4] . همان، ج ‏7، ص 535 – 536.
عنوان سوال:

از نظر امام خمینی تبلیغات و مقالات و سخنرانی‌ها و کتب و مجلات بر خلاف اسلام و عفت عمومی و مصالح کشور، چه حکمی دارد؟


پاسخ:

ایشان با آنکه در مقاطع مختلف بر آزادی مطبوعات تأکید داشتند اما با نشر تبلیغات، سخنرانی‌ها، مقالات  و کتاب‌های بر خلاف اسلام و عفت عمومی و نیز مصالح کشور، مانند هر فقیه دیگری مخالف بودند. البته به این نکته نیز باید توجه داشت که برخی موضع‌گیری‌های امام خمینی(ره) بر علیه پاره‌ای از مطبوعات در زمانی بود که خطر نابودی، کشور را تهدید می‌کرد.
در این‌جا به چند سخن از ایشان را درباره پرسش مطرح شده اشاره می‌کنیم:
1. «ان شاء الله مبارزه با فساد می‌کنیم؛ فحشا را قطع می‌کنیم؛ مطبوعات را اصلاح می‌کنیم؛ رادیو را اصلاح می‌کنیم؛ تلویزیون را اصلاح می‌کنیم؛ سینماها را اصلاح می‌کنیم. تمام اینها به فرم اسلام باید باشد. تبلیغاتْ تبلیغات اسلامی، وزارتخانه‌ها وزارتخانه‌های اسلامی، احکامْ احکام اسلام. حدود اسلام را جاری می‌کنیم...».[1]
2. «ما که می‌گوییم که مطبوعات آزاد باشند، ما کهنه پرستیم؟ آقایان که الزام می‌کنند که در مطبوعات این نوشته بشود، آنها مترقی‌اند؟».[2]
3. «همه مطبوعات آزادند مگر این‌که مقالات مضر به حال کشور باشد».[3]
4. «به طور کلی، در هر کشوری، مطبوعات آن کشور و تلویزیون و رادیوی آن کشور باید در مسیر آن ملت و در خدمت ملت باشد. مطبوعات باید ببینند که ملت چه می‌خواهد، مسیر ملت چیست، روشنگری در آن طریق داشته باشند و مردم را هدایت کنند. اگر مطبوعاتی پیدا شد که مسیر آنها بر خلاف مسیر ملت است، راهی که آنها می‌روند غیر از راهی است که ملت می‌رود، این بر فرض این‌که دولت هم اجازه بدهد که بنویسند و بگویند لکن مورد تأیید این ملت نمی‌تواند باشد؛ و نباید آن‌را حساب کرد که یک رسانه ملی است و یک روزنامه کشوری و ملی است. و اگر خدای نخواسته در نوشتن و ننوشتن، نوشتن مقالات انحرافی و ننوشتن مقالاتی که در مسیر ملت است این نحو عمل بکنند، این به نظر می‌آید که توطئه در کار باشد؛ این غیر از آزادی مطبوعات است.
آقایانی که اسم از "آزادی" می‌آورند، چه آقایانی که داخل در مطبوعات هستند و چه قشرهای دیگری که فریاد از آزادی می‌زنند، اینها آزادی را درست بیان نمی‌کنند، یا نمی‌دانند. در هر مملکتی آزادی در حدود قانون است، در حدود قوانین آن مملکت است. مردم آزاد نیستند که قانون را بشکنند. معنی آزادی این نیست که هر کس بر خلاف قوانین بر خلاف قانون اساسی یک ملت، بر خلاف قوانین ملت هم هر چه دلش می‌خواهد بگوید. آزادی در حدود قوانین یک مملکت است. مملکت ایران مملکت اسلامی است و قوانین ایران قوانین اسلام است. در قانون اساسی زمان سابق هم این معنا که هر چه بر خلاف قانون اسلام باشد قانون نیست و قانون باید موافق با قوانین اسلام باشد، هست. و هر قانونی که در ایران قانون اساسی که در ایران بخواهد قانونیت داشته باشد، نمی‌تواند قانونی باشد که بر خلاف گفته پیغمبر اسلام، بر خلاف گفته قرآن باشد. پس آزادی - که گفته می‌شود که مطبوعات آزادند، بیان آزاد است - معنایش این نیست که مردم آزادند که هر کاری می‌خواهند بکنند؛ مثلاً آزادند دزدی بکنند، آزادند به فحشا بروند، آزادند مراکز فحشا درست کنند. این آزادی آزادی غربی است - البته به استثنای دزدی‌اش - این آزادی غربی [است‏] که هر کس هر کاری دلش می‌خواهد بکند و لو این‌که فحشا باشد، و لو این‌که یک کارهایی باشد ناشایسته. این طور آزادی در ایران نمی‌تواند باشد. آزادی در حدود قانون باید باشد. قوانین اسلام را باید ملاحظه کرد؛ در چهارچوب قوانین اسلام، در چهارچوب قانون اساسی، بیانْ آزاد و بحثْ آزاد. این اشتباهی است که می‌کنند».[4]   [1] . امام خمینی، صحیفه امام، ج ‏6، ص 274، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). [2] . همان، ج ‏1، ص 293. [3] . همان، ج ‏5، ص 416. [4] . همان، ج ‏7، ص 535 – 536.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین