ازدواج
می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.
چرا در اسلام با وجود این‌که اطاعت پدر واجب است، در امر ازدواج پسر، اطاعت او واجب نیست؟ یعنی چرا پسر بدون اذن پدر می‌تواند ازدواج نماید؟
آنچه درباره وجوب اطاعت از پدر و مادر و حرمت آزار و اذیت آنان گفته شده آن است: کاری که موجب اذیت والدین شود و بر فرزند واجب نبوده باشد، باید آن کار را مرتکب نشود و یا از پدر و مادر مخفی دارد یا آنها را راضی کند، ولی اطاعت آنان به عنوان اطاعت والدین وجوبی ندارد [بلکه اذیت آنان حرام است].[1] در مورد ازدواج فرزندان که پرسش نیز ناظر به همین مسئله است، برای ازدواج دختر رضایت ولیّ و پدر شرط است، امّا برای ازدواج پسر رضایت ولیّ و پدر شرط نیست. البته فلسفه بسیاری از احکام برای ما روشن نیست و برخی نیز در روایات وارد شده است. امّا آنچه که به نظر می‌رسد، این است که؛ اولاً: حتی پسر هم باید تلاش کند تا رضایت پدر در ازدواجش جلب شود و این مسلّماً امری مطلوب است. ثانیاً: به دلیل این‌که فرزند پسر است که بعد از ازدواج مسئولیت و مدیریت خانواده را بر عهده گرفته و تمام مخارج خانواده بر عهده او است، و همچنین در آینده اگر دچار مشکلی شد اختیار طلاق را نیز خواهد داشت، نمی‌توان او را وادار کرد که حتماً آنچه پدرش می‌خواهد را انجام دهد و این بر خلاف دختر است؛ چون به عنوان نمونه دختر به دلیل آن‌که حق طلاق ندارد، مشکلات او در صورت شکست در ازدواج بسیار بیشتر از پسر خواهد بود و جلب رضایت پدر پشتوانه‌ای خواهد شد تا در صورت بروز این مشکلات از حامی قدرت‌مندی برخوردار باشد. [1] . تبریزی، جواد، ‌استفتائات جدید، مسئله 2230،‌ سرور، چاپ اوّل؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ‌ج 1، مسئله 2188؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، مسائل متفرقه، مسئله 85، ص 675، انتشارات اسلامی، چاپ اوّل.
آنچه درباره وجوب اطاعت از پدر و مادر و حرمت آزار و اذیت آنان گفته شده آن است: کاری که موجب اذیت والدین شود و بر فرزند واجب نبوده باشد، باید آن کار را مرتکب نشود و یا از پدر و مادر مخفی دارد یا آنها را راضی کند، ولی اطاعت آنان به عنوان اطاعت والدین وجوبی ندارد [بلکه اذیت آنان حرام است].[1] در مورد ازدواج فرزندان که پرسش نیز ناظر به همین مسئله است، برای ازدواج دختر رضایت ولیّ و پدر شرط است، امّا برای ازدواج پسر رضایت ولیّ و پدر شرط نیست. البته فلسفه بسیاری از احکام برای ما روشن نیست و برخی نیز در روایات وارد شده است. امّا آنچه که به نظر می‌رسد، این است که؛ اولاً: حتی پسر هم باید تلاش کند تا رضایت پدر در ازدواجش جلب شود و این مسلّماً امری مطلوب است. ثانیاً: به دلیل این‌که فرزند پسر است که بعد از ازدواج مسئولیت و مدیریت خانواده را بر عهده گرفته و تمام مخارج خانواده بر عهده او است، و همچنین در آینده اگر دچار مشکلی شد اختیار طلاق را نیز خواهد داشت، نمی‌توان او را وادار کرد که حتماً آنچه پدرش می‌خواهد را انجام دهد و این بر خلاف دختر است؛ چون به عنوان نمونه دختر به دلیل آن‌که حق طلاق ندارد، مشکلات او در صورت شکست در ازدواج بسیار بیشتر از پسر خواهد بود و جلب رضایت پدر پشتوانه‌ای خواهد شد تا در صورت بروز این مشکلات از حامی قدرت‌مندی برخوردار باشد. [1] . تبریزی، جواد، ‌استفتائات جدید، مسئله 2230،‌ سرور، چاپ اوّل؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ‌ج 1، مسئله 2188؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، مسائل متفرقه، مسئله 85، ص 675، انتشارات اسلامی، چاپ اوّل.
عنوان سوال:
چرا در اسلام با وجود این‌که اطاعت پدر واجب است، در امر ازدواج پسر، اطاعت او واجب نیست؟ یعنی چرا پسر بدون اذن پدر می‌تواند ازدواج نماید؟
پاسخ:
آنچه درباره وجوب اطاعت از پدر و مادر و حرمت آزار و اذیت آنان گفته شده آن است: کاری که موجب اذیت والدین شود و بر فرزند واجب نبوده باشد، باید آن کار را مرتکب نشود و یا از پدر و مادر مخفی دارد یا آنها را راضی کند، ولی اطاعت آنان به عنوان اطاعت والدین وجوبی ندارد [بلکه اذیت آنان حرام است].[1]
در مورد ازدواج فرزندان که پرسش نیز ناظر به همین مسئله است، برای ازدواج دختر رضایت ولیّ و پدر شرط است، امّا برای ازدواج پسر رضایت ولیّ و پدر شرط نیست.
البته فلسفه بسیاری از احکام برای ما روشن نیست و برخی نیز در روایات وارد شده است. امّا آنچه که به نظر می‌رسد، این است که؛ اولاً: حتی پسر هم باید تلاش کند تا رضایت پدر در ازدواجش جلب شود و این مسلّماً امری مطلوب است. ثانیاً: به دلیل این‌که فرزند پسر است که بعد از ازدواج مسئولیت و مدیریت خانواده را بر عهده گرفته و تمام مخارج خانواده بر عهده او است، و همچنین در آینده اگر دچار مشکلی شد اختیار طلاق را نیز خواهد داشت، نمی‌توان او را وادار کرد که حتماً آنچه پدرش می‌خواهد را انجام دهد و این بر خلاف دختر است؛ چون به عنوان نمونه دختر به دلیل آنکه حق طلاق ندارد، مشکلات او در صورت شکست در ازدواج بسیار بیشتر از پسر خواهد بود و جلب رضایت پدر پشتوانه‌ای خواهد شد تا در صورت بروز این مشکلات از حامی قدرت‌مندی برخوردار باشد. [1] . تبریزی، جواد، استفتائات جدید، مسئله 2230، سرور، چاپ اوّل؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج 1، مسئله 2188؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، مسائل متفرقه، مسئله 85، ص 675، انتشارات اسلامی، چاپ اوّل.
- [آیت الله اردبیلی] در ازدواج موقت بین مرد و دختری 28 ساله اگر مرد مقلد مرجعی باشد که احتیاط واجب در ازدواج موقت دختر باکره بدون اذن پدر داده و دختر مقلد مرجعی باشد که عقد بدون اذن را بیاشکال می داند، آیا پسر می‌تواند او را عقد موقت بدون اذن پدر دختر نماید؟
- [سایر] چرا در ازدواج دختر، اذن پدر شرط است ولی نظر مادر شرط نیست؟ و چرا در ازدواج پسر اذن پدر جایز نیست؟
- [آیت الله اردبیلی] محدوده اطاعت فرزند از پدر تا چه حد است؟ پدرم میگوید باید زن خود را طلاق دهی؛ اطاعت این امر بر من واجب است؟
- [سایر] با سلام. با توجه به این‌که اطاعت از پدر و مادر واجب است، اگر در یک امر که نه واجب است نه حرام، نظر پدر و مادر کاملا با هم مخالف باشد، از کدامیک باید اطاعت کرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] د رمقام تعارض بین امر پدر و همسر ، اطاعت امر کدام یک برای زن مقدم است ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر دختری با پسر هم شأن شرعی و عرفی خود قصد ازدواج داشته باشد، آیا اذن پدر ساقط است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مقام مادر بالاتر است، یا پدر؟ در مقام تعارض بین اطاعت امر پدر و مادر، کدام را ترجیح می دهیم؟
- [آیت الله مظاهری] مقام مادر بالاتر است، یا پدر؟ در مقام تعارض بین اطاعت امر پدر و مادر، کدام را باید ترجیح دهیم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حال که اذن پدر برای ازدواج دختر باکره واجب است، آیا اذن لفظی، تلفنی، کتبی، از فحوا و قرینه یا دادن اذن بوسیله وکیل کفایت می‌کند؟
- [آیت الله اردبیلی] حکم ازدواج دختر و پسری که هر دو مسلمان هستند ولی پسر دارای پدر مسلمان و مادر بهائی می‌باشد چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مخارج ازدواج پسر بر پدر واجب باشد، پدر نمیتواند مخارج ازدواج او را از زکات مال خود بدهد و همچنین اگر مخارج ازدواج پدر بر پسر واجب باشد، پسر نمیتواند مخارج ازدواج او را از زکات مال خود بپردازد و در غیر این صورت پرداخت مخارج ازدواج از زکات جایز است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسلمان می‌تواند از کافری که در پناه اسلام نیست یا از کافری که در پناه اسلام است و ربا گرفتن در شریعتش جایز است ربا بگیرد و نیز پدر می‌تواند از فرزند خود و شوهر از زن خود ربا بگیرد و بنا بر احتیاط واجب پسر از پدر و زن از شوهر خود ربا نگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند، باید امر آنها را اطاعت کند و نماز را به جماعت بخواند.
- [آیت الله سیستانی] پدر می‌تواند از زکات برای پسر فقیرش زن بگیرد ، و همچنین است پسر نسبت به پدر .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر دشمن بر بلاد مسلمانان وسر حدّات آن هجوم نماید ، واجب است بر جمیع مسلمانان دفاع ازآن به هر وسیله ای که امکان داشته باشد ازبذل جان ومال .ودراین امر احتیاج به اذن حاکم شرع نیست .
- [امام خمینی] اگر دشمن بر بلاد مسلمانان و سرحدات آن هجوم نماید، واجب است بر جمیع مسلمانان دفاع از آن به هر وسیلهای که امکان داشته باشد از بذل جان و مال. و در این امر احتیاج به اذن حاکم شرع نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر با زنی ازدواج نماید ، و بعد از ازدواج با پدر یا برادر یا پسر او لواط کند بنابر احتیاط واجب آن زن بر او حرام می‌شود .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت می‌کند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است می‌تواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمیتواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست، ولی احتیاط آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مرد نمی تواند بدون اذن همسر خود با خواهرزاده یا برادرزاده رضاعی زن خود ازدواج کند و نیز احتیاط واجب آن است که اگر با پسری (العیاذ بالله) لواط کرده با دختر و خواهر مادر رضاعی آن پسر ازدواج نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمان از کافر ارث میبرد، ولی کافر اگر چه پدر یا پسر میت باشد از مسلمان ارث نمیبرد.