با سلام؛ تا آن‌جا که این‌جانب اطّلاع دارم در اسلام احکامی وجود دارد که حکم آنها به وسیلۀ قرعه مشخص می‌شود. لطفا در این مورد توضیح داده و چند مثال بزنید.
از جمله قواعد معروفی که در بسیاری از ابواب فقه به کار می‌‌رود، قاعده قرعه است. این قاعده، هم دارای مدرک قرآنی است و هم مستند روایی دارد. علاوه بر اینها اجماع علما را به همراه داشته و عمل به مقتضای آن یک حکم عقلایی است. به این معنا که عقلاء، در صورت بسته شدن تمام راه‌ها، قرعه را راهی برای رسیدن به واقع‌ می‌‌دانند و به وسیله‌ی آن رفع مشکل و اشتباه می‌‌کنند. میزان دلالت قاعدۀ قرعه چقدر است؟ آیا می‌‌توان گفت اطلاق روایات قرعه، همۀ شبهات حکمیه، موضوعیه، تحریمیه، وجوبیه و غیره را در بر می‌‌گیرد؟ روشن است که پاسخ منفی است؛ زیرا اگر ملتزم به این امر شویم، باید فقه را به کلی تعطیل کنیم و بگوییم هر جا فقیه دچار شک و شبهه شد فوراً مسئله را با قرعه حل کند؛ لذا علما می‌گویند؛ قرعه فقط در شبهات موضوعیه‌ی همراه با علم اجمالی جریان پیدا می‌‌کند که در آن احتیاط راه نداشته باشد و یا رعایت احتیاط موجب عسر و حرج ‌گردد. و از طرفی هم کارد به استخوان برسد، نه دلیل و اماره‌‌ای و نه اصل لفظی و نه ... وجود نداشته باشد.  
عنوان سوال:

با سلام؛ تا آن‌جا که این‌جانب اطّلاع دارم در اسلام احکامی وجود دارد که حکم آنها به وسیلۀ قرعه مشخص می‌شود. لطفا در این مورد توضیح داده و چند مثال بزنید.


پاسخ:

از جمله قواعد معروفی که در بسیاری از ابواب فقه به کار می‌‌رود، قاعده قرعه است. این قاعده، هم دارای مدرک قرآنی است و هم مستند روایی دارد. علاوه بر اینها اجماع علما را به همراه داشته و عمل به مقتضای آن یک حکم عقلایی است. به این معنا که عقلاء، در صورت بسته شدن تمام راه‌ها، قرعه را راهی برای رسیدن به واقع‌ می‌‌دانند و به وسیله‌ی آن رفع مشکل و اشتباه می‌‌کنند.
میزان دلالت قاعدۀ قرعه چقدر است؟ آیا می‌‌توان گفت اطلاق روایات قرعه، همۀ شبهات حکمیه، موضوعیه، تحریمیه، وجوبیه و غیره را در بر می‌‌گیرد؟
روشن است که پاسخ منفی است؛ زیرا اگر ملتزم به این امر شویم، باید فقه را به کلی تعطیل کنیم و بگوییم هر جا فقیه دچار شک و شبهه شد فوراً مسئله را با قرعه حل کند؛ لذا علما می‌گویند؛ قرعه فقط در شبهات موضوعیه‌ی همراه با علم اجمالی جریان پیدا می‌‌کند که در آن احتیاط راه نداشته باشد و یا رعایت احتیاط موجب عسر و حرج ‌گردد. و از طرفی هم کارد به استخوان برسد، نه دلیل و اماره‌‌ای و نه اصل لفظی و نه ... وجود نداشته باشد.
 





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین