روضه
امام حسین(ع)
اگر در یک پاساژ، بعضی از مغازه‌داران قصد برگزاری مجلس روضه و یا مانند آن را داشته باشند و بعضی دیگر از مغازه‌داران مخالف باشند، آیا برگزاری مراسم جایز است یا خیر؟(در صورتی که در قراردادها چیزی ذکر نشده باشد).
هر چند برگزاری مجالس ذکر اهل بیت(ع) یکی از مستحبات بشمار می‌آید، ولی حفظ حقوق دیگران از واجبات است. بنابراین باید این مجالس به گونه‌ای برگزار شود که منافی با حقوق دیگران نباشد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر زمین مشترک باشد باید با رضایت کلیه شرکا باشد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): عزاداری و مراسمات جشن اهل بیت علیهم السلام یکی از مستحبات مهم است ولی حفظ حقوق دیگران از واجبات است بنابراین باید طوری عزاداری کرد که حقوق کسی ضایع نشود. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): چنانچه منافی با حقوق دیگران باشد باید با رضایت جمیع باشد. حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): با فرض مخالفت برخی، برگزاری مراسم جایز نیست، و اگر در این فرض ضرری به برخی از مخالفان وارد شود باید توسط برگزارکنندگان مراسم جبران گردد. البته اگر از قبل، قرارداد و توافقی در این مورد باشد و یا فرد با علم به برگزاری اینگونه مراسم، مغازه را تملک یا اجاره کرده باشد، حق مخالفتی ندارد. لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
هر چند برگزاری مجالس ذکر اهل بیت(ع) یکی از مستحبات بشمار می‌آید، ولی حفظ حقوق دیگران از واجبات است. بنابراین باید این مجالس به گونه‌ای برگزار شود که منافی با حقوق دیگران نباشد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر زمین مشترک باشد باید با رضایت کلیه شرکا باشد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): عزاداری و مراسمات جشن اهل بیت علیهم السلام یکی از مستحبات مهم است ولی حفظ حقوق دیگران از واجبات است بنابراین باید طوری عزاداری کرد که حقوق کسی ضایع نشود. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): چنانچه منافی با حقوق دیگران باشد باید با رضایت جمیع باشد. حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): با فرض مخالفت برخی، برگزاری مراسم جایز نیست، و اگر در این فرض ضرری به برخی از مخالفان وارد شود باید توسط برگزارکنندگان مراسم جبران گردد. البته اگر از قبل، قرارداد و توافقی در این مورد باشد و یا فرد با علم به برگزاری اینگونه مراسم، مغازه را تملک یا اجاره کرده باشد، حق مخالفتی ندارد. لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
عنوان سوال:
اگر در یک پاساژ، بعضی از مغازه‌داران قصد برگزاری مجلس روضه و یا مانند آن را داشته باشند و بعضی دیگر از مغازه‌داران مخالف باشند، آیا برگزاری مراسم جایز است یا خیر؟(در صورتی که در قراردادها چیزی ذکر نشده باشد).
پاسخ:
هر چند برگزاری مجالس ذکر اهل بیت(ع) یکی از مستحبات بشمار می‌آید، ولی حفظ حقوق دیگران از واجبات است. بنابراین باید این مجالس به گونه‌ای برگزار شود که منافی با حقوق دیگران نباشد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر زمین مشترک باشد باید با رضایت کلیه شرکا باشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
عزاداری و مراسمات جشن اهل بیت علیهم السلام یکی از مستحبات مهم است ولی حفظ حقوق دیگران از واجبات است بنابراین باید طوری عزاداری کرد که حقوق کسی ضایع نشود.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
چنانچه منافی با حقوق دیگران باشد باید با رضایت جمیع باشد.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
با فرض مخالفت برخی، برگزاری مراسم جایز نیست، و اگر در این فرض ضرری به برخی از مخالفان وارد شود باید توسط برگزارکنندگان مراسم جبران گردد. البته اگر از قبل، قرارداد و توافقی در این مورد باشد و یا فرد با علم به برگزاری اینگونه مراسم، مغازه را تملک یا اجاره کرده باشد، حق مخالفتی ندارد.
لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله مظاهری] سوال : برگزاری مراسم روضه در منازل در صورتی که رضایت همسایگان را نداشته باشد یا موجبات آزار همسایگان رافراهم آورد، چه حکمی دارد؟
- [سایر] در یک پاساژ، آیا جایز است، یکی از مغازه‌داران برای مغازه خود تابلویی قرار دهد که باعث شود مشتریان پاساژ، مغازه مجاور و تابلوی آن را به راحتی نبینند و موجب کساد کار وی شود؟
- [سایر] اگر پاساژی که مغازههای آن به صورت سرقفلی بوده است و مالک پاساژ به ازای مبلغی مالکیت مغازهها را به مغازه‌داران واگذار نماید: 1. آیا جایز است هر یک از مغازه‌داران دو مرتبه سرقفلی مغازه خویش را واگذار کند؟ 2. در صورتی که در این معامله، مالک شرط کند که مغازهدار حق فروش سرقفلی را به غیر نداشته باشد، و او خلاف این شرط را عمل نماید آیا فروش سرقفلی باطل است یا فقط خیار تخلف شرط وجود دارد؟
- [سایر] در یک پاساژ، بعضی از مغازه‌داران میخواهند برای مغازه خود کولر گازی نصب کنند و مجبورند کابلهای آن را از مقابل بعضی مغازهها عبور دهند، اگر این امر باعث از بین رفتن نمای آن مغازهها شود یا موتور کولر موجب مخفی کردن ظاهر مغازه از دید مشتریان و یا ایجاد گرما در مسیر راهروها شود، آیا واجب است برای این اقدام از مغازه‌داران دیگر اجازه گرفته شود؟ در صورت نصب، آیا مغازهدار مخالف، حق برداشتن آن کابلها و یا موتورها را دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا برگزاری مراسم درگذشت افراد غیر مسلمان در مسجد شرعا جایز است؟
- [سایر] اگر در یک پاساژ ( مجتمع تجاری)، بعضی مغازه‌داران قصد نصب پله برقی یا آسانسور را داشته باشند و عدهای از مغازه‌داران مخالفت نمایند، آیا اقدام به این امر، در فرضهای ذیل جایز است؟ الف. علت مخالفت، کم شدن قیمت مغازه آن‌ها باشد. ب. علت مخالفت، تأثیر منفی این آسانسور بر فروش، به جهت کور شدن دید مغازه آن‌ها باشد. ج. علت مخالفت، تأثیر منفی این پله برقی و آسانسور بر فروش، به جهت رونق مغازههای طبقات دیگر باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر زنی از پولی که شوهرش برای مخارج خانه می دهد، در منزل، مجلس روضه یا ختم انعام و یا... بگیرد جایز است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر خانوادهای از دنیا رفته است و کودک صغیر دارد. جد پدری نیز قبلا مرحوم شده است. برگزاری مجلس ترحیم و شرکت کردن دیگران در این مراسم و استفاده از اطعام و پذیرایی آنان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زنی از پولی که شوهر برای مخارج خانه می دهد مجلس روضه یا ختم انعام و امثال اینها را بگیرد، آیا جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در مراسم چهارشنبه سوری ایذائی صورت نگیرد، آیا باز هم برگزاری و شرکت در این مراسم غیر جایز است؟ اگر مراسمی باعث شادی مباح چند نفر شود، چرا باید جلوی آن گرفته شود؟ ظاهرا پیامبر (ص) با برخی سنت‌های غیر حرام جاهلیت (مانند بلند کردن مو) موافقت کرده بودند. آیا نمیتوان گفت چهارشنبه سوری نیز جزو مراسم غیر حرام باقی مانده از گذشتگان است و برگزاری آن به شرط عدم ایذاء جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر برای روضه خوانی و مراسم سوگواری یا جشن مذهبی و مانند آن مسجد را چادر بزنند و سیاهی بکوبند و اسباب چای و غذا در آن ببرند، در صورتی که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای مراسم عزاداری و روضه خوانی و سوگواری یا جشن‌های مذهبی و مانند آن مسجد را چادر بزنند و سیاهی بکوبند و اسباب چای و غذا در مسجد ببرند در صورتی که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] اگر زنده ماندن یک مسلمانی متوقف شود به تشریح بدن مردة مسلمانی و تشریح بدن غیر مسلمان و یا مشکوکالاسلام ممکن نباشد و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مرد مسلمان نباشد، در این صورت جایز است که بدن مرده مسلمان را تشریح کنند و نسبت به لزوم پرداخت دیه در چنین صورتی در باب دیات ذکر شده است.
- [آیت الله نوری همدانی] گوسفند یا حیوانات دیگر را اگر با کارخانه ها و مکینه هائی که اخیراً در بعض بلاد متعارف شده است ، ذبح کنند در صورتی که تمام شرائطی که برای سر بریدن از قبیل بریدن ( اَوْداجِ اَربَعه ) که مذکور گردید ( که علّت مرگ حیوان این باشد نه قطع تخاع به وسیله برق مثلاً ) و رو به قبله بودن حیوان به نحوی که ذکر شد و رو به قبله بودن ذابح و بردن نام خدا مراعات شود حلال است و گرنه آن حیوان حرام و نجس است . و گوشتهائی که در بازار مسلمانان فروش می رود و احتمال داده می شود که بطور شرعی ذبح شده باشد ، حلال و خرید و فروش آن جائز است .
- [آیت الله اردبیلی] در روایات اسلامی نسبت به (وفای به عهد و قراردادها) سفارش اکید شده است؛ از جمله در نهج البلاغه آمده است که حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام خطاب به مالک اشتر رحمهالله فرمودند: (.. و اگر با دشمنت پیمان نهادی و در ذمه خود او را امان دادی، به عهد خویش وفا کن و آنچه را بر ذمه داری ادا و خود را چون سپری برابر پیمانت بر پا، چه مردم بر هیچ چیز از واجبهای خدا چون بزرگ شمردن وفای به عهد سخت همداستان نباشند با همه هواهای گونهگون که دارند و رأیهای مخالف یکدیگر که در میان آرند.)(1) بنابر این کلّیّه تعهدات و قراردادهای منعقد شده بین اشخاص و حتّی بین دولتها یا میان آن‌ها و اشخاص باید محترم شمرده شود و نقض یکطرفه آن‌ها بدون مجوز شرعی و نیز اعمال مکر و خدعه جایز نیست. همچنین کلّیّه تعهدات دولت اسلامی با دولتهای کافر غیر حربی که در جهت مصلحت اسلام و مسلمانان منعقد شده باشد، محترم خواهد بود؛ ولی اگر قرارداد یا تعهدی بر اساس مکر و خدعه و =============================================================================== 1 نهجالبلاغه، ترجمه دکتر شهیدی، نامه 53،ص338 و 339. استعمارِ کشور اسلامی از سوی دولت استعمارگر تحمیل شده باشد، عمل به آن تعهد و قرارداد لازم نیست، بلکه در مواردی لغو آن واجب می‌باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نداند مثلا کلمه ای به س است یا به ص باید یاد بگیرد و چنانچه دو جور یا بیشتر بخواند در صورتی که قصد جزییت داشته باشد به انچه که صحیح است و به غیر ان هم عرفا ذکر غلط یا قران غلط گفته شود مثل ان که در اهدنا الصراط المستقیم مستقیم را یک مرتبه با س و یک مرتبه با ص بخواند نمازش صحیح است و در صورتی که کلام ادمی گفته شود نمازش باطل است و همچنین است اگر مثلا زیر و زبر کلمه ای را نداند ولی اگر در اخر کلمه ای باشد که وقف بر ان جایز است و همیشه وقف کند یا وصل به سکون نماید یاد گرفتن حرکت اخر ان کلمه واجب نیست و نمازش صحیح است
- [آیت الله وحید خراسانی] غیبت و ان ذکر عیب مستور و پوشیده مومن در غیاب او است چه ان عیب را به گفتار بیان کند یا به رفتار بفهماند هرچند در اظهار عیب مومن قصد اهانت و هتک حیثیت نداشته باشد و اگر به قصد اهانت عیب مومن را اظهار نماید دو گناه مرتکب شده است و مرتکب غیبت باید توبه کند و بنابر احتیاط واجب از کسی که غیبت او را کرده حلیت بطلبد مگر ان که حلیت طلبیدن موجب مفسده ای شود و در مواردی غیبت جایز است متجاهر به فسق یعنی کسی که اشکارا و علنی گناه می کند که غیبت کردن از او در همان گناه جایز است غیبت کردن مظلوم از ظالمی که بر او ظلم کرده نسبت به ان ظلم در مورد مشورت که اظهار عیب به قصد نصیحت مشورت کننده در حدی که نصیحت محقق شود جایز است غیبت بدعت گذار در دین و کسی که موجب گمراهی مردم می شود غیبت برای اظهار فسق شاهد یعنی اگر کسی که شهادت می دهد فاسق است غیبت او به اظهار فسق او برای ان که به شهادت او حقی ضایع نشود جایز است غیبت کردن از شخصی برای دفع ضرر از جان یا عرض یا مال ان شخص غیبت کردن از گناهکار به قصد بازداشتن او از ان گناه در صورتی که به غیر ان بازداشتن او ممکن نباشد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در خطبه اول واجب است حمد الهی، گر چه به هر لفظی که حمد الهی محسوب شود جائز است، ولی احتیاط مستحب آن است که به لفظ جلاله (الله) باشد و احتیاط واجب آن است که پس از آن به ثنای الهی بپردازد و سپس به پیغمبر اسلام درود فرستد، و واجب است مردم را به تقوی سفارش کند و یک سوره کوچک از قرآن را بخواند. و در خطبه دوم نیز حمد و ثنای الهی (به صورتی که ذکر شد) و درود بر پیغمبر اسلام واجب است. و احتیاط واجب آن است که در این خطبه نیز به تقوی سفارش کند و سوره کوچکی از قرآن تلاوت نماید. و احتیاط مستحب و مؤکد آن است که در خطبه دوم پس از درود بر پیغمبر(صلی الله علیه وآله) به ائمه معصومین(علیهم السلام) نیز درود فرستد و برای مؤمنین استغفار کند. و بهتر است از خطبه های منسوب به امیر المؤمنین(علیه السلام) یا آنچه از ائمه معصومین(علیهم السلام)وارد شده انتخاب کند.
- [آیت الله نوری همدانی] در خطبة اوّل واجب است حَمْدِ الهی ، گرچه به هر لفظی که حمد الهی محسوب شود جائز است ، ولی احتیاط مستحبّ آن است که به لفظ جَلاله ( الله) باشد و احتیاط واجب آن است که پس از آن به ثنای الهی بپردازد و سپس به پیغمبر اسلام درود فرستد و واجب است مردم را به تقوی سفارش کند و یک سورة کوچک از قرآن را بخواند . و در خطبة دوّم نیز حمد و ثنای الهی ( به صورتی که ذکر شد ) و درود بر پیغمبر اسلام واجب است .و احتیاط واجب آن است که در این خطبه نیز به تقوی سفارش کند و سورة کوچکی از قرآن تلاوت نماید . و احتیاط مستحبّ و مُؤَکَّدْ آن است که در خطبة دوّم پس از درود بر پیغمبر ( صلّی الله علیه وآله ) به اَئِمَّة معصومین ( علیه السّلام ) نیز درود فرستد و برای مؤمنین استغفار کند . و بهتر است از خطبه های منسوب به امیر المؤمنین ( علیه السّلام ) یا آنچه از ائمه معصومین ( علیه السّلام ) وارد شده ، انتخاب کند .
- [آیت الله سیستانی] اگر مکلف با هواپیما سفر کند، و بخواهد در آن نماز بخواند، در صورتی که بتواند به هنگام نماز رو به قبله بودن و استقرار داشتن و دیگر شرایط را رعایت کند، نمازش صحیح است، وگرنه در صورتی که وقت داشته باشد و بتواند پس از خروج از هواپیما نماز واجد شرایط را بجای آورد، بنا بر احتیاط نمازش در هواپیما صحیح نیست. لکن اگر وقت تنگ باشد، واجب است نماز را درون هواپیما بجای آورد و در آن صورت اگر جهت قبله را بداند، باید بدان جهت نماز بخواند و نمازش بدون رعایت قبله جز در حال ضرورت صحیح نیست، و در این حال باید هرگاه هواپیما از سمت قبله منحرف شد، بدان سو رو کند، و در هنگام انحراف از قبله، از قراءت و ذکر دست بکشد، و اگر نتواند به عین قبله توجه کند، باید سعی کند بیش از (نود) درجه از قبله منحرف نشود، و اگر جهت قبله را نداند، باید بکوشد آن را مشخص کند و طبق ظنّ خود عمل نماید، و اگر نتواند ظن بدست آورد کافی است نماز را به هر جهتی که احتمال می‌دهد قبله در آن باشد، بجای آورد. گر چه احتیاط مستحب آن است که نماز را به چهار جهت بجای آورد. این در جایی است که بتواند با شناخت قبله رو به قبله باشد و اگر جز در تکبیرة الاحرام نتواند، بدان اکتفا کند و اگر اصلاً نتواند، شرط استقبال ساقط می‌شود. و جایز است انسان قبل از وقت نماز اختیاراً با هواپیما مسافرت کند، هرچند بداند در هواپیما ناچار به نماز فاقد شرط استقبال و استقرار خواهد شد.