دیه مانند سایر اموال میت بین وارثان تقسیم می‌گردد و سهم الارث زوج و زوجه به شرح زیر است: 1. اگر میت زن بوده و دارای فرزند باشد، یک چهارم از اموال او به شوهرش می‌رسد و در صورتی‌که فرزندی نداشته باشد، نیمی از اموال به شوهر خواهد رسید، و اگر هیچ قوم و خویش مستحق ارثی نیز برای زن نباشد، نصف دیگر از اموالش نیز به شوهر خواهد رسید. بنابر این در فرض سؤال، تمام اموال میت به همسر وی می‌رسد. 2. اما اگر میت مَرد بوده و دارای فرزند باشد، یک هشتم از اموال او به همسرش می‌رسد و در صورتی‌که فرزندی نداشته باشد، یک چهارم از اموال به همسر خواهد رسید، و اگر هیچ قوم و خویش و وارثی برای مرد نباشد، باقی اموال او به امام می‌رسد، که در زمان عدم حضور امام، امور آن به دست مجتهد جامع الشرایط بوده و بین فقرا تقسیم می‌گردد.[1] [1] . ر.ک: ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 85، بوستان کتاب،قم، 1386ش.
همسر مردی که هیچ فرزندی نداشته در حادثه رانندگی فوت نموده و از طرفی تمام اقوام و بستگان تنی مرحومه نیز قبلاٌ فوت نمودهاند، اکنون تکلیف دیه و میراث وی چگونه است؟
دیه مانند سایر اموال میت بین وارثان تقسیم میگردد و سهم الارث زوج و زوجه به شرح زیر است:
1. اگر میت زن بوده و دارای فرزند باشد، یک چهارم از اموال او به شوهرش میرسد و در صورتیکه فرزندی نداشته باشد، نیمی از اموال به شوهر خواهد رسید، و اگر هیچ قوم و خویش مستحق ارثی نیز برای زن نباشد، نصف دیگر از اموالش نیز به شوهر خواهد رسید.
بنابر این در فرض سؤال، تمام اموال میت به همسر وی میرسد.
2. اما اگر میت مَرد بوده و دارای فرزند باشد، یک هشتم از اموال او به همسرش میرسد و در صورتیکه فرزندی نداشته باشد، یک چهارم از اموال به همسر خواهد رسید، و اگر هیچ قوم و خویش و وارثی برای مرد نباشد، باقی اموال او به امام میرسد، که در زمان عدم حضور امام، امور آن به دست مجتهد جامع الشرایط بوده و بین فقرا تقسیم میگردد.[1] [1] . ر.ک: ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 85، بوستان کتاب،قم، 1386ش.
- [سایر] زن و شوهر جوانی یک سال با هم زندگی کردهاند و صاحب یک فرزند دختر شدهاند. به علت حادثه رانندگی زن فوت کرده است و بچه نیز در همان حادثه یک ساعت قبل از مادر فوت کرده است. شوهر زنده مانده و پدر و مادر مرحومه نیز زنده هستند. تقسیم دیه، مهریه، جهیزیه که زن به خانه شوهر برده و هدیههایی که از افراد مختلف فامیل گرفتهاند چگونه است؟
- [آیت الله مظاهری] پدر و فرزندی در سانحه رانندگی در آن واحد فوت نمودهاند و حسب نظریه کمیسیون پزشکی قانونی تقدّم و تأخّر زمانی فوت نامبردگان مجهول میباشد. خواهشمند است بفرمائید آیا آن پدر و فرزند از یکدیگر ارث میبرند یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] در حادثه تصادف، مقصر فوت نموده است و مجنی علیه مجروح شده و جانی مالی ندارد آیا دیه را می توان از بیت المال پرداخت کرد؟
- [سایر] سلام من دانشجوی کارشناس ارشد حقوق جزا هستم . برابر قانون مجازات اسلامی دیه فوت زن نصف دیه مرد است و دیه صدمات زن اگر از ثلث بگذرد نصف میشود در حوادث رانندگی منجر به فوت زن و یا ایجاد صدمه که مجموع دیه زن از ثلث بگذرد باید برابر دیه مرد پرداخت شود حال چنانچه راننده مسبب حادثه فاقد گواهینامه رانندگی باشد شرکت بیمهگر دیه زن را کامل پرداخت میکند وسپس برابر ماده 6 قانون اصلاح قانون مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه زمینی در مقابل اشخاص ثالث مبلغ دیه پرداختی را از مقصر فاقد گواهینامه استرداد میکند .آیا در اینجا مقصر حادثه متضرر نمیشود چون برابر قانون مجازات میبایست نصف دیه زن را پرداخت کند؟
- [آیت الله خامنه ای] مردی در سفر به یکی از کشورهای آسیایی بر اثر حادثه رانندگی فوت می کند و وراث او (مادر و همسرش) مرا برای پیگیری حادثه که مستلزم سفر به محل وقوع آن است وکیل کردند، آیا جایز است هزینه های سفرم به آن کشور برای پیگیری پرونده قضیه را از اصل ترکه بردارم یا اینکه باید مبلغ مزبور را از پولی که آن دولت به ورثه متوفّی می دهد، بردارم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مردی فوت کرده است و اموالی مثل باغ، ساختمان، زمین مزروعی و پول نقد از او باقی مانده است. ورثه او هنگام فوت چند پسر و دختر است با یک زن دائم که از این زن فرزندی ندارد. لطفاً بفرمایید سهم الارث هرکدام چه مقدار می باشد؟ و همسر وی از چه چیزهایی ارث می برد؟
- [آیت الله اردبیلی] در یک حادثه رانندگی شش نفر از سرنشینان یک خودرو به همراه راننده خودرو مقابل که مقصر شناخته شده است کشته میشوند. راننده مقصر جوانی است بیست و چهار ساله و فاقد دارایی و تمکن مالی برای پرداخت دیه قربانیان، از طرفی خودرو هم فاقد بیمهنامه میباشد. حال با عنایت به محترم بودن خون مسلمان، آیا مجوزی برای پرداخت دیه کشتهشدگان از بیت المال وجود دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در حادثه رانندگی تمام جسد او میسوزد و منجر به فوت میشود بنابراین جسد او تحمّل غسل را ندارد منتهی فقط یک دست او و یا ساق پای او سالم است و یا اینکه قسمتی از دست و یا پای او سالم باشد تکلیف تجهیز او چگونه است، غسل است یا تیمّم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نظر به این که در سال گذشته در حادثه رانندگی که منجر به فوت شخص مصدوم شد ملزم به پرداخت دیه بر اساس شرایط شرع مقدّس شدم و در حال حاضر پس از گذشت بیش از یکسال با گرفتن وام و استفاده از بیمه وسیله نقلیّه، تنها حدود نصف دیه را می توانم نقداً پرداخت نمایم، آیا می توانم مابقی را به صورت اقساط بپردازم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در حادثه سقوط اتومبیل، به لحاظ تغییر مسیر ناگهانی آن، راننده و سرنشین هر دو فوت نموده اند. با توجّه به این که: اوّلا: اولیای دم هر کدام، خواهان دیه هستند. ثانیاً: اظهارات شهود در مورد این که کدام یک از متوفّیان رانندگی اتومبیل را بر عهده داشته و کدام یک سرنشین بوده، با هم در تعارض می باشد. ثالثاً: نظریّه کاردان فنّی تصادفات، کارشناس رسمی دادگستری، و هیأت های سه نفره و پنج نفره کارشناسان، در خصوص مورد مذکور مغایر همدیگر است. و در یک جمله قناعت وجدانی دادگاه را فراهم نیاوده است، مسؤول پرداخت دیه کیست؟