«واویلا»؛ صوت مرکب است و از قطعات (وا + ویل + ا) تشکیل شده است. این کلمه، کلمه افسوسی است برگرفته از زبان عربی که در نوحه و ماتم استعمال می‌کنند. لفظ «وا» حرف ندبه است و ندبه به معنای نوحه ماتم و «ویل» به معنای افسوس و اندوه و «الف» برای مد صوت است که در حالت ندبه در آخر الفاظ پیدا می‌کنند. همچنین به معنای: «ای وای!»، «دریغا!» و «حسرتا!» است.[1] «واویلا» و «واویلتا» تفاوتی از لحاظ معنا ندارند[2] و هر دو اصطلاحی هستند که در زبان عرب رایج است. [1] . لغت نامه دهخدا، واژه «واویلا»؛ ر. ک: فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 8، ص 443، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق؛ واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج 20، ص 420، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، 1414ق.‌ [2] . ر. ک: همان، واژه «واویلتا».
در ایام محرم مداحان از واژه (واویلا) زیاد استفاده میکنند؛ میخواستم از نظر عربی بفرمایید آیا این کلمه از صیغههای ندبه هست؟ معنای آن چیست؟ و تفاوت (واویلا) با (واویلتا) چیست؟
«واویلا»؛ صوت مرکب است و از قطعات (وا + ویل + ا) تشکیل شده است.
این کلمه، کلمه افسوسی است برگرفته از زبان عربی که در نوحه و ماتم استعمال میکنند.
لفظ «وا» حرف ندبه است و ندبه به معنای نوحه ماتم و «ویل» به معنای افسوس و اندوه و «الف» برای مد صوت است که در حالت ندبه در آخر الفاظ پیدا میکنند. همچنین به معنای: «ای وای!»، «دریغا!» و «حسرتا!» است.[1]
«واویلا» و «واویلتا» تفاوتی از لحاظ معنا ندارند[2] و هر دو اصطلاحی هستند که در زبان عرب رایج است. [1] . لغت نامه دهخدا، واژه «واویلا»؛ ر. ک: فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 8، ص 443، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق؛ واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج 20، ص 420، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، 1414ق. [2] . ر. ک: همان، واژه «واویلتا».
- [آیت الله مظاهری] با توجه به نزدیک شدن ایام محرم و لزوم برگزاری با شکوه مراسم امام حسین (علیه السلام) لطفاً درباره نحوه برگزاری این مراسم توضیحاتی بفرمائید و بفرمائید بهترین اعمال در این ایام چیست ؟
- [سایر] ارتباط ناسالم با دختر در ایام محرم گناهش چند برابر ایام دیگر است؟
- [آیت الله بروجردی] حُجّاج که در دریا از محاذات میقات عبور میکنند به اعتقاد ملّاح، آن جا باید مُحرِم شوند، یا در جدّه؟ و هم بفرمایید اگر آن جا مُحرِم نشوند جایز است بروند به مدینه پس از زیارت، از مسجد شجره مُحرِم شوند؟
- [آیت الله نوری همدانی] نظر مبارک خود را در خصوص زنهائی که عادت ماهیانه دارند بفرمائید با توجّه به اینکه مسجد شجره یک در دارد آیا میتواند در خارج مسجد شجره محرم شوند یا باید وارد مسجد شوند و در حال عبور محرم شوند؟
- [آیت الله نوری همدانی] نظر مبارک خود را در خصوص زنهائی که عادت ماهیانه دارند بفرمائید با توجّه به اینکه مسجد شجره یک در دارد آیا میتواند در خارج مسجد شجره محرم شوند یا باید وارد مسجد شوند و در حال عبور محرم شوند؟
- [آیت الله بروجردی] در محرّم مردان برهنه میشوند در کوچه و بازار سینه میزنند و زنهای اجنبیّه برای تماشا به بدنهای آنها نظر میکنند، چه صورت دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] طبل زدن و سنج در ایّام محرم در داخل مسجد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] متولّی موقوفه ای بسیار قدیمی ادّعا دارد که مسؤولیّت تکیه و مسجد از قبیل انتخاب روحانی ایّام ماه مبارک رمضان و دهه محرّم و صفر، انتخاب مدّاحان و خادمین مسجد، و حسینیه با اوست، وحتّی ورود به داخل مسجد و حسینیّه جهت اقامه نماز و عزاداری باید با اجازه او باشد. آیا میتواند چنین ادعایی داشته باشد؟
- [آیت الله مظاهری] کودکانی که محرم میشوند یا آنها را محرم میکنند، حتماً باید صحیح تلبیه بگویند یا باید ولیِّ آنها به نیابت از آنها بگوید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گاهی زن و شوهری که صاحب اولاد نیستند پسر یا دختری را به فرزند خواندگی قبول میکنند بفرمائید چه راههائی برای محرم شدن پسر خوانده نسبت به این زن و همچنین دختر خوانده نسبت به این شوهر وجود دارد؟
- [آیت الله سبحانی] گفتن اللّه اکبر در اول هر نماز واجب و رکن است و باید حروف (الله) و حروف (اکبر) و دو کلمه (الله و اکبر) را پشت سر هم بگوید و نیز باید این دو کلمه به عربی صحیح گفته شود و اگر به عربی غلط بگوید، یا مثلا ترجمه آن را به فارسی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . گفتن "اللهُ أکْبَرْ" در اول هر نماز واجب و رکن است، و باید حروف "الله" و حروف "أکْبَر" و دو کلمه " الله" و "أکْبَر" را پشت سر هم بگوید و نیز باید این دو کلمه به عربی صحیح گفته شود و اگر به عربی غلط بگوید، یا مثلاً ترجمه آن را به فارسی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله بروجردی] گفتن (اَللهُ اَکبرُ) در اوّل هر نماز واجب و رکن است و باید حروف (الله) و حروف (اکبر) و دو کلمة (الله) و (اکبر) را پشت سر هم بگوید و نیز باید این دو کلمه به عربی صحیح گفته شود و اگر به عربی غلط بگوید، یا مثلاً ترجمهی آن را به فارسی بگوید صحیح نیست.
- [امام خمینی] گفتن "الله اکبر" در اول هر نماز، واجب و رکن است و باید حروف"الله" و حروف "اکبر" و دو کلمه "الله" و "اکبر" را پشت سر هم بگوید. و نیز باید این دو کلمه به عربی صحیح گفته شود، و اگر به عربی غلط بگوید یا مثلا ترجمه آن را به فارسی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله سیستانی] گفتن (اللّه اکبر) در اول هر نماز ، واجب و رکن است ، و باید حروف (اللّه) و حروف (اکبر) و دو کلمه (اللّه) و (اکبر) را پشت سر هم بگوید ، و نیز باید این دو کلمه به عربی صحیح گفته شود ، و اگر به عربی غلط بگوید ، یا مثلاً ترجمه آن را به فارسی بگوید صحیح نیست .
- [آیت الله بهجت] گفتن (اَللّه اَکبَر) در اول هر نماز، واجب و رکن است و باید بنابر احوط حروف (اللّه) و حروف (اکبر) و دو کلمه (اللّه اکبر) را پشت سر هم بگوید و نیز باید کسی که میتواند، این دو کلمه را به عربی صحیح بگوید و اگر به عربی غلط بگوید، یا مثلاً ترجمه آن را به فارسی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] گفتن (اللَّه اکبر) در اول هر نماز واجب و در برخی صورتها رکن است؛ بدین شکل که اگر آن را فراموش کند و قبل از رکوع متوجه شود نمازش باطل است، ولی اگر در رکوع یا بعد از آن متوجه شود رکنی را ترک نکرده و نمازش صحیح است و احتیاط مستحب آن است که نماز را دوباره بخواند؛ و باید حروف (اللَّه) و حروف (اکبر) را پشت سر هم بگوید و نیز باید این دو کلمه به عربی صحیح گفته شود و اگر به عربی غلط بگوید یا مثلاً ترجمه آن را به فارسی بگوید، صحیح نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای غسل دادن میتی که مرد است مرد پیدا نشود زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله یا به واسطه ازدواج یا شیر خوردن با او محرم شده اند می توانند او را غسل بدهند و نیز اگر برای غسل میت زن زن دیگری نباشد مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند یا به واسطه ازدواج یا شیر خوردن با او محرم شده اند می توانند او را غسل دهند و بنابر احتیاط واجب در صورت وجود مماثل نوبت به محرم نمی رسد و غسل دادن از زیر لباس واجب نیست هر چند احوط است ولی باید به عورت نظر نکند و بنابر احتیاط عورت را بپوشاند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . شیر دادنی که علت محرمشدن است هشت شرط دارد: اول بچه، شیر زن زنده را بخورد. پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد فایده ندارد. دوم شیر آن زن از حرام نباشد. پس اگر شیر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند، به واسطه آن شیر، بچه به کسی محرم نمیشود. سوم بچه شیر را از پستان بمکد. پس اگر شیر را در گلوی او بریزند نتیجه ندارد. چهارم شیر، خالص باشد و با چیز دیگری مخلوط نباشد. پنجم شیر از یک شوهر باشد. پس اگر زن شیردهی را طلاق دهند، بعد شوهر دیگری کند و از او آبستن شود و تا موقع زاییدن، شیری که از شوهر اول داشته باقی باشد، و مثلاً هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اول و هفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوم به بچهای بدهد، آن بچه به کسی محرم نمیشود. ششم بچه به واسطه مرض شیر را قی نکند، و اگر قی کند، بنابر احتیاط واجب کسانی که به واسطه شیرخوردن به آن بچه محرم میشوند، باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم با او ننمایند. هفتم پانزده مرتبه، یا یک شبانهروز به طوری که در مسأله بعد گفته میشود شیر سیر بخورد، یا مقداری شیر به او بدهند که بگویند: از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده است؛ بلکه اگر ده مرتبه هم به او شیر دهند، احتیاط مستحب آن است کسانی که به واسطه شیر خوردن با او محرم میشوند، با او ازدواج نکنند. هشتم دو سال بچه تمام نشده باشد، و اگر بعد از تمامشدن دو سال، او را شیر دهند به کسی محرم نمیشود، بلکه اگر مثلاً پیش از تمامشدن دو سال، چهارده مرتبه و بعد از آن، یک مرتبه شیر بخورد به کسی محرم نمیشود، ولی چنانچه از موقع زاییدن زن شیرده بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچهای را شیر دهد، آن بچه به کسانی که گفته شد بنابر احتیاط لازم محرم میشود، ولی احتیاط به ترک نظر کسانی که به این رضاع به او محرم شدهاند ترک نشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مردی پیش از آن که زنی را برای خود عقد کند، بگوید آن زن محرم اوست یا به امری که موجب محرمیت میشود اعتراف نماید؛ مثلاً بگوید شیر مادر او را خورده است، وظیفه شخصی او تغییر نمیکند؛ پس چنانچه به محرم بودن او واقعاً معتقد است نباید با او ازدواج کند و اگر شک دارد به وظیفه شاک عمل مینماید و اما اشخاص دیگر - حاکم شرع و غیر او - چنانچه خلاف گفته او برای آنها ثابت نشود، باید مطابق اقرارش عمل نمایند. اگر بعد از عقد چنین اعترافی بنماید باز وظیفه شخصی او تغییر نمیکند امّا وظیفه دیگران، چنانچه به حسب ضوابط قضائی حرف او اثبات شود؛ (مثلاً برای حرفش بیّنه داشته باشد، یا زن نیز حرف او را قبول داشته باشد و نظایر این دو راه) کسانی که احتمال صحت این کلام را میدهند، باید حرف او را بپذیرند و ازدواجش با این زن را باطل بدانند و در غیر این صورت باید ازدواجش را صحیح بدانند. امّا در مورد مهریه اگر با زن نزدیکی نشده یا زن وقت نزدیکی معتقد به جواز شرعی آن نبوده - خواه خود را محرم میدانسته یا در آن تردید داشته است - استحقاق مهریه ندارد و اگر زن با اعتقاد به این که مباشرت آنها شرعاً جایز است به نزدیکی رضایت داده، مستحق مهریه است و از نظر مقدار اگر مهر قرار داده شده با مهر المثل او تفاوت دارد، بنا بر احتیاط در مقدار تفاوت با یکدیگر مصالحه کنند.